Thema 2, hoofdstuk 4 Flashcards
Neonaat:
Een pasgeboren baby
Braxton-Hicks-contracties
(voorweeën of valse weeën)
Vanaf 4 maanden trekt de baarmoeder - die uit spierweefsel bestaat - uit voorbereiding op de bevalling af en toe samen, maar kondigen niet de geboorte van de baby aan.
Weeën: het begin van de geboorte
Bevalling verloopt in 3 fasen:
1. Ontsluitingsfase;
2. Uitdrijvingsfase;
3. De uitdrijving van de placenta met navelstreng.
Gemiddeld 266 dagen na conceptie zorgen hormonen als CRH en oxytocine voor de start van een bevalling.
Oxytocine hoog genoeg? Dan begint baarmoeder periodiek samen te trekken (weeën).
Tijdens de prenatale periode groeit de baarmoeder met de foetus mee.
Bevalling verloopt in 3 fasen:
1. Ontsluitingsfase;
Weeën komen om de 8 á 10 minuten, duren ca 30 sec. Dienen om het hoofd van de foetus tegen de baarmoederhals (verbindingsstuk tussen de baarmoeder en de vagina) te drukken.
Weeën komen steeds langer en vaker, en aan het einde om de 2 min, met een duur van 2 min.
Uiteindelijk (overgangsfase) opent de baarmoedermond zich volledig en rekt genoeg mee om het hoofd van de baby te laten passeren.
- Uitdrijvingsfase;
Baby wordt met elke wee zichtbaarder, waardoor de vagina wordt opgerekt.
Soms volgt een episiotomie - een knip om de vagina te vergroten.
Fase eindigt met geboorte en duurt circa 90 min. - De uitdrijving van de placenta met navelstreng;
Verloopt makkelijk en duurt slechts enkele minuten.
Bevalling van een eerste kind duurt ongeveer 16 tot 24 uur.
Culturele factoren beïnvloeden bevallingen.
Bevallen tussen het werk door in Afrika - medicalisering van de bevalling in Westerse landen.
Perinatale zorg
De medische zorg aan zwangeren en kinderen rondom de geboorte.
Systeem van zorg en de verloskundige.
13% thuis bevallen.
APGAR-score
Een standaard meetsysteem waarmee de gezondheid van een pasgeboren baby kan worden bepaald.
Eigenschappen:
1) huidskleur (Appearance)
2) hartslag (Pulse)
3) reflexen (Grimace)
4) spierspanning (Activity)
5) ademhaling (Respiration)
1 minuut & 5 minuten na de geboorte wordt voor elke eigenschap een score gegeven.
Problemen? Na 10 min nog een keer.
Score van 1-10.
7-10 is normaal;
4-7 kan behandeling nodig zijn;
3 of minder; direct handelen.
Kritiek APGAR-score
- Lage score betekent niet perse dat er sprake is van geweest van zuurstoftekort bij de geboorte;
- Interobserver variability: niet objectief & verschillende scores in verschillende landen;
- aantal APGAR-criteria werken niet goed bij premature baby’s;
- ‘50 bedacht, er zijn modernere alternatieven.
Anoxia
Zuurstofgebrek van een paar minuten bij een baby, dat kan leiden tot hersenbeschadiging doordat hersencellen afsterven of door zo’n hoge bloeddruk waardoor er bloedingen in de hersenen optreden.
Fysieke verschijnselen na de geboorte
- Vanwege de stuwing en het nauwe geboortekanaal hebben baby’s vaak een gehavend taps toelopend hoofd;
- Bedekt met Vernix (huidsmeer) - een dikke, vettige, kaasachtige substantie die de doorgang in het geboortekanaal vergemakkelijkt.
(Nu wordt geadviseerd dit te laten zitten ivm antibacteriële en temperatuur-regulerende eigenschappen. - Lichaam bedekt met lanugo (fijn, donker donshaar). Zal snel verdwijnen.
- Oogleden kunnen gezwollen zijn door een opeenhoping van vocht tijdens de bevalling
- Soms heeft baby bloed of andere substanties op het lichaam.
Hechting
het intieme, fysieke en emotionele contact tussen de ouder / verzorger en kind, dat volgens sommigen in de periode direct na de geboorte dient plaats te vinden en zou cruciaal zijn voor de vorming van een duurzame relatie.
Huid-op-huid-contact moeder en kind zou tot diepe, emotionele hechting leiden.
Weinig steun voor kritieke periode van hechting.
Wel belangrijk is dat baby’s na de geboorte worden gestreeld en gemasseerd. Dit bevordert de aanmaak van chemicaliën in de hersenen die de groei in werking zetten.
Begin van communicatie met het kind.
Massage: hormonen komen vrij die gewichtstoename, spierontwikkeling en het vermogen om met stress om te gaan bevorderen.
Kinderen die liefdevol en goed worden verzorgd en worden gestimuleerd, ontwikkelen zich beter.
Premature baby:
baby die minder dan 38 weken na de conceptie ter wereld komt.
(6 á 7%).
Als foetus niet helemaal kunnen ontwikkelen. Meer kans op ziekte en sterfte.
Laag geboortegewicht.
(normaal gewicht is 3400 gram)
Gevoelig voor infecties.
Problemen met de zuurstofopname.
Premature baby’s gevoelig voor stimuli.
Ademhaling kan stokken, hartslag kan trager worden.
Bewegingen zijn ongecoördineerd, schokkerig overkomen en lijken te schrikken.
60% van de te vroeggeboren baby’s heeft geen problemen.
Einde eerste jaar slechts 10% grote problemen.
5% van hen is ernstig gehandicapt.
Naarmate ze ouder worden meer problemen:
- leer- of gedragsstoornissen;
- lager IQ dan gemiddeld;
- groter risico op psychische en/of fysieke coördinatieproblemen.
Baby’s met een laag geboortegewicht:
wegen minder dan 2500 gram.
Oorzaak: steeds hoger wordende moederleeftijd.
Meer meerlingengeboorten door vruchtbaarheidsbehandelingen.
Groeivertraagde baby:
baby die als gevolg van een vertraagde groei 90% (of minder) weegt dan het gemiddelde gewicht van kinderen van dezelfde leeftijd.
(RDS) Respiratory Disstress Syndrome:
Ernstige longaandoening tgv onvoldoende rijping van de longblaasjes.
Overmatig kreunen en een intrekkende borst bij elke ademhaling.
Vaak in couveuse gelegd.
Teveel zuurstof: kans op beschadiging netvlies en blindheid.
Baby’s met een zeer laag geboortegewicht (kleinsten van de kleinsten)
Baby die minder weegt dan 1250 gram en/of minder dan 30 weken in de baarmoeder heeft gezeten.
Heel klein, oogjes dichtgeplakt, huid is donkerrood.
In groot gevaar omdat organen nog niet zijn volgroeid.
De levensvatbare leeftijd:
Het moment waarop een te vroeggeboren baby kan overleven, ligt nu op 24 weken na de conceptie.
Eerder dan 24 weken? <50% kans op overleven.
Medisch kosten extreem veel hoger, positieve afloop vaak onwaarschijnlijk. Ethische discussie.
