Week 12 Flashcards
Hoe werkt de diagnostiek van prostaatkanker?
PSA meten, DRE, echo via anus
Dan in internet rekentool: prostate cancer risk app
Als kans Pca >12.5-20% en kans agressieve tumor >4-7% dan MRI.
Daarna nog een keer prostaatwijzer en dan perineale prostaatbiopten
Wat is de gleason-gradering?
Gradering op basis van een getal 1-5, waarbij hoe hoger het getal des te agressiever. Het eerste getal is het patroon dat het meeste voorkomt, het tweede getal komt een beetje voor.
Voorbeeld: Gleason 3+5 betekent vooral 3, en een beetje 5.
Gleason 5+3 is dus ernstiger
Bij welke personen zie je meer prostaatkanker?
-Etniciteit (afrikaans)
-BRCA2
Wat is een prognostische score bij prostaatkanker?
GPT score:
-Graad: gleasonscore
-PSA
-T-stadium: T2 is voelbaar bij LO, T3 groeit buiten kapsel, T4 is invasie andere organen
Wat zijn bijwerkingen van prostaatkanker behandeling?
-Erectiele dysfunctie
-Stress-incontinentie
-Urgeklachten
-radiatio-proctitis/-cystitis
-fistels
-mortaliteit (zeldzaam)
Wat is active surveillance en bij welke mensen doe je dit?
Uitstel van curatieve behandeling tot progressie. Regelmatig op controle.
-Gleason 3+3/3+4
-PSA<10
-T1-T2
-tumor positieve biopten 1 of 2
Wat zijn behandelopties voor prostaatkanker?
Radiotherapie en operatie
Wat is salvage behandeling?
Behandeling van recidief met poging alsnog te genezen:
-Salvage radiotherapie
-Salvage cryotherapie/HIFU
-Salvage prostatectomie of klierdissectie
Wat is de eerste stap van palliatie bij prostaatkanker?
Androgeen deprivatie therapie (ADT)
-Chemische castratie (LHRH agonist en antagonist)
Kan wel resistentie optreden
-Operatieve castratie
Waarom geef je bij de curatieve setting hormoontherapie?
Geef je samen met radiotherapie, het effect ervan wordt dan met 20% versterkt
Wat zijn de belangrijkste bijwerkingen van hormoontherapie bij prostaatkanker?
-Minder energie
-Opvliegers
-Verhoogd BMI
-Osteoporose
-Verminderd libido
Wanneer kan is chemo-hormonale therapie interessant?
Bij veel botmetastasen en/of viscerale metastasen
Je geeft Docetaxel 6 kuren bij de LHRH agonist
Waarom zorgt roken voor blaaskanker?
Toxische stoffen van roken komen in het bloed en dat wordt uitgescheiden via de nieren. De urine wordt enkele uren opgeslagen in de blaas en daarom is er daar lang blootstelling
Wat voor lab onderzoek doe je bij verdenking blaaskanker?
-Kreatinine, Ureum, GFR, Hb
-Sediment
-Morfologie ery’s
-Kweek
NIET: urinecytologie
Wat is het voordeel en gevaren van eenmalige postoperatieve chemo bij blaaskanker?
Bij low/intermediate-risk verlaag je de kans op recidief met 12%. Tumorcellen dwarrelen namelijk rondt in de spoelvloeistof die je gebruikt tijdens de operatie.
Je moet wel weten of je geen gat in de blaas hebt gemaakt, anders zit de chemo in de buik
Wat doe je voor onderhoudsspoelingen bij blaaskanker?
Low-risk: geen spoeling
Intermediate met hoge recidieffrequentie: MMC
High risk: re-TUR en aansluitdend BCG 1-3 jaar
Waarom werkt een GnRH agonist goed voor de behandeling van prostaatkanker??
Je geeft eerst heel veel, waardoor je een piek krijgt in testosteron vanuit de testis. Daarna denkt het lichaam, er is zoveel, ik hoef niets meer te doen (negatieve feedback)
Hoe kan iemand castratie resistent worden bij prostaatkanker?
Door AR ligand afhankelijke mechanisme (BV elders androgeen synthese)
Door AR ligand onafhankelijke mechanismen (AR alternatieve signalering, (splice) mutaties.
Wat zijn belangrijke voordelen van in vitro systemen voor onderzoek naar prostaatkanker?
-Gemakkelijk in gebruik
-Puur menselijk tumor materiaal, geen contaminatie met normaal weefsel
-Oneindige bron van tumorweefsel
-Organ-on-Chip systemen (verhogen complexiteit
Wat zijn beperkingen van in vitro systemen voor onderzoek naar prostaatkanker?
-Vers tumormateriaal niet altijd eenvoudig te verkrijgen
-Verlies van heterogeniteit (vooral bij klonale cellijnen afkomstig van 1 cel)
-Niet fysiologische omgeving
Wat zijn voor- en nadelen van patient-derived xenograft modellen voor onderzoek naar prostaatkanker?
Voor:
-Fysiologische omgeving
-Puur menselijk TUMOR materiaal
Beperkingen:
-Muis-achtergrond (farmacokinetiek)
-Geen immuunsysteem
-Ethische aspecten
Wat is de meest voorkomende en de meest ingrijpende bijwerking van een prostaat biopsie?
-Meest voorkomend is hematurie.
-Meest ingrijpend is een infectie, ondanks gebruik (vooral bij transrectaal) antibiotische profylaxe
Wat vult de huisarts voor waardes in bij de prostaatwijzer?
DRE afwijkend al dan niet, prostaatvolume en PSA waarde
Waar wordt High en low dose rate brachytherapie gegeven?
High dose = klinisch
Low dose = poliklinisch
Wat is de beste behandeling van de erectiele dysfunctie na operatie of raditherapie?
Low-dose dagelijks sildanafil (viagra)
