Vertegenwoordiging van Vennootschappen

Question 1

Wat zijn de voorwaarden en gevolgen van vertegenwoordiging?

Answer 1

• Het gevolg van eigenlijke vertegenwoordiging is dat er een rechtstreekse toe-eigening ontstaat van rechten en plichten in hoofde van de lastgever, alsof die zelf het contract heeft gesloten. De lasthebber is niet gebonden. Voorwaarden:
  
  1. Qualitate qua: niet in eigen naam, maar in naam en voor rekening van iemand anders, de opdrachtgever, de lastgever.
     
     • Maar uitzondering: middellijke vertegenwoordiging: wel een tussenpersoon. Extern zal de vertegenwoordiger hier wel verbonden zijn, maar intern een verhaalsrecht op lastegever. Ook wel naamlening genoemd.
  2. Er is opgetreden binnen de bevoegdheid. Deze bevoegdheid kan aangetoond woren via een volmacht (=schriftelijk document, instrumentum, dus niet negotium = lastgeving is de handeling)
• Wat als er buiten bevoegdheid is gehandeld, kan de lastgever toch uitzonderlijk verbonden zijn:
  
  1. Bekrachtiging = onbevoegd gesgtelde handeling met terugwerkende kracht bevestigen.
  2. Schijnvertegenwoordiging = toerekenbare schijn van vertegenwoordiging waarbij de derde te goeder trouw moet zijn.
  3. Zaakwaarneming en verrijking zonder oorzaak
     
     • In deze gevallen mag de vertegenwoordiger u niet verbinden want hij heeft niet de bevoegdheid maar hij doet het toch. Dit is het onderscheid tussen vertegenwoordigingsbevoegdheid en vertegenwoordigingsmacht.

Question 2

Hoe werkt de vertegenwoording in vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid?

Answer 2

• Louter contractuele vennootschap: ze kunnen de zaakvoerder de bevoegdheid geven om namens de geamenlijke maten bepaalde handelingen te stellen.
  
  • Volledige toepassing van het gemeen recht van vertegenwoordiging via volmacht.
• Soms ook geen zaakvoerder, maar dan hebben is elke maat zaakvoerder die beslissingen kan nemen en dus ook vertegenwoordigingsbevoegdheid heeft.
• Uitzonderlijk geen vertegenwoordigingsbevoegdheid als er toch beperkingen zijn opgenomen in het contract:
  
  • Opnieuw gemeen recht: ze zullen niet gebonden zijn tenzij bekrachtiging, schijnvertegenwoordiging of zaakwaarneming/verrijking zonder oorzaak.
  • De beperkingen zijn tegenwerpelijk aan derden!
  • Ook toch gebonden bij baattrekking: art. 5 W. Venn. De vennootschap zal toch gebonden zijn als het voordeel heeft gehaald uit de handeling, dan wel toch gebonden om de handeling na te komen.
• Stille vennootschap is een vorm van onrechtstreekse, middelijke vertegenwoordiging

Question 3

Hoe werkt de vertegenwoordiging bij een rechtspersoon?

Answer 3

• Dit is de organieke vertegenwoordiging, via de organen = het bestuur of de zaakvoerder.
• Als de persoon die handelt in hoedanigheid van het orgaan optreedt, dan is het alsof die rechtspersoon zelf handelt.
• De bevoegdheid en hoedanigheid van de organen moet worden gepubliceerd in BS –> tegenwerpelijk aan derden:
  
  • Art. 76 W. Venn: niet alleen hun identiteit, maar ook hun bveogdheid en wijze. De derde wordt vermoed kennis te hebben.

Question 4

Hoe werkt de vertegenwoordiging bij onvolkomen rechtspersonen?

Answer 4

• Opnieuw organieke vertegenwoordiging want er is een rechtspersoon.
• Bestuursbevoegdheid is bijna identiek als bij vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid, dus op interne vlak vrijwel helemaal het gemeen recht.
• Er kan een zaakvoerder worden aangesteld: vertegenwoordigheidsbevoegdheid = bestuursbevoegdheid. Maar deze zaakvoerder moet publiceerd worden bij de neerlegging in het BS: ook bij latere wijzigingen.
  
  • Een beperking van de bestuursbevoegdheid is pas tegenwerpelijk tov derden als die ook gepubliceerd is! Anders toch verbonden, ondanks dat die niet mocht vertegenwoordigen.
  • Voorbeeld hiervan is het statutair doel: niet verplicht om dit te publiceren: art. 69 W. Venn. Als men het niet publiceert, dan kan met niet inroepen tegen derden, ondanks dat de zaakvoerder buiten het statutair doel zou hebben gehandeld.
  • Wel kan je persoonlijk tegen de zaakvoerder een afrekening maken!
• Ook als benoeming zaakvoerder onregelmatig was kan je dit achteraf niet aan derden gaan tegenwerpen: er zal een nieuwe publicatie nodig zijn!

Question 5

Hoe werkt de vertegenwoordiging in de vennootschap met volkomen rechtspersoonlijkheid?

Answer 5

• NV en BVBA verplicht om bestuurders of zaakvoerders te benoemen en deze ook te publiceren in het Belgisch staatsblad.
  
  • Elke zaakvoerder kan individueel binnen de bevoegdheid van het bestuur de vennootschap geldig vertegenwoordigen als orgaan: in NV collegiaal (meerderheid voldoende), in BVBA concurentieel. Dit moet binnen de wettelijke maximale bevoegdheid van het bestuur.
  • Beperkingen: soms wettelijk: bv. toegestane kapitaal.
• Prokura-leer:
  
  • Derden moeten enkel de wet kennen, wat dus de wettelijke maximale bevoegdheid is van de organen en wie de organen zijn.
  • Ze moeten geen rekening hoduen met beperkingen, ook al zijn deze gepubliceerd!
  • Dit impliceert dat beperkingen voor het statutair doel ook niet tegenwerpelijk zijn. Ook al overschrijft het bestuur het statutair doel, zal de vennootschap toch verbonden zijn: tenzij dat ze kunnen aantonen dat de derde dit wist of zou moeten weten dat het manifest buiten haar doel was.
• Derde kan zich wel zelf ook niet beroepen op het feit dat de vennootschap haar bevoegdheid overschrijdt.
• In de interne verhouding is er nog steeds wel een schending van de statuten, van dus de statutaire beperkingen en dit leidt tot hoofdelijke aansprakelijkheid van alle bestuurders of zaakvoerders
  
  • Tenzij ze bewijzen dat ze er geen doel aan hebben gehad, geen schuld te wijten valt en ze hebben vermeld op eerstvolgende AV.
  • Ook problemen in de interne besluitvorming zijn iet tegenwerpelijk aan derden.
• Wettelijke beperkingen zijn wel tegenwerpelijk! Derden moeten de grote lijnen weten van de bevoegdheden organen.
• Prokura-leer bij CVBA:
  
  • Enkel voor doeloverschrijdende handelingen: die zijn niet tegenwerpelijk.
  • Andere beperkingen die gepubliceerd zij, zijn wel tegenwerpelijk! Voorbeeld hiervan bv. kwantitatief (maar tot 5000 euro bv.) of kwalitatief (enkel verkoop en geen aankoop) Dan zal de vennootschap niet verbonden zijn want gepubliceerd en dus tegenwerpelijk aan derden!

Question 6

Wat is een handtekeningsclausule?

Answer 6

• Bij een NV: versoepeling van strikte regelinging = orgaan van vertegenwoordiging. Kan ook gebruikt worden voor het directiecomité.
• Geldig op voorwaarde:
  
  1. Gepubliceerd in BS
  2. Algemeen: dus geen extra beperkingen meer bij (bv. voor max. 5000 euro -> in strijd met prokura leer anders)
• Dan wel tegenwerpelijk tov derden! Wat als er toch een beperking is: wordt voor niet-geschreven gehouden, het meest gunstige geldt voor derden, het meest soepel.
• Bij BVBA: verstrenging van de voorwaarden dus opnieuw onder dezelfde voorwaarde:
  
  1. Statutaire clausule is gepubliceerd in BS
  2. Geen verdere beperkingen: sanctie daarbij? Volledige clausule vervalt! Waarom? Eindresulaat is hetzelfde! 1 handtekening volstaat.
• Opgelet: bevoegdheid dagelijks bestuur = wettelijk begrip dus bevoegdheidsoverschrijding tegenwerpelijk tov derden (prokura).