week 3 Flashcards
Hoe kunnen mutaties ontstaan waaruit uiteindelijk leukemie uit voort komt?
- radioactieve straling
- mutagene stoffen
- erfelijke factoren
- toeval
Wat is de reactie van een cel op DNA-schade?
- Aanzetten van DNA herstel-mechanisme
- incorrect DNA schade herstel: Cel gaat dood
- incorrect DNA schade herstel/Cel gaat niet dood: mutaties gevolgd door transformaties
Hoe kunnen we DNA-schade waarnemen? en zijn alle DNA schades waarneembaar?
niet alle DNA-schades zijn waarneembaar –> 40% kunnen we waarnemen mbv een microscoop. Hierin kunnen we chromosoom afwijkingen herkennen.
Hoe heet de medicatie die als vervanging dient voor ATP zodat de functie van het Bcr-Abl eiwit wordt geblokkeerd –> chronische myeloide leukemie niet meer optreed
hoe kan het dan dat de ziekte toch terug kan komen?
Imatinib
mutatie van de opening waardoor imatinib niet meer past –> alternatieve ontwikkeld zoals
- Dasatinib, nilotinib
- stamceltransplantatie
Wat gebeurt er bij mensen met leukemie?
ophoping van niet functionele cellen (meestal blasten) vind plaats die de normale bloedcelvorming ernstig onderdrukken
Hoe ontstaat leukemie?
het wordt veroorzaakt door mutaties in het DNA
Wat voor mutatie is in 95% van de gevallen bij chronische myeloide leukemie vast te stellen?
een translocatie t(9;22) –> Philadelphia chromosoom
hoeveel meter DNA bevat iedere cel ongeveer?
2 meter in een kern van ongeveer 10 micrometer doorsnede
benoem de celcyclus
G1: celgroei
S: verdubbeling van het DNA
G2: klaarmaken voor mitose
M: uitverdeling van de chromosomen over de dochtercellen
benoem alle fases van de mitose in volgorde
- profase
- prometafase
- metafase
- anafase
- telofase
- cytokinese
Welke technieken worden gebruikt om chromosomen te kunnen zien.
- alle chromosomen (bijv. R bandering)
- een gen (FISH)
- een chromosoom (FISH)
- spectrale karyotypering (SKY)
benoem de verschillende mogelijke afwijkingen van chromosomen.
- translocatie
- deletie
- dicentrische chromosomen (twee centromeren)
Wat gebeurt er bij 50% van de dicentrische chromosomen?
er wordt in tegenovergestelde richting aan getrokken waardoor ze uiteindelijk kapot zullen gaan –> verdwijnen uiteindelijk
Wat is het annafase checkpoint en wat heeft dit te maken met non-disjunctie?
In de metafase worden alle chromosomen vastgemaakt. Als een chromosoom niet vast zit (anafase checkpoint doet het niet) voordat de uitverdeling begint, dan kan er een chromosoom te veel of te weinig in de dochtercel komen.
hoe ontstaat een deletie?
hoe noemen we de situatie wanneer er in het midden van een chromosoom een deel verdwijnt?
- eerst een dubbelstrengs breuk in het DNA
- dan mitose
- het stukje chromosoom zonder centromeer wordt niet goed uitverdeeld
- er ontstaat een cel die een chromosoomarm mist
interstitiele deletie
Wat houd chromotripsis precies in?
chromosomen kunnen in kleine stukjes breken en weer aan elkaar gezet worden
Dit kan gebeuren met 1 chromosoom of met meerdere
Wat is genamplificatie?
heel veel celdeling van genen in een chromosoom waardoor ze extreem groot worden.
hoe vind activering van oncogenen plaats?
inactiveren van tumor supressor genen door?
- translocaties
- verdubbeling van chromosomen
- genamplificatie
- deletie
- verlies van chromosomen
Hoe worden telomeren beschermt?
Doormiddel van een T-loop, wanneer dat niet goed verlopen is ontstaat er een dicentrisch chromosoom –> chromosomale instabiliteit
Op welke twee manieren kunnen tumoren blijven door delen?
85-90% van elle tumoren brengt telomerase tot expressie
10-15% via alternatieve wijze (snappen we nog niet)
Hoe kunnen we verschillende afwijkingen detecteren?
- klassieke cytogenetica (banderingsmethode)
- moleculaire cytogenetica
- fluorescente in situ hybridisatie (FISH)
- Array (SNP array)
- moleculaire diagnostiek
– RG-PCR (fusie genen)
– Q-PCR
– sequencing (Sanger => next generation Seq)
Welke soorten banderingen zijn er?
- R-bandering
- Q-bandering
- G-bandering