Week 11 Flashcards
Wat is het grootste verschil tussen Hashimoto en Graves?
Hashimoto: hypothyreoïdie
Graves: Hyperthyreoïdie
Wat zijn de 2 soorten autoimmuunziekten?
- Systemisch
- Orgaanspecifiek
Wat zijn klinische kenmerken van Hashimoto?
- Traag, snel moe, gewichtstoename, koud
- Accumulatie van matrix glycosaminoglycanen in weefsel: vergrote tong, verdikte huid, oedeem in gelaat
Wat zijn klinische kenmerken van de ziekte van Graves?
- Hartkloppingen, nerveus, gewichtsverlies, warm (zweten)
- Hyperpigmentatie, dun haar
Wat zijn 4 voorkomende oorzaken van een struma in de westerse wereld?
- autoimmuun thyreoïditis
- goedaardige knobbels in de schildklier
- kwaadaardig schildklierlijden
- ontsteking van de schildklier
Wat kenmerkt de immuunreactie bij hashimoto?
- Forse infiltratie van T- and B-lymfocyten en andere immuuncellen in de schildklier
- Lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfocyten (thyreoglobuline (Tg))
Wat kenmerkt de immuunreactie bij Graves?
- Minimale infiltratie T-lymfocyten in de schildklier
- Beperkte shildklierschade
- Lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfocyten (TSH-Receptor (TSH-R)
Wat voor antistoffen zijn er bij Hashimoto?
Auto-antistoffen tegen Tg en thyroïdperoxidase (TPO)
Wat voor antistoffen zijn er bij Graves?
Stimulerende auto-antistoffen tegen TSH-receptor
Wat is de cascade van immuunreacties bij Hashimoto?
- Auto-reactieve CD8+ T-cellen, CD4+ T-cellen
- Macrofagen induceren schade aan thyrocyten, anti-TPO Ig
- Via ADCC ook schade aan thyrocyten
Hoe werkt de immuunreactie bij Graves?
- Stimulerende auto-antistoffen tegen TSH-R: stimuleren productie schildklierhormoon
- Auto-antistof gedreven schildklier activatie → Hyperthyreoïdie
Wat is het verschil in TPO Ab in Hashimoto en Graves?
Hashimoto: 95%
Graves: 45-80%
Wat is het verschil in Tg Ab in Hashimoto en Graves?
Hashimoto: 50-60%
Graves: 12-30%
Wat is het verschil in TSHr Ab in Hashimoto en Graves?
Hashimoto: 6%
Graves: 80-100%
Wat is het verschil in TSH in Hashimoto en Graves?
Hashimoto: hoog
Graves: laag
Wat is het verschil in T4, T3 in Hashimoto en Graves?
Hashimoto: laag
Graves: hoog
Wanneer ontwikkelt foetale hyperthyreoïdie zich?
Pas in het derde trimester
In hoeveel van de zwangerschappen bij vrouwen met Graves komt foetale hyperthyreoïdie voor?
1-5%
In hoeveel van de gevallen leidt foetale hyperthyreoïdie tot intrauteriene vruchtdood?
20%
Wat zijn 5 tekenen van neonatale graves?
- Verhoogde hartslag (hartfalen)
- Rusteloosheid
- Versnelde ademhaling
- Struma
- Groeiachterstand
Wat voor behandeling start je bij neonatale graves?
- Schildklierremmende medicatie
- Adrenerge betareceptor blokkers
Wat zijn enkele omgevingsfactoren die de kans op autoimmuun schildklierziekten verhogen?
- Te veel jodiuminname
- Roken (grotere kans op graves, minder kans op hashimoto)
- Infecties
- Stressvolle levensgebeurtenissen (activatie HPA-as)
Hoe zorgt te grote jodiuminname voor autoimmuun schildklierziekten?
Groter aantal jodiumresiduen in het Tg molecuul, deze daardoor meer immunogeen
Op wat voor manieren heeft genetica invloed op het ontwikkelen van autoimmuun schildklierziekten?
- Vrouwen veel meer kans
- 50% van de mensen met graves heeft iemand in de familie met een autoimmuun schildklierziekte (maakt niet uit welke)
Wat zijn 4 symptomen van Graves?
- Hyperthyreoïdie
- Struma
- Opthalmopathie
- Dermopathie: myxoedeem
Wat is de behandeling bij milde graves opthalmopathie?
Afwachtend beleid
Selenium supplementatie
Wat is de behandeling bij matig-ernstige graves opthalmopathie?
Corticosteroïden
Rehabilitieve chirrugie
Wat is de behandeling bij visusbedreigende graves opthalmopathie?
Hoge dosis corticosteroïden
Operatief (decompressie)
Wat zijn naast steroïden en chirurgie nog andere behandelingsmogelijkheden voor graves’ opthalmopathie?
- Immunomodulerend
- IV immunoglobulines
- Biologicals
- Anti-TNF
- Orbitale radiotherapie
Wat is de behandeling bij Hashimoto?
Schildklierhormoon suppletie
Wat is de behandeling bij Graves?
Schildklierblokkade en SH-suppletie
Hoe werkt de NIS?
Symport van 1 jodide-ion met 2 Nartiumionen
Wat is het nut dat de jodiumconcentratie 400x hoger kan zijn in de cel?
Jodium is schaars
Waardoor wordt NIS geactiveerd?
TSH en lage jodideconcentratie
Wat is het transportmaximum voor NIS?
30 uM I-
Wat kan NIS nog meer opnemen naast I-?
ClO4, TcO4- en SCN-
Wat zijn de 5 stappen van schildklierhormoonsynthese?
- Jodiumopname in de follikelcel
- Afgifte van jodide aan colloïd
- Jodering van tyrosine
- Koppeling van jodotoxines
- T4 secretie
Welke transporter laat jodide het colloïd in?
Pendrine
Wat is de formule voor jodiumoxidatie?
I- + H2O2 + 2H+ → I+ + 2H2O
Waardoor wordt het H2O2 voor jodiumoxidatie geleverd?
DUOX
Wat katalyseert TPO allemaal?
- Jodiumoxidatie
- MIT synthese
- DIT synthese
- T3 synthese
- T4 synthese
Waaruit bestaat T4?
2 DIT
Waaruit bestaat T3?
Aan welke zijde vindt koppeling van jodotyroxines plaats?
Aan de apicale zijde
Wat is verantwoordelijk voor de jodering van tyrosine?
Geoxideerd jodium (I+)
Hoe ontstaat dehydroalanine?
Dat is het deel wat overblijft van het donor diiodotyrosine nadat T4 synthese heeft plaatsgevonden
Wat ontstaat als Tg door hydrolyse wordt afgebroken?
MIT, DIT en T4 ontstaan
Wat is de functie van DEHAL?
De dejodering van de overmaat MIT en DIT
Wat doet MCT8?
Het transporteert T3 en T4 over het membraan
Wat voor soort receptor is de TSH receptor?
Een G-eiwit gekoppelde receptor
Wat stimuleert TSH?
Meer:
- Tg
- DUOX
- TPO
- Endocytose
- Lysosomale afbraak
- Omzetting van T4 → T3
Waarom ontstaat er een struma bij de ziekte van Graves?
Te veel TSH receptor stimulatie → meer proliferatie
Waarom is er geen TSH bij Graves?
Meer T4 → meer negatieve terugkoppeling
Waarom ontstaat er meer T3 bij een jodiumdeficiëntie?
T3 kost 25% minder jodium
Waarom is er bij een jodiumdeficiëntie eigenlijk geen T3 verandering?
Omdat er geen T4 is om om te zetten in T3
Wat ontstaat er bij dejodering van de binnenring van T4?
Reversed T3 ontstaat
Wat ontstaat bij de dejodering van de binnenring van reversed T3?
T2
Wat ontstaat er bij de dejodering van de buitenring van T4?
Actief T3
Wat ontstaat er bij de dejodering van de binnenring van rT3?
T2
Wat is de functie van D1?
Beide activering en deactivering van T4/T3
In welke 3 weefsels komt D1 voor?
- Lever
- Nier
- Schildklier
Wat zijn de substraten van D1?
rT3, T3 en T4
Wat doet D2?
Activatie van T4 en rT3, uitsluitend een binnenring dejodase
In welke 4 weefsels komt D2 voor?
- hersenen
- hypofyse
- Schildklier
- Skeletspieren
Wat is de functie van D2?
Lokale T3 productie
Wat is de functie van D1?
Plasma T3 produceren en klaring rT3
Wat zijn de substraten van D2?
Wat zijn de substraten van D2?
Wat doet D3?
D3 is uitsluitend een buitenring dejodase en werkt activerend
In welke 3 weefsels vind je D3?
- Hersenen
- Placenta
- Foetaal weefsel
Wat zijn de functies van D3?
- T3 en T4 klaring
- rT3 productie
Wat zijn de substraten van D3?
T3 en T4
Wat zijn symptomen van Allen-Hermon Dudley syndroom?
- Centrale hypotonie
- Niet hoofd omhoog kunnen houden
- Spastische quadriplegie
- Geen spraakontwikkeling
Wat is er aan de hand met serum T3, FT4, T3/T4 en TSH bij AHDS?
T3 stijgt
FT4 daalt
T3/T4 stijgt
TSH normaal
Waarom zorgt Allan-Hernon Dudley syndroom voor hersenproblemen?
De hersenen krijgen geen T3
Wat zijn bij benigne schildklieraandoeningen de 5 operatieindicaties?
- Symptomatisch benigne nodus
- Nodus van onduidelijke aard
- Multinodulair struma met mechanische klachten
- M. Graves (therapieresistent/zwangerschaswens)
- Thyreotoxicose
Wat zijn bij maligne schildklieraandoeningen de 4 operatieindicaties?
- Goed gedifferentiëerde schildkliertumoren
- Papillair en folliculair
- Medullair schildkliercarcinoom
- Slecht gedifferentieerd schildkliercarcinoom
- Anaplastisch schildkliercarcinoom (heel soms)
- Zo agressief dat chirurgie niet veel kan betekenen
Wat zijn de indicaties voor bijschildklieroperaties?
Primaire, secundaire en tertiaire hyperparathyreoïdie
Wat is er aan de hand bij primaire hyperparathyreoïdie?
- Oorzaak in bijschildklier zelf → te veel PTH productie → hypercalciëmie
- Vaak in maar 1 bijschildklier, maar soms in meerdere
Wat is er aan de hand bij secundairetertiaire hyperparathyreoïdie?
Overmatige PTH-productie als reactie op nierfalen en stoornissen in de calcium-en fosfaathuishouding
Wat doe je bij slechts 1 afwijkende bijschildklier?
Minimaal invasieve doelgerichte operatie
Wat doe je als er meerdere afwijkende bijschildklieren/inconclusieve beeldvorming zijn?
- Conventionele halsexploratie
- Indentificatie van alle bijschildklieren
Wat zijn 5 manieren voor lokalisatiediagnostiek van de bijschildklieren?
- MIBI-scintigrafie
- 18F-choline-PET-CT
- Echo hals
- CT-bijschildklieren
- Peroperatieve PTH-meting
Wat zijn 2 dingen waar je goed op moet letten bij een bijschildklieroperatie?
- Opletten dat je niet de vascularisatie van de andere bijschildklieren kapot maakt
- De n. laryngeus recurrens beschermen
Wat zijn 2 redelijk vaak voorkomende risico’s en complicaties bij (bij)schildklieroperaties?
- Laesie n. laryngeus recurrens
- Hypoparathyreoïdie
Hoe vaak is een laesie van de n. laryngeus recurrens tijdelijk en hoe vaak permanent?
1-10% tijdelijk, 1-2% permanent
Hoe vaak is hypoparathyreoïdie tijdelijk en hoe vaak permanent?
Tot 25% tijdelijk, tot 10% permanent
Hoe kan hypoparathyreoïdie plaatsvinden bij een (bij)schildklieroperatie?
Door kneuzing of tijdelijke stop in bloedvoorziening
Wat zijn 3 zeldzame complicaties bij een (bij)schildklieroperatie?
- Bloeding en nabloeding: gevaar op stikken!
- Beschadiging trachea of slokdarm
- Wondinfectie
Wat moet je uitsluiten voor je een adrenalectomie doet en waarom?
Hypercortisolisme → anders kans op Addisonse crisis
Wat moet je peri-operatief supplementeren voor je een adrenalectomie doet?
Glucocorticosteroïden
Wat kan een feochromocytoom aanmaken?
Adrenaline, noradrenaline of dopamine
Wat doe je perioperatief bij behandeling van een feochromocytoom?
Alfa- en betablokkade
Wat is het belangrijkste risico bij een operatie van een feochromocytoom?
Een hypertensieve crisis
Waarom geef je alfa en betablokkade bij de behandeling van een feochromocytoom?
Om een hypertensieve crisis te voorkomen
Wat is het verschil tussen secundaire en tertiairehyperparathyreoïdie?
Secundaire verbetert na bijv. een niertransplantatie, tertiaire niet
Waarom wordt bij chirurgie van de bijnier de bijniervene afgekneld?
Dan komt er geen (nor)adrenaline in de circulatie
Wat is de eerste screeningsmarker voor het diagnosticeren van een schildklierziekte?
TSH
Waar wordt jodium voor gebruikt?
Voor het produceren van schildklierhormoon
Wat is de meest voorkomende oorzaak van een verstandelijke beperking?
Jodiumdeficiëntie
Waarom is een jodiumdeficiëntie zo gevaarlijk in het eerste trimester?
Omdat de baby dan nog geen eigen schildklier heeft en afhankelijk is van het SH van de moeder
Wat is de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid jodium?
150 ug
Wat is de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid jodium tijdens de zwangerschap?
200-250 ug
Hoe lang reikt je jodium buffervoorraad?
200 dagen
Wat gebeurt er in de eerste fase van een jodiumtekort?
De NIS gaat harder werken en er komt TSH stimulatie, hierdoor groei schildklier
Wat gebeurt er in de tweede fase van een jodiumtekort?
De schildklier gaat preferentieel T3 produceren ten koste van T4 → T4 afhankelijke organen krijgen minder T4
Wat is kenmerken voor myxoedeem?
Het is non-pitting
Wat zijn enkele klinische tekenen van hypothyreoïdie?
- Myxoedeem
- Preorbitaal oedeem
- Vertraagde achillespees reflex
- Dikke tong
- Bradycardie
- Pleura- of pericardvocht
- Ascites
- Spierzwakte
Hoe vaak komt congenitale hypothyreoïdie voor in NL?
1:1200
Hoe vaak komt verworven hypothyreoïdie voor in NL?
2-3%
Wat kan verworven hypothyreoïdie veroorzaken?
- Auto-immuun (hashimoto)
- Thyreoïditis
- Radioactief jodium
- Thyroeïdectomie
- Externe radiotherapie
- Medicatie
Wat zijn 4 oorzaken van secundaire hypothyreoïdie?
- Hypofysair (geïsoleerde) hypothyreoïdie
- Sheehan’s syndrome
- Hypofyseadenoom
- Suprasellaire oorzaken
Wat voor hypothyreoïdie mis je met een TSH meting en waarom is dit niet zo erg?
Met TSH mis je een secundaire hypothyreoïdie, maar secundair is heel erg zeldzaam en gaat gepaard met andere problemen
Waarom mis je met TSH een secundaire hypothyreoïdie?
Er is wel genoeg TSH, maar het gevormde TSH werkt niet goed
Wat is er met TSH en T4 bij primaire hypothyreoïdie?
TSH hoog, T4 laag
Wat is er met TSH en T4 bij secundaire hypothyreoïdie?
TSH normaal, T4 laag
Wat is je behandeling bij hypothyreoïdie?
Levothyroxine 1,7 mg/kg/dag
Waarom doe je bij de behandeling van hypothyreoïdie met levothyroxine de aanpassing na 6 weken?
Je moet wachten op een steady state
Wat zijn 3 redenen waarom er meer schildklierhormoon nodig is tijdens de zwangerschap?
- Meer afbraak en transport door placenta
- Kind heeft het ook nodig
- Meer binding - minder vrije fractie
Wat doe je bij vrouwen met vastgestelde hypothyreoïdie zodra de zwangerchapstest positief is?
T4 verhogen met 25-50%, je hebt geen tijd om op een bloedtest te wachten
Wat zijn beide voor moeder en kind de gevaren van hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap?
Kind: verstoorde hersenontwikkeling
Moeder: verhoogde kans op zwangerschapscomplicaties (pre-eclampsie, miskraam)
Wat is het verschil tussen thyreotoxicose en hyperthyreoïdie?
Thyreotoxicose: te veel schildklierhormoon in bloed
Hyperthyreoïdie: te veel schilklieractiviteit
Wat is een hete nodus?
1 stukje in schildklier wat te hard is gaan werken
Wat is stap 1 in de diagnose van thyreotoxicose?
Lab TSH-R Ab’s → ziekte van graves diagnosticeren/uitsluiten.
Heb je ze? Dan heb je Graves.
Heb je ze niet? Geen Graves.
Wat is stap 2 in de diagnose van thyreotoxicose?
123 I-scintigrafie → Cellen die jodium opnemen aantonen, in de schildklier zijn dit de cellen die schildklierhormoon aanmaken
Hoe werken thyreostatica?
Remmen SH-ynthese door interferentie met tg-jodering en de koppelingsreactie
Hoe werkt radioactief jodium (I-131)?
Vernietiging van schildklierweefsel door betastraling
Wat zijn milde bijwerkingen van thyreostatica?
- Pruritus
- Meer bij strumazol van PTU
- Veranderde smaak/reuk
- Misselijk/diarree
- Gewrichtspijn
Wat zijn ernstige bijwerkingen van thyreostatica?
- Agranulocytose
- Als koorts & keelpijn → check leuco’s
- Leverfalen
- Meer bij PTU dan bij strumazol
Wat zijn de indicaties van PTU?
- Zwangerschap 1e trimester
- Intolerantie strumazol
Wat is de mortaliteit van agranulocytose?
4-10%
Wat zijn 4 mogelijke bijwerkingen van radioactief jodium?
- Pijn in de hals
- Verslechtering van orbitopathie
- Risico op primaire hypothyreoïdie
- Tijdelijke stijging van T3 en T4
Wat zijn 5 indicaties voor een thyreoïdectomie?
- Overgevoeligheid voor thyreostatica
- Bezwaren tegen radioactief jodium
- Zwangerschap
- Groot struma
- Persoonlijke voorkeur
Wat zijn 3 mogelijke complicaties van thyreoïdectomie?
- Hypoparathyreoïdie
- N. recurrens verlamming
- Hypothyreoïdie
Wat zijn 2 factoren die (vooral in combinatie met elkaar) orbitopathie erger maken?
Roken & radioactief jodium
Wat zijn symptomen bij orbitopathie?
- Diplopie
- Ooglid retractie, zwelling, roodheid
- Photofobie
Vanaf welke CAS score is er sprake van actieve orbitopthie?
≥ 3
Wat doe je altijd bij orbithopathie?
Donkere zonnebril/kunsttranen
Wat gebeurt er als de orbitopathie in de afgedoofde fase komt?
- Oedeem en roodheid verdwijnen
- Ooglid retractie neemt af
- Exophthalmus persisteert, soms enige afname van 1-2mm
- Diplopie verdwijnt niet
Wat is de behandeling bij inactieve graves orbithopathie?
- Rehabilitieve chirurgie
- Orbita decompressie
Wat zijn de 4 fases van thyreoïditis?
- Thyreotoxische fase
- Euthyreote fase
- Hypothyreote fase
- Herstel euthyreoïdie
Wat is er aan de hand bij de hypothyreote fase bij thyreoïditis?
Dan zijn de schildkliercellen vernietigd maar nog niet in herstel
Wat zijn bevindingen bij De Qeurvain thyreoïditis?
- Pijnlijke schildkliervergroting
- Koorts
- Hoge bezinking bloed, verhoogd CRP
- Spontaan herstel in weken - maanden
Wat zie je bij de I123 schildklierscintigrafie bij De Quervain thyreoïditis?
Geen opname
Wat is de incidentie van postpartum thyreoïditis?
5%
Hoe hoog is de kans op recidief bij tweede zwangerschap na een eerste postpartum thyreoïditis?
70%
Wanneer vindt postpartum thyreoïditis meestal plaats?
< 3 maanden postpartum, tot 12 maanden
Wat voor antilichamen vind je bij postpartum thyreoïditis?
TSH-R, zoals bij Graves
Hoeveel mensen houden na postpartum thyreoïditis permanente hypothyreoïdie over?
10-20%
Wat is de behandeling tijdens de thyreotoxische fase van thyreoïditis?
Expectief een betablokker, elke 6 weken TSH checken
Wat is de behandeling tijdens de hypothyreote fase van thyreoïditis?
- Overweeg levothyroxine bij symptomen of TSH > 10 mU/L
- Afbouwen na 6-12 maanden
- Jaarlijkse TSH check 10-50% hypothyreoïdie
Wat zijn bij zwangerschap de pro’s en cons van thyreostatica?
Werken goed maar teratogeen
Wat zijn bij zwangerschap de pro’s en cons van radioactief jodium?
Werkt goed, maar je mag 6 maanden niet zwanger zijn
Wat zijn bij zwangerschap de pro’s en cons van thyreoïdectomie?
Direct effect, maar kans op complicaties
Wat is het directe effect van T3 op het hart?
Positieve ino- en chronotropie
Wat doet T3 met je hart- en vaatsysteem?
- Positieve ino- en chronotropie
- Minder vasculaire weerstand
- Grotere cardiac output
Wat is het effect van T3 op RYR, SERCA, NCX, MHCa en MHCb in de hartspier?
- RYR omhoog
- SERCA omhoog
- NCX omhoog
- MHCa omhoog
- MHCb omlaag
Hoe produceert de skeletspier warmte?
Door Na+/K+ en Ca 2+ cycling
Hoe stimuleert SH de warmteproductie door de sekeletspier?
Het stimuleert beide de Na+/K+ cycling en de Ca2+ cycling, waardoor er een futiele cyclus met ATP verbruik ontstaat en zo warmteproductie
Wat is het nut van UCP1 in bruin vet?
Als een proton door UCP1 gaat, wordt er geen energie opgewekt maar komt het vrij in de vorm van warmte ipv ATP
Waar zit UCP1?
In het bruine vetweefsel
Waar zit UCP2?
- Hart
- Skeletspier
- Bruin vetweefsel
- Wit vetweefsel
- Nier (en nog veel meer)
Waar zit UCP3?
- Skeletspier
- Bruin vetweefsel
Waar zitten UCP4 en UCP5?
In de hersenen
Wat is het effect van SH op UCP’s?
Stimulatie
Waarom is hyperthyreoïdie geassocieerd met osteoporose?
Er is een te snelle botturnover, hierdoor verlaagt de dichtheid, ook sluiten de groeiplaten te snel
Waarom is hypothyreoïdie geassocieerd met osteosclerose?
De botturnover is te langzaam, hierdoor groeit het bot dicht
Welke receptor is in het bot het belangrijkste voor de ontwikkeling onder invloed van SH?
De TRa1 receptor
Welke neuronen worden erg aangetats door een jodiumtekort?
De purkinjecellen
Hoe werkt de TSH downregulatie op het niveau van de hypofyse?
- T4 wordt opgezet tot T3
- T3 bindt in de kern aan de TRbèta2 receptor
- TSH aflezing wordt geremd
Waar is TSH het meest afhankelijk van?
Van T4 (dus niet van T3)
Waar zijn schildkliernoduli in onder te verdelen?
- Multinodulair/solitair
- Toxisch/non-toxisch
Wat sluit schildklierkanker uit?
Onderdrukt TSH
Welke 2 kenmerken hebben de hoogst positief voorspellende waarde voor schildklierkanker?
- Fixatie
- Lymfeklierafwijkingen
Waarom zijn we in NL terughoudend met echo’s doen van de schildklier?
Mensen kunnen kanker zonder er enige last van te hebben, en dan ga je een probleem aanpakken wat er niet echt is
Wanneer behandel je met I131 therapie?
Bij een autonome toxische nodus
Wat is je volgende stap als TSH normaal is bij verdenking op schildklierkanker?
Echografie & FNA
Wat is FNA?
Je zuigt wat cellen op als biopt
Wanneer doe je FNA?
Bij een schildklierafwijking van > 1 cm
Wat zijn de 4 soorten carcinomen die je in de schildklier aan kunt treffen?
- Papillair
- Folliculair
- Medullair
- Anaplastisch
Welke schildkliercarcinomen zijn gedifferentiëerd?
- Papillair
- Folliculair
- Medullair
Wat zijn 3 mogelijke behandelingen voor een schlidkliercarcinoom?
- Thyreoïdectomie
- Radiocatief jodium
- ENDO
Waarom wordt na een thyreoïdectomie thyroxinesuppressie gestart?
Zodat er niet te veel TSH wordt gemaakt en de kankergroei dus niet wordt gestimuleerd
Op welke 3 manieren evalueer je de behandeling van een shcildkliercarcinoom?
- Afbeeldend: echo
- Tg meting
- Dynamische risico stratificatie
Wat zou je voor Tg waarden moeten hebben na een thyreoïdectomie?
Geen Tg
Welke Tg waarden horen bij laag en niet-laag risico bij dynamische risico stratificatie?
- Tg < 0,9 ng/mL laag-risico
- Tg > 0,9 ng/mL niet laag-risico
Wat doe je bij een lymfogeen gemetastaseerd schildkliercarcinoom?
Resectie en radioactief jodium geven
Wat is het metastaseringspatroon van medullair schildkliercarcinoom?
Hematogeen en lymfogeen
Wat komt voor bij het MEN 2a syndroom?
- Medullair schildklier carcinoom
- (dubbelzijdig) feochromocytoom
- Hyperparathyreoïdie o.b.v. multiple gland disease
Wat komt voor bij het MEN 2b syndroom?
- Medullair schildklier carcinoom
- (Dubbelzijdig) feochromocytoom
- Marfanoïde habitus
- Mucocutane neurinomen
- Huidafwijkingen
Waarom krijgen mensen met een medullair schildkliercarcinoom diarree?
Door een te hoog calcitonine
Welke biochemische tests doe je bij een medullair schildkliercarcinoom?
- Calcitonine (& CEA)
- (normetanefrines, calcium)
Hoe behandel je en medullair schildkliercarcinoom als het nog lokaal zit?
Totale thyreoidectomie + centrale halsklierdissectie
Hoe behandel je een medullair schildkliercarcinoom met afstandsmetastasen?
Chirurgie voor debulking (bij symptomen)
Wat is peptide receptor radioactieve therapie (PRRT)?
Brandt neuroendocriene tumoren weg, alleen bij somatostatine receptoren
Waarom geef je geen radioactief jodium bij een medullair carcinoom?
De cellen waaruit een medullair carcinoom ontstaat (de C-cellen) nemen geen jodium op, dus het is ineffectief
Wat is de functie van C-cellen in de schildklier?
Calcitonineproductie
Waar ontstaan de bijschildklieren uit?
Het ectoderm
Wat zie je op de histo bij een TSH-adenoom hypofyse?
Diffuse hyperplase, hoog TSH
Wat zie je op de histo bij Graves?
Diffusie hyperplasie, laag TSH
Wat zie je op de histo bij een toxisch adenoom?
Nodulaire hyperplasie, maar laag TSH
Colloïd trekt weg
Wat zie je op de histo bij een toxisch adenoom?
Adenoom maar met laag TSH
Wat zie je op de histo bij exogeen iodium-geïnduceerde hyperthyreoïdie?
Laag TSH
Wat zie je op de histo bij genetische defecten in synthese/secretie van de schildklier?
Onvoldoende T3/T4, hierdoor orgaan zwellingen → nodulaire hyperplasie
Wat zie je op de histo bij een endemisch struma voor een jodiumdeficiëntie?
Hyperplasie door TSH stijging
Wat zie je op de histo bij een ontsteking van de schildklier?
Zwelling door mononucleair infiltraat, bij Hashimoto later atrofie
Wat zie je op de histo bij Hashimoto?
Influx lymfocyten, fibrose en atrofie van het follikel epitheel
Welke twee vormen aan struma’s worden onderscheiden?
Sporadisch en endemisch
Wat zorgt voor strumavorming?
Cycli van hyperplasie van follikels en dan verval met atrofie, cystevorming en verkalking
Wat kenmerkt een sporadisch struma?
Typisch euthereoot
Wat kenmerkt een endemisch struma?
Zowel ernstige groeistoornissen en zeer grote struma’s
Hoe onderscheid je een adenoom van een hyperplasie?
Een adenoom is over het algemeen solitair en heeft vaak een bindweefselkapsel
Wat is er vaak mis als een adenoom hyperactief/toxisch is?
Vaak driver mutaties in het gen ( ‘gain of function’) van de TSH receptor of het G proteïne
Hoe veel % van de stille adenomen heeft een RAS mutatie?
<20%
Wat is de 10-jaars overleving van papillair schildkliercarcinoom?
> 95%
Wat is de 10-jaars overleving van folliculair schildkliercarcinoom?
> 90%
Wat is de 10-jaars overleving van medullair schildkliercarcinoom?
65%
Wat is de overleving van anaplastisch schildkliercarcinoom?
0,5-1 jaar
Wat is de meest frequent voorkomende schildkliercarcinoom?
Papillair schildkliercarcinoom
Wat zijn 3 dingen waar je je een papillair schildkliercarcinoom kunt herkennen?
- Opheldering in kern
- Ground-glass
- Orphan Annie nuclei
In welk carcinoom vind je psammoom lichaampjes?
In papillair schildkliercarcinoom
Wat voor metastasering vind je bij een papillair shcildkliercarcinoom?
Lymfogeen
Welke genetische afwijkingen kun je bij een papillair schildkliercarcinoom vinden?
- Re-arrangements (chromosomaal) in RET-gen met partner (‘PTC’)
- Activerende mutaties in BRAF (V600E)
Wat zijn psammoomlichaampjes?
Concentrisch gecalcificeerde structuren, vaak in de laesie in de kern van de papillae
Hoe vaak komt een folliculair carcinoom voor?
10%
Wanneer komt een folliculair carcinoom vaak voor?
Bij een jodiumdeficiëntie
Waarop berust het onderscheid tussen en folliculair carcinoom en een folliculair adenoom?
Op kapseldoorbraak en metastasering
Wat voor mutaties kun je vinden bij folliculair carcinoom?
- In RAS
- In de PI3K/AKT pathway
- Of pax8-ppar-γ translocatie (HR receptor)
Wat voor metastasering zie je bij folliculair carcinoom?
Hematogeen
Waarom is het medullair carcinoom de outlier?
Het ontstaat uit de C-cellen
Wat wordt door medullair carcinoom gemaakt?
Calcitonine
Waar vind je vaak mutaties bij anaplastisch carcinoom?
In p53
Waarom wordt een p53 mutatie voor anaplastisch carcinoom?
Het remt normaaal ongecontrolleerde celdeling
Waardoor vind sterfte vooral plaats bij anaplastisch carcinoom?
Door lokale doorgroei
Welke carcinomen/carcinoom horen/hoort bij een RET/PTC mutatie?
Papillair
Welke carcinomen/carcinoom horen/hoort bij een RAS mutatie?
Folliculair en anaplastisch
Welke carcinomen/carcinoom horen/hoort bij een P13K mutatie?
Folliculair en anaplastisch
Welke carcinomen/carcinoom horen/hoort bij een PTEN mutatie?
Folliculair en anaplastich