Model pełnego koła Flashcards
Model pełnego koła: Mortensen, Cialdini, 2019
obserwacja w warunkach naturalnych, teoria, eksperymentowanie
Badania Doliński i Nawrat 1998
- huśtawka emocji jest skuteczną metodą wywierania wpływu
- uległość nie wynika ze wzbudzenia negatywnych emocji, ale z nagłego ich wycofania
- prawdopodobnym mechanizmem odpowiedzialnym za uległość jest bezrefleksyjność
- bezrefleksyjność może być konsekwencją specyficznego wysiłku poznawczego
Model Kofty i Sędka
- wkładanie wysiłku w sytuację, w której nie znajdujemy rozwiązania prowadzi do deficytów: emocjonalnego, motywacyjnego i poznawczego
- przez poznawczy trening bezradności można wywyołać stan podobny do stanów depresyjnych
- Śpiewak: trening bezradności prowadzi do zachowań bezrefleksyjnych
Techniki sekwencyjne
- np. stopa w drzwiach
- opierają się na mechanizmie przeciwsyawnym do huśtawki i bezrefleksyjności - niezbędny jest wysiłek poznawczy, aby yen mechanizm działał
Stopa w drzwiach: wpływ odstępu czasowego między pierwszą prośbą a prośbą docelową
- technika działa lepiej, jeśli pierwsza prośba pojawia się parę dni przed prośbą docelową
- mechanizm autopercepcji - istnieje powiązanie między prośbami: spełnienie pierwszej prośby zazwyczaj zmienia postrzeganie samego siebie przez ludzi (pomogłem, więc jestem prospołeczny)
- można wnioskować, że aby ta technika zadziałałą musi zajść pewien proces wnioskowania, który wymaga wysiłku - jeśli go zablokujemy, to zablokujemy proces autopercepcji
Śpiewak: wpływ autopercepcji na działanie techniki stopy w drzwiach
- wykorzystanie realnej akcji prospołecznej - Szlachetna Paczka
- na zajeciach poproszono o udział w badaniu
- 2 grupy: kont- zwykłe zaproszenie, eksp - zaproszenie i odpowiedzenie na pytanie dlaczego warto pomagać (uruchomienie procesu autopercepcji)
- po jakimś czasie osoby przychodziły do labu i btały dział w badaniu poznawczym: kolejny podział na grupy (kont- feedback prawdziwy, eksp- błędna informacja o nieprawidłowości reguły)
- zakończenie badania: udział w wolontariacie
- Zadanie kontrolne + stopa w drzwiach - 70% uległości
- zadanie kontrolne + brak stopy - 40% uległości
- trening bezradności + stopa w drzwiach - 43% uległości
- trening bezradności + brak stopy - 37% uległości
- wniosek: trening bezradności blokuje proces autopercepcji, technika stopy w drzwiach przestaje działać
Śpiewak: wpływ poczucia skuteczności na poprawę funkcjonowania poznawczego
- trudne, ale rozwiazywalne zadanie poznawcze
- wzrost pobudzenia
- lepsze funkcjonowanie poznawcze (mobilizacja poznawcza)
Mechanizmy, na których opiera się wpływ społeczny
heurystyki, wysiłek
Mechanizmy, na których opiera się wpływ społeczny
Heurystyki
- heurystyki są zautomatyzowane, działają na zasadzie bodziec-wyzwalacz
- mechanizm ewolucyjny pozwalający oszczędzać energię i pozwala na sprawniejsze działanie
Mechanizmy, na których opiera się wpływ społeczny
Wysiłek
- mechanizm alternatywny do heurystyk
- przydatny zwłasza, gdy to, do czego skłaniamy jest angażujące, wymagające
Poznawczy model wpływu społecznego
- w jaki sposób ulegamy? - w zależności od wolnych zasobów poznawczych
- mało zasobów - bezrefleksyjna uległość
- dużo zasobów - refleksyjna uległoś
Rola procesów poznawczych w skuteczności techniki huśtawki emocji
- wzbudzenie emocji (strach)
- nagłe wycofanie źródła pobudzenia (ulga)
- drenaż zasobów poznawczych
- stan bezrefleksyjności
- zwiększenie uległości
Śpiewak: czy przez wysiłek poznawczy można zwiększyć skuteczność działania huśtawki emocjonalnej?
- założenie: wysiłek poznwczy powoduje wyczerpanie
- spoiler: nie zwiększa skuteczności huśtawki
- materiały: test DIVA (uwagi selektywnej) w wersji łatwa i trudna, aparatura EDA, ulotki (akcja prospołeczna)
- 2 kont- zadanie łatwe i trudne + pytanie o pomoc w akcji prospołecznej
- eksp- info, że będą rażeni prądem, podpięcie pod aparaturę, info, że nie będzie to szkodzić ich zdrowiu (huśtawka) + pytanie o udział w akcji prospołecznej
- huśtawka w warunku obciążenia poznawczego (bez względu na jego poziom) wykazywała wyższą efektywność niż w grupie kont
- brak obciążenia: duże zaangażowanie w akcję prospołeczną (wysoka refleksyjność)
- obciążenie: spadek refleksyjności
Śpiewak: mobilizacyjne konsekwencje wysiłku poznawczego - efekt rozgrzania poznawczego
- manipulacja wysiłkiem poznawczym i sprawdzenie efektywności poznawczej w 3 eksperymentach
- 1: generowanie losowych interwałów czasowych (nierytmiczne stukanie)
- 2: rozwiązywanie analogii i utrzymywanie kontroli motorycznej nad dodatokwym zadaniem
- 3: DIVA
- ludzie działają sprawnie pod wpływem wysiłku - efekt poznawczej mobilizacji
- wysiłek poznawczy nie musi prowadzić do wyczerpania
- efekt poznawczego rozgrzania - krótki intensywny wysiłek wywołuje poprawę funkcjonowania poznawczego
- im większy wysiłek, tym obciążenie poznawcze i pobudzenie rośnie
- huśtawka - pobudzenie emocjonalne
Śpiewak: kolejne badanie nad refleksyjnością
- miara refleksyjności: podpisanie kartki z fałszywą informacją
- zgoda na badanie - test mierzący nastrój BMIS - test uwagi podzielnej DIVA - BMIS - huśtawka (nie zgubiłeś portfela??) - refleksyjność (podpisanie kartki) - kwestionariusz końcowy
- zmienne niezależne: DIVA łatwa, trudna, kontrolna x technika (huśtawka lub brak)
- zmienna zależna: pomiar bezrefleksyjności
- im wyższe obciążenie, tym trudność oceniana wyżej
- kont- im większy wysiłek poznawczy tym większa refleksyjność
- eksp- im większy wysiłek poznawczy tym mniejsza refleksyjność
- w warunkach niewielkiego pobudzenia huśtawka działa jak bodziec wybijający z rutyny - większa refleksyjność
- większy wysiłek poznawczy - mniejsza refleksyjność
Huśtawka a prawo Yerkesa-Dodsna
- najlepiej działamy w sytuacji średniego pobudzenia
- huśtawka bez obciążenia poznawczego działa tak samo jak intensywny wysiłek poznawczy
- refleksyjność może być miarą sprawnosci funckjonowania, a huśtawka moze wywołać stan podwyższonej refleksyjności wtedy, gdy nie towarzyszy jej wcześniejsze obciążenie poznawcze
(Bez)refleksyjność jako konsekwencja wcześniejszego wysiłku poznawczego
- bezrefleksyjność wzrasta w wyniku wcześniejszej poznawczej demobilizacji (zysk - poczucie sprawczości; wysiłek nas ogłupia, bezradność - bezrefleksyjność)
- refleksyjności sprzyja wzrost pobudzenia o charakterze mobilizacyjnym
Model pełnego koła: etapy
- obserwacja w warunkach naturalnych
- zastanawiamy się dlaczego tak jest
- tworzymy model teoretyczny
- robimy eksperyment
- widzimy różne konsekwencje naszej manipulacji
- tworzymy hipotezy dotyczące mechanizmówpsychologicznych
- odnosimy się do teotii i sytuacji społecznej
Założenia modelu pełnego koła
- cykliczność
- dwukierunkowość