week 1 Flashcards
WHO definitie kanker
- Ziekte die zich kenmerkt door abnormale celgroei buiten de gewoonlijke anatomische grenzen
- De mogelijkheid om omliggende structuren/ organen te invaderen en/ te verspreiden naar verder gelegen organen
Incidentie
Aantal nieuwe gevallen per jaar
3 etiologische factoren CRC
- Domme pech
- Nature: familiair
- Nurture
4 redenen dat kanker een volksziekte is
-Toename incidentie en prevalentie
- Alles openbaar gedeeld: social media: emotie neemt toe
- Veel nieuwe middelen
- Feitelijk een vraag en aanbod markt
Waar komt (behandel)winst bij kanker vooral vandaan?
- Preventie
- Vroegdiagnostiek: screening
- War against cancer: verwachtingsmanagement
Wat gaat er mis bij AL
Rijpingsproces van één van de verschillende bloedcellen
4 klachten bij presentatie AML zijn tgv.
- Verdringing normale bloedaanmaak in beenmerg
- Toename witte bloedcellen in bloed
- Extra medullaire lokalisatie van leukemie
- Vrijkomen van toxische stoffen
AML behandeling
- 2 losse chemokuren
- Evt. targeted therapy voor bv. mutaties
- Chemotherapie/ autologe SCT/ allogene SCT
Lymfeklieren ontwikkelen __ en __ cellen
T en B
(Histo) beeld van AML
Monotoon beeld van allemaal ongedifferentieerde cellen
Eigenschappen bloedvormende stamcellen
- Zelfvermeerdering
- Pluripotentie
- Hoge delingspotentie, lage delingsfrequentie
- Relatief ongevoelig voor genotoxische invloeden (bestraling, chemo, reactieve zuurstof in de cel)
- Verantwoordelijk voor het lange termijn herstel van beenmerg en bloedcelvorming
Progenitors (voorlopercellen; kenmerken)
- Beperkt vermogen tot celvermeerdering
- Beperkt in ontwikkeling tot 1 (unipotent) of enkele (multipotent) bloeddifferentiatielijnen
- Hoge delingsfrequentie (veel dochtercellen), beperkte delingspotentie
- Gevoelig voor genotoxische invloeden (bestraling, chemotherapie, reactieve O2 in de cel)
- Verantwoordelijk voor het korte termijn herstel van bloedcelvorming bij stamceltransplantatie
Klinische toepassing stamceltransplantatie
- Beenmergherstel na totale lichaamsbestraling en chemo bij hematopoietische ziektes
- Beenmergherstel bij patienten met solide tumoren die zware chemotherapie hebben ondergaan
- Experimenteel: behandeling van autoimmuunziekten
- Experimenteel: gentherapie
1e hallmark kanker
Groeifactoren zijn nodig om deling aan te zetten, dit loopt via groeifactor receptor.
Tumor: maakt zelf groeifactor aan of heeft geen groeifactor nodig voor activering
2e hallmark kanker
Normale cellen luisteren naar signalen die de groei remmen.
Tumor: schakelt deze groeiremmers uit
Hoe kan een pathway ‘aan’ staan zonder groeifactor?
Een receptor die geactiveerd is ook als er geen ligand aanwezig is.
3e hallmark
Normale cellen kunnen mechanismen activeren die tot celdood leiden (bijv. als cellen te veel DNA schade hebben) Dit zet cellen aan om geprogrammeerd eiwitten en DNA af te breken (apoptose)
Tumor: schakelt apoptose uit
4e hallmark kanker
Normale cellen kunnen slechts een bepaald aantal delingen doormaken.
Tumor: schakelt de telomeerverlenging weer in (zoals stamcellen)
5e hallmark kanker
De groeiende tumor heeft veel voedingsstoffen nodig.
Tumor: stim. angiogenese, directe omgeving ondersteunend maken voor groei
Stroma
Omgeving met vaatjes van tumor
6e hallmark kanker
Invasie & metastase zijn de meeste complexe (en dodelijke) eigenschappen
Invasie = tumor dringt in het omringende weefsel binnen met doorbraak door basaal membraan
Invasie in 4 stappen
- Onderling moeten de cellen uit het verband los van de matrix
- Migratie door EC stroma naar een bloedvat
- Gen-programma’s worden aangepast door oa: twist, zeb, snail
- De epitheelcel wordt spoelvormig: de zgn. EMT vorming
7e hallmark kanker
Genoom instabiliteit en mutatie
Normaal wordt dit tegengegaan door DNA schade
8e hallmark kanker
Tumorcellen leven vooral van de glycolyse
Tumoren en aerobe glycolyse
Dit geeft snel delende tumorcellen metabole intermediairen die nodig zijn voor synthese van cellulaire componenten
9e hallmark
Chronische ontstekingen kunnen tumorbevorderend zijn
VOORAL macrofagen en granulocyten
9e hallmark
Chronische ontstekingen kunnen tumorbevorderend zijn
VOORAL macrofagen en granulocyten
