thema 3 Flashcards
begrippen
associatie
- verbindingen tussen twee ‘psychische’ inhouden
- inhouden = waarnemingen, gevoelens of eigen voorstellingen
wetten:
1. contiguïteit
2. gelijkheid
3. contrasten
contiguïteit
wanneer 2 inhouden in een ruimte en/of tijd gelijktijdig voorkomen –> ontstaan associatieparen
vb.: citroen-zuur, …
gelijkheid
wanneer 2 inhouden sterk op elkaar gelijken –> ontstaan associatieparen
vb.: boter-margarine, …
contrasten
wanneer 2 inhouden extreem van elkaar verschillen –> ontstaan associatieparen
vb.: zomer-winter, …
vibratiuncules
de parallelle vibraties in het zenuwstelsel
- milde = plezier
- heftige = pijn
secondaire associaties
- type dat gebaseerd is op de eigen wil
- verloopt meer bewust
primaire suggestie
- ongeveer gelijk met de drie associatie wetten
secondaire suggestie
- bouwt verder op de primaire
- houdt rekening met individuele verschillen, aparte omstandigheden, lichaamstoestand –> verklaard waarom individuen vreemde en andere associaties leggen
apperceptie
- kern van de opvatting van het herbartianisme van instructie
- is de activiteit/proces van het assimileren, aanpassen en identificeren van een voorwerp, impressie of idee
interesse
- bepaald door wat in het verstand aanwezig is
- wat men kent is richtinggevend voor wat men wil/zal leren
herbartianen
- zorgen dat nieuwe leerinhoud verankerd wordt op wat al aanwezig is in het onbewuste
- niet nieuws aanleren zonder dat her eerst gekoppeld kan worden aan de reeds aanwezige ideeën
geheugenonderzoek
- vergeten
-vergeetcurve:
waarbij vergeten als een functie over tijd heen - hoe langer de tussentijd, hoe minder correct
klassieke conditionering
de nieuwe stimulus (belletje) had de oorspronkelijke stimulus (eten of tik van de hamer) vervangen –> het combineren en verbinden van de twee stimuli is
4 connectiewetten
- Law of effect
- Law of readiness
- Law of exercise
- Associative shifting
- gevolgen van het uitgelokte gedrag
Law of effect
wat volgt op het uitgelokte gedrag heeft een effect op de mate van de connectie tussen stimuli en respons
Law of readiness
als lerende klaar is om iets nieuws te leren dan zullen ze het gemakkelijker nieuwe inhouden oppikken
Law of exercise
hoe meer herhaling van de realtie van stimuli en respons, hoe sterker de relatie
Associative shifting
bij voldoende herhaling kan een ander stimuli die in kleine mate verschild van de oorspronkelijke volgen
positive reinforcement
een positieve bekrachtiger zoals een stempeltje
negative reinforcement
een negatieve bekrachtiger bv.: straf
extinctie
weglaten van positieve bekrachtigers leidt tot afname van het minder gewenste gedrag
‘precorrectieve’ aanpak
bv. lerende die elke ochtend in de klas regels luidop herhalen
prompting
verwijst naar het voordoen, beschrijven van het gewenste gedrag en mag enkel gebeuren nadat een lerende eerst heeft uitgeprobeerd
chaining
verwijst naar uitwerking van een gedragsteken
shaping
gedrag dat in de richting van heet gewenste gedrag is direct positief bekrachtigen en dan hogere eisen te stellen aan het gedrag of ‘successieve approximatie’
‘schedules of reinforcement’
bekrachtigingschema’s –> eindgedrag opgesplitst in kleine deelstappen
‘taakanalyse’
om een functionele analyse van het gewenste gedrag uit te voeren
taxonomieën
ordeningssystemen waarmee instructieverantwoordelijke beter de leerdoelen kunnen structureren en voldoende aandacht hebben voor de verschillende dimensies
- kenmerk = hiërarchisch
gedragsdimensies
- weten, inzien, toepassen en integreren
- opeenvolgende gedragingen in een leerproces worden opgebouwd
inhoudsdimensies
geven hiërarchische ordening van de leerstof weer
transferniveaus
leerdoelen moeten eerst vakspecifiek verwerven en dan geleidelijk ruimer toepasbaar maken
geprogrammeerde instructie (GI)
een instructiesysteem waar leermaterialen en media centraal staan in de instructiesetting
- kenmerken:
1. principe van de kleine stappen
2. principe van de juiste antwoorden
3. principe van de onmiddellijke controle en terugkoppeling
4.principe van de geleidelijke vooruitgang
5. principe van de meetbaarheid
6. principe van de open antwoordvorm
7. principe van eigen tempo
8. principe van aanpassing
principe van de kleine stappen
lerende krijg info in kleine hoeveelheden en vorderen op een geordende wijze naar het nagestreefde leerdoel
principe van de juiste antwoorden
zorgt dat lerende geen fouten kunnen maken
principe van de onmiddellijke controle en terugkoppeling
lerende krijgt onmiddellijk na antwoord of het juist of fout is
principe van de geleidelijke vooruitgang
fading of vanishing = steeds minder hulp (cues) geven
principe van de meetbaarheid
een antwoord geven waarvan de juistheid gemeten kan worden
principe van de open antwoordvorm
overt respons –> lerende moet open antwoord geven
principe van eigen tempo
lerende op eigen tempo leren anders is het leerproces verstoord
principe van aanpassing
programma moet zich aanpassen aan de lerende
feedback
drie soorten:
1. feedup
2. feedback
3. feedforwards
feedup
in welke mate bereik ik de doelen? wat doe ik nu al goed en wat nog extra?
- benadrukt relatie met leerdoelen
feedback
hoe heb ik het tot nu toe aangepakt?
- nadruk op het afwegen of aan de verwachtingen, indicatoren, criteria is voldaan
feedforwards
wat doe ik daarna?
- nadruk op de volgende stap
defining Mastery
bepaal het einddoel van de lerenden en het uiteindelijke leerdoel
planning for Mastery
opeenvolgende instructiestappen worden vastgelegd en de subdoelen die bereikt moeten worden
teaching Mastery
rekening houden dat niet alle leerlingen de ‘Mastery Learning’-principes kennen of halen
grading Mastery
leerproces is afgerond als de lerende het voorgestelde A-level haalt
tijd
een individueel iets
verschillende lerenden zullen meer of minder tijd nodig hebben
‘Mastery Learning’-aanpak
- Defining Mastery
- Planning for Mastery
- Teaching for Mastery
- maximaal tijd gegeven aan alle leerlingen
- Grading for Mastery
- optimistische opvatting over de impact van instructie (benadering)
Mastery Learning
- is effectief
- sleutel is het feedback - en correctiemechanisme
- minder efficiënt want meer leertijd
- mate van effectiviteit
- jonge lerenden hebben minder baat
Direct Instruction (DI)
- instructieverantwoordelijke staat centraal
- stap-voor-stap gestructureerde opbouw (scripts)
SYSTEEM
1. modeleren
2. samen oplossen
3. nieuwe opgave als test
KENMERKEN - duidelijke en systematische instructie
- uitgeschreven lesplannen
- strak tempo
- succescriterium (Mastery Learning)
- kansen om deelvaardigheid te oefenen
- algemene toetsen
- niveaugroepjes
- ondersteunen van lerenden (scaffolding)
- geïntegreerd samen met andere instructieaanpakken
- integratie van strategieën
- lesafsluiting
- oefenen
contingency contracting
combineert men een negatieve respons met een gedrag dat men wenst te veranderen
KENMERK
- afspraken maken rond al dan niet bekrachtigen van het gedrag (mondeling of schriftelijk contract)
sociale bekrachtigers
een aanmoediging, aandacht, fysiek contact, …
materiële bekrachtigers
snoep, geld, foto’s, …
activiteitsbekrachtigers
afgeleid = Premack-principe
om te mogen participeren in een sterk gewaardeerde activiteit
SODA
- Stiptheid
- Orde
- Discipline
- Attitude
