Week 12

Question 1

Wat is wetenschap? Wat zijn belangrijke aspecten?

Answer 1

• combi kennis en methoden om betrouwbare kennis te verkrijgen
• levert een waarheid, niet de waarheid
• emperisch bewijs
• logisch redeneren: moet geleerd worden, emotioneel denken is mens-eigen
• kritische houding: open staan voor nieuwe ideeën; is alles wel waar?

Question 2

Hoe werkt de wetenschappelijke methode?

Answer 2

• zinvolle vraag/belangrijk probleem: beïnvloed door andere factoren → vervolgstappen verminderen invloed
• Informatie verzamelen: zinvolle vraag? Al onderzoek gedaan?
• Vraag formuleren: voorstel mogelijk antwoord/oplossing, voorspelling, weerlegbaar
• Testen(verifiëren): experiment of observeren
• Hypothese accepteren, afwijzen, wijzigen: andere verklaring zoeken
• Publiceren: kritiek, herhalen

Question 3

Wat zijn numerieke variabelen? Hoe presenteer je deze?

Answer 3

Numerieke variabel= hoeveelehden → lengte, gewicht
- discreet= alleen gehele getallen → aantal dagen ziek
- Continu= alle mogelijke waarden → bloeddruk
Presentatie
- Gemiddelde, mediaan
- SD, interkwatielafstand
- In histogram of boxplot

Question 4

Wat zijn categorische variabelen? Hoe presenteer je deze?

Answer 4

Categorische variabel= groepen, waarden die elkaar uistluiten
- nominaal: geen ordening → geslacht
- Ordinaal: rangorde → helemaal niet - beetje - erg ziek
Presentatie
- Percentages
- Taartdiagram

Question 5

Wat is een lineaire/logistische regressie analyse?

Answer 5

Combineren effect van numerieke en categorische variabelen op iets
Onderzoeken risicofactoren op ditochome uitkomst(wel/niet ziekte) met uitkomst tussen 0 en 1

Question 6

Wat is de nulhypothese een alternatieve hypothese? Hoe trek je obv de p-waarde een conclusie? Wat is een type 1/2 fout?

Answer 6

H0: er is geen verschil tussen de groepen
HA: er is wel verschil tussen de groepen
Als p</>0,05 is er wel/geen statistisch significant verschil -> H0 wel/niet verworpen
Type 1: H0 onterecht verworpen
Type 2: H0 onterecht aangenomen

Question 7

Hoe werkt toetsing?

Answer 7

1. Formuleer H0
2. Verzamel gegevens
3. Bereken toetsinsgrootheid= maat afwijking gegevens tov verwachting, vergelijken met kritische waarde(grenswaarde significantie of grenzen BI)
4. P-waarde beoordelen
   Toetsingsgrootheid en P-waarde afhv soort analyse

Question 8

Wat is een chi-kwadraat toets?

Answer 8

Onderzoeken of factor(categorische variabele) vaker voorkomt in bepaalde doelgroep

Question 9

Wat is een T/Z toets?

Answer 9

Vergelijken gemiddelden tussen twee groepen(onafhankelijke categorische variabele en afhankelijke numerieke variabele)
Normale verdeling: T-toets

Question 10

Wat is een normale/scheve verdeling? Wat is de centrale limiet stelling?

Answer 10

Individuele scores zijn normaal verdeeld -> normale verdeling(verdeling heeft piek met uitersten op u en u-)
Scheve verdeling: waardes naar een kant(bv links is scheve verdeling naar rechts)
Centrale limiet stelling:
Individuele scores zijn niet normaal verdeeld, maar steekproef >30 -> ongelijke verdeling met hogere piek, steekproefgemiddelden toch bij benadering normaal verdeeld rond populatiegemiddelde(afhv SD en n)
LET OP: OR, HR, RR normale verdeling als log(parameter)

Question 11

Wat is een meta-analyse? Wat zijn en fixed en random effect model?

Answer 11

• effecten(RR, OR, RD) verschillende studies met elkaar vergelijken
• poolen(samenvoegen) in forest plot(uitkomst met BI) -> gepoold effect
• vaak weging voor steekproefgrootte
  Fixed effect: alle studies hebben zelfde gemiddelde(rondje), maar steekproefvariantie geeft ander effect(vierkant)
  Random effect: verschil effect ook door andere verschillen -> er is tussenstudievariantie die waarde met normale verdeling geeft(groter BI maar eerlijker)

Question 12

Wat is prostaat specifiek antigeen(PSA)? Waar ligt de prostaat?

Answer 12

• eiwit gemaakt door prostaat, maakt ejaculaat vloeibaar
• lekt naar bloed -> marker verhoogd voor oa benigne prostaat hyperplasie, prostatitis en prostaatcarcinoom
• tussen blaas(basis) en urethra(apex), veel zenuwen en bloedvaten

Question 13

Hoe is de epidemiologie van prostaatcarcinoom?

Answer 13

• meest voorkomende kanker bij mannen, klein deel overlijdt
• vooral oudere mannen, bijna alle mannen krijgen maar niet altijd klinisch relevant en vaak asymptomatisch(90%)
• toenemende incidentie: vergrijzing, screening en check-ups(helft zo diagnose)

Question 14

Hoe werkt screening van prostaatkanker?

Answer 14

• geen screening: bijna elke man krijgt en minderheid is klinisch relevant
• niet agressief PCA geeft geen problemen en agressief komt vaak terug -> nieuwe pt, stress, kwaliteit van leven
• toch minder sterfte en metastase bij screening
• PSA-test en rectaal toucher(DRE), risicocalculatie

Question 15

Hoe werkt de Gleason-score?

Answer 15

• bij biopt Pa score voor mate differentiatie/buisvorming(1-5, hoger is slecht)
• 1 en 2 niet relevant
• 1e getal meest voorkomende groeipatroon, 2e minder duidelijk groeipatroon
• nu vervangen door ISUP 1-5

Question 16

Wat zijn prognostische factoren voor prostaatcarcinoom?

Answer 16

• Gleasonscore/ISUP; cribiforme en intraductale groeipatronen zijn slecht
• Hoogte PSA
• Stadium
• Aantal positieve biopten
• Aantal mm tumor in biopt

Question 17

Hoe werkt de behandeling van prostaatkanker?

Answer 17

Curatief
- radiotherapie: cyberknife(uitwendig), brachytherapie(inwendig), ADT maakt tijdelijk effectiever
- radicale prostectomie
- andere fysische methoden(cryotherapie, HIFU)
Palliatief(metastasen)
- ADT
- erg uitgebreide metastasen: chemo-hormonale therapie
Recidief
- salvage therapie(alsnog proberen genezen): RT, cryotherapie/HIFU, prostatectomie, klierdessectie
- bij oligometastasen uitstellen hormoontherapie

Question 18

Hoe werkt hormoontherapie(ADT)? Wat doe je bij castratieresistentie?

Answer 18

• chemische castratie: antiandrogeen(pillen), LHRH agonist/antagonist(injecties)
• operatieve castratie
• remming van testoteron is remmen PCA
• bijwerkingen: minder energie, opvliegers, aankomen, osteoporose, verlaagd libido, borstvorming
• palliatief of curatief icm radiotherapie
  castratieresistentie: PSA stijgt weer -> andere middelen(enzaletemide, docetaxel, radium)

Question 19

Wat doe je als je prostaatkanker niet behandeld?

Answer 19

• watchful waiting: niet curatief, uitstel palliatie
• actieve surveillance: uitstel curatieve behandeling tot progressie, om zoveel maanden scan

Question 20

Wat is hematurie?

Answer 20

• microscopisch: kleine kans maligniteit
• macroscopisch: 30-40% kans maligniteit, doorverwijzing uroloog -> cystoscopie
• Nefrogene vs urologische oorzaak: dysmorfe ery’s ⇒ nefrogeen
  DD; glomerulaire nierziekten, intersitiele nierziekten, vasculair, urologisch, overig

Question 21

Hoe is de epidemiologie van blaaskanker? Wat zijn risicofactoren?

Answer 21

• 6600/jr, meer mannen, toenemende incidentie maar sterfte stabiel
• grootste deel uit urotheel, plaveiselcelcarcinoom, kwart infiltratie m detrusor
  Risicofactoren
• roken
• familie-anamnese: Balkan-nefropathie
• omgevingsfactoren: beroepscontact aromatische amines
• VG en medicatie: chronische UWI, bestraling, verblijfskatheter, immunosuppresie, schistomiasis

Question 22

Hoe wordt bepaald welke therapie bij blaaskanker gegeven wordt?

Answer 22

• trans urethale resectie(TUR): aantal en grootte tumoren, radicaliteit, bimanueel toucher, eenmalige spoeling met chemo(tumorcellen los door wegschaven)
• blaasbiopt: histologie, T-stadium, gradering, CIS, m detrusor aanwezig, spierinvasie
  Detrusor invasie belangrijk voor behandeling

Question 23

Hoe werkt de behandeling van niet-spierinvasief UCC?

Answer 23

Afhv risico recidief en progressie
- TUR
- blaasspoelingen: chemo of immuun(geinactiveerde TB), eenmalig na operatie verlaagt kans recidief
Onderhoudsspoeling
- intermediate risk recidief: MMC
- high risk: re-TUR en immuunspoeling 1-3jr
Re-TUR bij T1/G3, deel toch invasie -> kijk of T2(geen detrusor), als detrusor en tumorvrij lagere recidiefkans

Question 24

Hoe werkt de behandeling van invasief CCU?

Answer 24

• radicale chirurgie
• radiotherapie: inferieur aan chemoradiotherapie, bij slechte conditie, bracytherapie bij kleine, lokale tumoren
• chemo: (neo)adjuvant/inductie met cisplatine(toxiciteit) geeft langere overleving of palliatief(niet SCC)
• immuuntherapie(PD(L)1): gunstige resultaten

Question 25

Wat voor urinedeviaties zijn er? Wat zijn complicaties?

Answer 25

• radicale cystectomie met urinedeviatie icm pelviene klierdissectie
• Bicker: met ileum nieuwe urine uitgang, incontinent stoma
• continent niet-orthotope deviatie(Indiana pouch): ileum t/m deel colon transversum nieuwe blaas met klep, katheteriseren
• uretercutaneostomie: ureter direct op huid(bv als 1 nier)
• continente orthotope deviatie: ileum vormt neoblaas; jonge, gemotiveerde patient met goede hand- en nierfunctie, blaashals tumorvrij
  Complicaties:
• Post-operatief: ileus, wondinfectie, UWI, abces, trombo-embolisch
• Lange termijn: parastomale hernia, metabole hypercholemische acidose(darm neemt zuurdere urine op), nierinsufficientie, ureterstenose, littekenbreuk

Question 26

Hoe werkt de kwaliteitsbepaling van Jadad?

Answer 26

Punten voor RCT
- randomniseren
- dubbele blindering
- withdrawals and dropouts

Question 27

Hoe werkt de Newcastle-Ottowa Scale?

Answer 27

Sterren voor 3 punten
Case control: recall bias
- selectie: definitie case, representativiteit, selectie en definitie control
- comparability
- exposure: vaststelling en non-response rate
Cohort studies: selectie bias
- selectie: representativiteit blootgestelde groep, selectie niet-blootgestelde groep, vaststelling blootstelling, uitkomst niet bij begin aanwezig
- comparibility
- outcome: vaststelling, follow-up lang genoeg en adequaat

Question 28

Hoe werkt de Verhagen score?

Answer 28

Voor RCT’s: yes/no/don’t know
- randomnisatie
- treatment allocation concealed
- groepen vergelijkbaar op baseline
- geschiktheidscriteria
- waren effect-beoordelaar, behandelaar en patient geblindeerd?
- puntschatting en variabiliteits waardes voor uitkomstmaten
- intention-to-treat analyse

Question 29

Wat is heterogeniteit? Hoe kun je dit opsporen?

Answer 29

BI’s van studies in meta-analyse overlappen onvoldoende in Forest plot.
- subgroepanalyses
- meta-regressie