Week 1 HC2 Volksgezondheid II: Planetary Health Flashcards
Antropoceen
Het tijdperk waarin het aardse klimaat en de atmosfeer de gevolgen ondervinden van menselijke activiteit
Gevolgen van overgang naar antropoceen
- landbouwrevolutie
- industriële revolutie
- ‘the great acceleration’: na de Tweede Wereldoorlog is door toegenomen vraag en de grotere wereldbevolking de vraag naar grondstoffen gestegen
Wat onderzoekt Planetary health?
Wat de impact van de door de mens veroorzaakte veranderingen in de natuurlijke systemen op aarde is op de gezondheid
Percentage wereldwijde sterfte die te linken is aan onze leefomgeving
23%
Directe gevolgen van klimaatverandering op de gezondheid -> hitte
Toegenomen temp -> meer, langere, sterkere hittegolven
- meer dehydratie, hitteberoerten, exacerbaties van hart- en vaatziekten en respiratoire ziekten
- met name in steden, omdat de hitte hier langer blijft hangen: hitte-eilanden
- risicogroepen voor hitte zijn kinderen, ouderen en armen -> bevolking ongelijkheid neemt hierdoor toe
Directe gevolgen van klimaatverandering op de gezondheid -> extreem weer
Bijv overstromingen, stormen bosbranden:
- directe doden en gewonden
- gezondheidsschade: vervuild water, besmetting en verspreiding ziektes, schade aan infrastructuur -> onbereikbare gezondheidszorg
Directe gevolgen van klimaatverandering op de gezondheid -> luchtvervuiling
Verbranden van fossiele brandstoffen en bosbranden zorgen o.a. voor meer fijnstof. Bij hogere temp zal er ook meer ozon vormen
- toename in exacerbaties van respiratoire aandoeningen en HVZ
- toename pollen allergeniciteit: er is langer pollenseizoen met verhoogde pollenproductie -> meer astma
Directe gevolgen van klimaatverandering op de gezondheid -> infectieziekten
Toegenomen verspreiding door overstroming, verandering van neerslag en temperatuurstijging
- door klimaatverandering kunnen vectoren zoals de malaria mug, teek en zika-virus zich verder verspreiden
Indirecte gevolgen van klimaatverandering op de gezondheid
- voedselonzekerheid: door oogsten die in gevaar komen
- mentale gezondheid: gevaarlijk weer en daarmee gepaard gaande bedreigingen
- migratie, ontheemding en maatschappelijke onrust
Cijfers uit Nederland - gevolgen van klimaatverandering
- 9200 vroegtijdige sterfte -> luchtvervuiling
- 250 extra sterftegevallen door hitte, toe te schrijven aan klimaatverandering (31%)
- waar richt de media zich vooral op?
- waar moet meer aandacht aan gegeven worden en waarom?
- gevolgen van klimaatverandering
- afname in biodiversiteit -> toename infectieziekten (dieren komen meer in het menselijk leefgebied), effect op grondstoffen voor medicatie
Wat omschrijven de planetary boundaries
De ‘grenzen’ die de planeet heeft waarbinnen we de gezondheid van onszelf, de toekomstige generaties en de planeet kunnen waarborgen
9 planetary boundaries
- klimaatverandering
- chemische vervuiling (noval entities, zoals plastic in natuur)
- uitputting van de ozonlaag
- luchtvervuiling
- verzuring van de oceanen
- stikstof- en fosforcyclus
- zoetwatergebruik
- verandering in landgebruik
- verlies in biodiversiteit
Welke planetary boundaries zijn al overschreden?
- verlies van biodiversiteit
- stikstof- en fosfor cycli
Adaptatie
Verminderen van de kwetsbaarheid voor klimaatverandering, bv door het voorbereiden op mogelijke gezondheidscrisen
- hoe kan de infrastructuur zo aangelegd worden dat de SEH altijd bereikbaar blijft, ook bij bijv overstromingen?
- hoe kunnen steden zo worden ingericht dat hitte-eilanden tegengegaan kunnen worden?
Mitigatie
Het voorkomen van verdere klimaatverandering door de uitstoot van broeikasgassen te verminderen
- 7% van CO2-uitstoot in NL wordt veroorzaakt door de gezondheidszorg, o.a. door de energie van zorginstellingen, productie van medicatie en reisbewegingen van patiënten en zorgmedewerkers
Co-benefits
Mogelijkheden om de uitstoot van CO2 te verlagen hebben vaak ook positieve bijeffecten op de volksgezondheid
Van gezondheidsparadox (klimaatverandering) naar gezondheidskans
- actieve mobiliteit: minder auto’s, meer fietsen (minder CO2 en gezond)
- voeding en leeftstijl: plantenrijk dieet
- verbetering luchtkwaliteit
- toegang tot anticonceptie en gezinsplanning
Carbon handprint
De verandering die op systeemniveau gemaakt kan worden: bv in onderzoek, onderwijs en voorlichting
Waarom spelen artsen een belangrijke rol bij de voorlichting rondom planetary health
- artsen bereiken zo’n 90% van de wereldbevolking
- artsen worden beschouwd als de meest betrouwbare beroepsgroep
- artsen kunnen meer deelnemen aan het publieke debat
