Week 2 HC2 Ethiek Van Preventie

Question 1

Liberale samenleving

Answer 1

Wat ‘goed’ is, is iets wat burgers primair zelf invullen (respect voor autonomie)

Question 2

Welke begrippen staan tegenover elkaar bij het ethische dilemma bij preventie?

Answer 2

Principe van weldoen tegenover respect voor autonomie & principe van niet-schaden

Question 3

Primaire preventie

Answer 3

Voorkomen van een ziekte of aandoening bij individuen die een hier risico hebben op die ziekte of aandoening (stoppen met roken, vaccineren, leefstijladvies)

Question 4

Secundaire preventie (vroege opsporing)

Answer 4

Het opsporen en behandelen van een ziekte of aandoening die aanwezig is, maar zich in een stadium bevindt waarin er nog geen sprake is van klachten of symptomen (dus presymptomatisch/preklinisch (hielprik, borstkankerscreening))

Question 5

Tertiaire preventie

Answer 5

Het voorkomen van complicaties en ziekteverergering bij patiënten

Question 6

Prostaatkankerscreening

Answer 6

PSA-meting en indien nodig een biopt
- screening zorgt voor 20% reductie van de mortaliteit

Question 7

Waarom raadt de Gezondheidsraad af om prostaatkankerscreening in te voeren?

Answer 7

• minst dodelijke variant van kanker
• 1410 mannen gescreend, ondergaan 340 mannen een biopt, krijgen 82 mannen diagnose prostaatkanker, bij 48 zou de tumor zonder screening ontdekt zijn
• vervolgonderzoek (biopsie) is invasief en niet nauwkeurig
• van de afgenomen biopten wordt in 21% van de gevallen prostaatkanker gevonden waarvan de helft geen kwaad kan

Question 8

Gouden standaard van criteria voor screening

Answer 8

Criteria van Wilson en Jungner

Question 9

Criteria Wilson en Jungner -> voorwaarden ten aanzien van ziekte

Answer 9

1. De ziekte in kwestie vormt een belangrijk gezondheidsprobleem
2. Het natuurlijke beloop van de ziekte is bekend
3. Er staat een algemeen aanvaarde behandelwijze
4. Er is sprake van een herkenbare presymptomatische fase, die zich effectiever laat beïnvloeden dan de symptomatische fase van de ziekte
5. Voorzieningen voor het stellen van de diagnose en voor de behandeling zijn aanwezig

Question 10

Criteria Wilson en Jungner -> voorwaarden ten aanzien van de screeningsprocedure

Answer 10

1. De voor de screening gebruikte methode is effectief
2. De procedure is acceptabel voor de te screenen populatie
3. Het is duidelijk wie behandeld moet worden
4. De procedure is efficiënt gezien de te maken kosten
5. De aangeboden voorziening is structureel

Question 11

Screeningsonderzoek volgens de 4 ethische principes

Answer 11

1. het moet nut hebben -> voordelen opwegen tegen nadelen -> principe van waldoen
2. screeningsmethode moet wetenschappelijk onderbouwd zijn -> betrouwbaar en valide instrument -> principe van niet-schaden, subsidiariteit en proportionaliteit
3. Deelname aan screening gebaseerd op geïnformeerde en vrijwillige keuze -> respect voor autonomie
4. Inzet van beschikbare middelen moet kosteneffectief en rechtvaardig zijn -> principe van rechtvaardigheid

Question 12

Ongunstige uitkomsten van screening

Answer 12

• fout-positieven: onterecht aangemerkt als ziek
• fout-negatieven: onterecht aangemerkt als niet-ziek
• overdiagnose: diagnose krijgen van ziekte zonder dat er meerwaarde is van die diagnose
• overbehandeling: behandeling krijgen voor een ziekte zonder dat er meerwaarde is van die behandeling

Question 13

Voordelen borstkankerscreening

Answer 13

• kans op genezing groter
• minder kans op overlijden
• snelle methode (mammografie)

Question 14

Nadelen borstkankerscreening

Answer 14

• langer ziek: langere tijd psychische belasting door bezoeken aan ziekenhuis voor behandeling en controle
• fout-negatief: 2-3 op de 10 van borstkanker bij screening niet ontdekt
• overdiagnose en overbehandeling bij 1 op 10
• fout-positief: van elke 25 vrouwen die worden doorgestuurd voor nader onderzoek in ziekenhuis hebben 18 vrouwen geen borstkanker
• pijnlijk: borsten samengedrukt tussen 2 platen