Tumoren Flashcards
Transplantatietumor
Woekering van lichaamsvreemde cellen
Autonome groei
tumorgroei grotendeels onafhankelijk van de normale fysiologische regelmechanismen + tumor blijft groeien, zelfs lang nadat de uitlokkende noxe verdwenen is
Semi-maligne tumor
groeit zeer invasief, maar veroorzaakt geen metastasen
Recidief
ontstaat op ongeveer dezelfde plek als originele tumor na chirurgische verwijdering
Metastase
ontstaat op andere plek dan originele tumor
Collisietumoren
tumoren van verschillende histogenese (versch weefseloorsprong), die in verschillende aanpalende weefsels ontstaan en ineen groeien
Teratoma
menggezwel waarin differentiatieproducten van 3 versch kiembladen kunnen voorkomen
Carcinoma
epitheliale oorsprong
Organoid gezwel
stroma en parenchym makkelijk van elkaar te onderscheiden
Histoid gezwel
stroma en parenchym moeilijk van elkaar te onderscheiden
Meristoma
totaal ongedifferentieerd gezwel dat er uit ziet als embryonaal kiemweefsel (zeldzaam)
Exophyte groei
puilt uit boven oorspronkelijke weefsel
Endophyte groei
groeit in orgaan
Desmoplasie
aanmaak dens collageen BW rond een groeiende tumor
Ulceratie
tumor bereikt huidoppervlak en cellen ondergaan necrose omdat ze niet aangepast zijn aan omgeving => ulcus = zweer
Precancerose
weefselverandering die zorgt voor een verhoogd risico op ontaarding
Stroma
steunbindweefsel
Scirrheus carcinoma
maligne epitheliale tumor met heel veel compact stroma
Solide carcinoma
maligne epitheliale tumor met heel weinig stroma
Carcinoma solidum simplex
maligne epitheliale tumor met spoor van stroma
Carcinoma solidum medullare
maligne epitheliale tumor zonder stroma
VEGF
vascular endothelial growth factor => wordt geproduceerd oiv HIF (hypoxie inducable factors) => angiogenese
HIF
Hypoxia inducible factors
worden geactiveerd als je centraal id tumor hypoxie krijgt
Anaplastische tumor
weinig gedifferentieerde tot ongedifferentieerde tumor waarvan de histogenese moeilijk tot niet te achterhalen is
Cytokeratines
intermediaire filamenten van het cytoskelet die als merker gebruikt kunnen worden bij weinig gedifferentieerde anaplastische tumoren
cytokeratinen komen enkel voor in cellen van epitheliale oorsprong
Vimentine
intermediaire filamenten van het cytoskelet die als merker gebruikt kunnen worden bij weinig gedifferentieerde anaplastische tumoren
komt voor in niet-musculaire mesenchymale cellen (sarcoma)
Desmine
intermediaire filamenten van het cytoskelet die als merker gebruikt kunnen worden bij weinig gedifferentieerde anaplastische tumoren
Komt voor in hartspiercellen, DGSC, GLSC van git en uterus en meeste BV
Ribonucleotidasereductase
enzym dat omzetting van ribonucleotiden naar deoxyribonucleotiden katalyseert
enzym dat thiolen en een niet-ijzer-haem-atoom bevat waar NO van macrofagen mee gaat reageren => stillegen van DNA synthese
tumordigniteit
verschil in biologisch gedrag tussen goedaardige en kwaadaardige tumoren
Cachexine
= TNFa
Pheochromocytomen
functionele tumor dat zorgt voor noradrenaline en adrenaline secretie => levensbedreigende stijging van de BD
Functionele tumor
tumor die metabool actief is en secreteert
Paraneoplastisch syndroom
als functionele tumor secreet produceert dat afwijkt van het secreet van normale organen
expansieve groei
meestal goedaardig
tumor duwt omliggende weefsel geleidelijk aan weg => drukatrofie en eventueel necrose
meestal BW-kapsel gevormd
invasieve groei
meestal benigne
tumor is niet scherp afgelijnd van omliggend weefsel => bij losrukken blijven er stukjes tumor achter
Cathepsine
= protease => breekt eiwitten af
lytisch enzym geproduceerd en uitgescheiden door tumorcellen die invasief groeien
in normale weefsels zit cathepsine gesekwestreerd in granules
Sprouting angiogenese
Priming angiogenese
vorming van nieuwe capillairen door migratie en proliferatie van endotheelcellen van bestaande capillairen
Intussusceptieve angiogenese
vorming nieuwe capillairen door opsplitsing van een bestaande capillair in 2 nieuwe capillairen door corming van een intracapillaire zuil
Angiogene factoren
FGF TGFa en TGFB TNFa VEGF angiogenine
Angiogenine
angiogene factor => stimuleert angiogenese
FGF
fibroblast growth factor
angiogene factor => stimuleert angiogenese
TGFa
Transforming growth factor alfa
angiogene factor => stimuleert angiogenese