Topic 13 Flashcards
3 brede criteria voor abnormale ontwikkeling
- statistische afwijking; valt het gedrag buiten het normale bereik van gedrag
- aanpassing: interfereert het gedrag met de aanpassingen of vormt het een gevaar voor zichzelf of anderen
- persoonlijke distress
professionele diagnostische criteria
- DSM-5
- ICD-10
deze definiëren kenmerken en symptomen van psychische stoornissen
ontwikkelingspsychopathologie
- studie oorsprong en verloop onaangepast gedrag
- evaluatie van atypische ontwikkeling in relatie tot typische
- psychopathologie als uitkomst van ontwikkelingsproces
- interdisciplinaire kijk
manieren waarop ontwikkeling wel of niet leidt tot psychopathologie
- continuïteit van maladaptatie leidt tot stoornis
- initiële maladaptatie gevolgd door positieve verandering naar adaptief traject
- continue positief
- initiële positieve aanpassingen gevolgd door negatieve verandering in de richting van psychopathologie
atypisch gedrag definiëren
- sociale normen; verwachtingen over hoe te gedragen in sociale context
- leeftijdsnormen
- nature nurture
- continuïteit - discontinuïteit
diathese-stress model (kwetsbaarheidsstressmodel)
psychopathologie ontstaat door interactie tussen kwetsbaarheid voor psychologische stoornis en ervaren van stressvolle levensgebeurtenissen.
- kwetsbaarheid = aanleg, fysiologie, cognities, levensgebeurtenissen
meest voorkomende psychopathologieën per periode
- vroege kindertijd: autisme en depressie
- kindertijd: ADHD en depressie
- adolescentie: eetstoornis, middelenmisbruik en depressie
- volwassenheid: depressie en dementie
kenmerken ASS
autisme spectrum stoornis
- sociale- en communicatieproblemen; moeite adequaat reageren en lezen gedachten en emoties anderen
- beperkte interesses en repetitief gedrag; voorkeur bekende dingen, herhaling, obsessies, stereotype gedrag, rituelen en routines, gestresst bij omgevingsverandering
hechtingsstijl met ASS
helft is veilig gehecht en gedesorienteerde hechting komt vaker dan gemiddeld voor.
spectrum?
grote variatie in mate, aard en oorzaak.
- verandering in DSM-5; eerst namen voor mate van ernst, nu niet meer gewoon milde tot ernstige
ASS is extreem van een continuüm waar iedereen op zit van sociale responsiviteit
kenmerken van ASS op jonge leeftijd
diagnose pas vaak vanaf 4, want dan kenmerken.
op leeftijd van 1 al
- niet reageren als geroepen
- problemen met oogcontact of visuele focus
comorbiditeit bij ASS
verstandelijke beperking, taalstoornis, ADHD, epilepsie, angststoornis
speciale talenten; is wel zo, maar vooral stereotype
prevalentie van ASS
aantal gevallen gestegen; 2014 1/68, 1987 4/10000. verhoging in prevalentie komt door
- verhoogde kennis erover (bewustzijn)
- ruimere definitie
- verhoogde diagnose, voorheen andere diagnoses gesteld
oorzaken
genen en omgeving
- 19% 3-jarigen met een oudere broer of zus met ASS heeft het ook
- honderd genen op verschillende chromosomen kunnen een rol spelen
- meest waarschijnlijk geërfd van ouders of mutaties
- bij oudere ouders (vader vooral) meer genetische mutaties
- omgevingsinvloeden: virussen of chemicaliën (infectie of complicaties tijdens zwangerschap
exacte niet bekend
behandeling
- kleine minderheid ontgroeit symptomen
- met ouder worden beter functioneren
- IQ boven 70 en goede communicatie op 5 jarige leeftijd aanwijzingen voor positief verloop
- behandeling is gericht op gedrag en trainen van sociale vaardigheden
depressie uiting bij baby’s
kunnen enkel gedrags- en somatische symptomen vertonen
- verlies van interesse in activiteiten, psychomotorische vertraging of gewichtverlies
discussie of dit dus wel een echte depressie is
redenen en risicofactoren voor depressie bij baby’s
- ervaringen met misbruik of verwaarlozing
- depressie van zorgverleners -> overnemen depressieve interactiestijl van zorgverlener
- gedesorganiseerde hechting.
onderscheid type problemen in de kindertijd
- internaliserend: negatieve emoties, angststoornis en fobieën
- externaliserend: gedrag dat andere stoort en tegen sociale verwachtingen ingaat
twee sets symptomen ADHD
- innatention; snel afgeleid, onzorgvuldige fouten, lijkt niet te luisteren
- hyperactiviteit en impulsiviteit: rusteloos, veel praten, moeite stilz itten en impulsief
ofwel een van de twee sets van symptomen of een combi van beide
ADHD in vroege kindertijd
erg actief, moeilijk temperament en onregelmatig eet- en slaappatroon. kleuters altijd in beweging en steeds veranderen van activiteit
evaluatie in relatie tot ontwikkelingsnormen