Uległość

Question 1

Badania Simons & Levin, 1998 (Failure to detect changes to people during a real-world interaction)

Answer 1

• pytanie o trasę
• w trakcie interakcji zmienia się osoba, z którą rozmawiano: dwóch studentów na kampusie przenosiła drzwi, wchodzili między badanego a aktora i jedna z osób niosących drzwi zmieniała się z pomocnikiem
• zmienna zależna: ile osób zorientuje się, że zmienił się rozmówca
• wynik: połowa zauważyła, połowa nie

Question 2

Księgarz zagadał złodzieja: przebieg

Answer 2

• złodziej wszedł do księgarni z krótkim nożem i pistoletem zabawkowym, zażądał pieniędzy
• księgarz najpierw go zjebał, że nie umie grzecznie prosić a potem zagadał o swoich problemach i tak sobie gadali przez 25 min
• księgarz przekonał złodzieja, że nie opłaca mu się okradać tej księgarni, złodziej się źle poczuł więc księgarz zadzwonił po karetkę

Question 3

Księgarz zagadał złodzieja: założenia

Answer 3

• zachowanie bohaterów wynika z działania mechanizmu prowadzącego do uległości
• ułegłość nie wynika z przymusu, nie jest konsekwencją przyczyny zewnętrznej (groźby, strachu)
• uległość bez przymusu
• mechanizm wpływu wynika z rozmowy - osoba chcąca wywierać wpływ staje się ofiarą wpływu

Question 4

Eksperymenty nad techniką “stopa w drzwiach” - Freedman, Fraser, 1966

Answer 4

• uległość bez przymusu
• polega na poprzedzeniu próby zasadniczej mniejszą, łatwiejszą do spełnienia
• 4 grupy: do trzech dzwoniono 2 razy, do jednej raz tylko z dużą prośbą
• mała prośba: pytania dotyczące produktów do sprzątania
• większa prośba: czy mogą do nich przyjść mężczyźni, którzy obejrzą szafki i schowki w celu inwentaryzacji produktów
• wyniki: jak wypełniły ankietę (mała prośba) to częściej zgadzały się na przyjście mężczyzn (większa prośba)

Question 5

Pytanie o samopoczucie #1: Howard, 1990

Answer 5

• dzwoniono do bogatych właścicieli domów w Dallas i proponowano zakupienie ciasteczka za 25 centów (hajs na cel charytatywny)
• grupa badawcza: sugestia o celu charytatywnym + pytanie o samopoczucie
• grupa kontrolna: brak pytania o samopoczucie
• wyniki: 25% pytanych o samopoczucie na tak, 10% niepytanych na tak

Question 6

Pytanie o samopoczucie #2: Howard, 1990

Answer 6

• klasyczne pytanie o samopoczucie + prośba o datek: 33%
• sama prośba o datek: 15%
• pytanie o samopoczucie bez czekania na odpowiedź + prośba o datek: 15%

Question 7

Pytanie o samopoczucie #3: Howard, 1990

Answer 7

• jak sposób deklarowanego nastroju wpłynie na uległość?
• 8% osób o złym nastroju na tak (ale było ich znacznie mniej)
• mechanizm zobowiązania - deklarowanie pozytywnego nastroju nakłania do zachowań konsekwentnych

Question 8

Badanie nad samopoczuciem: Johnson 1937

Answer 8

• studenci codziennie wieczorem zapisują jak się czują (od -5 do 5)
• obliczenie średniego samopoczucia studentów: 1,2

Question 9

Badanie nad samopoczuciem: Doliński, 1997 (replikacja Johnsona 1937)

Answer 9

• 24 studentów, 100 dni
• Polacy średnio smutniejsci niż Amerykańcy

Question 10

Badanie nad samopoczuciem: Nawrat, 1997

Answer 10

• pytała 40 studentów z akademika jak się czują
• 15 z nich pozytywnie, ale ta deklaracja nie wpłynęła na uległość
• samo pytanie o samopoczucie wywołało silniejszą uległość, rodzaj deklarowanego nastroju nie miał znaczenia

Question 11

Czy tryb komunikacji może wpłynąć na uległość? Doliński, 2001: dialog vs. monolog

Answer 11

• dialog - specyficzny tryb rozmowy, który moze uruchamiać skrypt rozmowy z osobą znajomą; może wywołać poczucie bliskości i skłaniać ludzi do spełnienia kierowanych pod ich adresem próśb
• monolog - wywołać może schemat rozmowy z osobą nieznajomą

Question 12

Czy tryb komunikacji może wpłynąć na uległość? Doliński 2001: Przebieg i wyniki

Answer 12

• manipulowano trybem komunikacji (monolog vs. dialog)
• manipulowano wzbudzeniem poczucia bliskości (studiuję ten sam kierunek!)
• nawiązywano do samopoczucia (monolog: mam nadzieję, że dobrze się czujesz; dialog: Jak się czujesz?)
• proszono o datki na cele charytatywne
• wynik: znaczenie miał jedynie tryb komunikacji - wyższe datki przy dialogu

Question 13

Czy treść poruszanego tematy rozmowy może mieć znaczenie? Petty, Cacioppo, 1990

Answer 13

• w przypadku błahego przedmiotu rozmowy nie będzie miało znaczenia, czy osoba wywierająca wpływ będzie sie zgadzać z rozmówcą - uruchomienie bezrefleksyjnego skryptu zachowania
• w przypadku znaczenia osobistego tematu rozmowy jedynie dialog zgodny będzie efektywny
• ważny temat - brak zgodności: 23%
• ważny temat - zgodność: 43%
• błahy temat - zgodność opinii nie miała znaczenia

Question 14

Czy treść poruszanego tematy rozmowy może mieć znaczenie? Petty, Cacioppo, 1990: konkluzje

Answer 14

• dialog prawdopodobnie uruchamia skrypt postępowania z osoba znajomą
• jeżeli temat rozmowy jest błahy prowadzi do zachowania zgodnego ze skryptem
• jeżeli temat rozmowy jest istotny powoduje wzrost kontrolowanego/refleksyjnego sposoby przetwarzania informacji (ważna jest zgodność opinii)

Question 15

Cykl psychologi społecznej

Answer 15

• technika powstaje w realnym kontekście (stosują ja praktycy wpływu)
• technika jest weryfikowana empirycznie przez badacza
• na podstawie wyników tworzona jest koncepcja wyjaśniająca
• koncepcja jest weryfikowana empirycznie
• wyniki badań są opisywane i upowszechnianie
• technika powstaje w realnym kontekście (stosują ja praktycy wpływu)
• …