Układ cholinergiczny Flashcards

1
Q

Działanie cholinomimetyków (8)

A

serce - chrono,dromo,inotrpowe (-)
naczynia - rozszerzenie, spadek oporu i ciśnienia poprzez NO
układ oddechowy - zwiększona sekrecja śluzu i skurcz oskrzeli
układ pokarmowy - wzrost napięcia mm i sekrecji
wątroba - synteza glikogenu
oko - zwężenie źrenicy, akomodacja do bliży, poszerzenie kanału Schlemma, spadek ciśnienia śródgałkowego
skóra - zwiększenie potliwości
OUN - regulacja funkcji poznawczych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Leki naśladując działanie acetylocholiny (3)

A

karbachol, betanechol, metacholina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Zastosowanie leków naśladujących działanie Ach (5)

A
  • jaskra
  • atonia przewodu pokarmowego i pęcherza
  • niedrożność porażenna przewodu pokarmowego
  • zaparcia
  • diagnostyka i terapia miasteni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Karbachol a pilokarpina w jaskrze

A

Gdy przeciwskazana pilokarpina w jaskrze pierwotnej zamykającego się kąta, stosujemy karbachol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Metacholina w diagnostyce

A

Próby prowokacyjne oskrzeli w diagnostyce astmy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Cholinomimetyki p-wskazania (4)

A
  • astma oskrzelowa
  • choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zwężenie odźwiernika
  • zaparcia spastyczne
  • mechaniczna niedrożność jelit, dróg moczowych i żółciowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Naturalne alkaloidy cholinomimetyczne (4)

A

muskaryna, nikotyna, arekolina, pilokarpina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Efekt działania nikotyny

A

Pobudza uwalnianie wielu neuroprzekaźników

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Pilokarpina - zastosowanie (5)

A
  • jaskra z zamkniętym kątem przesączania
  • kserostomia (suchość oczu i jamy ustnej)
  • pobudzenie czynności gruczołów ślinowych po radioterapii głowy i szyi
  • w zespole Sjogrena
  • zatrucie atropiną i innymi cholinolitykami
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Pilokarpina - wykorzystanie w diagnostyce

A

Diagnostyka:

-wzmaganie wydzielania gruczołów potowych (próba potowa w diagnostyce mukowiscydozy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Pilokarpina - działanie niepożądane

A

Słabe widzenie w ciemności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Odwracalne inhibitory cholinesterazy IAChE (10)

A

donepezil, riwastygmina, galantamina, edrofonium, fizostygmina, neostygmina, ambenonium, pirydostygmina,
ekotiopat,
dyflos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Odwracalny IAChE b. krótko działający

A

edrofonium

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Odwracalne IAchE krótko działajace (6)

A

fizostygmina, neostygmina, pirydostygmina, ambenonium, demekarium, distigmina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Odwracalne IAChE długodziałające (2)

A

ekotiopat, dyflos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Odwracalne IAChE - zastosowanie (5)

A
  • atonia pooperacyjna jelit i pęcherza
  • jaskra
  • wzmaganie pobudliwości mm prążk. po środkach zwiotczających
  • nużliwość mm w myastenia gravis
  • choroba Alzheimera
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Leki stosowane w chorobie Alzheimera + mechanizm działania (3)

A

donepezil (wybiórczy inhibitor EAch), riwastygmina (inhibitor EAch oraz EBch), galantamina (inhibitor EAch i allosteryczny modulator rec. nikotynowego)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Cholinomimetyki - działanie niepożądane (6)

A
  • nudności, wymioty,
  • biegunki
  • zwężenie źrenic, łzawienie, zaburzenia widzenia
  • ślinotok
  • pocenie się
  • bradykardia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zastosowanie edrofonium

A

diagnostyka myastenia gravis bo krótko i szybkodziałający

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Fizostygmina - zastosowanie (2)

A

Jaskra - zwęża źrenicę i obniża ciśnienie śródgałkowe (dospojówkowo)
W ciężkich zatruciach cholinolitykami ze względu na dobrą penetrację do OUN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Neostygmina - penetracja do OUN

A

Nie penetruje, działa tylko obwodowo na płytkę ruchową i przez rec muskarynowe

22
Q

Neostygmina - zastosowanie (4)

A
  • Miastenia!!!
  • Pooperacyjna atonia jelit i pęcherza
  • Zatrucie atropiną i cholinolitykami
  • Odwrócenie bloku n-m w zatruciu lekami zwiotczajacymi niedep.
23
Q

Nieodwracalne inhibitory cholinesterazy (3)

A

insektycydy, pestycydy, gazy bojowe

24
Q

Nieodwracalne inhibitory cholinesterazy - 3 typy objawów

A

objawy muskarynowe - gromadzenie się Ach w mm gładkich oskrzeli, jelit, pęcherza, źrenic
objawy nikotynowe - zwiększona ilość Ach w mm prąż. i zwojach układu autonomicznego
zaburzenia OUN - powstają na skutek nadmiernej ilości Ach w mózgu i rdzeniu

25
Nieodwracalne inhibitory cholinesterazy - objawy zatrucia (miejscowe, uogólnione, zgon)
Początkowe miejscowe: - w miejscu kontaktu zaczerwienienie i pocenie skóry - ślinienie - wymioty i biegunka Uogólnione - cha-yczne efekty pobudzenia układu parasympatycznego oraz drżenia mięśni Zgon z powodu niewydolności oddechowej!
26
Nieodwracalne inhibitory cholinesterazy - leczenie zatrucia (4)
- Dekontaminacja pacjenta (wchłanianie przez skórę) - Diazepam i.v. 5-10mg przeciwdrgawkowo - Duże dawki atropiny - Reaktywatory EAch - obidoksym i pralidoksym (skuteczne zaraz po świeżym zatruciu)
27
parasympatykomimetyki
metoklopramid, sildenafil
28
Metoklopramid - mechanizm działania + zastosowanie (4)
Mechanizm działania: - antagonista rec. dopaminowych DA znajdujących się przed synapsą; zwiększa uwalnianie Ach - Ach działa na M2 w kom mm gładkich przewodu pokarmowego (pobudzenie perystaltyki, i silne działanie przeciwwymiotne) Zastosowanie: - refluks żołądkowo-przełykowy (krótkotrwałe leczenie) - zapobieganie nudnościom i wymiotą po chemioterapii, zabiegach chirurgicznych lub zatruciu opioidami - radiologia --> przyspiesza przechodzenie papki barytowej przez jelito - opieka paliatywna (1 rzutu)
29
Sildenafil mechanizm działania + zastosowanie (2)
Mechanizm działanie: -wybiórczy inhibitor fosfodiesterazy 5, która hamuje rozkład cGMP Zastosowanie: - leczenie nadciśnienia płucnego (rozkurcza mm gładkie płucnych naczyń tętniczych) - leczenie zaburzeń erekcji
30
Sildenafil - działania niepożądane (5)
- bóle głowy i mięśni - nudności, wymioty - uczucie zatkanego nosa - wrażenie gorąca na twarzy - przejściowe zaburzenia widzenia
31
Sildenafil przeciwwskazania (7)
- choroba niedokrwienna serca - niskie ciśnienie (<90/50mmHg) - stosowanie nitratów (interakcja!) - uczulenie na sildenafil - ciężka niewydolność wątroby i nerek - niedawno przebyty udar mózgu lub zawał - zmiany zwyrodnieniowe siatkówki
32
Cholinolityki (14)
``` atropina, hioscyna, ipratropium, tiotropium, pirenzepina, tropikamid, biperiden (akineton), Spazmolityki: papaweryna, drotaweryna, oksybutynina Inne: pridynol (nocne skurcze) fezoterodyna, tolterodyna (nietrzymanie moczu), toksyna botulinowa ```
33
Atropina - działanie na serce (4) + zastosowanie (2)
``` W zależności od dawki: A. mała dawka zmniejsza częstość rytmu B. duża dawka : -blok M2 w węźle zat-przedsionkowym -zniesienie stymulacji N X, -skrócenie odstępu PQ -przyspieszenie przewodzenia -zwiększenie poj min serca Zastosowanie: - blok przedsionkowo-komorowy wywołany wzrostem aktywności N X -zatrucie glikozydami ``` Najsilniejszy wpływ u młodych osób!
34
Atropina - działanie na narządy inne niż serce
Oko - rozkurcz zwieracza źrenicy i m. rzęskowego (rozszerzenie źrenicy, porażenie akomodacji, światłowstręt) Gruczoły egzokrynne - hamuje wydzielanie śliny, potu, wydzielin układu pokarmowego i oddechowego Układ oddechowy - blok M3; rozkurcz oskrzeli i zmniejszenie wydzielania śluzu (zapobiega skurczom wywołanym przez histaminę, bradykininy i prostaglandyny) Przewód pokarmowy - zmniejszenie napięcia mm gładkich i wydzielania żółądkowego, działanie p-wymiotne Układ moczowy - zmniejszenie napięcia mm gładkich OUN - dawki terapeutyczne brak; dawka toksyczna wywołuje niepokój, zwiększenie pobudliwości, zaburzenia orientacji, majaki, psychozę (pobudzenie rdzenia przedłużonego)
35
Atropina - zastosowanie (10)
- skurcze mm gładkich przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych (kolki) - zaburzenia rytmu serca z bradykardią - wyłączenie odruchów N X i zmniejszenie wydzielania śluzu w drogach oddechowych w trakcie znieczulenia ogólnego - przed badaniem dna oka (mydriasis) - astma oskrzelowa, POChP - zmniejszenie wydzielania H+ w żołądku w chorobie wrzodowej - zapobieganie chorobie lokomocyjnej - zatrucie IEAch - zatrucie glikozydami - choroba i zespół Parkinsona
36
Objawy zatrucia atropiną (5)
- rozpalony jak piec (pobudzenia ośrodka termoregulacyjnego) - ślepy jak nietoperz (rozszerzone źrenice i porażenie akomodacji) - suchy jak pieprz (porażenie gruczołów ślinowych i potowych) - czerwony jak burach (uwolnienie histaminy z mastocytów i rozszerzenie naczyń skórnych) - niespokojny jak tygrys w klatce (pobudzenie psychomotoryczne)
37
Leczenie zatruć atropiną (5)
- płukanie żołądka zawiesiną z węglem aktywowanym - podanie środka przeczyszającego - salicylan fizostygminy i.v. - diazepam - cewnikowanie by zapobiec pęknięciu pęcherza
38
Hioscyna działanie i zastosowanie
- w przeciwieństwie do atropiny działa depresyjnie na OUN (senność) - hamująco na ośrodek wymiotny (choroba lokomocyjna) - pozbawiona działania na OUN jest stosowana rozkurczowo w kolkach
39
Zastosowanie ipratropium i tiotropium (sileniejszy)
Astma i POChP
40
Pirenzepina działanie i zastosowanie (1)
Selektywny antagonista rec M1 - choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy (lepszy od atropiny)
41
Pridynol - działanie (3) i zastosowanie (5)
Działanie: - hamuje ruchy mimowolne - zmniejsza drżenie mięśniowe - zmniejsza napięcie mm Zastosowanie: - leczenie parkinsonizmu - choroby przebiegające ze wzmożonym napięciem - profilaktyka i leczenie nocnych skurczów mięśni ! - premedykacja przed rehabilitacją - ślinotok Biperiden podobne zastosowanie.
42
Tropikamid zastosowanie (2)
Rozszerzenie źrenicy (mydriasis) i porażenie mm rzęskowych (cykloplegia)
43
Agoniści receptora Nn (zwoje wegetatywne) (2)
Nikotyna, trimetafan
44
Działanie nikotyny na receptory Nn w zależności od dawki
W małych dawkach pobudza w dużych poraża
45
Efekty blokady zwojowej u. autonomicznego w zależności od przewagi układ współczulnego lub przywspółczulnego
Naczynia, gruczoły potowe - przewaga współczulna Serce, mm gładkie przewodu pokarmowego i układu moczowego oraz oka - przewaga przywspółczulna Efekty: Tętnice - rozszerzenie (hipotonia ortostatyczna) Żyły - rozszerzenie, spadek powrotu żylnego do serca i spadek wyrzutu Serce - tachykardia (kompensacja) Źrenica i soczewka - rozszerzenie i akomodacja do dali (soczewka spłaszczona) Przewód pokarmowy - spadek perystaltyki i wydzielania (zaparcia) Pęcherz moczowy - zatrzymanie moczu Gruczoły ślinowe - kserostomia (suchość) Gruczoły potowe - brak potu (anhydrosis)
46
Trimetafan - działanie, zastosowanie, sposób podania
Obniża ciśnienie Nagłe stany - przełom nadciśnieniowy, nadciśnienie złośliwe Podawany dożylnie
47
Spazmolityki - leki hamujące czynność skurczową mm gładkich (3)
Papaweryna Drotaweryna Oksybutynina
48
Papaweryna budowa chemiczna
alkaloid opium
49
Drotaweryna - budowa i mechanizm działania, zastosowanie, przykładowy preparat
To pochodna papaweryny Hamuje fosfodiesteraze, prowadząc do zwiększenia cAMP, które inaktywuje kinazę łańcuchów lekkich Hamowanie silnych skurczów mięśniówki przewodu pokarmowego, macicy, układu moczowego Np. No-spa
50
Oksybutynina mechanizm działania i zastosowanie
Blokuje kanały wapniowe i receptory M Leczenie nadreaktywności pęcherza moczowego
51
Toksyna botulinowa typu B mechanizm działania + zastosowanie
Mechanizm: Fragmentacja białka SNAP-25, niezbędnego do wydziealnia Ach z zakończeń nerwowo-mięśniowych. Ma długi czas działania. Zastosowanie - dystonie (powolny skurcz mm antagonistycznych) np. szyjna - ślinotok w chorobach neurologicznych - stany związane ze zwiększonym napięciem mięśniowym np. porażenie dziecięce - neuralgie trójdzielna, po półpaścu