Verzilvering van de vergrijzing Flashcards
generatie
Een generatie is een categorie van mensen die in dezelfde periode geboren zijn. Vaak hebben de mensen in éénzelfde generatie gemeenschappelijke kenmerken naast de kenmerken die voor ieder individu uniek zijn.
generatiekloof
Een verschil in opvattingen en levenswijze tussen mensen van verschillende leeftijdsgroepen.
vergrijzing
Het aandeel van ouderen in de bevolking neemt toe waardoor ook de gemiddelde leeftijd van de globale populatie stijgt. Dit gaat quasi altijd gepaard met een dalend geboortecijfer.
oorzaken vergrijzing
babyboom na WO 2
Vanaf jaren ‘70:
* Anticonceptie
* Emancipatiebeweging
* Ontkerkelijking
* Stijging levensverwachting door verbeterde levensomstandigheden (hygiëne, geneeskunde, …)
sociaal economische gevolgen
- Betaalbaarheid Pensioenen
- Uitgaven Sociale zekerheid (medisch)
- Extra investeringen in voorzieningen voor ouderen
- Krapte op de arbeidsmarkt
Demografische ‘fuik’
ageisme
De verzamelnaam voor stereotypering, vooroordelen, discriminatie en mishandeling op basis van leeftijd (zoals racisme dat is op basis van etniciteit, seksisme dat is op basis van geslacht). Het gaat dus om meer dan enkel ‘discriminatie’. Ook de manier waarop we kijken naar ouderen en uitgaan van heel wat stereotypes vallen onder ….
gevolgen fysieke gezondheid
- *Wie een negatieve ingesteldheid heeft t.o.v. ‘ouder worden’ leeft 7,5 jaar minder lang
- *Mijden van bepaalde inspanningen uit schrik voor commentaar
sociaal-economische gevolgen
- *Werkloosheid bij ouderen (discussie Brugpensioen en verplicht pensioen)
gevolgen mentale gezondheid
- *42% geeft aan discriminatie te ondervinden Mentale gevolgen
positieve gevolgen vergrijzing
Voor de economie
* Veel economisch potentieel (ook veel armoede)
Voor de samenleving
* Grootouder = babysit
* Mantelzorg
actie: age europe
1) Older women and men have the same rights as everyone else.
2) Older people should have equal opportunities.
3) Respecting older people’s rights benefits society as a whole
4) States need to take action to ensure equal rights across the lifecourse.
5) Older people should be at the centre of processes that affect their lives.
6) A UN convention will help older people contribute, prosper and equally enjoy their rights.
7) Binding human rights commitments need to be applied through regional, national and local action.
rechten ouderen
1) Recht op een eigen mening
2) Recht op werk/vrijwilligerswerk
3) Recht om de eigen financiën te beheren
4) Recht om zelf te bepalen wat je eet en drinkt
5) Recht op mobiliteit
oudermishandeling
1/3 vrouwen ouder dan 60 rapporteert misbehandeling)
* Fysiek geweld (bv. slaan, hardhandige verzorging geven, medicatiemisbruik)
* Psychische onderdrukking (bv. vernederen, emotioneel chanteren)
* Financieel misbruik (bv. stelen, volmachten misbruiken)
* Verwaarlozing (bv. onvoldoende zorg, gebrek aan hygiëne of comfort)
aandachtspunten vergrijzing
oudermishandeling
digitale geltterdheid
te laag inkomen
plegers oudermishandeling
- 61% is mantelzorger
- 39% is kind van het slachtoffer
- 24% is tussen de 60 en 64 jaar, 17% is tussen de 80 en 84 jaar
- 72% is er slechts 1 pleger
- 29% is overbelast of heeft onkunde, 19% heeft psychologische problemen
slachtoffers oudermishandeling
- 72% is vrouw
- 45% is weduw, 35% is getrouwd
- 21% is tussen de 80 en 84 jaar, 17% is tussen de 75 en 79 jaar
- 42% heeft een lichamelijke beperking, 20% heeft dementie
age friendly citys
Een holistische benadering van de noden van ouderen op vlak van welbevinden en participatie, ingedeeld in 9 domeinen.
Een leeftijdsvriendelijke gemeente … geeft iedereen de kans deel te nemen aan alle aspecten van het maatschappelijke leven: alle ouderen hebben recht op een actieve rol in de samenleving (= inclusief);
1) stelt iedereen in staat om op een zelfstandige wijze een gebouw, plaats of een dienst te bereiken, betreden en gebruiken (= toegankelijk); voorziet duidelijke informatie, goede communicatie en dienstverlening (= toegankelijk);
2) optimaliseert kansen voor gezondheid, veiligheid en participatie; verbetert de levenskwaliteit voor ouderen;
3) beslist niet over ouderen, maar treedt met hen in dialoog
publieke ruimtes en gebouwen
Bepalen de zelfredzaamheid, sociale participatie en mobiliteit van mensen.
* Groene publieke ruimte met o.a. zitbanken, …
* Publieke ruimte die uitnodigt tot ontmoeting (intergenerationeel)
* Veilige verkeerssituaties (voetpaden, signalementen, duidelijke lichten, …)
* Integrale toegankelijkheid van gebouwen en ruimtes
* Toegankelijke toiletten in alle publieke gebouwen
* Inspraak voor ouderen bij herinrichting publieke ruimte
transport en mobiliteit
- Vervoersarmoede aanpakken (openbaar vervoer moet beschikbaar, betaalbaar en toegankelijk zijn).
- Correcte, leesbare en duidelijke informatie bij het OV
- Aandacht voor mensen met beperkte mobiliteit?
- Alle publieke diensten zijn bereikbaar met het openbaar vervoer
wonen
Doel: ouderen zo lang mogelijk zelfstandig en kwalitatief thuis laten wonen of in een aangepaste woonvorm in hun wijk.
* Levensloopbestendig bouwen (en bouwpromotoren sensibiliseren)
* Gepaste ondersteuning (vb. financieel) voorzien als een woning onveilig of oncomfortabel wordt
* Voldoende, kwalitatief, goed gespreid en betaalbaar aanbod aan aangepaste woonvormen uit te werken, met extra aandacht voor kwetsbare doelgroepen (vb. assistentiewoningen)
* Innovatieve vormen van Samen Wonen ontwikkelen
sociale participatie
De huidige generatie 65-plussers heeft op vlak van vrijetijd en cultuurbeleving andere verwachtingen en interesses dan de 65-plussers van pakweg 10 jaar geleden. Ze lezen bijvoorbeeld meer romans en gaan meer naar concerten, bioscopen, musea … Maar ze zijn steeds minder lid van ouderenverenigingen
respect en sociale inclusie
De groep ouderen wordt met de dag meer divers: financieel kwetsbaren, ouderen met een migratieachtergrond, personen met dementie, LGBTQI+ ouderen, alleenstaanden… De huidige zorg- en dienstverlening is hier nog niet mee vertrouwd.
Algemene Dienstverlening moet zich aanpassen aan de diverse doelgroepen
