Układ cholinergiczny Flashcards

1
Q

Działanie cholinomimetyków (8)

A

serce - chrono,dromo,inotrpowe (-)
naczynia - rozszerzenie, spadek oporu i ciśnienia poprzez NO
układ oddechowy - zwiększona sekrecja śluzu i skurcz oskrzeli
układ pokarmowy - wzrost napięcia mm i sekrecji
wątroba - synteza glikogenu
oko - zwężenie źrenicy, akomodacja do bliży, poszerzenie kanału Schlemma, spadek ciśnienia śródgałkowego
skóra - zwiększenie potliwości
OUN - regulacja funkcji poznawczych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Leki naśladując działanie acetylocholiny (3)

A

karbachol, betanechol, metacholina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Zastosowanie leków naśladujących działanie Ach (5)

A
  • jaskra
  • atonia przewodu pokarmowego i pęcherza
  • niedrożność porażenna przewodu pokarmowego
  • zaparcia
  • diagnostyka i terapia miasteni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Karbachol a pilokarpina w jaskrze

A

Gdy przeciwskazana pilokarpina w jaskrze pierwotnej zamykającego się kąta, stosujemy karbachol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Metacholina w diagnostyce

A

Próby prowokacyjne oskrzeli w diagnostyce astmy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Cholinomimetyki p-wskazania (4)

A
  • astma oskrzelowa
  • choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zwężenie odźwiernika
  • zaparcia spastyczne
  • mechaniczna niedrożność jelit, dróg moczowych i żółciowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Naturalne alkaloidy cholinomimetyczne (4)

A

muskaryna, nikotyna, arekolina, pilokarpina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Efekt działania nikotyny

A

Pobudza uwalnianie wielu neuroprzekaźników

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Pilokarpina - zastosowanie (5)

A
  • jaskra z zamkniętym kątem przesączania
  • kserostomia (suchość oczu i jamy ustnej)
  • pobudzenie czynności gruczołów ślinowych po radioterapii głowy i szyi
  • w zespole Sjogrena
  • zatrucie atropiną i innymi cholinolitykami
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Pilokarpina - wykorzystanie w diagnostyce

A

Diagnostyka:

-wzmaganie wydzielania gruczołów potowych (próba potowa w diagnostyce mukowiscydozy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Pilokarpina - działanie niepożądane

A

Słabe widzenie w ciemności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Odwracalne inhibitory cholinesterazy IAChE (10)

A

donepezil, riwastygmina, galantamina, edrofonium, fizostygmina, neostygmina, ambenonium, pirydostygmina,
ekotiopat,
dyflos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Odwracalny IAChE b. krótko działający

A

edrofonium

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Odwracalne IAchE krótko działajace (6)

A

fizostygmina, neostygmina, pirydostygmina, ambenonium, demekarium, distigmina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Odwracalne IAChE długodziałające (2)

A

ekotiopat, dyflos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Odwracalne IAChE - zastosowanie (5)

A
  • atonia pooperacyjna jelit i pęcherza
  • jaskra
  • wzmaganie pobudliwości mm prążk. po środkach zwiotczających
  • nużliwość mm w myastenia gravis
  • choroba Alzheimera
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Leki stosowane w chorobie Alzheimera + mechanizm działania (3)

A

donepezil (wybiórczy inhibitor EAch), riwastygmina (inhibitor EAch oraz EBch), galantamina (inhibitor EAch i allosteryczny modulator rec. nikotynowego)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Cholinomimetyki - działanie niepożądane (6)

A
  • nudności, wymioty,
  • biegunki
  • zwężenie źrenic, łzawienie, zaburzenia widzenia
  • ślinotok
  • pocenie się
  • bradykardia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zastosowanie edrofonium

A

diagnostyka myastenia gravis bo krótko i szybkodziałający

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Fizostygmina - zastosowanie (2)

A

Jaskra - zwęża źrenicę i obniża ciśnienie śródgałkowe (dospojówkowo)
W ciężkich zatruciach cholinolitykami ze względu na dobrą penetrację do OUN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Neostygmina - penetracja do OUN

A

Nie penetruje, działa tylko obwodowo na płytkę ruchową i przez rec muskarynowe

22
Q

Neostygmina - zastosowanie (4)

A
  • Miastenia!!!
  • Pooperacyjna atonia jelit i pęcherza
  • Zatrucie atropiną i cholinolitykami
  • Odwrócenie bloku n-m w zatruciu lekami zwiotczajacymi niedep.
23
Q

Nieodwracalne inhibitory cholinesterazy (3)

A

insektycydy, pestycydy, gazy bojowe

24
Q

Nieodwracalne inhibitory cholinesterazy - 3 typy objawów

A

objawy muskarynowe - gromadzenie się Ach w mm gładkich oskrzeli, jelit, pęcherza, źrenic
objawy nikotynowe - zwiększona ilość Ach w mm prąż. i zwojach układu autonomicznego
zaburzenia OUN - powstają na skutek nadmiernej ilości Ach w mózgu i rdzeniu

25
Q

Nieodwracalne inhibitory cholinesterazy - objawy zatrucia (miejscowe, uogólnione, zgon)

A

Początkowe miejscowe:

  • w miejscu kontaktu zaczerwienienie i pocenie skóry
  • ślinienie
  • wymioty i biegunka

Uogólnione - cha-yczne efekty pobudzenia układu parasympatycznego oraz drżenia mięśni

Zgon z powodu niewydolności oddechowej!

26
Q

Nieodwracalne inhibitory cholinesterazy - leczenie zatrucia (4)

A
  • Dekontaminacja pacjenta (wchłanianie przez skórę)
  • Diazepam i.v. 5-10mg przeciwdrgawkowo
  • Duże dawki atropiny
  • Reaktywatory EAch - obidoksym i pralidoksym (skuteczne zaraz po świeżym zatruciu)
27
Q

parasympatykomimetyki

A

metoklopramid, sildenafil

28
Q

Metoklopramid - mechanizm działania + zastosowanie (4)

A

Mechanizm działania:

  • antagonista rec. dopaminowych DA znajdujących się przed synapsą; zwiększa uwalnianie Ach
  • Ach działa na M2 w kom mm gładkich przewodu pokarmowego (pobudzenie perystaltyki, i silne działanie przeciwwymiotne)

Zastosowanie:

  • refluks żołądkowo-przełykowy (krótkotrwałe leczenie)
  • zapobieganie nudnościom i wymiotą po chemioterapii, zabiegach chirurgicznych lub zatruciu opioidami
  • radiologia –> przyspiesza przechodzenie papki barytowej przez jelito
  • opieka paliatywna (1 rzutu)
29
Q

Sildenafil mechanizm działania + zastosowanie (2)

A

Mechanizm działanie:
-wybiórczy inhibitor fosfodiesterazy 5, która hamuje rozkład cGMP

Zastosowanie:

  • leczenie nadciśnienia płucnego (rozkurcza mm gładkie płucnych naczyń tętniczych)
  • leczenie zaburzeń erekcji
30
Q

Sildenafil - działania niepożądane (5)

A
  • bóle głowy i mięśni
  • nudności, wymioty
  • uczucie zatkanego nosa
  • wrażenie gorąca na twarzy
  • przejściowe zaburzenia widzenia
31
Q

Sildenafil przeciwwskazania (7)

A
  • choroba niedokrwienna serca
  • niskie ciśnienie (<90/50mmHg)
  • stosowanie nitratów (interakcja!)
  • uczulenie na sildenafil
  • ciężka niewydolność wątroby i nerek
  • niedawno przebyty udar mózgu lub zawał
  • zmiany zwyrodnieniowe siatkówki
32
Q

Cholinolityki (14)

A
atropina, 
hioscyna, 
ipratropium, tiotropium, 
pirenzepina, 
tropikamid, 
biperiden (akineton),
Spazmolityki:
papaweryna,
drotaweryna,
oksybutynina
Inne:
pridynol (nocne skurcze)
fezoterodyna, tolterodyna (nietrzymanie moczu),
toksyna botulinowa
33
Q

Atropina - działanie na serce (4) + zastosowanie (2)

A
W zależności od dawki:
A. mała dawka zmniejsza częstość rytmu
B. duża dawka :
-blok M2 w węźle zat-przedsionkowym
-zniesienie stymulacji N X, -skrócenie odstępu PQ
-przyspieszenie przewodzenia
-zwiększenie poj min serca
Zastosowanie:
- blok przedsionkowo-komorowy wywołany wzrostem aktywności N X
-zatrucie glikozydami

Najsilniejszy wpływ u młodych osób!

34
Q

Atropina - działanie na narządy inne niż serce

A

Oko - rozkurcz zwieracza źrenicy i m. rzęskowego (rozszerzenie źrenicy, porażenie akomodacji, światłowstręt)

Gruczoły egzokrynne - hamuje wydzielanie śliny, potu, wydzielin układu pokarmowego i oddechowego

Układ oddechowy - blok M3; rozkurcz oskrzeli i zmniejszenie wydzielania śluzu (zapobiega skurczom wywołanym przez histaminę, bradykininy i prostaglandyny)

Przewód pokarmowy - zmniejszenie napięcia mm gładkich i wydzielania żółądkowego, działanie p-wymiotne

Układ moczowy - zmniejszenie napięcia mm gładkich

OUN - dawki terapeutyczne brak; dawka toksyczna wywołuje niepokój, zwiększenie pobudliwości, zaburzenia orientacji, majaki, psychozę (pobudzenie rdzenia przedłużonego)

35
Q

Atropina - zastosowanie (10)

A
  • skurcze mm gładkich przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych (kolki)
  • zaburzenia rytmu serca z bradykardią
  • wyłączenie odruchów N X i zmniejszenie wydzielania śluzu w drogach oddechowych w trakcie znieczulenia ogólnego
  • przed badaniem dna oka (mydriasis)
  • astma oskrzelowa, POChP
  • zmniejszenie wydzielania H+ w żołądku w chorobie wrzodowej
  • zapobieganie chorobie lokomocyjnej
  • zatrucie IEAch
  • zatrucie glikozydami
  • choroba i zespół Parkinsona
36
Q

Objawy zatrucia atropiną (5)

A
  • rozpalony jak piec (pobudzenia ośrodka termoregulacyjnego)
  • ślepy jak nietoperz (rozszerzone źrenice i porażenie akomodacji)
  • suchy jak pieprz (porażenie gruczołów ślinowych i potowych)
  • czerwony jak burach (uwolnienie histaminy z mastocytów i rozszerzenie naczyń skórnych)
  • niespokojny jak tygrys w klatce (pobudzenie psychomotoryczne)
37
Q

Leczenie zatruć atropiną (5)

A
  • płukanie żołądka zawiesiną z węglem aktywowanym
  • podanie środka przeczyszającego
  • salicylan fizostygminy i.v.
  • diazepam
  • cewnikowanie by zapobiec pęknięciu pęcherza
38
Q

Hioscyna działanie i zastosowanie

A
  • w przeciwieństwie do atropiny działa depresyjnie na OUN (senność)
  • hamująco na ośrodek wymiotny (choroba lokomocyjna)
  • pozbawiona działania na OUN jest stosowana rozkurczowo w kolkach
39
Q

Zastosowanie ipratropium i tiotropium (sileniejszy)

A

Astma i POChP

40
Q

Pirenzepina działanie i zastosowanie (1)

A

Selektywny antagonista rec M1 - choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy (lepszy od atropiny)

41
Q

Pridynol - działanie (3) i zastosowanie (5)

A

Działanie:

  • hamuje ruchy mimowolne
  • zmniejsza drżenie mięśniowe
  • zmniejsza napięcie mm

Zastosowanie:

  • leczenie parkinsonizmu
  • choroby przebiegające ze wzmożonym napięciem
  • profilaktyka i leczenie nocnych skurczów mięśni !
  • premedykacja przed rehabilitacją
  • ślinotok

Biperiden podobne zastosowanie.

42
Q

Tropikamid zastosowanie (2)

A

Rozszerzenie źrenicy (mydriasis) i porażenie mm rzęskowych (cykloplegia)

43
Q

Agoniści receptora Nn (zwoje wegetatywne) (2)

A

Nikotyna, trimetafan

44
Q

Działanie nikotyny na receptory Nn w zależności od dawki

A

W małych dawkach pobudza w dużych poraża

45
Q

Efekty blokady zwojowej u. autonomicznego w zależności od przewagi układ współczulnego lub przywspółczulnego

A

Naczynia, gruczoły potowe - przewaga współczulna
Serce, mm gładkie przewodu pokarmowego i układu moczowego oraz oka - przewaga przywspółczulna

Efekty:
Tętnice - rozszerzenie (hipotonia ortostatyczna)
Żyły - rozszerzenie, spadek powrotu żylnego do serca i spadek wyrzutu
Serce - tachykardia (kompensacja)
Źrenica i soczewka - rozszerzenie i akomodacja do dali (soczewka spłaszczona)
Przewód pokarmowy - spadek perystaltyki i wydzielania (zaparcia)
Pęcherz moczowy - zatrzymanie moczu
Gruczoły ślinowe - kserostomia (suchość)
Gruczoły potowe - brak potu (anhydrosis)

46
Q

Trimetafan - działanie, zastosowanie, sposób podania

A

Obniża ciśnienie

Nagłe stany - przełom nadciśnieniowy, nadciśnienie złośliwe

Podawany dożylnie

47
Q

Spazmolityki - leki hamujące czynność skurczową mm gładkich (3)

A

Papaweryna
Drotaweryna
Oksybutynina

48
Q

Papaweryna budowa chemiczna

A

alkaloid opium

49
Q

Drotaweryna - budowa i mechanizm działania, zastosowanie, przykładowy preparat

A

To pochodna papaweryny

Hamuje fosfodiesteraze, prowadząc do zwiększenia cAMP, które inaktywuje kinazę łańcuchów lekkich

Hamowanie silnych skurczów mięśniówki przewodu pokarmowego, macicy, układu moczowego

Np. No-spa

50
Q

Oksybutynina mechanizm działania i zastosowanie

A

Blokuje kanały wapniowe i receptory M

Leczenie nadreaktywności pęcherza moczowego

51
Q

Toksyna botulinowa typu B mechanizm działania + zastosowanie

A

Mechanizm:
Fragmentacja białka SNAP-25, niezbędnego do wydziealnia Ach z zakończeń nerwowo-mięśniowych.
Ma długi czas działania.

Zastosowanie

  • dystonie (powolny skurcz mm antagonistycznych)
    np. szyjna
  • ślinotok w chorobach neurologicznych
  • stany związane ze zwiększonym napięciem mięśniowym np. porażenie dziecięce
  • neuralgie trójdzielna, po półpaścu