Waterhuishouding

Question 1

Hypotone (hyper)hydratatie

Answer 1

Overmaat aan water zonder toename -dus tekort aan- elektrolyten (ECW hypotoon).
= waterintoxicatie

Question 2

Isotone / hypertone (hyper)hydratatie

+ etiologie

Answer 2

Overmaat aan water met normale(/ te grote) hoeveelheid elektrolyten (ECW iso-/hypertoon).
→ iatrogeen (te snel / te veel / hypertoon infuus)
→ anurie

Question 3

Hypotone dehydratatie

+ etiologie

Answer 3

Tekort aan water met tekort aan elektrolyten (ECW hypotoon).
→ iatrogeen (diuretica)
→ overmatig zweten

Question 4

Isotone dehydratatie

Answer 4

Tekort aan water en elektrolyten (ECW isotoon).

Question 5

Hypertone dehydratatie

Answer 5

Tekort aan water met teveel aan elektrolyten (ECW hypertoon).

Question 6

Etiologie hypotone (hyper)hydratatie

Answer 6

• Te veel opname water
• Iatrogeen door infusie isotone glucoseoplossing
• Koud water versterkt effect: S activatie, stimuleert ADH
• Bij monogastrica gevaarlijk want geen wachttijd

Question 7

Pathogenese hypotone (hyper)hydratatie

Answer 7

• Plasmaverdunning (> 3,3 ml H2O per mEq elektrolyt)
• Bloedvolume stijgt → BD stijgt → inhibitie reninesecretie → inhibitie aldosterone (via angiotensine) → geen Na-retentie (dus excretie) → verergert hypotoniciteit (ongunstig)
• OD ECW daalt → inhibitie ADH secretie → diurese → meer excretie H2O (gunstig)
• Diffusie o.i.v. OD: water in cel → zwelling RBC (hemolyse, hemoglobinaemie) + zwelling zenuwcellen

Question 8

Symptomen hypotone (hyper)hydratatie

Answer 8

• Koliek (door maagdilatatie)
• Tympanie (door water in de pens)
• Krachtige pols (groot bloedvolume)
• BLOED: lage Hct, grote RBC, hemoglobinaemie, daling eiwit en elektrolyten
• Mild → rode urine, slap/lusteloos, gestegen pols
• Ernstig → nerveuze stoornissen (O2 nood, oedeem neuronen, coma) + hyper K door hemolyse (rillingen, hartaritmie)

Question 9

Diagnose hypotone (hyper)hydratatie

Answer 9

• Adhv anamnese, veel gedronken?
• Hemolyse; hemoglobinurie, hemoglobinaemie
• BLOED: grote RBC, lage Hct en elelektrolyten

Question 10

DDx hypotone (hyper)hydratatie

Answer 10

• Cu-intoxicatie (hemolyse)
• Brassica intoxicatie (hemolyse door bevroren koolsoorten)
• Babesiose (Red-Water-Fever, teek-gemedieerd)
• Leptospirose (rattenziekte)
• HBurie door Clostridium (hemolyse)
• HBurie puerperaal (door te lage P rond partus)

Question 11

Prognose hypotone (hyper)hydratatie

Answer 11

Mild: spontane genezing
Ernstig: slechte prognose (nerveuze sympt + longoedeem)

Question 12

Behandeling hypotone (hyper)hydratatie

Answer 12

Mild: oraal hypertoon NaCl 5%
Ernstig: 5ml 5% NaCl /kg LG, evt bloedtransfusie

Question 13

Etiologie isotone dehydratatie

Answer 13

• Diarree (NIET osmotisch)
  → door verhoogde darmpermeabiliteit
  → door verhoogde secretie uit krypten
  → door verminderde absorptie
• Bloeding of verlies wondvocht (eiwitrijk)
• Verlies isotoon vocht van lichaamsholtes (bijv. ascites)
• Overmatig zweten, chronisch

Question 14

Pathogenese isotone dehydratatie

Answer 14

Hypovolemie met daling BD, compensatie:
* Renine - Angiotensine → Aldosterone → Na retentie
* Baroreceptoren prikkelen S → snellere hartslag en VC
* S stimuleert ADH → aquaporiën → meer H2O reabsorptie
(indien O2 tekort → ketonen (in lever) en anaeroob metabolisme overige weefsels (lactaat) → acidose → hyper K)

Question 15

Symptomen isotone dehydratatie

Answer 15

• Verminderde huidturgor + diepliggende ogen
• Snellere pols
• Moeilijk opzetten van de vene
• Oligurie (minder urine)
• Hypothermie door perifere vasoconstrictie (S)
• BLOED: hoog Hct, evt anoxisch en hoog K bij acidose

Question 16

Prognose isotone dehydratatie

Answer 16

Afhankelijk van primaire oorzaak en hoeveelheid vochtverlies.

Question 17

Behandeling isotone dehydratatie

Answer 17

• Vochttherapie isotoon vocht (0,9% NaCl)
• Fysiologisch vocht / tetanosvocht
  (bij hypoproteïnemie ook eiwitten)

Question 18

Etiologie hypertone dehydratatie

Answer 18

• Onvoldoende wateraanvoer
• Waterverlies door:
  → diabetes insipidus (geen ADH)
  → diabetes mellitus (osmotische diurese door hyperglycemie)
  → interstitiële nefritis
  → Vit D intoxicatie
  → osmotische diarree

Question 19

Pathogenese hypertone dehydratatie

Answer 19

OD ECW > ICW, dus water van intra- naar extracellulair tot evenwicht (overal dehydratatie), compensatie:

• Osmoreceptoren zorgen voor stijging ADH → aquaporiën → meer H2O reabsorptie
• Lage BD → renine - angiotensine → aldosterone → Na retentie → OD ECW stijgt → meer H2O aangetrokken (minder diurese)
• OD ECW zorgt voor dorst!

Question 20

Symptomen hypertone dehydratatie

+ bloedbeeld

Answer 20

• Verminderde huidturgor + diepliggende ogen
• Snellere pols
• Moeilijk opzetten van de vene
• Oligurie (weinig urine, hoge dichtheid), tenzij nierprobleem
• Dorst, droge mond, weinig speeksel, weinig eetlust
• Droge faeces (tenzij osmotische diarree)
• BLOED: hoog Hct, valse stijging eiwitten + elektrolyten (evt nierinsufficiëntie beeld)

Question 21

Prognose hypertone dehydratatie

Answer 21

Oorzaak diarree / onvoldoende opname: goed
Oorzaak diabetes / nier: slecht
Letaal bij H2O verlies 15-25% LG

Question 22

Behandeling hypertone dehydratatie

Answer 22

• Zuiver water oraal, frequent kleine hoeveelheden

* Parenteraal isotone (5%) glucose IV

Question 23

Oedeem

Answer 23

Overmaat van vocht in bepaalde lichaamsdelen, lokaal of systemisch.

Question 24

4 Grote oorzaken van oedeem

Answer 24

1) Verhoging vd intravasculaire druk (bijv. door hartinsuff)
2) Daling vd colloid osmotische druk (COD)
3) Toename vd bloedvatpermeabiliteit (vaak lokaal)
4) Blok in lymfedrainage (trauma/ontsteking/immobilisatie/…)

Question 25

Etiologie oedeem

Answer 25

• Iatrogeen door teveel isotoon NaCl
• Hartinsufficiëntie (verhoging intravasculaire druk)
• Leverstoornissen (portale hypertensie met ascites)
• Albumineverlies via darm of nier
• Algemene hypoproteïnemie, daling OD, stimulatie aldosterone en ADH

Question 26

Symptomen oedeem

Answer 26

• Zwelling (gemakkelijk putje in te duwen)

* Ascites (buik), hydrothorax (pleurale holte), hydropericard

Question 27

Diagnose oedeem

Answer 27

• Niet pijnlijke zwelling, indrukbaar, koud
• Serum eiwit laag
• Leverfunctietesen, bloedonderzoek
• Punctie: eiwit- en celarm vocht
  (wel pijn → evt. ontstekingsoedeem; rubor, calor, dolor, tumor)

Question 28

Behandeling oedeem

Answer 28

• Oorzaak (onderliggende pathologie) behandelen!

* Diuretica, bandage en drainage kan helpen

Question 29

Je hebt een kat met diabetes die binnenkomt met een gedaalde huidturgor, diepliggende ogen en de bloedstaal vertoont hyperproteïnemie en gestegen Hct.
Wat heeft de kat?
Hoe zie je dat?
Hoe is de zuur-base balans?

Answer 29

De kat heeft een hypertone dehydratatie.
Indicaties: diabetes, gedaalde huidturgor + diepliggende ogen en (schijnbare) hyperproteïnemie + hoog Hct.
Zuur-base balans: lage pH, metabole acidose
Door gedaald bloedvolume is er minder O2 toevoer naar de weefsels en gaat het metabolisme meer anaëroob werken → lactaatvorming → acidose.