Thema 3 Flashcards
Voordelen van internet
- Snel en zonder hoge kosten goed en makkelijker up-to-date te houden.
- Informatie op verschillende manieren presenteren (beeld, geluid, tekst), waardoor deze beter te verwerken is en toegankelijk is voor mensen met een visuele handicap of cognitieve beperking.
- De vorm en inhoud kan worden afgestemd op de persoonlijke situatie van de patiënt en intensievere vormen van educatie kunnen worden toegepast, denk aan serious gaming of advies op maat.
eHealth literacy
Vaardigheden en kennis die nodig zijn voor zinvolle interacties met op technologie gebaseerde gezondheidstools
Inverse information law
De mensen waarvoor gezondheidsinformatie het meest van nut kan zijn, maken er het minst gebruik van door gebrek aan toegang of onvoldoende eHealth literacy. Dit verschijnsel vergroot de digitale kloof
Aanpakken van de digitale kloof
- Een keurmerk voor internetsites om betrouwbare en onbetrouwbare informatie van elkaar te onderscheiden. Voorbeelden zijn het Health on the Net (HON) keurmerk en het ZegelGezond-keurmerk uit Nederland.
- Portals met relevante info en links die vanuit professionals worden aangeboden
- Ook kan je werken aan het vergroten van de eHealth literacy, maar er is nog maar weinig onderzoek gedaan naar de effectiviteit van dit soort initiatieven.
Online diagnose
Een online diagnose kan op verschillende manieren gesteld worden.
* Via een volledig geautomatiseerde zelf test. Dit is echter geen diagnose want er komt geen professional aan te pas.
* Online diagnose via beveiligd contact tussen hvl en patiënt. Bv. www.freemd.com
* Gecombineerde vorm waarbij je online een risicoprofiel vaststelt en daarna faceto-face contact hebt met een hulpverlener.
* Aanschaf van diagnostische zelftests (self-test-kits). Denk aan een zwangerschapstest. Als ze via internet worden aangeboden, vallen ze onder eHealth.
Voordelen van online diagnose
- Er is bewijs dat online diagnose voor bepaalde condities een betrouwbare en acceptabele zorgverlening kan zijn, die kostenbesparend werkt.
- Het kan ook drempelverlagend werken en mensen geruststellen bij onschuldige klachten en ze stimuleren hulp te zoeken bij serieuze klachten.
Nadelen van online diagnose
- Mensen kunnen ten onrechte gerustgesteld worden of ten onrechte hulp zoeken als gevolg van de zelfdiagnose wat leidt tot overconsumptie van zorg.
- Niet alle testen zijn even betrouwbaar of in het belang van de patiënt, doordat er commerciële belangen in het spel zijn. Het is daarom van belang dat de Inspectie Gezondheidszorg toeziet op de kwaliteit van deze zelftests.
Gevolgen van lage health literacy
- Beperkt gebruik van preventieve diensten,
- Verlate diagnose
- Minder goed gebruik van medicijnen,
- Verhoogde morbiditeit en sterftecijfers,
- Hogere ziekenhuisopnamen
- Slechtere gezondheid.
Lage literacy bestaat niet alleen bij ouderen, allochtonen en laag opgeleiden, ook adolescenten zijn slecht in staat om informatie te begrijpen en op waarde te schatten
Strategieën voor verbeteren eHealth literacy
- Leesniveau op websites niet moeilijker dan leesniveau groep 8.
- Vermijd jargon, gebruik simpele woorden en korte zinnen
- Gebruik plaatjes en maak gebruik van een eenvoudig design en kleuren.
- Bij apps: makkelijke touchscreen, eenvoud in design en gebruik picto’s. Mobiele toepassingen werken vaak beter voor verbeter literacy.
Er is behoefte aan instrumenten om health literacy beter te meten en onderzoeken.
Media literacy
De mate waarin men kan inschatten hoe betrouwbaar en objectief een bepaald nieuwsbron is.
3 aspecten van Betrouwbaarheid van een website
De betrouwbaarheid van websites met gezondheidsinformatie is een onderwerp van zorg. Betrouwbaarheid wijst op 3 aspecten:
* De technische componenten van de website of applicatie.
* De inhoud van de informatie, ook wel geloofwaardigheid, accuraatheid, kwaliteit.
* Het verwachte gedrag van de eindgebruiker.
Zorgen over zicht op betrouwbaarheid
- Het is lastig om websites te onderzoeken, omdat de content continue aangepast kan worden.
- De organisatie Health on the Net (HON) heeft een Code of Conduct, die gebruikt kan worden voor websites en als een kwaliteitstandaard kan fungeren.
- Kritiek is echter, dat onderzoek nodig is dat onderzoekt hoe mensen informatie zoeken en beoordelen, om het begrip betrouwbaarheid van websites beter te doorgronden.
Web 2.0
En volledig online platform voor interactieve apps, diensten en instrumenten voor eindgebruikers. Bij web 2.0 is de gebruiker niet alleen consument maar ook producent van informatie. De verwijzing naar tweede generatie webapplicaties is echter problematisch. Allereerst omdat er verschillende definities bestaan van de term ‘web 2.0’. De term lijkt vanuit de commercie ook gepushed te worden. Veel applicaties waren voor 2004 al in gebruik, dus bestonden al voordat de term ‘web 2.0’ bestond.
Aspecten van betrouwbaarheid
Betrouwbaarheid van online gezondheidsinformatie is een blijvend probleem is. Er worden twee aspecten van betrouwbaarheid onderscheiden
* Auteurschap en informatiekwaliteit. Iedereen kan gemakkelijk informatie delen. Dit gaat ten koste aan kwaliteit van de informatie.
* Anonimiteit, privacy en negatief netwerk. Er worden steeds meer persoonlijke verhalen gedeeld wat niet voor iedereen betrouwbaar is. Daarnaast kunnen mensen die delen belaagd worden.
Profiling
Mensen krijgen persoonlijke informatie en advertenties te zien die op hun persoonlijke voorkeuren en omstandigheden aansluit. Hierdoor kunnen mensen aangemoedigd worden commerciële producten te gebruiken voor klachten die ze hebben.
The HON code of conduct
Bevat richtlijnen voor advertenties en het transparant maken van commerciële belangen. Ook is er aandacht voor privacy aspecten.
Zelftest en voor- en nadelen
Een zelftest is een test die door een consument zelf wordt afgenomen, zonder betrokkenheid van een hulpverlener en die lichaamsstoffen gebruikt (urine, speeksel, bloed etc.).
* Voordelen van zelftesten zijn autonomie, empowerment, bescherming van privacy en gemak
* Nadelen zijn de veiligheid, het risico op een foutieve uitslag, het risico op angst en stress bij een positieve uitslag, de lage gevoeligheid van sommige testen en het risico op onnodige vervolgtesten bij een positieve uitslag.
Risico perceptie
Risico perceptie is de perceptie van iemand over de ernst van een ziekte (perceived severity) en de verwachte kans om een bepaalde ziekte op te lopen (perceived susceptibility).
Redenen om wel of geen zelftest te doen
Zowel de ernst van de gevolgen van de aandoening als de verwachte uitkomst van de test leken in eerste instantie van invloed op het wel of geen zelftest willen gebruiken. Echter, nadere analyses toonde aan dat de voornaamste reden waarom men een zelftest wilde gebruiken (boven een test door een hulpverlener) medische kennis is. Alleen die respondenten die ervan overtuigd waren dat ze voldoende medische kennis beschikten, wilden een zelftest doen.
Decision Aid (AD)
Bevat informatie over de opties en uitkomsten van een screening procedure, zodat een patiënt een keuze kan maken om wel of geen screening te doen. Twee voordelen van het gebruik van een online screening decision aid zijn:
* Deze kan gepersonaliseerd worden voor het individu die de tool gebruikt.
* Er kunnen veel meer mensen bereikt worden door lagere kosten en het gemak van de verspreiding.
Doelen chlamydia onderzoek
- Een evaluatie van het proces, waarbij wordt gekeken hoe goed de doelgroep bereikt wordt en hoe goed de interventie functioneert.
- Impact van de screening op de mate waarin chlamydia voorkomt bij de doelgroep.
Voordelen gezondheidsvoorlichting via social media
- Je kan makkelijk een grote groep bereiken
- Je kunt specifieke doelgroepen bereiken
- Social media hebben een interactief karakter
- Je kunt info op verschillende manieren aanbieden.
- Het inzetten van meerdere vormen van social media is het meest effectief, zeker als ze naar elkaar verwijzen.
Nadelen gezondheidsvoorlichting via social media
- Je kunt niet iedereen bereiken (b.v. geen internet of geen gebruik social media)
- Informatie is vluchtig waardoor je steeds nieuwe info moet aanbieden.
Social marketing
Social marketing maakt gebruik van marketing principes om bewustzijn, verandering in attitude en gedrag te bewerkstelligen op het gebied van sociale en gezondheidsproblematiek. De ‘Hearth truth’ campagne bijvoorbeeld informeert vrouwen over hartziekten via Twitter.
