Urologie: 1.1 Blaaskatheterisatie Flashcards

1
Q

Wat zijn mogelijke indicaties voor blaaskatheterisatie?

A
  • verlengde arbeid: latent/actief
  • geassisteerde partus
  • sectio bij verlengde latente fase
  • epidurale anesthesie vooral met het lokaal anestheticum bupivacaïne (Lidocaïne®, fentanyl® en ropivacaïne®)
  • het gebruik van een morfine pijnpomp na een operatie
  • episiotomie
  • perineaal of vulvair trauma
  • overvulling van de blaas
  • macrosome neonaat
  • obesitas
  • nullipara
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat kunnen signalen van urinaire problemen zijn?

A
  • geen aandrang
  • geen mictie < 6 uur na een partus of na het verwijderen van een verblijfskatheter
  • onderbuikpijn
  • palpeerbare blaas
  • overvulling van de blaas
  • weinig of een moeilijke urinestaal bij mictie
  • het gevoel dat de blaas niet leeg is
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat is het doel van een blaaskatheterisatie?

A

2 mogelijke doelen:
1. Evacuatie van urine uit de blaas
2. Inbrengen van een product in de blaas (al dan niet enige tijd ter plaatse)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Welke producten zouden we kunnen inbrengen in de blaas?

A
  • Medicatie
  • Ontsmettingsstof
  • Contraststof (cystografie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hoe kan je blaaskatheterisatie opdelen?

A

Op 2 manieren:

1.Volgens tijdsduur
- éénmalige kath
- verblijfskath

2.Volgens manier waarop
- transurethraal
- suprapubisch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe vaak moet een vrouw in arbeid urineren?

Wanneer passen we een intermittende kath toe?

A

Om de 2-3u

Wanneer ze 2 opeenvolgende keren niet kan plassen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wanneer gaan we een transurethrale verblijfskath bij een vrouw in arbeid aanbevelen?

A
  • Palpabele blaas
  • Wanneer de vrouw het gevoel heeft de blaas niet volledig te kunnen ledigen
  • Bij een epidurale/spinale anesthesie wanneer er nog een lang vooruitzicht is op de geboorte van de neonaat.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat doen we best met de verblijfskatheter bij de start van het persen?

A

Verwijderen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat als er na een éénmalige sondage een residu is van < 100ml of > 500ml?

A
  • Vochtinname wijzigen
  • Frequentie van katheteriseren wijzigen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Waarop letten we in het directe postpartum omtrent mictie?

A
  • Eerste twee urinelozingen na partus: tijd en hoeveelheid
  • 2u PP urineretentie controleren
  • Spontane mictie?
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wanneer moet spontane mictie plaatsvinden na de bevalling?

A
  • Binnen 4-6u na partus
  • Binnen 4-6u na verwijderen verblijfskath
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat is een afwijkende urinehoeveelheid in het onmiddellijke PP? Wat doe je dan?

A

Minder dan 150ml

Meer dan 600ml

Nacontrole:
Binnen 15min na urineren bladderscan of intermittente sondage

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Afwijkende urinehoeveelheid in het onmiddellijke PP

Nacontrole toont een residu van <500ml.
Wat doe je?

A

Aanraden om binnen de twee uur nogmaals te plassen.
Tijdstip en hoeveelheid noteren.

Residu < 150ml = OK

Residu > 150ml = uroloog verwittigen en 7 dagen verblijfskath

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Afwijkende urinehoeveelheid in het onmiddellijke PP

Nacontrole toont een residu van >500ml.
Wat doe je?

A
  • Arts verwittigen
  • Verblijfskath voor 24u

Na verwijderen verblijfskath moet er spontane mictie zijn na 4-6u. Tijdstip en hoeveelheid bijhouden.

Residu < 150ml = OK

Residu > 150ml = uroloog verwittigen en 7 dagen verblijfskath

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Onmiddellijk PP

Wat als spontane mictie binnen de 4-6u niet lukt?

A
  • Gynaecoloog verwittigen
  • Verblijfskatheter 24u

Na verwijderen verblijfskath moet er spontane mictie zijn na 4-6u. Tijdstip en hoeveelheid bijhouden.

Residu < 150ml = OK

Residu > 150ml = uroloog verwittigen en 7 dagen verblijfskath

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Verblijfskath na een partus

Residu van +500ml. Wat doe je?

A

Kath nog 24u ter plaatse laten

Erna opnieuw evalueren

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Verblijfskath na een partus

Residu van +1l. Wat doe je?

A

Kath nog 48u ter plaatse laten

Erna opnieuw evalueren

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wanneer gaan we na partus een nieuwe transurethrale verblijfskath plaatsen? En voor hoe lang?

A
  • Spinale verdoving: tot 6u PP OF tot ze benen weer goed kan bewegen
  • Bijgespoten spinale/epidurale anesthesie tot 12u na geboorte
  • Postpartumbloeding bij oxytocine-infuus tot 12u na partus of langer **(zolang oxytocine-infuus loopt) **
19
Q

Wat is een bladderscan?

A

Toestel op batterijen die gebruik maakt van ultrasone golven om zo een digitaal volume te meten van de blaas

Extra aanvulling om observatie te bevestigen

20
Q

Contra-indicaties voor bladderscan?

A
  • Wonden in suprapubische omgeving
  • Zwangerschap
  • Verblijfskath
21
Q

Welke indicaties zijn er voor éénmailige blaaskath met het doel om urine te evacueren?

A
  • Afname urinestaal
  • Ledigen blaas voor onderzoek
  • Bepalen blaasresidu na spontane mictie (tegenwoordig vaker bladderscan)
  • Urineretentie
  • Intermittente kath: patiënt aanleren van zelfkath
22
Q

Welke indicaties zijn er voor éénmalige blaaskath met het doel om product in de blaas te brengen?

A
  • Blaasspoeling (reinigingsmiddel)
  • Blaasinstillatie (medicatie)
  • Vullen van blaas (NSprolaps/bepaalde onderzoeken)
  • Nierfunctietesten
  • Retrograde cystografie (contraststof)
23
Q

Welke indicaties zijn er voor een verblijfskath?

A
  • Heelkundige ingrepen waarbij een gevulde blaas teveel druk zou uitoefenen (belemmert herstel)
  • Na operatie blaasspoelling, -instillaties, strikte urinecontroles mogelijk maken
  • Heelkundige ingrepen waarbij postoperatief een zo groot mogelijk immobiliteit geïndiceerd is
  • Bij obstructie van de urinewegen waardoor er een blijvende afvloeibelemmering ontstaat
  • Bij urethrale letsels hetzij na chirurgie en/of trauma
  • Acute en chronische urineretentie
  • Bij moeilijkheden door neurologische stoornissen om de blaas te ledigen
  • Preventief: bedlegerige, incontinente, comatueze zv’s
  • Intensieve en nauwkeurige opvolging van de diurese in acute situatie
24
Q

Wat zijn contra-indicaties voor een verblijfskath?

A
  • Urethraletsels
  • Actieve renale urinaire infecties
  • Niet stabiele bekkenfracturen met vermoeden van letsels aan organen in kleine bekken
25
Q

Wat zijn mogelijke complicaties van een kath?

A
  1. Urineweginfectie
  2. Trauma van de urethra
  3. Tijdelijke incontinentie
26
Q

Wat is een asymptomatische UTI?

A

Uit de urine kunnen micro-organismen gekweekt worden, zonder ontstekingsverschijnselen

27
Q

Wat is een symptomatische UTI?

A

Ontstekingsverschijnselen in de urinewegen die vaak gepaard gaan met klinische symptomen zoals koorts, dysurie, pollakisurie, enz.

28
Q

Wat is pyurie?

A

Pus in de urine

29
Q

Wat is bacteriëmie?

A

aanwezigheid van bacteriën in bloed

(bevestigd door een cultuur)

30
Q

Wat is sepsis?

A

infectie met systemische respons

(koorts of hypothermie, tachy- of bradycardie, …)

31
Q

Wat is urosepsis?

A

Sepsis als gevolg van een UTI

32
Q

Wat zijn klinische symptomen voor een UTI?

Kans op UTI bij één/meer symptomen?

Oppassen voor verwarring met?

A
  • Dysurie
  • Pollakisurie
  • Urgency
  • Geen vaginaal verlies
  • Eventueel T: 38°C of meer;
  • Eventueel suprapubische pijn

1 symptoom: 50% kans op UTI
Meerdere: 90%!

SOA! Sterk gelijkende symptomen

33
Q

Wat is dysurie?

A

Pijn of ongemak bij het plassen

34
Q

Hoe kan je preventief werken tegen een UTI?

A
  • Verblijfskath beperken in gebruik en duur
  • Gekwalificeerde zvl met kennis en kunde
  • Enkel op medisch voorschrift plaatsen
  • Gesloten drainagesysteem die voldoet aan ISO-normen
  • Meatus, katheter en genitale regio dagelijks met zeep wassen
  • Adequate diurese = noodzakelijk (100ml vocht/u innemen)
  • Liefst siliconen katheters
35
Q

Welke alternatieven verkiezen we vooraleer een urinaire katheter te plaatsen?

A
  • Externe opvangsystemen (luiers, onderleggers…)
  • Drainage via suprapubische kath
  • Intermittende kath
  • éénmaltige kath
36
Q

Welke behandeling bij een UTI?

A
  • Katheter verwijderen (en eventueel nieuwe plaatsen)
  • Staalafname voor bacteriologie
  • Starten met breedspectrum AB, na resultaat antibiogram aangepaste AB
  • Symptoombestrijding
37
Q

Hoe kan je een trauma van de urethra veroorzaken?

A
  • Gespannen zv
  • Hypertrofie uterus/prostaat
  • Prolaps blaas/prostaat
  • Te dikke kath
  • Te bruusk invoeren kath
  • Geen glijmiddel
38
Q

Hoe kan je tijdelijke incontinentie veroorzaken met een kath?

A

Bij langedurige kath/te dikke kath
Blaad raakt ontwend aan volheidsgevoel

39
Q

Hoe kan je tijdelijke incontinentie vermijden en behandelen bij gebruik van kath?

A

Preventie:
- Juiste dikte kath
- Periodieke afsluiting van kath

Behandeling: blaastraining

40
Q

Wat is het verschil tussen urineretentie en blaasresidu?

A

Blaasresidu: de resterende hoeveelheid urine na een spontane mictie

Urineretentie: weerhouden van urine in de blaas. Er is wel urineproductie, maar ze kan niet geloosd worden

41
Q

Wat zijn de voordelen van een suprapubische blaaskath?

A
  • Urethra blijft vrij
  • Spontane mictie blijft mogelijk
  • Makkelijk residu bepalen
  • Groter comfort
  • Minder UTI
  • Minder blaasspasmen
  • Vlugger herstel van spontane mictie (geen dilatatie van sfincter)
42
Q

Welke indicaties voor superpubische kath?

A
  • Vulvo-vaginitis of balanitis
  • Urethritis, para-urethraal absces
  • Obstructie/stenose van meatus, urethra of blaashals
  • Trauma van urethra
  • Meatus niet bereikbaar wegens anatomische afwijking
  • Wanneer langdurige kath aangewezen is
43
Q

Wat is een ander woor voor suprapubische blaaskatheterisatie?

A

Cystostomie

44
Q

Contra-indicaties voor cystostomie?

A
  • Huidontsteking onderbuik
  • Zwangerschap
  • Lege blaas
  • Gezwel in blaas/onderbuik

Relatief:
- Meervoudige abdominale ingrepen in het verleden
- Zv die regelmatig in buiklig verzorgd wordt