VI Flashcards

1
Q

jezičke SB

A
  • da prenose ideje posredstvom zvučnih/znakovnih signala
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

struktura jezika

A

o Reči semantika
o Gramatika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

struktura gramatike

A

 Morfologija
 Sintaksa
 Fonologija

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Darvin

A

SB govora je urođena

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

o 5-7m

A

– zvuci slični govoru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

7-8m

A
  • slogovi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

10m

A
  • razlikovanje fonema sopstvenog jezika
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

1g

A
  • zvuk sličan rečenici
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

3g

A

tečan govor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Deca odrasla u soc/akutičnoj izolacij

A
  • nemi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Senzitivni period

A
  • rane faze života
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Čomski, H:

A

čovek ima urođenu SB da koristi j. i da se rađa sa specijalizovanim nervnim kolom namenjenim isključivo aktivaciji jezika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

u prilog H Čomskog

A
  • univerzalna rasporstranjenost j. SB unutar vrste
  • gramatika i leksika se uče spotnano
  • neki urođeni j. Pć., nisu povezani sa problemima u opštoj inteligenciji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

SB učenja j.

A
  • specifičnija od opšte INT
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ž

A
  • jednostavan si. za komunikaciju
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ptice pevačice

A
  • samo mužjaci pevaju
  • vokalne SB su urođene, melodija se uči
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ptić u akustičkoj izolaciji

A
  • ne uči da peva
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

prirodni uslovi ptić

A

– uči od svoje vrste melodiju – od oca/muške jedinke

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

učenje melodije kroz III faze

A
  • perceptivno podešavanje na melodiju
  • učenje melodije svoje vrste
  • kristalizacija pesme
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

perceptivno podešavanje na melodiju

A
  • izložen melodiji
  • izolovan, pa naknadno izložen -> trajno umanje SB da nauči da peva
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

uči melodiju svoje vrste

A
  • druge ako je njoj izložen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

kristalizacija pesme

A
  • trajno Pa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Nervna mreža ptica

A
  • prednji mozak
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

delovi prednjeg mozga ptica

A
  • Viši vokalni centar (HVc)
  • Robusno jedro arhistriatuma (RA)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q
  • Viši vokalni centar (HVc)
  • Robusno jedro arhistriatuma (RA)
  • povezani su sa
A
  • jedrom XII kranijalnog nerva u moždanom stablu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

HVc - viši vokalni centar

A
  • indirektno povezan sa jedrom moždanog stabla
  • lezija ove projekcije –> poremećena SB učenja pesme kod mladih
  • oni koji su naučili - mogu da pevaju
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

jedro XII kranijalnog nerva

A
  • kontroliše vokalni organ SIRINKS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

lezija bilo čega vokalnog

A
  • gubi se SB pevanja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

hemisferna dominacija

A

– lezija zona u LHem kanarinca –> remeti SB pevanja
- desna strana – ne utiče na SB

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Veveričasti majmuni – vrisak, režanje, kevtanje

A
  • stimulacija subkortikalnih zona -> vokalizacija
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

jezik

A
  • nastavo iz potrebe za komunikacijom
  • uslovljen pojavom SB da se pravi oruđe i sarađuje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

afazije

A
  • pć. govora
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Gesner: opisao afazije

A

– nemogućnost poveizvanja slika ili apstraktnih predstava sa njihovim ekspresivnim verbalnim simbolima

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Broka i Pac koji gubi govor

A

obdukcija – oštećenje donjeg čeonog regiona na levoj strani

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Brokaova zona

A
  • donji čeoni region na levoj strani
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Vernike opisao afazije

A
  • povreda središnjeg dela SRž
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Zone odgovorne za jezik su u

A
  • LHem
38
Q

Brokaova afazija

A
  • oštećenje lateralnog čeonog regiona
39
Q

Vernikeova afazija

A
  • oštećenje posteriornog slepoočnog režnja
40
Q

Brokaovu zonu čine

A
  • donja čeona vijuga LHem, 44, 45
  • okolni čeoni region i BM ispod njih (6, 8, 9, 10, 46)
  • insula i bazalne ganglije
  • mali deo prednje gornje slepoočne vijuge
41
Q

Brokaova afazija je

A

– otežan govor, poremećena artikulacija, gubitak melodične intonacije
- mogu da komuniciraju – imenice okej; glagoli teže

42
Q

Brokaova afazija predstavlja

A
  • teškoće pri ponavljanju izgovorene složene rečenice
  • razumeju izgovorene reči i rečenice, ali ispoljavaju gramatičke deficite
  • obuhvata deficite u sintaksičkoj obradi
43
Q
  • mogu rekonstruisati kratke rečenice, ali ne i složene
A
  • Brokaova afazija
44
Q

deficit povezivanja različitih delova rečenice koji se odnose na isti entitet

A
  • Brokaova zona je deo RM – FP
45
Q

strukture oštećene kod Brokaove zone

A

– mogu da budu deo nervne mreže uključene u povezivanje fonema u reči i reči u rečenice

46
Q

nervnoj mreži uključena u povezivanje fonema u reči, reči u rečenice

A
  • Brokaova zona – 44, 45
  • oblasti leve čeone kore – 9, 46, 47
  • Oblasti leve temene kore – 39, 40
  • Senzomotorne oblasti između Brokaove i Vernikeove oblasti (donji sektori 3, 1, 2, 4, insula)
47
Q

Vernikeova afazija

A
  • Oštećenje Brodmanove zone 22 u LHem -> uloga asocijativne kore
48
Q

teški slučajevi Vernikeove afazije

A

– oštećenja i u srednjoj slepoočnoj vijugi, dubokoj BM

49
Q

suprotno od Brokeove, kod Vernikeove afazije

A
  • govor tečan, melodičan, normalne brzine
50
Q

kod Vernikeove afazije je

A
  • sadržaj izgovorenog nejasan, g u izboru fonema i reči
51
Q

karakt. za Vernikeovu zonu

A
  • fonemičke parafazije
  • semantičke parafazije
52
Q

fonemičke parafazije

A
  • dodavanje/oduzimanje nepostojećih glasova
53
Q

verb/semantička parafazija

A
  • teškoće da izaberu reč koja najviše odgovara značenju koje su želeli da iskažu
54
Q

Vernikeova zona obavlja

A
  • sem. Obradu izgovorene/pročitane reči i povezuje zvuk/simbol sa značenjem
55
Q

kondukciona afazija

A
  • razumeju jednostavne rečenice, mogu da izgovore smislen govor
56
Q

simptomi kondukcione afazije

A
  • Ne mogu da ponove rečenicu, efikasno povežu foneme  prave fonemske parafazične greške
  • Ne mogu lako da imenuju slike i ob. u testu imenovanja objekata.
57
Q

prema Vernike-Gešvindovom modelu

A
  • Vernike i Broka su spojene LUČNIM SNOPOM
58
Q

Info iz Vernikeove – odogovrne za sem. Sadržaj i razumevanje se prosleđuju

A
  • u Broakovu zonu –> vrši se fonološka obrada i formulisanje komande u vokalnom traktu
59
Q

verovalo se da oštećenje lučnog snopa

A
  • remeti dvosmerne veze Vernikeove i Brokaove zone
  • da je kondukciona afazija posledica tog oštećenja
60
Q

trajne kondukcione afazije uslovljene su oštećenjem

A
  • Leve gornje slepoočne vijuge i donjeg dela temenog režnja (39, 40)
  • Oštećenje može da obuhvati levu primarnu auditivnu zonu (41, 42), insulu, bm ispod tih regija
61
Q

lučni snop

A
  • samo deo si. neophodnog za povezivanje fonema u reči i koordinaciju artikulacije govora
62
Q

Transkortikalna motorna afazija

A
  • uslovljena presecanjem veza govornih zona i zona za kontrolu govora
63
Q

kod transkortikalne moto afazije

A
  • SB govora očuvana, jer je očuvana veza sa Vernikeovom zonom
64
Q

simptomi transkortikalne motorne afazije

A
  • ne mogu da imenuju moguće radnje sa objektom
  • ometena inicijacija govora
  • očuvana mogućnost ponavljanja
65
Q

(transkortikalne?) Afazije mogu biti uslovljene oštećenje

A
  • leve dl. Čeone oblasti, dela asoc. kore ispred i iznad Broka
66
Q

leva dl. deo Čeone oblasti, dela asoc. kore ispred i iznad Broka

A
  • Deo odgovoran za usmeravanje Pž i održavanje viših izvršnih akt. koje su neophodne pri izboru reči
  • Ne mogu da imenuju moguće radnje sa objektom
67
Q

Afazija može biti uslovljena oštećenjem

A

leve pomoćne motorne oblasti (SMA), iznad motorne zone

68
Q
  • oštećenje leve pomoćne motorne oblasti (SMA), iznad motorne zone
A

učestvuje u inicijaciji govora

69
Q

el. stimulacija SMA kod normalnih

A

– nevoljna vokalizacija/nemogućnost progovaranja
- aktivira se u testovima produkcije govora

70
Q

Globalna afazija

A
  • gubitak SB da se razume jezik, formuliše govor, ponovi izgovoreno
  • govor sveden na par reči
  • ponavljanje iste reči
71
Q

kod globalne afazije se zadržava

A
  • SB produkcije nenamernog automatskog govora – uzvici pri događajima
72
Q

klasična globalna afazija

A
  • praćena paralizom desne strane tela i lica
73
Q

klasična globalna afazija je uzrokovana

A
  • oštećenjem čeonih govornih zona, bazalnih ganglija, insule (kao kod Broka), gornje slepoočne (kod kondukcione afazije) i posteriornih govornih zona (kao kod Vernike)
74
Q

dom LHem

A
  • Gešvind – 65% ljudi – gornja površina slepoočnog režnja (obuhvata Vernike zonu)  veća u L, nego DHem.
  • Broka nešto veća
75
Q

PET, Dom Hem

A
  • snažnija akt. leve pri prezentaciji govora
76
Q

Auditivne zone DHem

A
  • važnija uloga u percepciji muzike
77
Q

96% desnorukih, 70% levorukih

A

– kontrola j. SB je locirana u LHem.

78
Q

Domianacija DHem u kotnroli govora

A

– jako retko, nezavisno od dominantnosti ruke

79
Q

kod isključivo levorukih, jako malo

A

– obostrana reprezentacija govornih zona, odsustvo hemisferne dominacije

80
Q

vada procedura potvrdila

A
  • dom LHem u lingvističkim SB
81
Q

vada procedura

A

Ubzrigava se u karotidnu arteriju NATRIMJUM-AMITAL

82
Q

10 min nakon ubrizgavanja natrijum amitala

A
  • Anestezija hemisphere -> IC hemiparalizovan, gubi senzornu osetljivost na suprotnoj strani tela
  • Prolazni gubitak govora, kada se ubrizga samu u levu karotidnu arteriju
83
Q

DHem – uloga u

A
  • komunikativnoj i emoc. prozodiji, naglašavanju, tajmingu, intonaciji
84
Q

Lezije prednje DHem

A
  • neadekvatna intonacija
85
Q

posteriorne lezije DHem

A

– ne prepozanvanje emoc. tona onih sa kojima razgovaraju

86
Q

Uloga u pragmatic jezika

A

DHem
- Lezija DHem – problem uklapanja reči u koherentni narativ/konverzaciju

87
Q

aleksija

A
  • neSB čitanja
88
Q

Agrafija

A
  • neSB pisanja
89
Q

aleksija i afrafija mogu nastati

A
  • kao posledica povrede mozga
90
Q

Aleksija bez afazije – nije posledica oštećenje centra/si za čitanje

A
  • posledica oštećenja veze vizuelnih i govornih zona
91
Q

Razvojna disleksija (10-30% dece) – porećemaj čitanja

A
  • tendencija čitanja unatrag
  • najviše dece sa disleksijom je levoruk
    — možda je uslovljena deficitom hemisferne specijalizacije