Week 10 Flashcards
Wat is de relatie endoxifen en recidief borstkanker?
Bij een lage concentratie endoxifen komt de borstkanker sneller terug
Wat zijn vloeibare biopten?
Kankercellen of delen ervan (exosomen, stukjes DNA) kunnen in het bloed terecht komen. Kan van waarde zijn voor prognose
Wat is primair mammacarcinoom?
-Niet op afstand uitgezaaid
-Behandeling in opzet curatief
-Behandeling door chirurg en meestal ook oncoloog en radiotherapeut
Wat is gemetastaseerd mammacarcinoom?
-Op afstand aantoonbare metastasen (uitzaaiing)
-Palliatieve behandeling (levensverlengd)
-Behandeling door oncoloog, soms radiotherapeut, zelden chirurg
Welke soorten lymfekliermetastasen zijn er bij mammacarcinoom?
Lokale metastasen:
-In de borst zelf, okselklieren (sentinal node), rond sleutelbeen en achter sternum
Afstandsmetastasen:
-Contralaterale zijde, buik, bekken
Welke soort hematogene metastasering zien we het meeste bij mammacarcinoom?
Long, lever en bot
Wat zijn micrometastasen?
Niet aantoonbare kankercellen met de huidige, standaard gebruikte diagnostische methoden
Wanneer denken aan erfelijke vorm van borstkanker?
-Familiair voorkomen van borstkanker
-Jonge leeftijd bij diagnose
-Meerdere keren borstkanker bij een persoon
-Man met borstkanker
-Bepaalde combinaties van soorten kanker (BRCA 1/2: BrC en ovariumcarcinoom)
Wat moet je zien bij lichamelijk onderzoek voor borstkanker?
Inspectie: Huidafwijkingen, mastitis/peau d’orange, intrekking huid/tepel
Palpatie: Indien tumor:
-Grootte
-Glad/irregulair
-Mobiel/fixatie
Palpatie oksels, infra- en supraclaviculair
Waar gebruik je echografie voor bij mammacarcinoom?
-Niet geschikt voor screening
-Wel geschikt voor gericht onderzoek van een afwijking gevonden bij LO, mammografie of MRI
*verdenking mammacarcinoom ->direct biopt mogelijk
-Stagering oksel (TNM) -> punctie bij verdachte/pathalogische lymfklier
Wanneer doe je disseminatie onderzoek?
Niet standaard
Geindiceerd bij hoog risico mammacarcinoom:
-T4-mammacarcinoom
-N+
-Recidief
-Klinische verdenking metastase
=> FDG PET-CT
Wat is M. Paget?
DCIS dat onder de huid bij de tepel is gaan zitten. Geeft irritatie
Welke soorten adenocarcinoom zijn er van de mamma?
-Invasief carcinoom NST (ductaal)
-Lobulair carcinoom
Wat is fibroadenoom?
Veelvoorkomende goedaardige afwijking, sterk begrensd
-Overgroei van stroma
-Epitheel blijft 2-lagig
Wat is de Phyllodes tumor?
-Vaak bij oudere patienten
-Zeldzaam
-Grilliger, heterogener beeld
-Benigne lijkt op fibroadenoom
-Borderline
-Maligne lijkt op sarcoom en wordt zo behandelnd
Wat is een MST?
Een mammasparende therapie
Wat is een SN?
Een sentinal node operatie
(schildwachtersklier)
Wat is een OKT/OKD?
Okselkliertoilet of okselklierdissectie
Wat is een GRM?
Borstamputatie + okselkliertoilet = gemodificeerd radicale mastectomie (GRM)
Wanneer doe je een borstamputatie?
- Borstbesparende behandeling niet mogelijk
- Borstbesparende behandeling niet wenselijk
-Evt BRCA1/2 genmutatie
-Keuze pt (bv geen bestraling willen)
Wat doe je bij een borstsparende chirurgische behandeling?
Je haalt de tumor eruit mbv een radioactieve marker (I-125) geplaatst door radioloog. Je geeft daarna bestraling om risico recidief te verkleinen.
Hoe vind je de sentinal node?
Voor de operatie inspuiten met radioactief materiaal (99m-Technetium) in nanocolloid
-Soms ook patentblauw
Welke soorten timing van borstreconstructie zijn er?
-Primair:
* Bij preventieve huid (+tepel)sparende amputatie
*bij (huidsparende) amputatie i.v.m. borstkanker/DCIS
-Secundair: enige tijd na amputatie
-Tertiair: verandering van (mislukte) reconstructie in een ander type reconstructie
Wanneer komt de plastisch chirurg meekijken bij een MST?
Tot 10% volume-excisie bij MST geeft esthetisch acceptabel resultaat -> plastisch chirurg niet nodig
-Vanaf 20% volume-excisie bij MST kan een deformiteit geven die correctie vereist -> plastisch chirurg komt meekijken
Wat zijn contra-indicatie voor oncoplastische chirurgie?
-Hoge kans op irradicale resectie
-T4 tumoren
-Multicentrisch mammacarcinoom
-Microcalcificaties door hele mamma
-Inflammatoir carcinoom
Welke typen oncoplastische chirurgie zijn er?
-Volume displacement -> zonder toevoeging van weefsel
-Volume replacement -> met toevoeging van weefsel (doorgaans aangrenzend aan de borst, bv Latissimus Dorsi
Wat zijn de voor- en nadelen van een prothesereconstructie (+/- TE)
Voordelen:
-Relatief eenvoudig, korte ok-duur, geen extra littekens, geen desastreuze complicaties
Nadelen:
-Twee ingrepen nodig, minder natuurlijk, kans kapselcontractuur, kans malpositie, niet na RT, vaak revisie nodig
Wat zijn de voor- en nadelen van borstreconstructie met de Latissiumus Dorsi (+/- TE)?
Voordelen:
-Gemiddelde moeilijkheidsgraad, goed doorbloed weefsel introduceren, introductie hid, natuurlijker
Nadelen:
-Opoffering LD, draaien pt perop, extra litteken, seroom rug, vaak 2 ingrepen, kans op kapselcontractuur en prothesemalpositie
Wat zijn de voor- en nadelen van DIEP-flap reconstructie?
Voordelen:
-Volledig lichaamseigen, intruductie huid en volume, natuurlijk aspect, een ingreep, buikwandcorrectie, kan tertiair
Nadelen:
-Technisch (relatief) complex, lange ok-duur, kans op grotere complicateis, verscheidene (relatieve) contra-indicaties, extra littekens
Vaak lastiger op korte termijn
Hoe worden patienten van mammacarcinoom bestraald?
-Met fotonen
-5 x 5,2 Gy of hele jonge mensen hypofractionering 15 x 2,67 Gy
-Kritieke organen: contralaterale mamma, longen en hart, huid
-IMRT techniek
Wat is een boosterbestraling en wie krijgen het?
Een extra bestraling na (of tijdens indien mogelijk) de originele bestralingsbehandeling voor voorkomen recidief lumpholte
-Jonge vrouwen (<40) en mensen die niet radicaal geopereerd zijn
Wat is partiele borstbestraling?
Bestraling van laag risico pt met alleen bestraling van het tumorbed ipv hele borst.
-Indicatie: >50 jaar, diameter <30mm, pN0 + overige gunstige histologische kenmerken
-Bestraling 5x 5.2 Gy
Wanneer doe je postoperatief RTx van klierstations?
-Bij okselsparende behandeling als de SN en aangedane klieren positief zijn
-Na een okselklierdissectie van 4 of meer lymfkliermetastasen
-Na irradicaal okselkliertoilet
Wat zijn acute bijwerkingen (tot 3 maanden) van bestraling mammacarcinoom?
Huid:
-Erytheem, hyperpigmentatie
-Droge en natte desquamatie
-Pijn
Subcutane weefsels:
-Oedeem borst
Wat zijn late bijwerkingen (na 6 maanden) van bestraling mammacarcinoom?
Huid:
-Hyperpigmentatie
-Atrofie
-Teleangiectasieen
Subcutane weefsels:
-Fibrosering
-Lymfklieroedeem arm na okselkliertoilet en bestraling klierstations
-Hypothyreoidie
-Longfibrose
-Cardiotoxiciteit
Wat voor soort bestralingfractionering geef je bij palliatieve bestraling van mammacarcinoom?
Zo kort mogelijk schema met zo groot mogelijk effect
-1-2 x 8 Gy bij botmetastasen
-5 x 4 Gy bij hersenmetastasen
-1 x 8 Gy bij dwarsleasie
-10-15 x 3 Gy bij thoraxwandrecidief
Bij welk type borstkanker heb je iets aan anti-hormonale therapie?
Bij hormoonreceptor positief
Wat is een prognostische factor?
Voorspellen kans op ontwikkelen metastasen
BV: histologische graad, grootte, aantal aangedane lymfklieren, ER status, leeftijd
Wat is een predictieve factor?
Voorspellen kans op respons therapie
BV: ER status en HER2 receptor status
Hoeveel overbehandeling wordt geaccepteerd bij behandeling mammacarcinoom met (neo)-adjuvante therapie?
96-97%
Wat is mammaprint?
Een vorm van extra risicofactor die je gebruikt als extra risicofactor bij de prognostische factoren.
Wat is de palliatieve behandeling van gemetastaseerd mammacarcinoom?
Liefst in deze volgorde:
Indien HR positief: anti-hormonale therapie
Alle BrC subtypen: chemotherapie + anti-Her2 therapie indien Her2 pos
Wanneer heb je hormoongevoelig mammacarcinoom?
Bij meer dan 10% ER of PR positieve cellen
Waar komen oestrogenen vandaan bij een vrouw pre- en postmenopauzaal?
Pre: vanuit ovaria
Post: vanuit androgenen uit nieren en buikvet die door aromatase worden omgezet in oestrogeen
Wat doet tamoxifen?
Blokkeert de ER op de (kanker)cel voor oestrogenen waardoor die na langere tijd dood gaan
Hoe werkt een aromatase remmer?
Je moet bij een pre-menopauzale vrouw eerst zorgen dat de overgang in gaat, waardoor de eierstokken geen oestrogeen meer maken. Daarna kan je de aromataseremmer geven waardoor de oestrogeen spiegel verder daalt
Wat is het voordeel van kanker organoiden?
Zijn soort ‘organen’ gekweekt uit (kanker)stamcellen van de patient. Kan je gebruiken om bepaalde therapieen te testen. Duurt wel lang, dus pas gebruik bij tweede of derde lijns therapie
