Mineralen

Question 1

Je komt bij een schaap dat suf is en niet wil eten. De vorige nacht is ze uitgebroken naar een akkerland met koolgewassen. Bij klinisch onderzoek zie je normale T, onregelmatig hartitme en spierrillingen. De urine heeft een roodbruine kleur.
Hoe noemen we dit laatst symptoom?
Wat is je volgende onderzoek?
Wat is je diagnose?

Answer 1

Koolgewassen → Brassica intoxicatie → toxines veroorzaken hemolyse → hyper K door hemolyse.

Roodbruine urine = hemoglobinurie
Volgende onderzoek: BLOED!
Hyper K veroorzaakt sufheid, spierrillingen en onregelmatig hartritme.

Question 2

Hypokaliaemie

Answer 2

Tekort aan K in het bloed.

Question 3

Hyperkaliaemie

Answer 3

Teveel K in het bloed.

Question 4

Etiologie hypokaliaemie

Answer 4

• Zelden bij voldoende voedselopname (anorexie)
• Hypo K met normaal [K+]lichaam
  → distributie probleem
  → hypersecretie insuline (duwt K in cel)
  → alkalose in pens/maag (bijv. door braken)
• Hypo K met te laag [K+]lichaam
  → abnormaal verlies via urine
  → abnormaal verlies via darm (diaree)

Question 5

Pathogenese hypokaliaemie

Answer 5

• Hypo K geeft hyperpolarisatie vd celmembraan

* Grote prikkel nodig (spier- en zenuwcellen), RMP verder vd drempelwaarde

Question 6

Symptomen hypokaliaemie

Answer 6

• Apathie, hypotonie tot atonie vd spieren (ileus)
• Spierrillingen, decubitus
• Hartaritmiën

Question 7

Diagnose hypokaliaemie

Answer 7

Laag [K+]bloed, maar niet indicatief, bloed kan normaal zijn.

Question 8

Behandeling hypokaliaemie

Answer 8

• IV K toedienen, max 10 mEq/L (opletten voor hyper K)

* Beter oraal, 15-20 g KCl per 100 kg LG oplossen in 4 L water en toedienen om de 12 uur

Question 9

Etiologie hyperkaliaemie

Answer 9

• Te hoge opname (iatrogeen)
• Daling vd excretie (renaal of pre-/postrenaal)
• Vrijkomen K uit cellen:
  → erge hemolyse
  → rhabdomyolyse (Maandagziekte)
  → als buffer bij acidose
  → hypo-insulinaemie (diabetes mellitus type I), normaal duwt insuline K in de cel

Question 10

Pathogenese hyperkaliaemie

Answer 10

• Stijging [K+]plasma
• Hyper K geeft hypopolarisatie vd celmembraan
• Slechts kleine prikkel nodig, RMP dicht bij drempelwaarde, maar moeilijke prikkelgeleiding (daling contractie-efficiëntie)

Question 11

Symptomen hyperkaliaemie

Answer 11

• Spierzwakte, hypotonie en atonie vd spieren
• Spierrillingen
• Hartaritmiën
• Zwakke pols, daling CO

Question 12

Diagnose hyperkaliaemie

Answer 12

Bepaling van [K+]plasma (bloedonderzoek).

Question 13

Behandeling hyperkaliaemie

Answer 13

• Wanneer nieren nog werken:
  → snelle infusie NaCl (Na-K uitwisseling thv nier)
  → diuretica
  → infusie glucose en insuline (sleept K in cel)
  → infusie van alkali (H+ uit cel, K erin)
  (congenitaal HYPP / hyperkalemic periodic paralysis → K-arm dieet, gedoseerd werk)

Question 14

Hypocalcemie

Answer 14

Tekort aan Ca in het bloed.

= kalfziekte

Question 15

Hypercalcemie

Answer 15

Te veel Ca in het bloed (meestal iatrogeen).

Question 16

Wanneer kun je bij een rund/schaap hypocalcemie verwachten?

Answer 16

• Rond de partus, meestal <4 dagen
• Vnl bij rassen met hoge melkgift
• Meestal vanaf derdekalfskoeien

Question 17

Etiologie hypocalcemie

Answer 17

• Hypo-albuminemie
• Verminderde PTH concentratie of activiteit
• Onvoldoende Ca resorptie uit bot/darm
  → hypovitaminose D
  → partus gerelateerd
  → hypercalcitonisme (tumor in schildklier)
  → te weinig Ca in rantsoen
  → problemen exocriene pancreas
• Te hoge urinaire excretie (diuretica, nierinsufficientie)
• Ca-verlies door colostrum- en melkproductie
• Negatieve Ca-balans (als mobilisatie ‘locomotief’ van reserves nog niet goed op gang is)

Question 18

Symptomen hypocalcemie

Answer 18

• Afwijkend gedrag (excitatie, onrust,…)
• GEEN koorts, neiging tot hypothermie
• Droge neusspiegel
• Mydriase (pupilverwijding)
• Atonie maagdarm kanaal, tympanie
• Rillingen, bij poging op te staan achterhand niet omhoog, decubitus, parese(!),…
• Indien voor/tijdens partus → lang aanslepende partus

Question 19

Diagnose hypocalcemie

Answer 19

• Anamnese; ouder dier, melkvee, te hoge BCS, ‘parese’ rond de partus
• GEEN koorts
• Bloedonderzoek: daling Ca en P, stijging Mg en glucose

Question 20

Behandeling hypocalcemie

Answer 20

• IV infuus Ca-zouten (bijv. CaCl2), let op hartslag
• Soms herhaling nodig
• Zachte stro bedding
  Behandeld dier → vochtige neusspiegel, defaecatie, rillingen,…

Question 21

Preventie hypocalcemie

Answer 21

• Prepartum rantsoen Ca-arm tijdens droogstand (bereidt voor op sterke Ca-mobilisatie)
• Vitamine D toedienen rond de partus (stimuleert Ca-opname)

Question 22

Hypocalcemie bij paard

Answer 22

• Spierrillingen met tetanie (stijve gang, risus sardonicus)
• Kan vóór en na de partus
• Soms na langdurig transport
• Etiologie: slecht voer, teveel inspanning, oestrogenen

Question 23

DDx Downer cow

Answer 23

• Hypocalcemie (GEEN koorts)
• Ketonemie
• Septicemie (koorts)
• Beenletsels
• Zenuwletsels
• Spierletsels
• Onwil of geen plaats

Question 24

Postparturient hemoglobinurie

Answer 24

Hypofosfatemie en lyse van RBC door ATP-tekort dat instaat voor membraan-integriteit.

Question 25

Maandagziekte (paard)

Answer 25

Spierbevangenheid, plots langdurige zware arbeid na enkele dagen rust → niet snel genoeg O2 aangevoerd → anaeroob metabolisme → lactaatvorming → verzuring → rhabdomyolyse!
Geeft myoglobinurie (roodbruine urine) en hyper K.

Question 26

Molenaarsziekte (paard)

Answer 26

Nutritionele secundaire hyperparathyroïdie, Ca/P verhouding uit balans door teveel granen in de voeding (graan bevat veel P).

Question 27

Kalvertetanie (rund)

Answer 27

Hypomagnesemie bij kalveren die UITSLUITEND (echte) melk opnemen. Tetanus beeld door stijging neuromusculaire prikkelbaarheid.

Question 28

Microcytaire hypochrome anemie (paard en biggen)

Answer 28

IJzertekort, door deficiëntie onvoldoende Fe voor Hb synthese.

Question 29

Een 2j oude stier komt binnen met koliek, gekromde dug, hartaritmiën, uremie en hyperkaliëmie. Bij rectaal onderzoek vol je een grote structuur net voorbij de bekkeningang.
Wat is het?
Wat is de DDx en wat kun je eraan doen?

Answer 29

De structuur die je voelt is de blaas, er is hier sprake van een urethra obstructie waardoor de stier een hyper K heeft → daling vd K excretie door post-renaal probleem.
Uremie zorgt daarnaast ook voor acidose → buffer compensatie leidt ook tot hyper K.
Hyper K veroorzaakt hartaritmiën.
DDx: Urolithiasis → koliek en pijn in rug
Behandeling: obstructie wegnemen, daarna evt. hyper K behandelen

Question 30

Bij een downer cow met ketonemie dient men glucose toe maar is er geen/onvoldoende insulinerespons, welke mineralendeficiëntie kan hier de oorzaak van zijn?

Answer 30

Hypocalcemie → Ca geeft stijging insuline, brengt normale respons op gang.