Thema 4 Flashcards
eHealth volgens Eysenbach
Eysenbach benadrukt dat eHealth ook een manier van denken is, en een attitude en een commitment richting het gebruik van ICT in de zorg omvat. eHealth is dus geen doel op zich, maar een manier om de gezondheidszorg te verbeteren
Keuzehulp
Een keuzehulp is anders dan een traditionele voorlichtingsbrochure, omdat het duidelijk maakt dat er een keuze is en de behandelopties tegen elkaar afweegt, om de patiënt te helpen deze keuze te maken. Er moet duidelijk gemaakt worden dat er een keuze is voor één of meer behandelopties, de voor- en nadelen (risico’s) worden naast elkaar gezet, de effecten en risico’s worden op verschillende manieren gepresenteerd, persoonlijke waarden en voorkeuren van patiënten kunnen worden meegewogen. Bij de volgende keuzen biedt een online keuzehulp uitkomst:
* Keuze tussen twee beh. die in medisch opzicht niet voor elkaar onderdoen
* Keuze tussen wel of geen behandeling, bij onzekere uitkomsten
* Keuze tussen wel of geen behandeling, bij serieuze nadelen van behandeling
Gevaar van keuzehulp
Een gevaar is dat ze de schijn van objectiviteit geven, maar ingegeven kunnen zijn door commerciële belangen. Vooral voor mensen met een lage eHealth literacy
Richtlijnen keuzehulp
In Nederland en internationaal zijn richtlijnen opgesteld om de kwaliteit van onlinekeuzehulpen te waarborgen. Deze stellen dat de inhoud gebalanceerd en niet sturend moet zijn en tot stand moet komen met behulp van experts en patiënten. Ook moet een keuzehulp geëvalueerd zijn. Vb. Kiesbeter website van het RIVM
Geneeskundige online behandeling
- Technologie wordt ingezet om de behandeling thuis of bij de huisarts te laten plaatsvinden. Ofwel specialistische zorg wordt verschoven naar de periferie.
- Moet voldoen aan de eisen vanuit de Wet op de Geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) en voorschriften voor onlineconsultatie.
- Voorbeelden zijn teledermatologie waar foto’s worden verstuurd naar de arts, teleradiologie waarbij een röntgenfoto op afstand wordt beoordeeld
- Voordeel is dat de toegang tot zorg wordt vergroot, waardoor wachtlijsten korter worden en kosten lager.
Psychologische online behandeling
- Wordt gebruikt bij verslavingsproblemen, of klachten als angst en depressie.
- Gaat om kortdurende behandelingen, die gebruik maken van de principes van cognitieve gedragstherapie.
- Onderscheid in zelfhulpinterventies en interventies waarbij contact is
- Voordeel is dat de drempel tot psychische zorg wordt verlaagd, omdat je anoniem en/of vanuit je thuisomgeving over problemen kunt vertellen. Hierdoor kunnen nieuwe doelgroepen bereikt worden. Ook is de behandeling vaak sneller mogelijk
- Onderzoek toont aan dat patiënten en hulpverleners tevreden zijn over deze manier van hulp. Goede verstandhouding tussen patiënt en hulpverlener
- Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de lange termijneffecten van een online behandeling, er is geen inzicht in therapietrouw bijv.
Nadelen online lotgenotencontact
Nadelen zijn gebrek aan non-verbale communicatie, gebrek aan toezicht, spam en schending van privacy. Echter, onderzoek geeft weinig aanwijzingen dat dit ook echt gebeurt, blijkbaar hebben deze online gezondheidsgroepen een sterk zelfregulerend vermogen
Elektronisch patiënten dossier (EPD)
Een informatiesysteem waarmee diverse hulpverleners gegevens van patiënten met elkaar kunnen uitwisselen. Het is een landelijke database, waar vanaf 2010 artsen en specialisten verplicht op aangesloten moeten worden, patiënten moeten toestemming geven voor het gebruik van hun gegevens en kunnen bezwaar maken tegen deelname aan het EPD. Patiënten kunnen ook hun dossier inzien.
Negatieve effecten van eHealth
- Meer ongelijkheid in zorg, omdat niet iedereen toegang tot het internet heeft, niet iedereen met mobiele apparatuur kan omgaan.
- Weerstand doordat zieken het gevoel krijgen teveel met hun ziekte bezig te moeten zijn
- Onnodige angst of ongerustheid door informatie of domotica toepassingen.
Barrieres voor gebruik eHealth
- Ongelijke toegang, in de vorm van internettoegang of benodigde vaardigheden.
- Onbekendheid en onkunde met de technologie bij patiënt of zorgverlener.
- Weerstand bij patiënten: menselijk contact willen houden, geen eigen regie willen pakken, beperking in privacy, niet om kunnen gaan met technologie.
- Weerstand bij hulpverleners: blijft werk nog interessant? Vertrouwen op klinische blik, bang voor financiële consequenties, kost veel tijd, leidt tot onnodige angst bij patiënten, over diagnostiek.
- Technische beperkingen: problemen met privacy en beveiliging, slechte interface, niet compatibel met bestaande systemen.
- Vraag/aanbod afstemming, denkwijze toepassing sluit niet goed aan.
- Onduidelijke regulering, juridische en ethische aspecten onduidelijk en beperkte financiering van eHealth.
- Adequate businessmodellen ontbreken, wat is de winst en voor wie is die winst, niemand wil daardoor investeren.
Shared decision making
Gezamenlijke besluitvorming, houdt in dat de patiënt en zorgverlener gelijkwaardige gesprekspartners zijn bij het besluit over de behandeling. Het wordt steeds vaker voorgesteld als strategie om beter aan te sluiten bij de patiëntgerichte benadering in de zorg, die de participatie van de patiënt moet vergroten.
WGBO
Wet op de Geneeskundige behandelingsovereenkomst. Shared decision making doet recht aan de WGBO en het informatie recht van de patiënt dat hierin is opgenomen en de plicht voor de arts om informatie over ziekte, diagnostisch onderzoek en behandeling te geven.
Kenmerken van gezamenlijke besluitvorming
- Arts en patiënt definiëren het probleem samen en bespreken opties voor aanpak
- De arts en patiënt bediscussiëren de voor- en nadelen van de opties.
- De arts verschaft kennis over behandelingen en geeft advies.
- De arts helpt de patiënt om zijn waarden en voorkeuren duidelijk te krijgen.
- De arts gaat na of de patiënt de informatie heeft begrepen.
- De arts en patiënt beslissen samen over de behandeling.
- Arts peilt het zelfvertrouwen van de patiënt in omgang en uitvoering behandeling
- Bij een besluit maken arts en patiënt een gezamenlijk plan.
- De arts zorgt voor een vervolgafspraak om effect behandeling te evalueren.
In de praktijk worden deze principes niet altijd toegepast. Soms omdat de arts tijdgebrek heeft of angst heeft dat de patiënt een keuze maakt waar hij niet achter zal staan later. Vanuit de patiënt wil niet iedereen actief betrokken worden en zelf keuzes maken, zeker niet naarmate de patiënt zieker, angstiger of lager opgeleid is.
Zelfmanagement interventies
Hebben als doel om de patiënt drie taken te laten uitvoeren:
* Het medisch management van de ziekte (bijv. innemen van medicijnen).
* Omgaan met gevolgen van de ziekte (bv nieuw evenwicht in activiteiten vinden)
* Omgaan met emotionele impact van de ziekte en haar gevolgen.
zelfmanagement
Zelfmanagement verwijst naar de capaciteit van een individu om te kunnen omgaan met symptomen, behandeling, lichamelijke en psychosociale consequenties en leefstijlveranderingen, die inherent zijn aan de chronische aandoening. Dit in tegenstelling tot zelfregulatie dat niet specifiek naar zieke mensen verwijst. Zelfmanagement houdt verband met empowerment