VO's

Question 1

Via welke bloedbaan bereikt glucose vanuit de darmcel de lever?

Answer 1

via de vena porta

Question 2

Waardoor wordt relatief veel glucose opgenomen in de lever?

Answer 2

Dit is als de insulinespiegel hoog is en de glucagon/adrenaline spiegel laag is (als je in een well-fed state bent) –> er wordt dan meer glucose opgenomen (glucose transporter is niet afhankelijk van de concentratie, hij zit in de lever altijd in het membraan) doordat insuline de glycogenese aanzet (+ glucosekinase en fosfructokinase1 actief maakt)

Doordat glucose in de lever gelijk wordt omgezet naar glycogeen blijft de [glucose] in de cel laag en kan glucose makkelijk van buiten naar binnen

Question 3

Wat is het lot van opgenomen glucose in de lever?

Answer 3

Glucose wordt met behulp van insuline in de lever omgezet in glycogeen om het op te slaan, het wordt ook verder gemetaboliseerd in de glycolyse. Het wordt ook gebruikt tijdens de vetzuursynthese

Question 4

Waardoor is de vetzuursynthese actief in de lever direct na de maaltijd?

Answer 4

Als de [glucose] in het bloed zodanig hoog is dat de insulinespiegel erg stijgt wordt de lever aangezet tot lipolyse (vetzuursynthese) omdat hij het met alleen glycogenese en glycolyse niet redt

Er wordt veel pyruvaat gevormd dat via de citroenzuurcyclus wil gaan, maar deze loopt vast door het grote aanbod –> het zal de cyclus verlaten als citraat wat naar het cytosol migreert –> hiervan worden triglyceriden gemaakt

Question 5

Via welke route bereikt glucose vanuit de darmcel de spiercel en vetcel?

Answer 5

Uit de lever gaat het via de bloedvaten langs het hart naar de vet- en spiercellen kan.

Question 6

Via welk mechanisme wordt glucose opname in deze weefsels bevorderd?

Answer 6

In de spier- en vetvellen is de glucoseopname insuline afhankelijk. hier gaat de opname sneller. Het zorgt er voor dat de GLUT4 meer op het membraanoppervlak van de cellen zit. door insuline worden ze actief en kunnen ze dus veel glucose opnemen in de cel.

Question 7

Wat is het lot van het opgenomen glucose in de vetcel?

Answer 7

Een deel van de opgenomen glucose wordt gebruikt voor de energie behoefte, het andere deel: wordt d.m.v. dihydroxyacetoneo-fosfaat (DHAP) naar glycerol-3-fosfaat gevormd –> dit wordt gedefosforyleerd waardoor je glycerol overhoudt –> met dit glycerol kunnen triglyceriden worden gemaakt en wordt het glucose als het ware opgeslagen als vet

Question 8

Wat is het lot van het opgenomen glucose in de spiercel?

Answer 8

Er gebeuren 2 dingen bij:
- Bij genoeg glucose voor verbranding: nieuw glucose wordt omgezet in glycogeen d.m.v. glycogenese
- Als glucose gelijk nodig is voor verbranding: nieuw glucose wordt verbrandt (doorloopt de citroenzuurcyclus) voor ATP

Question 9

Via welke route en in welke vorm bereiken vetzuren vanuit de darmcel de spiercel of vetcel?

Answer 9

Vetzuren worden in de darm terug omgezet naar triglyceriden –> hierna worden ze verpakt in chylomicronen (buitenkant wateroplosbaar laagje fosfolipiden met eiwitten voor de bestemming) –> deze komen via de lymfevaten in het bloed terecht –> daarna gaat het naar vetweefsel en spierweefsel (–> later pas naar de lever)

Question 10

Via welk mechanisme worden vetzuren in deze weefsels opgenomen?

Answer 10

Als VLDL (direct uit het bloed) en chylomicronen (vanuit de lymfe) met triglyceriden aankomen bij weefsels, worden deze d.m.v. LPL (actief door hoge insulinespiegel in vetcel (in spiercel onafhankelijk ervan)) omgezet in glycerol en FFA (vrije vetzuren) (+ overige stoffen) –> de vrije vetzuren worden opgenomen d.m.v. diffundatie in de weefselcellen –> in vetcellen gebruikt om nieuwe triglyceriden op te bouwen en op te slaan en in spiercellen voor ATP aanmaak

Chylomicronen restanten gaan terug naar de lever (hierin vetzuren gebonden aan cholesterol)

Question 11

Wat is het lot van de opgenomen vetzuren in de vetcel?

Answer 11

De vetzuren worden d.m.v. palmityol-CoA synthetase (ATP nodig) omgezet in FFA(acyl)-CoA –> hierna vorming van triglyceriden door FFA-CoA met glycerol-3-fosfaat te binden –> deze triglyceriden worden vervolgens opgeslagen

Question 12

De vetopslag in vetweefsel is insulineafhankelijk. Noem drie processen waardoor insuline de vetopslag bevordert.

Answer 12

1. insuline zorgt dat LPL actief wordt, waardoor vrije vetzuren ontstaan en opgenomen kunnen worden voor de vorming van triglyceriden
2. insuline zorgt dat er meer glucose wordt opgenomen, d.m.v. GLUT-4 expressie te bevorderen, hierdoor meer vrije vetzuren omzetten naar triglyceriden en ATP productie (nodig voor FFA –> FFA-CoA)
3. insuline werkt het vrijkomen van vetzuren uit vetweefsel tegen (tegen enzym HSL), hierdoor voorraad triglyceriden in stand houden

Question 13

Via welke route en in welke vorm bereiken de meeste vetzuren de lever?

Answer 13

D.m.v. vorming van chylomicronen in de darmcellen die worden afgegeven aan het lymfe en daarna het bloed komen ze in de lever (grootste deel komt gelijk in spier- en vetcellen) –> in de lever worden de chylomicronen (remnants) opgenomen en omgezet in vrije vetzuren

Question 14

Wat gebeurt er met het in de lever gevormde triglyceride, en wat met het in het vetweefsel gevormde TG?

Answer 14

In de lever: triglyceride vorming uit FFA-CoA en glycerol-3-fosfaat, deze wordt hierna VLDL afgegeven aan het bloed
In vetweefsel: het gevormde triglyceride wordt opgeslagen in het vetweefsel

Question 15

Via welke route bereiken aminozuren de lever?

Answer 15

Aminozuren worden opgenomen in de darmen en diffunderen hier naar het bloed –> via de v. portae bereiken deze de lever –> in de lever gebruikt voor netto eiwit synthese

Question 16

Wat is het lot van opgenomen aminozuren in de lever?

Answer 16

Aminozuren worden in de lever omgezet in pyruvaat, acetyl-CoA of een stof uit de citroenzuurcyclus doordat het koolstofskelet wordt vrijgemaakt (deaminering) en de NH3 groep wordt afgesplitst (vaak overplaatsing van NH3-groep naar glutamaat (transaminering))

Lange tijd na de maaltijd worden eiwitten en aminozuren afgebroken d.m.v. oxidatie tot ketonzuur en ammonium (NH4+)

Question 17

Via welke route bereiken aminozuren de spiercel?

Answer 17

Alle aminozuren die de lever niet opnemen blijven achter in het bloed en kunnen zo later in de spiercellen weer worden opgenomen

Question 18

Wat is het lot van de opgenomen aminozuren in de spiercel?

Answer 18

Ze worden opgeslagen als eiwit, gebruikt voor de omzetting van pyruvaat naar nieuwe aminozuren of afgebroken via de citroenzuurcyclus om ATP te maken (oxidatie)

Question 19

Welke twee processen in de lever zorgen tussen 4 uur en 24 uur na de laatste maaltijd voor de handhaving van de bloedsuikerspiegel op 4-6 mmol/L?

Answer 19

[glucose] in de lever hoog houden
- Glycogenolyse: zorgt dat glucose ontstaat uit glycogeen (glucose-6-fosfatase actief maken)
- Gluconeogenese: zorgt dat glucose ontstaat uit pyruvaat

Question 20

Waardoor wordt het in de lever gevormde glucose niet onmiddellijk in de lever zelf gebruikt voor de energievoorziening, de vetzuursynthese of de glycogeensynthese?

Answer 20

De lever heeft niet (zoals de hersenen en ery’s) glucose als enigste energiebron en kan dus ook vetzuren gebruiken als de glucosevoorraad beperkt is (glucose sparing) (–> als glucose voorraad beperkt is wordt namelijk de glycolyse gestopt)

Question 21

Waardoor wordt het door de lever afgegeven glucose nauwelijks in de spier en vetweefsel opgenomen?

Answer 21

Als de lever glucose gaat afgeven is er een lage insulinespiegel, hierdoor zullen er niet genoeg GLUT-4 transporters zijn en zal glucose alleen naar de hersenen en ery’s gaan (zij hebben glucose als enige energiebron)

–> de spier- en vetweefselcellen hebben ook vetzuren als energiebron en zullen daardoor bij een beperkte voorraad geen glucose krijgen

Question 22

Wat is het lot van het door de lever geproduceerde glucose (welk orgaan, welk eindproduct)?

Answer 22

De geproduceerde glucose gaat naar de hersenen en de ery’s, waar het gebruikt wordt om ATP te vormen (o.a. d.m.v. de citroenzuurcyclus)

Question 23

Via welke route en in welke transportvorm bereiken vetzuren de lever tijdens vasten?

Answer 23

Bij vasten: daling insulinespiegel en stijging glucagonspiegel, hierdoor:
- In vetweefsel bijna geen import van glucose en vrije vetzuren
- HSL wordt actief door glucagon en adrenaline en splitst vetweefsel in vrije vetzuren en glycerol –> vetzuren komen via het bloed naar de lever

Question 24

Wat is het lot van de opgenomen vetzuren in de lever?

Answer 24

Vetzuren worden geactiveerd door palmityol-CoA synthetase en omgezet in FFA-CoA –> deze gaat het mitochondriën in

In mitochondriën de bèta-oxidatie:
1. Twee oxidatie stappen via dehydrogenase, eerste stap levert FADH2 en tweede NADH –> verloopt meerdere malen omdat vetzuurketens erg lang zijn
2. Er ontstaat uiteindelijk acetyl-CoA

Acetyl-CoA kan de citroenzuurcyclus in, waardoor er ATP vrij kan komen –> is er teveel Acetyl-CoA, dan zal het niet de citroenzuurcyclus in gaan (zit vol), maar vindt ketogenese plaats (vorming van ketonlichamen)

Question 25

Via welke twee routes en in welke vorm bereiken vetzuren de spiercel tijdens vasten?

Answer 25

1. Als VLDL vanuit de lever via de lymfe en het bloed 2. Als FFA vanuit vetweefsel via het bloed

Question 26

Wat is het lot van de opgenomen vetzuren in de spiercel?

Answer 26

De VLDL wordt omgezet in FFA en glycerol (+ nog restanten) –> deze FFA en die uit het vetweefsel zullen samen de vetzuuroxidatie doorlopen (bètaoxidatie en citroenzuurcyclus) Hierdoor wordt de spiercel d.m.v. oxidatie voorzien van energie

Question 27

Via welk mechanisme maakt de vetcel veel vetzuren vrij tijdens vasten?

Answer 27

door daling insuline is er geen import van glucose en vrije vetzuren. HSL wordt geconverteerd tot de actieve vorm door stimulatie van glucagon en adrenaline. de TG opgeslagen in vetweefsel worden door HSL afgesplitst in vrije vetzuren en glycerol. Onder deze omstandigheden komen vetzuren vrij en worden ze via het bloed naar de lever getransporteerd

Question 28

De vetcel geeft ook glycerol vrij aan de bloedbaan. Waar komt dit glycerol vandaan, en waarom wordt het niet in de vetcel zelf verwerkt?

Answer 28

Het wordt vanuit de vetcel aar de lever vervoerd, omdat het in de lever omgezet kan worden in de actieve vorm (glycerol-3-fosfaat), voordat het kan worden gebruikt voor de synthese van triglyceriden. ook kan glycerol worden gebruikt als substraat voor de gluconeogenese

Question 29

Via welke route bereiken aminozuren de lever tijdens vasten? Wat is de bron van deze aminozuren?

Answer 29

Aminozuren worden vrijgemaakt uit eiwitten in spieren en hier geoxideerd of via het bloed naar de lever getransporteerd - Aminogroep wordt getransporteerd naar de lever in de vorm van alanine of glutamine - Gebeurt bij een lage insulinespiegel en hoge cortisol- en schildklierhormoonspiegel

Question 30

Wat is het lot van opgenomen aminozuren in de lever?

Answer 30

In de lever wordt de aminogroep door transaminering verwijdert van glutamaat en is het C-skelet bruikbaar voor gluconeogenese (via citroenzuurcyclus) of ketogenese (kan citroenzuurcyclus niet doorlopen) - Meeste eiwitten zijn glycogeen (glucose eindproduct), maar sommige zijn ook ketogeen (keton eindproduct) - Bij gluconeogenese is ureum essentieel en pyruvaat en alfa-ketoglutaraat komt van glyco(geno)lyse of andere aminozuren

Question 31

Verklaar waarom lever glycogeen in de early-refed state toch snel hersteld, ondanks dat er weinig glucose uit de bloedbaan wordt opgenomen.

Answer 31

Als glucokinase weer voldoende actief is zal het overschot aan glucose wat in de levercel aanwezig is snel weer omgezet worden in glycogeen, door de te hoge glucosespiegels zal het glycogeen snel weer op voorraad zijn en zal de gradiënt voor de glucose-opname ook weer toenemen

Question 32

Waarom is glucose opname in spier wel al actief in de 'early refed state'?

Answer 32

omdat et meteen acteif is wanneer er een hoge insulinespiegel is/ GLUT4 kan meteen de membraan ingebracht worden

Question 33

Wat is nu het lot van opgenomen aminozuren in de lever?

Answer 33

In de lever worden ze nu eerst omgezet in glycogeen (deze reactie komt sneller op gang dan de reactie om eiwitten te maken) Als de reactie om eiwitten eruit te vormen op gang is dan zal dat uiteraard gebeuren

Question 34

Welk orgaan speelt een centrale rol in de verdeling van de door de darm opgenomen voedingsmiddelen.

Answer 34

lever

Question 35

Wat gebeurt er in een goed gevoed persoon met de koolhydraten, de eiwitten en de vetten uit de voeding?

Answer 35

Koolhydraten: afgebroken tot glucose in de darm, via v. portae naar de lever, hier: - Opgeslagen als glycogeen in lever - Verbranding in hersenen - Vorming van vet (via VLDL naar vetweefsel (hiervoor glycerol van vetweefsel nodig)) Eiwitten: afgebroken tot aminozuren in de darm, via v. portae naar de lever, hier: - Eiwitvorming in de lever (voor bijv. RNA en celprocessen) - Vetvorming (via VLDL en in vetweefsel zelf) - Aminogroep afgesplitst voor ureumvorming Vetten: triglyceriden worden in chylomicronen gestopt, via de lymfe en bloed, hier: - Naar spierweefsel en vetweefsel voor opslag en verbranding

Question 36

Welk hormoon stuurt de opslag aan van glucose en geef aan in welke van de volgende organen dit gebeurt? Hersenen, rode bloedcellen, spier, vetweefsel of lever.

Answer 36

De endocriene pancreas merkt in het bloed als de glucosespiegel verhoogd is –> hierdoor zal deze insuline aanmaken en dit uitscheiden waardoor het in de v. portae komt –> lever merkt deze hoge insulinespiegel en zal glucose gaan opslaan –> insulineconcentraties in de rest van het lichaam zijn lager (verdunning), maar alsnog ook opslag van glucose spierweefsel en vetweefsel (triglyceriden uit glucose in de lever gemaakt)

Question 37

De zogenaamde Cori-cyclus vindt niet plaats in de gevoede toestand. Waarom niet?

Answer 37

De cori-cyclus is de gluconeogenese van lactaat (naar glucose) –> in gevoede toestand is er genoeg glucose aanwezig en hoeft er dus geen nieuwvorming van glucose plaats te vinden

Question 38

Welk hormoon is, of welke hormonen zijn, nu het meest belangrijk in de aansturing van het metabolisme en waar komt het hormoon (de hormonen) vandaan?

Answer 38

Insuline: in de endocriene pancreas (verminderde aanmaak hiervan) Glucagon: in de endocriene pancreas Groeihormoon: in de hypofyse Cortisol: in de bijnierschors Schildklierhormoon: in de schildklier (Nor)adrenaline: medulla van de bijnier

Question 39

Wat zijn de belangrijkste verschillen met de gevoede periode voor de volgende organen: darm, spier, hersenen, lever, rode bloedcellen en vetweefsel.

Answer 39

Darm: laatste opname van voedingsstoffen met o.a. glucose (zeer weinig) Spier: glycogeen omzetten voor glucose voor verbranding en krijgen vetzuren voor verbranding Hersenen: krijgt glucose via het bloed door de lever Lever: gaat glycogeen omzetten tot glucose voor de hersenen, krijgt vetzuren voor vetzuuroxidatie Rode bloedcellen: krijgen glucose via het bloed door de lever Vetweefsel: triglyceriden d.m.v. HSL omzetten in vrije vetzuren en glycerol die naar de lever kunnen voor vetzuuroxidatie

Question 40

Ga na wat de gevolgen zijn voor de ATP concentratie in de diverse weefsels gedurende deze periode?

Answer 40

ATP concentratie wordt lager

Question 41

Hoeveel glucose verbruikt het lichaam per uur na 16 uur vasten, hoeveel na 36 uur vasten, en hoeveel na 35 dagen vasten? Vergelijk dit met het glucose verbruik in de gevoede toestand. Verklaar de eventuele verschillen.

Answer 41

na 16 uur is het 8 gram per uur na 36uur is het 9 gram per uur -> gluconeogenese start na 35 dagen is het 5 gram per uur

Question 42

In fase III start de gluconeogenese. In welk orgaan vindt de gluconeogenese plaats en uit welke substraten kan het lichaam glucose synthetiseren?

Answer 42

Vindt plaats in de lever, er wordt glucose gevormd uit de volgende substraten: - Lactaat - Glycerol - Aminozuren

Question 43

Hoe wordt de gluconeogenese aangezet in het lichaam? Welk(e) sleutelenzym(en) wordt of worden geactiveerd en/of geremd?

Answer 43

Pyruvaat carboxylase: gereguleerd door een grote hoeveelheid acetyl-CoA die niet verder verwerkt kan worden (volle citroenzuurcyclus) PEP carboxykinase: gereguleerd door glucagon en cortisol Fructose-1,6-bisfosfatase: gereguleerd door indirect insuline en glucagon (bij weinig insuline en veel glucagon ontstaat er weinig fructose-2,6-bisfosfaat en dat stimuleert de vorming omhoog naar fructose-6-fosfaat), hierdoor ook een lage concentratie pyruvaat kinase Glucose-6-fosfatase: gereguleerd door weinig insuline

Question 44

Waarom kan een baby niet lang vasten? Wat moet regelmatig worden bepaald als de baby voor een stofwisselingsonderzoek toch 15 – 18 uur moet vasten?

Answer 44

Baby’s hebben geen grote reserves en zullen daardoor niet lang glucose zelf kunnen produceren uit lichaamsstoffen

Question 45

Waarom daalt het glucose verbruik na twee dagen vasten?

Answer 45

De hersenen en ery’s gaan ketonlichamen gebruiken i.p.v. glucose voor eiwitsparing (anders te lang gluconeogenese uit o.a. aminozuren)

Question 46

Wat zijn ketonlichamen en waaruit worden ze gemaakt?

Answer 46

ketonlichamen zijn energierijke verbindingen met een ketongroep of een daar makkelijk on om te zetten hydroxylgroep. Bij producten van vetzuuroxidatie. Ontstaan bij een halve oxidatie van vetzuren

Question 47

Wat is het nut van ketogenese?

Answer 47

De ketonlichamen kunnen concurreren met glucose (in hersenen en ery’s), hierdoor hoeft de lever minder glucose te maken en hiervoor minder eiwitten af te breken (eiwitsparing) –> Pas na 36 uur vasten is de ketonspiegel hoog genoeg om de hersenen ervan te voorzien

Question 48

Waardoor kunnen er na 5 weken vasten ketonlichamen in de urine verschijnen?

Answer 48

De hele tijd heeft er gluconeogenese plaatsgevonden waarbij eiwitten zijn opgebruikt, o.a. de kanalen voor reabsorptie in de nier bestaan uit eiwitten en hiervan kan een deel ook afgebroken zijn. Door een verminderde reabsorptie blijven er ketonlichamen achter en worden deze uitgescheiden in de urine –> ook heeft het lichaam niet meer genoeg aminozuren om nieuwe kanalen te vormen en zal het probleem dus steeds groter worden

Question 49

Welke complicaties kunnen optreden bij langdurig vasten?

Answer 49

Nierfalen Geen immuunsysteem Spierzwakte in het hart en diafragma Warmteverlies

Question 50

Hoe komt het dat patiënten met stoornissen in de mitochondriale oxidatie van vetzuren vaak een veel te laag bloedglucose hebben bij vasten?

Answer 50

Als je een stoornis in je vetzuuroxidatie hebt, zul je veel minder acetyl-CoA vormen –> alleen bij een hoge [acetyl-CoA] zal pyruvaat carboxylase werken in de gluconeogenese –> als de gluconeogenese niet veel plaatsvindt zal er te weinig glucose in de lever gevormd worden en zal het bloedglucose gehalte te laat zijn

Question 51

Hoe kun je iemand met een metabole ketoacidose als gevolg van ondervoeding behandelen?

Answer 51

Infuus/zondevoeding toedienen waar heel veel glucose in zit en evt. ook bicarbonaat, daarnaast zit er ook altijd fysiologisch zout in (tegen hersenoedeem)

Question 52

Hoe heten de drie sleutelenzymen voor de glycolyse, en hoe heten de vier sleutelenzymen voor de gluconeogenese vanuit pyruvaat?

Answer 52

Glycolyse: - Glucokinase - Fosfofructo-kinase-1 (PFK1) - Pyruvaat kinase Gluconeogenese: - Glucose-6-fosfatase - Fructose-1,6-bisfosfatase - PEP-carboxykinase - Pyruvaat carboxylase

Question 53

Door de activiteit van deze sleutelenzymen te reguleren kan worden voorkomen dat glycolyse en gluconeogenese tegelijk actief zijn, waarom wordt zo’n cyclus wasteful (futiel) genoemd?

Answer 53

Er wordt uit glucose pyruvaat gevormd en uit pyruvaat glucose, dit gebeurt met dezelfde snelheid en dus levert het je niks op en het kost veel ATP

Question 54

Door welke allosterische factoren wordt PFK-1 geactiveerd en door welke factoren wordt het geremd? A

Answer 54

Activatie: AMP (te lage oxidatieve fosforylering) en veel fructose-2,6-bisfosfaat (deze wordt geactiveerd door insuline) –> gebeurt beide door allosterie Remming: ATP, citraat en H+ De terugvorming wordt geactiveerd door AMP en weinig fructose-2,6-bisfosfaat (deze wordt geactiveerd door glucagon)

Question 55

Hoe reguleert een allosterische factor de activiteit van een allosterisch enzym?

Answer 55

Allosterische factor bindt aan het enzym en zorgt voor een conformatieverandering –> hierdoor wordt het enzym actief en zorgt het voor het sneller verlopen van de reactie

Question 56

Hoe heet het sleutelenzym van de glycogenese en die van de glycogenolyse?

Answer 56

Glycogenese: glycogeen synthase (gestimuleerd door gedefosforyleerd fosforylase –> insuline actief) Glycogenolyse: glycogeen fosforylase (gestimuleerd door gefosforyleerd fosforylase –> glucagon actief)

Question 57

Is er sprake van een futiele cyclus wanneer glycogenolyse en glycogenese tegelijkertijd actief zouden zijn?

Answer 57

Er wordt tegelijkertijd glycogeen gevormd uit glucose en glucose gevormd uit glycogeen en netto kost dit ATP, vandaar dat het een futiele cyclus is omdat het ATP kost en niets oplevert

Question 58

Welke eiwitkinasen die betrokken zijn bij de regulatie van deze sleutelenzymen hebben de glycogenese en glycogenolyse gemeenschappelijk en waardoor worden deze actief?

Answer 58

Eiwit kinase A (PKA) Fosforylase kinase Deze worden actief door een verhoging van cAMP

Question 59

Waar in de cel vindt de vetzuursynthese plaats, en waar de vetzuuroxydatie?

Answer 59

vetzuuroxidatie in mitochondrien vetzuursynthese in cytosol

Question 60

Hoe wordt voorkomen dat het zojuist gesynthetiseerde vetzuur onmiddellijk weer wordt geoxydeerd (afgebroken)?

Answer 60

Het vindt in verschillende celcompartimenten plaats

Question 61

Welk enzym is het sleutelenzym voor de vetzuursynthese en welke allosterische factoren bepalen de activiteit hiervan?

Answer 61

Acetyl-CoA carboxylase: zet een CO2 groep aan acetyl-CoA en die is nodig om samen met oxaalacetaat acetyl-CoA om te zetten in citraat dat naar het cytosol kan + insuline (geeft defosforylering) + lange termijn insuline + citraat - glucagon (geeft fosforylering)/adrenaline - langketen acyl-CoA

Question 62

Beschrijf welke gevolgen stress heeft op de vetzuuroxidatie/vetzuursynthese.

Answer 62

Door stress stijgt adrenaline –> remming van fosforylering van Acetyl-CoA carboxylase door wegvallen malonyl-CoA –> toename vetzuuroxidatie en afname vetzuursynthese

Question 63

Wat is de glycemische lading?

Answer 63

het effect van een standaard hoeveelheid op de bloedsuikerspiegel, waarmee niet alleen het versschil in soort koolhydraat, maar ook in hoeveelheid koolhydraat in dit oedingsmiddel wordt uitgedrukt

Question 64

Wat zijn de 3 redeneen van stijging van het energieverbruik bij overvoeding?

Answer 64

Dieet-geinduceerde thermogenese stijgt door meer voedsel basaal metabolisme stijgt door meer lean body mass fysieke activiteit stijgt, omdat ze meer gewicht mee moeten nemen

Question 65

Op welke fasen is het Atkins dieet gebaseerd?

Answer 65

inductiefase -> waarin dagelijkse koolhydraatiiname minder dan 20 gram is overgangsfase -> dagelijkse koolhydraatinname mag worden verhoogd met 5 gram, net zolang als er ketonen in de urine aanwezig zijn handhavingsfase -> dagelijkse koolhydraatinname net voldoende is om ketonurie tegen te gaan

Question 66

Waarom is eht Atkins dieet succesvol?

Answer 66

eiwitrijk dieet zorgt voor meer verzadiging eiwit heeft hoge dynamische werking koolhydraatarm dieet leidt tot meer gluconeogenese uit aminozuren, waar veel energie voor nodig is

Question 67

Wat zijn de nadelen van het dieet?

Answer 67

zorgt voor zuurbelasting voor de nieren, gevaar voor ketoacidose door ketonlichamen, hart- en vaatziekten ten gevolge van een dieet rijk aan verzadigde vetzuren, tekort aan wateroplosbare vitamines en sloom voelen door geringe spierglycogeen voorraad

Question 68

Wat wordt er beinvloed door alcohol?

Answer 68

zenuwactiviteit in het centraal zenuwstelsel waardoor de gebruiker zich ontremd voelt.

Question 69

Hoeveel gram zuivere ethanol bevat 1 consumptie bier, wijn of sterke drank?

Answer 69

10 gram

Question 70

Waarom kunnen vrouwen minder goed alcohol verdragen?

Answer 70

vrouwen in de maag minder alcolholdehydrogenase activiteit bezitten dan mannen, waardoor een groter deel van de geconsumeerde alcohol in het bloed terechtkomt. daarnaast zijn vrouwen oer het algemeen kleiner en hebben een grotere vetpercentage

Question 71

Hoe kan het dat je zowel gewichtstoename als afname kan krijgen door alcohol gebruik?

Answer 71

gewichtstoename -> je krijgt meer calorieen naast je normale voeding gewichtsverlies -> alcohol neemt eetlust weg, alles kan gesynthetiseerd worden, het kan voor schade aan de lever en het epithelia van het maag-darmstelsel geven

Question 72

Verklaar waardoor de oxydatie van alcohol alleen kan plaatsvinden in de aanwezigheid van zuurstof.

Answer 72

omdat zuurstof nodig is voor de elektronentransportketen. het is de elektronenacceptor van NADH en FADH2

Question 73

Noem de drie reacties die het in het cytosol gevormde NADH kunnen re-oxyderen.

Answer 73

NADH + pyruvaat -> NAD+ + lactaat NADH + DHAP -> nad+ + glycerol-3-fosfaat NADH + oxaalacetaat -> NAD+ + malaat

Question 74

Noem de twee reacties die de stijging van NADH/NAD+ verhouding in de mitochondriën veroorzaken.

Answer 74

malaat-aspartaatshuttle omzetting van acetaldehyde naar acetaat

Question 75

a.Wat zijn de bronnen van lactaat in de circulatie indien geen sprake is van alcoholgebruik? b.Is de lever onder normale condities een lactaat consument of producent? c.Noem twee redenen waardoor een lactaat acidose optreedt bij gebruik van alcohol.

Answer 75

a. erytrocyten b. lactaatconsument c. pyruvaat zal omgezet worden naar lactaat om NAD+ te vormen. zowel uit de erytrocyten als uit de lever wordt er lactaat geproduceerd

Question 76

Verklaar waardoor er een hypoglycemie kan optreden. Onder welke omstandigheden zal dit bij gebruik van alcohol gebeuren?

Answer 76

gluconeogenese wordt geremd

Question 77

Verklaar het optreden van de volgende symptomen (overmatig alcoholgebruik): a.Icterus b.Oedeem en ascites c.Anemie d.Slokdarmbloedingen e.Verlengde bloedingstijd f.Hepatisch coma g.Verhoogd serum ASAT

Answer 77

-a. verhoogd bili door cholestase en minder hepatocyten zorgt voor verminderde conjugatie b. verlaagd albumine door eiwittekort door malabsorptie; portale hypertensie c. vit. B11/B12 tekort door ondervoeding en dysfunctie van darmslijmvliezen d. varices door portale hypertensie ten gevolge van cirrotische lever. bindweefsel knelt de doorbloeding af. vaten op slokdarm draineren op lever en door hoge druk in portale systeem zullen deze vaten onder spanning komen te staan e. verminderde productie stollingsfactoren door verminderde leverfunctie f. verminderde ureumcyclus in lever waardoor er een verhoogd ammoniak ontstaat. ammoniak is toxisch voor hersenen g. levercellen gaan kapot waardoor er ASAT uit de cellen lekt

Question 78

Hoe is de pre-comateuze toestand van de patiënt bij de derde opname te verklaren?

Answer 78

door verhoogd ammoniak

Question 79

Verklaar waarom deze toestand verbeterde door eiwitrestrictie.

Answer 79

minder stikstofbelasting en er ontstaat minder ammoniak

Question 80

Verklaar waarom deze toestand verbeterde met het antibioticum neomycine.

Answer 80

bacteriele darmgroei wordt geremd en dus minder ammoniak gevormd

Question 81

Hoe werken een hematoxyline/eosine (HE) kleuring en een azokarmijn/aniline blauw kleuring bij de pancreas?

Answer 81

Hematoxiline/eosine (H-E): hematoxiline kleurt kernen paars, eosine kleurt veel eiwitten (in het cytoplasma) rose-rood, rode strepen zijn bloedvaten, eilandjes van Langerhans zijn vaak rood/roze Azokarmijn/aniline blauw (Azan): kleurt kernen rood en bindweefsel (collageen) blauw, hierdoor bloedbanen ontzettend rood en goed zichtbaar

Question 82

Wat is de functionele betekenis van het verschil in doorbloeding tussen de endo- en exocriene pancreas?

Answer 82

Doorbloeding endocriene pancreas ontzettend groot voor: - insuline afgifte aan het bloed - glucose meten wat langs komt

Question 83

Hoe liggen de secretiegranula (zwart gekleurt bij elektronenmicroscopie) in de cellen gelokaliseerd en wat bevatten secretiegranula van een acinus cel en van een endocriene cel?

Answer 83

Acinair: secreteert enzymen, grotere secretiegranula en deze liggen bij het lumen waar het wordt afgegeven Endocrien: secreteert insuline, secretiegranula liggen aan de kant van het bloedvat

Question 84

Kun je op grond van een chemische kleuring (histochemie) de insuline producerende cellen identificeren?

Answer 84

Ja, in de kleuringen zie je allemaal verschillende kleuren en dit betekent dat het verschillende celtypen zijn Bijvoorbeeld cellen die somatostatine produceren, andere die insuline produceren (lichtbruin) en weer andere die glucagon produceren (donkerbruin)

Question 85

Hoeveel celtypen kun je onderscheiden met een immunohistochemische (immunocytochemie) kleuring onderscheiden en hoe is de lokalisatie hiervan?

Answer 85

Bijv. anti-glucagon (alfa-cellen), anti-insuline (bèta-cellen) en anti-somatostatine (gamma-cellen) toedienen, de plekken waar antistoffen zitten kleuren hierna donkerbruin aan en zo zijn ze zichtbaar Lokalisatie: glucagon (15-20%) aan de buitenkant, insuline (85%) en aan de binnenkant, somatostatine (1-5%) en in de buitenkant –> bloed komt eerst bij insuline producerende cellen en door de tegenovergestelde productie kunnen de glucagon producerende cellen hun afgifte baseren op de insuline afgifte

Question 86

Waardoor wordt het pathologische beeld van insulitis zeer sporadisch waargenomen?

Answer 86

Insulitis: ontsteking van endocriene pancreas wat leidt tot type 1 diabetes mellitus Donkere zwarte kernen (ontstekingscellen) –> eiland geinfiltreerd door afweercellen –> dit wordt opgeruimd –> hierna verbindweefseling en omzetting in fibrotisch materiaal

Question 87

Welke insulinedeficiëntie treedt er op bij diabetes type 1?

Answer 87

De insulineproducerende cellen zijn verdwenen, de glucagon producerende cellen zijn er nog steeds –> je maakt antigenen aan tegen lichaamseigen bètacellen (duurt zo’n 5-6 jaar) Hierdoor eilandjes van Langerhans die alleen glucagon afgeven

Question 88

Mensen met diabetes mellitus type 2 hebben amyloïd stapeling in eilandjes van Langerhans, waar bestaat dit uit en hoe krijg je uiteindelijk diabetes type 2?

Answer 88

Eiwit materiaal wat tussen de cellen zit: aggregaten van amyline –> dit neemt ruimte in en verdrukt de andere cellen in de eilandjes van Langerhans Door continue stimulatie van de bètacellen (omdat het lichaam insulineresistent wordt) gaat de productie omhoog, maar dus ook van de afvalstof amyloïd –> hierdoor ontwikkeling van diabetes type 2 en uiteindelijk ook diabetes type 1 ontwikkeling (pas echt na 10-20 jaar)

Question 89

Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen normale eilandjes en insulinoma en kun je ze makkelijk weghalen?

Answer 89

Hebben een kapsel, hebben veel bloedvaatjes, hebben ook cellen –> alleen is een insulinoma ontzettend groot –> hierdoor ontstaat een hypoglycemie (geeft insuline af als bloedsuikerspiegel omhoog gaat in veel te grote mate) Moeilijk weg te halen, ze zijn wel weg te branden maar ze zijn alsnog ontzettend klein

Question 90

Hoe wordt de glucosespiegel in het bloed gereguleerd bij een verhoging van het glucose in het bloed?

Answer 90

Glucose verhoging in bloed -> Opname van glucose in de b-cel via GLUT2 carrier eiwit (niet gereguleerd en dus afhankelijk van concentratiegradiënt) -> Fosforylering van glucose met behulp van glucokinase -> Verbranding van glucosefosfaat in aerobe glycolyse -> Verhoging van de ATP/ADP verhouding in de cel -> Sluiting van ATP gevoelige K+-kanalen -> Membraandepolarisatie -> Opening voltage-gevoelig Ca2+ kanaal -> Verhoging intracellulair Ca2+-> Versmelting secretiegranula met plasmamembraan-> Inhoud van secretiegranula komt vrij (+ GABA via exocytose)-> Insuline verhoging in poortader

Question 91

Waarom is de expressie van GLUT2 in de bètacel niet afhankelijk van insuline en in welke celtypes/weefsels loopt de glucoseopname ook onafhankelijk van insuline?

Answer 91

Niet afhankelijk van insuline en altijd aanwezig In de lever ook GLUT2: het moet glucose kunnen opnemen, maar dit ook kunnen afgeven

Question 92

Moet bij een patiënt waarbij diabetes wordt vastgesteld gelijk een afspraak worden gemaakt met de diabetes verpleegkundige?

Answer 92

Diabetes type 1: ja direct, informatie over insuline prikken en etc. Diabetes type 2: niet direct nodig, op termijn wel geregeld voetcontrole en suikerwaarde controles

Question 93

Wat helpt het beste bij de behandeling van hypertensie?

Answer 93

Gewichtsverlies is het allerbelangrijkste in eerste instantie (tot wel 10 mmHg daling bij 10 kg gewichtsverlies) Dit kan ook gepaard met medicatie (bij gebruik van 1 medicijn zo’n 5 mmHg daling, bij meerdere wordt het hoger), maar gewichtsverlies staat altijd als nummer 1 behandeling

Question 94

Wat is hypoglycemia unawareness?

Answer 94

Je voelt de waarschuwingssymptomen van een hypoglycemie niet (meer) goed van te voren aan - Bij mensen die altijd lager in hun glucose zitten - Sneller onbewust in de fase van bewustzijnverlies - In de paar dagen na een hypo heb je meer risico op weer een hypo en heb je minder snel het gevoel dat het komt (vooral binnen eerste 48 uur)

Question 95

Wat is het Dawn fenomeen?

Answer 95

Een hoge bloedsuikerspiegel in de vroege ochtend (3-8) –> door een toename van insuline resistentie door stijging van groeihormoonsecretie, cortisolspiegels en geslachtshormonen. Deze zijn goed in de avond, maar stijgen in de ochtend weer –> Op te lossen met een insulinepomp, subcutane injecties werken niet goed omdat er tijdens het slapen een lange tijd overheen gaat

Question 96

Wat is het somogyi effect?

Answer 96

Een hoge bloedsuikerwaarde in reactie op een te lage bloedsuikerwaarde. - Oorzaak: teveel aan insuline in de avond, bij een goede glucosewaarde voor het slapengaan, en daarna verder blijven doorzakken van de glucoseconcentratie in het bloed tot een hypo –> lever in actie –> glucose vrijgeven –> overshoot en te hoge bloedglucose concentraties - patiënt die regelmatig wakker wordt met verhoogde ochtendwaarden: ‘s nachts de bloedglucose eens te meten –> misschien verstandig om meer insuline toe te dienen om een hyperglykemie tegen te gaan of beter om minder insuline toe te dienen

Question 97

Wat wijst in casus 1 op een hemolytische anemie?

Answer 97

Hoge reticulocyten: veel aanmaak nieuwe bloedcellen Verhoogd bilirubine in urine: hemolyse Verlaagd Hb: kans op lactaat acidose Verhoogd MetHb: veel geoxideerd Hb wat geen zuurstof kan binden Hoog LDH in plasma: celdood van erytrocyten Gebruik van metformine: kan het veroorzaken –> er is een hemolytische anemie, want er is zuurstofoxidatie in erytrocyten waardoor zuurstofradicalen ontstaan

Question 98

Hoe krijg je CO2 uit glucose in de erytrocyten?

Answer 98

Door de pentose-fosfaat shunt –> in erytrocyten beschikbaar om te beschermen tegen zuurstofradicalen - Gluthathion (tripeptide): is er om erytrocyten tegen zuurstofradicalen te beschermen - Bij radicalen glutathion peroxidase (+ R-O-O-H) en daarna regeneratie m.b.v. NADPH met glutathion reductase en hiervoor pentose fosfaat pad nodig is –> bij veel radicaalvorming zal zuurstof ook binden aan Fe2+ en zal er Fe3+ ontstaan (kan geen zuurstof meer binden) ook zullen ze van eiwitten en lipiden elektronen opnemen waardoor de cel beschadigd raakt en de erytrocyten kapot gaan - Oxidatief deel (via 2 NADPH vorming en CO2) van glucose-6-fosfaat naar ribulose-5-fosfaat met glucose-6-fosfaat dehydrogenase (groot deel heeft hier deficiëntie voor) als sleutelenzym. Niet-oxydatief deel via evenwichtsreacties o.i.v. transketolase van het pentose-fosfaat pad

Question 99

Wanneer wordt de pentose-fosfaat pathway gebruikt?

Answer 99

1. NADPH en ribose-5-fosfaat nodig: kan via oxidatieve en non-oxidatieve pad, maar liever oxidatieve omdat dit het gelijk beide levert 2. Geen NADPH nodig maar wel ribose-5-fosfaat: vanuit de glycolyse intermediair via evenwichtsreacties naar ribose-5-P 3. NADPH en ATP nodig maar geen ribose–fosfaat: vorming van ribose-5-P via oxidatieve deel en reversibele deel om de ribose-5-P weer terug te leiden naar de glycolyse

Question 100

Wat kun je zien aan de volgende afwijkende belastingtesten: - Fructose - Glucagon ?

Answer 100

Glucagon: ~ normaal na 2 uur; uitsluiten van glycogeen fosforylase, glucose-6-fosfatase deficiënties want glycogeen werkt goed ~ afwijkend na 8 uur; gluconeogenese of glycogenolyse werkt niet goed kans dat debranching enzyme niet goed werkt Glycerol: afwijkend, dus afwijking in glucose-6-fosfatase of fructose-1,6-bisfosfatase, eerste uitgesloten dus het is F-1,6-BF Alanine: afwijkend, past bij F-1,6-BF deficiëntie Fructose: afwijkend, past bij F-1,6-BF deficiëntie

Question 101

Hoe kun je een pyruvaat carboxylase deficiëntie behandelen?

Answer 101

Geven van triheptanoine (oneven aantal vetzuren), waardoor C3-CoA ontstaat en de bèta-oxidatie niet verder kan. Hierdoor levering van 2 acetyl-CoA waardoor pyruvaat carboxylase wordt geactiveerd en je krijgt Propionyl-CoA waardoor Succinyl-CoA ontstaat wat de citroenzuurcyclus in kan

Question 102

Waarom raakt de ureumcyclus verstoord bij een pyruvaat carboxylase deficiëntie?

Answer 102

Ontstaan van hyperammoniëmie - Glutamaat activeert de ureumcyclus en dit was er ontzettend weinig - Er is weinig oxaalacetaat die normaal als donor dient voor aspartaat (nodig voor ureumcyclus) - Glutamaat ontstaat o.a. uit alfa-ketoglutaraat, maar dit wordt vervroegd weggevangen voor Propionyl-CoA en dus ontstaat er minder glutamaat - Door te weinig acetyl-CoA niet genoeg activiteit van CPS1 Glutamaat en acetyl-CoA vormen NAG, wat de allosterische activator van CPS1 is en dat is het sleutelenzym van de ureumcyclus

Question 103

Wat is een non-ketotische hypoglycemie?

Answer 103

Ketonlichamen zijn niet verhoogd door pyruvaat carboxylase deficiëntie, verklaring: - Gebrekkige vetzuuroxidatie, hierdoor geen activering van pyruvaat carboxylase, dus is de gluconeogenese verstoord

Question 104

Wanneer is er sprake van een metabole ziekte door een gestoorde bèta-oxidatie enzym?

Answer 104

Door mutaties in een bèta-oxidatie enzym: - 25 verschillende enzymen - verschillende isozymen voor verschillende keten lengtes - meest voorkomend is MCAD –> is zelfs in de hielprik opgenomen Kan ook carnitinedeficiëntie zijn: geen vetzuren over mitochondriale binnenmembraan vervoeren

Question 105

Wat gebeurt er als vetzuren niet geoxideerd kunnen worden?

Answer 105

Ze worden afgebroken door cytochroom P450 via de omega oxidatie –> hierbij ontstaan dicarbonzuren uit vetzuren, hierdoor zal de anion gap verhoogd zijn (+ hoge lactaat spiegen + dicarbonzuren in het bloed)

Question 106

Eigenschappen VLCAD deficiËntie?

Answer 106

1:40-120.000 Hypoglycemie na vasten, hyperammoniemie, cardiomyopathie en spierzwakte In het bloed metabole acidose en in urine C14-C18 acyl0carnitines en C10-C14 dicarbonzuren Behandeling: koolhydraat-rijke voeding (geen gluconeogenese nodig), periode van vasten vermijden, carnitine suppletie (door verlies door urine), MCT-dieet en vetzuren met oneven aantal vetzuurketens (triheptanoines)

Question 107

Wat is urinezuur?

Answer 107

Afbraakproduct van adenine, krijg je in de bloedbaan als je heel veel nucleotiden afbreekt (bijv. bij een fructose overload) –> er ontstaat AMP wat verder wordt afgebroken in o.a. urinezuur, dit zou de citroenzuurcyclus blokkeren waardoor er vetzuursynthese plaatsvindt Dus extra argument waarom bij fructose eerder vetzuren ontstaan