Week 13 Flashcards
Wat is de opbouw v/d huid?
- epidermis: keratinocyten, melanocyten, Langerhanscellen, Merkcellen, vrije zenuwuiteinden, geen bloedvaten
- gescheiden door basaalmembraan
- dermis: fibroblasten, bloedvaten, haarfollikels met talgklieren, adenexen
- subcutis: onderhuids vet- en bindweefsel, ook zenuwen en bloedvaten
Wat zijn de functies v/d huid?
- handhaven interne milieu
- pijn en temperatuur voelen
- barrière functie
- isolatie
- opslag energie
- stootkussen
- vit D omzetten
- contact tussen mensen
Wat is PROVOKE?
Omschrijven van huidafwijkingen
- plaats: voorkeurslokaties, (a)symmetrie
- rangschikking: ringvorm, in groepjes, etc
- omvang: aantal en grootte
- vorm
- omtrek: (on)scherp begrensd
- kleur
- effluroscenties
Wat is de ziekte van Lyme?
- infectie met Borellia burgdorferi/afzelli/garinii
- volwassen teken zijn vector, via speeksel in beet(min 48h op huid), kans op klinische Lyme 1-3%
- lastig te diagnosticeren
Stadium 1(3-30dg, lokale infectie): erythema migrans, algehele malaise, hoofdpijn, gewrichts- en spierpijn, koorts, stijve nek; helft asymptomatisch
Stadium 2(<1jr, gedissemineerd): multipele secundaire leasies, koorts, algehele malaise en vermoeidheid; ook menigitis, artritis grote gewrichten, AV blok, etc
Stadium 3(>1jr, persisterend): polyneuropathie, encefalopathie, chronische artritis, ACA
Hoe werkt diagnostiek en behandeling van de ziekte van Lyme?
Klinische diagnose, evt serologie/kweek/PCR
- Tekenbeet: geen AB
- Stadium 1: amoxicilline, doxycycline
- Stadium 2
- Vroege neuroborreliose: ceftriaxon
- Arthritis: doxycycline
- Stadium 3(chronische neuroborreliose): ceftriaxon
- Langdurige AB is niet zinvol bij chronische klachten na adequate behandeling
Wat is de ziekte van Behçet?
- auto-inflammatoire vasculitis, vooral innate betrokken
- epidemiologie: zeldzaam, vooral Turkse mensen(HLA-B51)
Diagnostische criteria: recidiverende orale ulcera en 2 van - recidiverende genitale uclera
- oogafwijkingen(uveïtis, chrorioretinitis)
- huidafwijkingen(erythema nodosum, papulopustuleuze afwijkingen)
- positieve pathergietest(= puistjes nadat met botte naald geprikt, specifiek)
Ook artritis, vascualair(trombose, variabele vasculitis), colitis en neurologische klachten
Behandeling: step-up behandeling, anti-TNF, apremilast, adalimumab
Wat is psoriasis?
- chronische auto-immuun huidziekte(Th1/17)
- triggers en erfelijk: specifieke genen nodig, etnische verschillen
- erythemateuze plaques met evt keratose, jeuk en schilfering
- voorkeurslokaties: scalp, strekzijde elleboog en knie, sacrum
- verschillende vormen: psoriasis vulgaris met plaques komt het meest voor
- comorbiditeiten: artritis, DM, CVZ, IBD, metabool syndroom
- behandeling: 75% niet nodig, lokaal of systemisch, lichttherapie
Wat is Rode Hond/Rubella(3)?
- voorkeursleeftijd: 6-12jr
- incubatietijd: 12-23dg
- symptomen: eerst BLWI met lymfadenopathie, soms gewrichtsklachten
- exantheem: kleinvlekkig maculopauleus, later confluerend; begint op gelaat, later romp
- enantheem: kleien rode vlekjes op palatum molle
- beloop: mild, zelflimiterend
- diagnostiek: IgG, bij zwangeren IgG/M
- meldplicht: B2, wering geen zin, vaccinatie
Wat is mazelen(1)?
- verwekker: paramyxovirus
- voorkeursleeftijd: 0,5-4jr
- incubatietijd: 8-14dg
- symptomen: hoge koorts, conjunctivitis, rhinitis, hoesten
- exantheem: grofvlekkig, confluerend, maculopapuleus(dg -4), beginnend op hoofd
- enantheem: Koplikvlekken in mond tijdens profomale fase
- beloop: meestal zelflimiterend, exantheem begint na 3-7dg
- diagnostiek: IgM
- meldplicht: B2, vaccinatie, wering zinloos
Wat is roodvonk/Scarlatina?
- verwekker: groep A streptokokken
- voorkeursleeftijd: 2-10jr
- incubatietijd: 2-7dg
- symptomen: koorts, faryngitis, gezwollen cervicale klieren
- exantheem: puntvormig, ruw/rood; verspreid van borst over hele lichaam(mn plooiien), narcosekapje vrij
- enantheem: frambozentong, beslag op tonsillen en rode farynxbogen
- beloop: mild, na 2-3wk vervelling, tong eerst wit en na 3d rood, dik en bobbelig
- complicaties: acuut reuma, glomerulonefritis; STSS, OMA, sepsis
- klinische diagnose
- geen meldplicht(wel bij invasieve infecties), afwachtend beleid en AB op indicatie, wering heeft geen zin
Wat is waterpokken/Varicella?
- verwekker: Varicella zoster
- voorkeursleeftijd: 0-4jr
- incubatietijd: 1-21dg
- symptomen: lichte koorts, malaise, jeuk
- exantheem: maculae op romp, gelaat en behaarde hoofdhuid, gaat over in crustae en blaasjes(kan tegelijk)
- beloop: zelflimiterend, latent in ganglia(gordelroos)
- klinische diagnose
- behandeling: IG bij zwangeren/neonaten, expectatief
- meldplicht: bij clusters, contact risicogroepen vermijden
Wat is erythema infectiosum(5)?
- verwekker: humaan parvovirus B19
- voorkeursleeftijd: 4-10jr
- incubatietijd: 7-21dg
- symptomen: malaise, koorts, soms gewrichtspijn
- exantheem: fijnvlekkig, rood, maculopapuleus en wegdrukbaar; strekzijde ledematen, soms billen en romp; slapped cheeks, eerst scherp begrensd, later confleurend met centrale opheldering(guirlandes)
- beloop: zelflimiterend en mild, gevaarlijk voor zwangeren
- klinische diagnose
- meldplicht: geen
Wat is exanthema subitum(6)?
- verwekker: HHV-6
- voorkeursleeftijd: 3mnd-3jr
- incubatietijd: 5-14dg
- symptomen: hoge koorts zonder focus, daarna exantheem
- exantheem: fijnvlekkig; kleine, roze lenticulaire vlekjes, licht confluerend; begint op romp en later ledematen
- beloop: mild en zelflimiterend, bijna iedereen <2jr
- klinische diagnose
- meldplicht: alleen bij meerdere gevallen binnen instelling
Wat is exantheem/enantheem?
Huiduitslag, mn papels en macula
Oorzaken: infectieuze, niet-infectieuze(allergie, vasculitis, auto-immuun), geneesmiddelen
Enantheem= uitslag op slijmvlies
Wat is systemische sclerose?
Auto-immuunziekte waarbij immuuncelactivatie(auto-antistoffen), endotheeldysfunctie(-> vasculopathie) en fibrosering
- v:m 4:1
- organen: long(PAH, ILD), TD, nieren, hart en huid(digitale ulcera)
Vormen
- Diffuse(anti Sscl-70): uitgebreidere huidbetrokkenheid, long meer -> slechtere prognose
- Gelimiteerde(anti-centromeren): calcinose, fenomeen van Reynaud, slikstoornissen, sclerodactylie en telenagiëctasieën
Behandeling: immunosuppressie werkt slecht, bij long mycofenolzuur en nintedanib(directe fibrose remmer), bij digitale ulcera als eerste prostacycline analogen