Week 3 Jurisdictie en staatsaansprakelijkheid

Question 1

Wanneer is een staat aansprakelijk? (3 voorwaarden)

Answer 1

(ontwerpartikelen)
1. Het jegens een andere staat (direct) of ter zake de behandeling van onderdanen van een andere staat die zich binnen zijn jurisdictie bevinden (indirect);

2. Een internationale rechtelijke verplichting heeft geschonden;
3. Door een handelen of nalaten;
4. Dat toegerekend kan worden.

Question 2

Wat zijn de rechtvaardigingsgronden? (6)

Answer 2

Toestemming van bijv. Veiligheidsraad, zelfverdediging, overmacht, tegenmaatregelen, noodzaak en bescherming.

Question 3

Noem de 3 verplichtingen tot herstel.

Answer 3

Herstel, vergoeding, genoegdoening.

Question 4

Een gedraging kan aan een staat toegerekend worden als het een handelen of nalaten betreft van..?

Answer 4

Staatsorganen (treden op als zodanig) en particulieren (als ze onder een feitelijke leiding staan, opstandige bewegingen en burgers.

Indien handelen van
Staatsorganen: Handelen buiten de toegekende bevoegdheden? Vraag is : zijn de staatsorganen opgetreden in de uitoefening van een staatsfunctie – een rechterlijk vonnis, een besluit van lagere overheden of publiekrechtelijke overheden kan leiden tot aansprakelijkheid staat. Het maakt niet uit of het gaat om handelingen van de wetgevende, uitvoerende of rechtsprekende macht. Denk bijvoorbeeld aan het door de rechtbank weigeren van toekennen van immuniteit. Een staat kan zich evenmin aan staatsaansprakelijkheid onttrekken.
Staatsaansprakelijkheid strekt zich ook uit over een (groep) persoon(en) die
door de staat ingezet is/zijn voor staatstaken (m.b.t. handelingen in kader van verrichting van deze taken): denk aan door de staat ingehuurde beveiligingsdiensten, private military companies of aan taken die de staten laten uitvoeren door vliegtuigmaatschappijen op het gebied van immigratie
niet in dienst zijn bij de staat, maar de facto handelen onder instructies van de staat, die door de staat erkend of beïnvloed worden, (+) indien effectieve controle in voldoende mate door staat over groepering
Intern. Gerechtshof in Nicaragua-zaak: controle over specifieke acties: VS steunden de contra’s die streden tegen het regime van N. met financiële, logistieke en militaire middelen en hadden betrokkenheid bij planning en aansturing van de activiteiten van de opstandelingen – effectieve controle, en dus waren de VS aansprakelijk voor schendingen van het internationaal recht door de contra’s
Joegoslavië-Tribulaal (Tadic): “overall control”
Bevrijdingsbewegingen, zodra deze de regeringsmacht overnemen of een nieuwe staat creëren; aansprakelijkheid ontstaat op het moment dat de bevrijdingsbeweging de regeringsmacht overneemt f een nieuwe staat creeert. Zo kan Zuid-Africa aangesproken worden op de onrechtmatige daden van het ANC
Burgers:
op basis van de zorgplicht (due deligence), een redelijkerwijs voorzienbare schade aan eigendommen van andere staten of vreemdelingen dient te worden voorkomen (voorbeeld: rellen bij ambassades,voorbeeld: grensoverschrijdende milieuvervuiling, je moet alles doen om te voorkomen dat particulieren en bedrijven schade toebrengen aan het grondgebied van een ander) of
indien staat de handeling adopteert als eigen handeling (Teheran zaak)

Question 5

Voorbeeld indirecte staatsaansprakelijkheid?

Answer 5

De vreemdeling en het recht van de staat op een redelijke behandeling van zijn onderdanen

> OD jegens vreemdeling
OD jegens staat vreemdeling

Question 6

Wat kan een staat doen wiens recht op een redelijke bescherming van zijn onderdanen wordt geschonden?

Answer 6

Uitoefenen diplomatieke bescherming. Redelijke behandeling.

Question 7

Wanneer ontstaat de aansprakelijkheid van een staat voor een onbehoorlijke behandeling van vreemdelingen?

Answer 7

Local remedies rule, tenzij obviously futile

Uitputting lokale rechtsmiddelen, tenzij uitputting niet mogelijk of effectief is.

Question 8

Noem de kenmerken van diplomatieke bescherming (3).

Answer 8

• Uitgeoefend door staten;
• Tbv onderdanen of rechtspersonen van wie rechten geschonden zijn in het buitenland – NB: staatlozen;
• Uit eigen hoofde / discretionaire bevoegdheid.

Question 9

Wat zijn de gevolgen van staatsaansprakelijkheid?

Answer 9

De geleadeerde staat kan eisen dat;
De geschonden verplichting wordt nagekomen
Het onrechtmatig handelen of nalaten wordt beëindigd
Garanties worden geboden dat geen herhaling optreedt
De materiële en immateriële schade volledig wordt vergoed: herstel (art. 35)

Question 10

De materiële en immateriële schade volledig wordt vergoed: herstel. Maar hoe?

Answer 10

• Restitutio in integrum, kan dat niet dan:
• Compensatoire schadevergoeding
• Genoegdoening / satisfactie( erkenning schending, aanbieden formele beschuldigingen, getuigen van spijt)