Week 4 Flashcards
Wat zijn ductcellen?
bij exocriene en endocriene klieren zijn er bij exocrien ductcellen (afvoerbuizen) aanwezig. Dit verdwijnt bij endocriene omdat hormoon aan bloed wordt gegeven.
In welke 2 soorten cellen deelt een stamcel zich?
- stamcel: zorgt voor self-renewal dus altijd een voorraad.
- precursolcel (doorgangscel): gebeurt proliferatie en differentiatie
Welke soorten stamcellen in embryo zijn er?
-totipotent: embryo+placenta
- pluripotent: embryo
- multipotent: kan differcieren binnen een groep
Tot welke cellen delen hematopoetische stamcellen?
Ze delen tot 2 soorten precursurcel dat weer verder deelt.
1. lymfoide: B en T-lymfocyten, natural killer cellen.
2. myeloide: erytrocyten (rode bloedcellen), bloedplaatjes, monocyten, granulocyten, osteoblasten.
Wat is de turnover tijd (levensduur) van een aantal cellen?
- erytrocyten: 120 dagen
- darmepitheelcellen: 4 dagen
- huidepitheel: 2 maanden
- botweefsel: 8-10 jaar
- zenuwcel: 80-100 jaar
Uit welke 3 soorten macromoleculen bestaat basale lamina?
- type 4 collageen
-laminine: glycoprotein die bindt aan integrines - integrines: zijn transmembraaneiwit die laminie binden aan collageen type 4.
Wat zijn functies van basale lamina?
- aanhechtingsplaats voor epitheelcellen
- filter voor macromoleculen
- scheiding van cellen dus basaal en apicaal
- matrijsfunctie bij weefselherstel
Waaruit bestaat bindweefsel?
Cellen
▪ Fibroblasten
▪ Adipocyten (vetcellen)
▪ Gastcellen (immuuncellen via
bloedbaan)
Vezels
▪ collageenvezels
▪ elastische vezels
Tussenstof (= ground substance)
▪ Proteoglycanen
▪ Weefselvloeistof
Welke type collageen komt voor en welke type is aangetast bij ehlers-danlos?
- type 4: in basale lamina
- type 2: kraakbeen
- type 1: in huid, tanden, pezen. komt 90% voor. Bij ehlers-danlos wordt dit type verkeerd gevouwen waardoor structuur mist en huid erg uitgerekt kan worden.
Welke moleculen maakt fibroblast?
- collageen: dit is Vit C afhankelijk. Het is coiled coil structuur en meerdere collageenmoleculen zijn fibrillen en dit worden weer collageenvezels.
- Elastine: In rust zijn ze opgekruld en ze kunnen trekkracht weerstaan. Ze komen voor bij dermis en bloedvaten. Ze zitten aan elkaar dmv covalent zwavelbrug.
- proteoglycaan: bestaat uit GAG(glucosaminoglycanen) en core eiwit. GAG zijn suikerketens met negatieve lading. Ze trekken water aan en vormen een gel.
Welke junctions bestaan er in een cel?
- tight junctions: eerste en vormen banden.
- adherens junctions: stevig. cadherinemolculen en actinemoleculen verbinden cellen.
- desmosomen: intermediare filament met cadherinemolecuul.
- gap junction: kanaal tussen de cellen. gebeurt door connextine-eiwitten die uit 6 units bestaan.
- hemidesmosomen: verbind cel aan basale lamina dmv intermediare filament en integrines.
Wat is intermediare filament?
- Vormt de cytoskelet in de cel.
- zorgt voor stevigheid in (hemi)desmosomen..
- bestand tegen mechanische stress (trekkracht), scheurt niet.
- komen voor in celkern (nucleaire lamina).
Wat zijn aantal ziektes die veroorzaakt zijn door defect intermediaire filament?
- defect keratinefilament leidt tot EBS.
- neurofilamenten leidt tot ALS
- nucleaire lamina bij beschadiging tot progeria.
Hoe wordt intermediaire filament vezel gevormd?
- 1 monomeer heeft amino en carboxylgroep.
- 2 monomeren worden coiled coil dimeer
- 2 coiled coil gaan anti-parallel met elkaar interactie en vormen een tetrameer.
- 8 tetrameren wordt 1 vezel.
IF is niet geladen.
Wat is actine filament?
- vormt cytoskelet
- geeft vorm en maakt celbeweging mogelijk.
- vormt contractiele band bij cytokinese (dus afsnoeting van cellen)
- G-actine is de monomeer en F-actine de filament.
- het is polair filament, heeft plus en minkant
Hoe wordt actine gevormd?
- G-actine heeft aan pluskant een ATP
- Na binding met het filament hydrolyseert ATP tot ADP.
- Aan de minkant valt een G-actine vanaf.
- Dus er wordt meer aangemaakt dan afgebroken
- Bij een bepaalde concentratie is afbouw en aanbouw evenveel waardoor de cel voortbeweegt.
Hoe beweegt actine filament voort?
- De fibroblast vormt lamellipodia (voeten) en filopodia (tenen)
- Als dit gevormd is dmv actinepolymerisatie zal focal contacts ontstaan. Dit zijn verbinding van actine met collageen.
- Voortbeweging gebeurt door polymerisatie aan pluskant en abraak daarvan aan minkant.
Dit is de sliding filament movement.
Wat is microtubuli en hoe ontstaat het?
- Dit is een cytoskelyt, heel dynamisch en onstabiel.
- vanuit centrosoom bij celkern groeien microtubuli. Hier is de minkant
- microtubuli ontstaat uit tubulines die een dimeer is van A, B-subunit. Hier komt de polariteit vandaan.
- Er wordt bindingen gevormd tussen tubulines in vorm van kanaal door hydrolyse van GTP.
- PLus kant is onstabiel en cap eiwitten binden hieraan.
Wat zijn 2 functies van microtubuli?
- vormen spoorrails van de cel, dus motoreiwitten bewegen hieroverheen. kinesines lopen van min naar plus en dyneines van plus naar min.
- celorganellen op hun plek houden.
Waaruit bestaan de focal contacts wanneer actine filamenten voortbewegen?
-integrines die transmembrane eiwitten zijn.
- fibronectines die ECV en collageenvezel bindt.
- integrine zit vast aan adapter eiwit en vervolgens aan actine filament.