UE: wszystkie inne wątki

Question 1

prawo pierwotne

Answer 1

To nadrzędne źródło prawa w Unii Europejskiej. Tworzą je głównie traktaty założycielskie.

Question 2

traktat paryski

Answer 2

– zawarty w 1951 roku, wszedł w życie rok później
– powołał do życia na okres 50 lat EWWiS
- utworzył cztery organy EWWiS: Specjalną Radę Ministrów, Wysoką Władzę Zgromadzenie oraz Trybunał Sprawiedliwości
- zarządzanie przemysłem węglowo-stalowym i górniczo-hutniczym państw członkowskich powierzono Wysokiej Władzy
- traktat wygasł w 2002

Question 3

traktaty rzymskie

Answer 3

• podpisane 1957, weszły w życie rok później
• powołano dwie kolejne wspólnoty: Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) oraz Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom)
• utworzono dla EWG i Euratomu odrębne Komisje i Rady (Zgromadzenie i Trybunał Stanu były wspólne dla wszystkich trzech wspólnot)
• rozszerzono współpracę na inne dziedziny gospodarki

Question 4

traktat fuzyjny

Answer 4

• podpisany w 1965, wszedł w życie w 1967
• zawarty w Brukseli traktat o fuzji organów trzech wspólnot europejskich (EWWiS, EWG i Euratom) utworzono jedną Komisję Wspólnot Europejskich (z Wysokiej Władzy EWWiS, Komisji EWG oraz Komisji Euratomu) i jedną Radę Ministrów dla wszystkich trzech Wspólnot Europejskich - jego formalne uchylenie nastąpiło w 1999 na mocy traktatu amsterdamskiego

Question 5

Jednolity Akt Europejski

Answer 5

• zawarty w 1986, wszedł w życie rok później
• rozszerzenie procesu integracji na nowe obszary - ustanowiono Radę Europejską jako organ wspólnot - rozszerzono możliwość głosowania w Radzie kwalifikowaną większością głosów (kosztem zasady jednomyślności) - zwiększono kompetencje parlamentu europejskiego

Question 6

Traktat Maastricht

Answer 6

• podpisany w 1992, wszedł w życie 1993
• inaczej Traktat o Unii Europejskiej
• formalnie powstaje UE
• UE oparta była na trzech filarach:
  1) I filar- wspólnoty europejskie (EWG, EWWiS i Euratom) 2) II filar- wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa 3) III filar - współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych
• powołano Unię Gospodarczą i Walutową
• powołano urząd Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich
• wprowadzono obywatelstwo unijne

Question 7

traktat amsterdamski

Answer 7

• zawarty w 1997, wszedł w życie 1999
• do systemu prawnego UE włączono układ z Schengen - umożliwiono nakładanie sankcji na państwa naruszające zasady demokracji lub prawa człowieka - zwiększono uprawnienia prawodawcze Parlamentu Europejskiego
• przyznano UE możliwość realizacji misji humanitarnych, operacji pokojowych i operacji zarządzania sytuacjami kryzysowymi

Question 8

traktat nicejski

Answer 8

• zawarty 2001, wszedł w życie 2003
• miał na celu przygotowanie UE do największego w historii rozszerzenia
• wprowadzono zasadę, że każdy kraj będzie miał w Komisji Europejskiej jednego komisarza (wcześniej duże kraje miały ich dwóch)
• zwiększono kompetencje przewodniczącego Komisji Europejskiej
• określono liczbę miejsc i głosów które w przyszłości miały przysługiwać nowym krajom członkowskim w Parlamencie Europejskim i Radzie UE

Question 9

traktat lizboński

Answer 9

– zawarty w 2007,szedł W życie 2009 – UE przekształcono w jednolitą organizację międzynarodową – wzniesiono podział na trzy filary UE przejęła uprawnienia wspólnotę europejski którą zlikwidowano zachowano odrębność eutamu – wprowadzono obywatelską inicjatywę legislacyjną – utworzono stanowiska przewodniczącego Rady Europejskiej oraz wysokiego przedstawiciela UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa – nadano moc prawną karcie praw podstawowych oraz włączył do dorobku prawnego UE traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Question 10

Karta Praw Podstawowych UE

Answer 10

– uchwalona i podpisana – 7 grudnia 2000 roku podczas szczytu Rady Europejskiej w Nicei w imieniu trzech organów Unii Europejskiej: parlamentu europejskiego Rady UE oraz komisji Europejskiej – 2007 – ponownie podpisana nawias z poprawkami (przez przewodniczących tych organów podczas szczytu w Lizbonie – karta praw podstawowych otrzymała moc wiążącą poprzez traktat lizboński w 2009 – znajdziemy w niej regulację dotyczące praw człowieka, ich ochrony oraz obowiązków obywatelskich

Question 11

Karta Praw Podstawowych a Polska

Answer 11

– rządy Wielkiej Brytanii, Polski i Czech ograniczyły dla swoich obywateli ochronę prawną karty praw podstawowych poprzez przyjęcie dodatkowego protokołu, będącego częścią traktatu lizbońskiego – tak zwany protokół polsko-brytyjski – w 2007 podobnie jak Wielka Brytania i Czechy, rząd Jarosława Kaczyńskiego zdecydował o niepodpisaniu karty praw podstawowych decyzję te przedstawiciel rządu uzasadnił w następujący sposób w: chodzi na przykład o to, żeby zapobiec z jakimkolwiek interpretacją prawa przez europejski trybunał praw człowieka, który doprowadziły do zmiana definicji i rodziny i przemieszały państwo polskie do uznania małżeństw homoseksualnych
– niektórzy politycy i komentatorzy ostrzegali że karta oznacza dla Polski otwarcie drzwi do ustanowienia takich kontrowersyjnych w kwestii prawnych, jak: eutanazja, związki partnerskie osób tej samej płci, liberalizacja aborcji czy procedur odzyskiwania mienia na terenach zachodniej Polski – zastrzeżenia t lub lęki stanowiły postawę przystąpienia do protokołu nr 30 – i polskie motywy przystąpienia do protokołu były zupełnie inne niż Wielkiej Brytanii – trzeba zgodzić się z opinią że ważniejsze były motywy polityczne niż prawne

Question 12

Karta Praw Podstawowych a Wielka Brytania

Answer 12

według brytyjskiego lorda Gold Smitha, negocjatora karty, założenia rządu brytyjskiego w procesie negocjacji treści karty były to jakie: – zgoda na uczynienie praw podstawowych bardziej widzialnymi przede wszystkim w celu stworzenia mechanizmu ograniczającego instytucja Unii Europejskiej – wykazywanie ostrożności w katalogowaniu obowiązujących praw W karcie tak aby nie tworzyć nowych praw – założenie że karta nie powinna umożliwiać dochodzenia na drodze sądowej praw ekologicznych i społecznych w przypadku, gdy nie można było powoływać się wcześniej na te prawa przed sądami na mocy prawa krajowego

Question 13

założenia Karty Praw Podstawowych UE

Answer 13

– godność ludzka jest nienaruszalna – inna definicja niż w konstytucji polskiej artykuł 30
(przyrodzona i niezbywalna godność)
– zakaz kary śmierci – nikt nie może być skazany na karę śmieci a nie poddany jej wykonaniu
– zakaz tortur- nikt nie może być poddany torturą ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu
– prawo do azylu
– prawa obywateli do głosowania i kandydowania w wyborach do parlamentu europejskiego oraz do głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych

Question 14

pozasądowe stosowanie Karty Praw Podstawowych UE

Answer 14

– skarga do europejskiego rzecznika praw obywatelskich
– petycja do parlamentu europejskiego
– skargi do SOLVIT-u (system rozwiązywania problemów rynku wewnętrznego)

Question 15

rozporządzenia prawa unijnego

Answer 15

– wydawane w celu ujednolicenia przepisów prawa UE
– ich adresatami są wszystkie państwa członkowskie
– są wiążące i obowiązują bezpośrednio na terenie całej UE

Question 16

dyrektywy prawa unijnego

Answer 16

– wskazują cele do osiągnięcia przez państwa członkowskie i terminy na ich wykonanie pozostawiają jednak państwo swobodę w sposobie ich realizacji
– adresatami mogą być wszystkie lub wybrane państwa członkowskie
– dyrektywy unijne wymagają implementacji (wdrożenia) do krajowego porządku prawnego (na przykład w formie ustaw)

Question 17

decyzje prawa unijnego

Answer 17

– dotyczą konkretnych spraw i są kierowane do określonych podmiotów (i tylko wobec nich wiążące są to na przykład wybrane państwa członkowskie, przedsiębiorstwa czy nawet osoby fizyczne

Question 18

zalecenia i opinie prawa unijnego

Answer 18

– niewiążące, sugerują podjęcie określonych zadań

Question 19

PROCEDURA STANOWIENIA PRAWA UE: procedura zwykła (w większości przypadków) – procedura współdecyzji

Answer 19

1. Komisja Europejska przygotowuje projekt aktu prawnego, a następnie przekazuje go radzie UE i Parlamentowi Europejskiemu
2. Rada UE i Parlament Europejski rozpatrują projekt w dwóch czytaniach, podczas których mogą m.in. wnosić do niego poprawki
3. Projekt zostaje przyjęty, jeżeli w trakcie dwóch czytań Rada UE i PE dojdą do porozumienia co do jego zapisów; gdy się to nie uda – powołuje się komitet pojednawczy złożony z przedstawicieli obu tych organów 4. Jeżeli w komitecie uda się wypracować wspólną wersję to trafia ona do trzeciego czytania w PE i Radzie UE, jeżeli nie – projektu upada
4. Jeżeli tekst uzgodniony w komitecie pojednawczym zostanie przyjęty zarówno przez Radę UE jak i przez PE to zatwierdzony w ten sposób akt prawny publikowany jest w Dzienniku Urzędowym UE, a następnie wchodzi w życie

Question 20

PROCEDURA STANOWIENIA PRAWA UE: specjalne (wyjątkowy) procedury - PROCEDURA ZGODY

Answer 20

1. Rada UE musi uzyskać zgodę Parlamentu Europejskiego na przyjęcie aktu prawnego 2. Parlament może przyjąć projekt bądź odrzucić, nie może wprowadzać poprawek. Bez zgody Parlamentu Rada UE nie może przyjąć projektu

Question 21

PROCEDURA STANOWIENIA PRAWA UE: specjalne (wyjątkowe) procedury – PROCEDURA KONSULTACJI

Answer 21

1. Jedyną instytucją, która przyjmuje projekt Komisji Europejskiej, jest Rada UE, która przed podjęciem decyzji musi zasięgnąć opinii Parlamentu Europejskiego
2. Opinia Parlamentu Europejskiego nie ma dla Rady UE charakteru wiążącego

Question 22

obywatelska inicjatywa legislacyjna w Unii Europejskiej

Answer 22

Polega na tym, że po zebraniu miliona podpisów w przynajmniej 7 krajach UE można się zwrócić do Komisji Europejskiej z projektem aktu prawnego

Question 23

4 podstawowe wolności (swobody) zapewnione w UE

Answer 23

Rynek wewnętrzny (jednolity) UE - wolny (swobodny) przepływ:
– towarów – każdy produkt stworzony w UE może być sprzedawany we wszystkich krajach unijnych bez ograniczeń; zniesione są bariery w postaci m.in. ceł
– usług - podmiot świadczący określone usługi w jednym państwie może to robić bez przeszkód także w innych krajach członkowskich
– osób – swobodę przemieszczania się i osiedlania w państwach członkowskich, a także zakładania działalności gospodarczej i pracy
- kapitału – dokonywanie transakcji finansowych bez przeszkód między państwami UE

– czasem wymienia się też swobodę przedsiębiorczości

Question 24

kraje UE w 1952 (moment założenia)

Answer 24

Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN, Włochy

Question 25

kraje które dołączyły do UE w 1972

Answer 25

Dania, Irlandia, Wielka Brytania

Question 26

kraje które dołączyły do UE w 1981

Answer 26

Grecja

Question 27

kraje które dołączyły do UE W 1986

Answer 27

Hiszpania, Portugalia

Question 28

kraje które dołączyły do UE w 1995

Answer 28

Austria, Finlandia, Szwecja

Question 29

kraje które dołączyły do UE w 2004

Answer 29

Litwa, Łotwa, Estonia, Polska, Słowacja, Czechy, Węgry, Słowenia, Cypr i Malta

Question 30

kraje które dołączyły do UE W 2007

Answer 30

Bułgaria, Rumunia

Question 31

kraje które dołączyły do UE W 2013

Answer 31

Chorwacja

Question 32

proces akcesji do Unii Europejskiej

Answer 32

- proces dołączenia do UE jest długi i złożony – zwykle przed formalnym rozpoczęciem starań do wejścia do UE jest zawierana umowa stowarzyszeniowa, która stanowi pierwszy krok w kierunku współpracy obu stron. Na mocy takiej umowy często powołuje się specjalne instytucje mające dążyć do integracji oraz tworzy sferę wolnego handlu między UE a danym państwem – początkiem procesu akcesyjnego jest złożenie przez państwo do Rady UE wniosku o członkostwo; jeżeli rada UE wniosek przyjmie to zwraca się do Komisji Europejskiej o przygotowanie opinii na temat gotowości danego państwa do rozpoczęcia negocjacji – na tym etapie ocenia się czy dane państwo spełnia tzw. kryteria kopenhaskie

Question 33

kryteria kopenhaskie

Answer 33

Kryteria kopenhaskie to ustalone w 1993 podstawowe warunki, jakie musi spełniać każdy kraj, który chce ubiegać się o członkostwo w Unii Europejskiej

Question 34

kryteria kopenhaskie - warunki

Answer 34

– stabilne instytucje gwarantujące demokrację, rządy prawa, przestrzeganie praw człowieka oraz poszanowanie i ochrony mniejszości – sprawnie działającą gospodarkę rynkową oraz zdolność do stawiania czoła konkurencji i siłą rynkową UE – zdolność do przyjęcia na siebie wymogów członkostwa a w szczególności do przestrzegania celów Unii politycznej gospodarczej i walutowej

Question 35

proces akcesji do UE

Answer 35

– po zapoznaniu się z opinią Komisji Europejskiej Rada UE może zdecydować o przyznaniu państwu statusu kraju kandydującego i rozpoczęciu negocjacji – negocjacje dotyczą przyjęcia dorobku prawnego UE i są prowadzone w tak zwanych rozdziałach – po zamknięciu negocjacji zostaje opracowany projekt traktatu akcesyjnego; określa się w nim m.in. warunki na jakich dane państwo będzie członkiem UE, liczby reprezentantów w poszczególnych instytucjach unijnych itp. – traktat akcesyjny musi zostać zatwierdzony przez Parlament Europejski, po czym następuje jego podpisywanie i ratyfikacja (przez kraj kandydujący i wszystkie państwa członkowskie)

Question 36

państwa aktualnie kandydujące do UE

Answer 36

– Albania - Macedonia Północna – Serbia - Turcja - Gruzja - Czarnogóra -Mołdawia - Ukraina - Bośnia i Hercegowina

Question 37

strefa euro: warunki wstąpienia do strefy euro (kryteria konwergencji)

Answer 37

– deficyt budżetowy nie większy niż 3% PKB – dług publiczny nieprzekraczający 60% PKB – stabilny kurs waluty krajowej – równowaga cena (niska inflacja) – stabilność długoterminowych stóp procentowych

Question 38

strefa euro

Answer 38

– waluta euro obowiązuje w 20 z 27 państw członkowskich UE; 1 stycznia 2023 Chorwacja dołączyła do strefy euro stając się jej 20 krajem, a w drugiej połowie 2025 lub w 2026 wstępnie ma dołączyć Bułgaria, w niedługim czasie też Rumunia – państwa członkowie UE której jeszcze nie przyjęły waluty euro: * Bułgaria; waluta - lew * Polska - złoty * Czechy - korona czeska * Węgry - fornit * Rumunia - lej – państwa członkowskie UE, który zrezygnowały całkowicie z przyjęcia waluty euro: Dania - korona duńska oraz Szwecja -korona szwedzka; w obu przypadkach zostały przeprowadzone w tej sprawie referenda, w których obywatele odrzucili pomysł przyjęcia euro - do strefy euro mogą należeć jedynie państwa członkowskie UE – są państwa które stosują euro niejako "na dziko" – tzw. jednostronna euroizacja: Czarnogóra i Kosowo - wykorzystują euro jako faktyczną walutę krajową, co oznacza, że euro nie ma statusu prawnego środka płatniczego, ale jest powszechnym użyciu – Andora, Monako, San Marino i Watykan stosują euro na podstawie umów międzynarodowych zawartych z UE

Question 39

euro w Polsce?

Answer 39

- wprowadzenie euro w Polsce wynika ze zobowiązań płynących z traktatu ateńskiego przyjętego w referendum w 2003 roku. Polska posiada status państwa z derogacją, tzn. że Polska zobowiązała się do przyjęcia tej waluty, ale nie określiła terminu jej przyjęcia - Polska zobowiązała się też do spełnienia kryteriów z Maastricht (kryteriów konwergencji), co oznacza rezygnację z jednostronnej euroizacji. Polska nie jest członkiem Europejskiego Mechanizmu Kursów Walutowych, co stanowi jedną zasadniczych przeszkód na drodze do przyjęcia euro w krótkim okresie. Ponadto istotny warunek z punktu widzenia prawnego stanowi konieczność nowelizacji Konstytucji. Dużo zależy od polityki rządu, rząd Tuska dążył do wprowadzenia w Polsce euro. Natomiast premier Morawiecki stwierdził, że rząd polski nie jest w tym momencie zainteresowany zmianą waluty - ministrowie finansów państw strefy euro tworzą Eurogrupę, na posiedzeniach której są omawiane najważniejsze kwestie związane z funkcjonowaniem euro

Question 40

budżet UE

Answer 40

– do 1 lipca instytucje unijne przekazują Komisji Europejskiej zestawienie planowanych wydatków na kolejny rok – na tej podstawie Komisja Europejska przygotowuje projekt budżetu, który do pierwszego września przesyła Radzie UE i Parlamentowi Europejskiemu – rada UE i Parlament Europejski uzgadniają wspólne stanowisko (w przypadku problemów – z udziałem komitetu pojednawczego) i uchwalają budżet. Kluczowa jest rola Parlamentu, przy jego bezwzględnym sprzeciwie Komisja Europejska musi przygotować nowy budżet

Question 41

wieloletnie ramy finansowe

Answer 41

- budżet UE opracowywany jest na podstawie wieloletnich ram finansowych (tzw. perspektywy budżetowej), które są ustanawiane na co najmniej pięć lat i określają maksymalne roczne kwoty wydatków w poszczególnych obszarach. Obecne ramy finansowe są na lata 2014-2020, w 2018 roku Komisja Europejska zaprezentowała pakiet propozycji finansowych na lata 2021-2027, co rozpoczęło proces negocjacji kolejnych Wieloletnich Ram Finansowych UE

Question 42

dochody budżetu UE

Answer 42

– składki państw członkowskich - ich wielkość jest obliczana co roku jako procent dochodu państw – środki z podatku VAT - część z tego co pobrały państwa – zasoby własne – np. cła od towarów spoza UE, opłat itp – inne dochody - np. podatki od wynagrodzeń pracowników UE, kary płacone przez przedsiębiorstwa naruszające unijne zasady itp

Question 43

wydatki budżetu UE

Answer 43

– pomoc słabszym regionom – środki wydawane przez fundusze unijne – wydatki na wzrost gospodarczy – bezpieczeństwo – walka z przestępczością, terroryzmem, polityką imigracyjną, ochroną konsumenta – koszty administracyjne

Question 44

fundusze europejskie (unijne)

Answer 44

- to programy i środki przeznaczone na wsparcie państw członkowskich i regionów, głównymi funduszami europejskimi są: * Europejski Funduszy Rozwoju Regionalnego (EFRR) – beneficjentami środków finansowych pochodzących z tego funduszu są przede wszystkim przedsiębiorcy, instytucje otoczenia biznesu, instytucje pozarządowe, administracja rządowa oraz samorządy terytorialne, instytucje i jednostki badawczo-rozwojowe. Z EFRR-u finansowana jest także infrastruktura, turystyka czy ochrona środowiska * Europejski Fundusz Społeczny (EFS) – głównym jego celem jest walka z bezrobociem poprzez m.in. podnoszenie kwalifikacji zawodowych u osób bezrobotnych lub osób zagrożonych bezrobociem, ułatwianie młodym wejścia na rynek pracy itp – Fundusz Spójności (FS) – jego celem jest zredukowanie dysproporcji gospodarczych i społecznych oraz promowanie zrównoważonego rozwoju, wspiera słabiej rozwinięte państwa UE poprzez m.in. inwestycje w transport środowisko – Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – służy realizacji wspólnej polityki rolnej, zrównoważony rozwój obszarów wiejskich itp

Question 45

na co wydawane są w środki z funduszy europejskich?

Answer 45

służą realizacji: – polityki spójności (regionalnej) – i celem jest zmniejszanie różnic w poziomie życia poprzez wspieranie najbiedniejszych państw i regionów (środki z EFRR, EFS, FS) – wspólnej polityki rolnej, dążenie do modernizacji rolnictwa i poprawy standardów życia ludności wiejskiej (EFRROW) - środkami przyznanymi państwom zarządzają instytucje krajowe. Kontrole nad ich wydaniem ze strony UE sprawuje Komisja Europejska i Trybunał Obrachunkowy. ​

Question 46

obszary aktywności UE

Answer 46

1. kompetencje wyłączne - tylko UE może w nich stanowić prawo, państwa tylko je wykonują (to m.in. unia celna, polityka pieniężna strefy euro, wspólna polityka handlowa, reguły konkurencji, zachowanie morskich obszarów biologicznych) 2. kompetencje dzielone – UE współpracuje z państwami ale ma rozstrzygający głos (to m.in. polityka rolna, społeczna, transport, energia, badania, technologia, jednolity (wewnętrzny) rynek, polityka spójności gospodarczej, politykach rybołówstwa) 3. kompetencje pomocnicze – decydują państwa członkowskie, a Unia doradza/wspiera (to między innymi edukacja, turystyka, kultura, polityka zatrudnienia, przemysł, ochrona zdrowia)

Question 47

Europejskich Rzecznik Praw Obywatelskich

Answer 47

– obecna RPO: Teresa Anjinho z Portugalii (od 2025 roku) – poprzednia: Emily O'Reilly – europejski RPO jest wybielany przez Parlament Europejski na okres trwania kadencji parlamentarnej - 5 lat – prowadzi dochodzenia dotyczące przypadków niewłaściwego administrowania przez instytucje, organy, urzędy i agencje Unii Europejskiej, interweniuje z własnej inicjatywy lub na podstawie skarg składanych przez obywateli UE – siedziba: Strasburg

Question 48

skarga do europejskiego RPO

Answer 48

– każda osoba niezadowolona z działania instytucji, organu, urzędu lub agencji UE powinna najpierw zwrócić się do nich o naprawienie sytuacji. Jeżeli to nie poskutkuje, można złożyć skargę do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich – może ją wnieść obywatel UE oraz osoba fizyczna lub prawna zamieszkująca państwo UE lub mająca w nim siedzibę – zaskarżyć można działalność instytucji lub urzędów UE (poza TSUE) – zarzut musi dotyczyć naruszenia prawa lub zasad dobrej administracji (np. niesprawiedliwego traktowania, dyskryminacji, braku udzielenia informacji, nieprawidłowości proceduralnych, nieuzasadnionej zwłoki – przed złożeniem skargi należy wykorzystać wszelkie inne sposoby - skargę należy wnieść w ciągu dwóch lat od momentu, gdy skarżący dowie się o wystąpieniu danego problemu. Skarżący musi ujawnić swoją tożsamość oraz jednoznacznie wskazać której instytucji lub twojego organu skarga dotyczy i na czym polega problem. Można zażądać z zachowania poufności skargi – jeśli rozpatrzenie skargi nie leży w kompetencjach Rzecznika, skarżący otrzyma informację o właściwych organach, które mogą mu pomóc – pismo musi zostać sporządzone w jednym z języków urzędowych UE, na specjalnym formularzu, który wysyłamy do rzecznika pocztą lub drogą elektroniczną (za każdym razem, gdy do Unii przystępowały nowe kraje, ich języki urzędowe stawały się językami urzędowymi UE)

Question 49

główne zasady ustrojowe UE

Answer 49

- ZASADA SOLIDARNOŚCI (LOJALNOŚCI): Instytucje UE i państwa członkowskie powinny wspólnie realizować zadania wynikające z traktatów i aktów prawa unijnego oraz powstrzymać się od działań na szkodę wspólnoty - ZASADA POMOCNICZOŚCI (SUBSYDIARNOŚĆI): Instytucje UE zajmują się określonymi zadaniami tylko wtedy, gdy są w stanie realizować je skutecznej niż państwa członkowskie zasada ta nie dotyczy obszarów, w których UE ma wyłączna kompetencje - ZASADA PROPORCJONALNOŚCI: Instytucje UE podejmują działania tylko wtedy, gdy są one jednocześnie odpowiednie, konieczne i proporcjonalne do potrzeb -ZASADA RÓWŃOŚCI: Zasada dyskryminacji państw i podmiotów z różnych państw

Question 50

przyczyny integracji europejskiej

Answer 50

- zagrożenie ekspansją ZSRR i komunizmu na Zachód - obawa przed odrodzeniem ideologii nacjonalistycznych oraz przed wybuchem kolejnej wojny - osłabienie polityczne i gospodarcze państw Europy Zachodniej po II WŚ i dążenie do przywrócenia Europie prestiżu i pozycji na arenie międzynarodowej względem USA i ZSRR - wzrost popularności idei zjednoczenia Europy i wskazywanie na korzyści płynące z integracji

Question 51

ojcowie założyciele UE

Answer 51

- Robert Schuman - Jean Monnet - Paul-Henri Spaak - Joseph Bech - Winston Churchill - Helmut Mógł - Konrad Adenauer - Alcide de Gasperi

Question 52

społeczeństwo europejskie

Answer 52

Idea związana z tzw. koncepcją sieciowej Europy, zgodnie z tą ideą społeczeństwo europejskie jest jednym wielkim społeczeństwem obywatelskim oraz siecią różnych powiązań instytucji. Idea społeczeństwa obywatelskiego jest w Europie jednak nadal słaba, z takich powodów, jak m.in. niewielki udział obywateli UE w procesach decyzyjnych, małe znaczenie Parlamentu Europejskiego, jako jedynego organu pochodzącego z wyborów powszechnych, niejednoznaczny status UE i niepewność co do jej przyszłości, rozrost europejskich biurokracji

Question 53

programy operacyjne UE

Answer 53

Dokumenty, w których określono zasady wydatkowania pieniędzy z funduszów unijnych w danym państwie, są przygotowywane przez ministerstwa lub władze regionów i konsultowane z Komisją Europejską

Question 54

Euroregiony

Answer 54

Jednostka na obszarze dwóch lub więcej państw, forma współpracy pomiędzy regionami państw europejskich. Tworzone w celu wspierania rozwoju, np. region Tatry, Beskidy, Bałtyk. Wsparcia udziela im UE (m.in. z EFRRu). Na terenie Polski funkcjonuje 16 takich jednostek

Question 55

Nostryfikacja

Answer 55

Wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych przez inne państwa

Question 56

Europass

Answer 56

Zestaw dokumentów pozwalający na przedstawienie swoich kwalifikacji w przejrzysty sposób. Jest uznawany we wszystkich państwach UE dokumenty mają taką samą formę we wszystkich krajach. Dokumenty tworzące Europass to m.in. CV, paszport językowy, dyplomy potwierdzające ukończenie studiów/posiadanie określonych kwalifikacji

Question 57

Europejski Obszar Gospodarczy EOG

Answer 57

Strefa wolnego handlu i wspólny rynek, obejmujące państwa Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), z wyjątkiem Szwajcarii. EOG opiera się na czterech fundamentalnych wolnościach: swobodzie przepływu ludzi, kapitału, towarów i usług EOG = UE + Islandia, Norwegia i Liechtenstein

Question 58

acquis communautaire

Answer 58

Pojęcie określające cały dorobek prawny UE. Dorobek prawny Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej, obejmujący wszystkie traktaty założycielskie i akcesyjne oraz umowy międzynarodowe je zmieniające (tzw. prawo pierwotne), przepisy wydawane na ich podstawie przez organy Unii (prawo wtórne), umowy międzynarodowe zawarte przez Wspólnoty i Unię Europejską, orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości, a także deklaracje i rezolucje oraz zasady ogólne prawa wspólnotowego.

Question 59

Pokojowa Nagroda Nobla dla UE

Answer 59

W 2012 UE otrzymała pokojową nagrodę Nobla. Komitet Noblowski W uzasadnieniu wskazał "stabilizującą rolę odegraną przez UE która pomogła przekształcić większość Europy z kontynentu wojen w kontynent pokoju"

Question 60

Norwegia w UE

Answer 60

Norwegowie dwukrotnie odrzucili w referendum możliwość wejścia do UE (w 1972 i 1994), rezygnując z tym samym z członkostwa członkostwa

Question 61

Europejska Stolica Kultury

Answer 61

Europejskie miasto wybrane przez UE które w ciągu jednego roku może zaprezentować życie kulturalne miasta, całego regionu i państwa. Do tej pory dwa polskie miasta zostały wyróżnione tym tytułem – Kraków oraz Wrocław. Pierwszym miastem był Kraków, wybrany w 2000 roku. Rok ten był traktowany przez Unię Europejską wyjątkową, jako podkreślenie trwałego dziedzictwa i wkładu miast europejskich w osiągnięcia kultury i cywilizacji światowej.

Question 62

Flaga UE 🇪🇺

Answer 62

Według oficjalnej wykładni 12 złotych gwiazd rozłożonych w okręgu na lazurowym tle symbolizuje solidarność i harmonię między narodami Europy. Symbolika ta nawiązuje również do późniejszej dewizy Unii Europejskiej: In varietate concordia (z łac.: Zjednoczeni w różnorodności). Liczba ta nie nawiązuje w ogóle do liczby państw członkowskich. Flaga Unii Europejskiej powstała z inspiracji chrześcijańskiej. Sam Arsène Heitz (twórca projektu flagi) przed śmiercią wyznał, że inspiracją dla niego był wizerunek Matki Boskiej, która według jednej z interpretacji jest przedstawiona w Apokalipsie św. Jana na lazurowym tle, a jej głowę okala 12 gwiazd

Question 63

Traktat o przystąpieniu Polski do UE podpisał prezydent Aleksander Kwaśniewski!

Answer 63

!!!