Thema 11: Overgevoeligheidsreactie van het immuunsysteem

Question 1

1. Uitleggen wat de eigenschappen van stoffen moeten zijn om als allergeen een overgevoeligheidsreactie kunnen opwekken.

Answer 1

• Allergeen: een ongevaarlijk, onschadelijk antigeen dat een allergische reactie kan veroorzaken. Is oplosbaar in water, is meestal een klein eiwit, is een T-cel afhankelijk antigeen.
  o Dezelfde immunologische processen als bij een normale afweer reactiemechanisme.
  o Maar abnormaal omdat de respons buitensporig is of te weinig geremd is > weefsel schade.
  o Ontwikkelt zich na (een tweede) contact met het ongevaarlijk antigeen, het allergeen, waarvoor de persoon gevoelig is.
• Voorwaarde:
  o Herhaald allergeen contact (lage dosis)
  o Activatie Th-cellen > effector Th2 lymfocyten> productie IL-4, IL-5
  o B-lymfocyten: isotype switch IgM naar IgE
  o Mestcelactivatie
  o Erfelijke factoren spelen een rol

Question 2

1. De classificatie van overgevoeligheidsreacties volgens Coombs and Gell uitleggen en een voorbeeld van ieder type noemen.

Answer 2

• Type 1: Ag (allergeen) in milieu veroorzaakt een ontstekingreactie. Bijv. hooikoorts, astma
• Type 2: Ag vast op eigen cellen veroorzaakt een ontstekingsreactie. Bijv. antibiotica penicilline
• Type 3: niet opgeruimde Ag-Ab complexen veroorzaken een ontstekingsreactie. Bij. Een injectie van niet-humaan insuline bij diabetes patiënten.
• Type 4: Ag via APC aan Th-cel veroorzakt een ontstekingsreactie bijv. contact met metaal.

Question 3

2. De klassieke verschijnselen van een type I overgevoeligheidsreactie beschrijven.

Answer 3

• Ontsteking van neusslijmvlies.
• Symptomen zoals: niezen, jeuk, loopneus, verstopte neus, kriebelhoes of tranende ogen.
  o Functie van mestcellen en basofielen beschrijven in allergische reacties.

Question 4

3. De functie van mestcellen en basofielen beschrijven in allergische reacties.

Answer 4

• Een IgE-gemedieerde immuunrespons is vaak een gewenste reactie die het lichaam verdedgt tegen multicellulaire parasieten.
• Een andere manier om meercellige parasieten te verwijderen is door: hoesten, niezen, neus snuiten, overgeven, diaree, krabben doordat jeuk ontstaat, verhogen van de slijm toevoer.
• Meestcellen en granulocyten hebben een IgE- receptor.
• Hier bindt IgE aan
• Hierbij komen vasoactieve mediatoren vrij zoals histamine, serotine, hepaine en PAF.
• Vasoactieve mediatoren komen vijr uit de granulen van door allergeen-geactiveerde mestcellen.
• Dit leidt tot ongewenste weefselbeschadigingen met ziekte beelden als asmta, hooikoorts, atopisch eczeem, bepaalde vormen van migraine en/of anafylactische shock.
• Hoe hoger IgE respons des te ernstiger de allergische reactie.

Question 5

• Mestcellen en basofielen

Answer 5

hebben een hoog affiene IgE receptor die IgE binden met een hoge affiniteit. Cross-linking van de receptorr door allergeen leidt tot activatie en degranulatie  histamine komt vrij.

Question 6

• Eosinofielen, monocyten, macofagen, lymfocyten hebben

Answer 6

een laag affine IgE receptor. Cross-linkage van de receptor geeft activatie en degranulatie. Verdedigingsmechanisme tegen parasitaire infecties.

Question 7

• Anafylactische shock

Answer 7

overgevoeligheid, vorm van allergie die wordt teweeggebracht door de vereniging in het lichaam van een bepaald antigeen met een specifiek soort antistoffen

Question 8

4. De bijzondere functie van IgE immuunglobulinen en IgE receptoren toelichten.

Answer 8

• IgE gemedieerd immuunrespons verdedigt het lichaam tegen multicellulaire parasieten.
• Er ontstaat een explosieve inflammatoire reactie door activatie van mestcellen, eosinofielen granulocyten en/of basofiele granulocyten.
• Dit dood en verwijdert de parasiet.
• Bij Type 1 overgevoeligheidsreactie heeft IgE receptor op de mestcellen en basofielen een hoge affiniteit voor het allergeen.
• Door de gecrosslinkte binding van het allergeen, met minimaal twee IgE receptoren, worden de cellen geactiveed en komt er door degranulatie histamine vrij.

Question 9

6. Stap voor stap het proces van sensitisatie door een in te ademen allergeen beschrijven. De rol van T-cellen, cytokines, IgE en mestcellen daarbij toelichten.

Answer 9

• Lokale type I overgevoeligheidsreactie. Lokale reactie tegen pollen veroorzaakt hooikoorts.
• Systematische typ I overgevoeligheidsreactie. Reactie over het gehele lichaam. Mogelijke prikkels zijn geneesmiddelen, fysische prikkels, voedseltoevoegingen, voedingsmiddelen of late.
• 1e contact allergeen: sensitisatie zonder klinische symptomen
• 2e contact allergeen: mestcel activatie en klinische symptomn (degranulatie)
• Allergeen binding leidt tot crosslinking van minimaal 2 IgE receptoren > activatie van de mestcel > degranulatie.

Question 10

7. De vroege en late immuunrespons van IgE-gemedieerde allergieën beschrijven.

Answer 10

• Histamine, heparine: vergiftigen parasiet, vergroten de doorlaatbaarheid van de bloedvatwand en activeert het endotheel
• Tryptase, chymase, cathepsin G, carboxypeptidase: herschikken her weefsel
• Cytokinen: TNF-alfa: stimuleert inflammatie, stimuleer cytokine productie door veel verschillende type cellen, activeert het endotheel.
• 5-15 min na triggering door allergeen
• Reactie duurt 60-90 min
• Acute reactie op het vrijkomen van mediatoren (oa histamine) uit mestcellen en basofielen

Question 11

• Late fase reactie: worden nieuw gesynthetiseerd en uitgescheiden

Answer 11

• IL-4, IL-13: stimuleren Th2-cell response
• IL-3, IL-5, GM-CSF: stimuleert eosinofiel productie en activatie
• CCL3: trekt monocyten, macrofagen en neutrofielen aan
• Leukotrienes C4, D4, E4: veroorzaken spiersamentrekkingen
•  4-6 uur triggering door allergeen
•  reactie duurt langer (uren)
• Reactie op synthese en vrijkomen van mediatoren (IL-4, TNF) > ontstekingsreactie > oedeem en infiltratie van diverse ander celtypen: oa eosinofiele granulocyten.

Question 12

8. Aangeven welke factoren van invloed zijn op het ontwikkelen van een overgevoeligheidsreactie na blootstelling aan een allergeen antigeen

Answer 12

• De route van binnenkomst en locatie van her allergeen bepaalt:
  o Waar de mestcellen worden geactiveerd en degranueren
  o Waar de ontstekingsreactie plaats vindt
  o De symptomen en ernst van de allergie

Question 13

9. Uitleggen welke symptomen je kunt verwachten afhankelijke van het type allergeen waarmee contact is en de route waardoor het allergeen het lichaam binnendringt.
   - Huid

Answer 13

o mogelijke symtomen: eczeem/blaren.
o Bij herhaald allergeen contact zal de IgE-gemedieerde mestcel activeren
o Afgifte van oa histamine.
o Een gevolg hiervan is zwelling, weefselschade, pijn, roodheid.

Question 14

9. Uitleggen welke symptomen je kunt verwachten afhankelijke van het type allergeen waarmee contact is en de route waardoor het allergeen het lichaam binnendringt.
   - Luchtwegen:

Answer 14

o Mogelijke symptomen in hogere luchtwegen: hooikoorst, astma, alveolitis.
o Herhaald allergeen contact resulteert in de IgE- gemedieerde mestcel activatie waarna histamine wordt afgegeeven.
o Gevolg: zwelling en mucusproductie door eosinofiele granulocyten > snotterigheid.

Question 15

9. Uitleggen welke symptomen je kunt verwachten afhankelijke van het type allergeen waarmee contact is en de route waardoor het allergeen het lichaam binnendringt.
   In lagere luchtwegen:

Answer 15

o Kan astma ontstaan.
o Na herhaald contact met allergeen vindt de IgE-gemedieerde meestcel activatie plaats, wat gevolgd wordt door de afgifte van histamine.
o Gevolg: is zwelling en spiercontractie in de bronchiën.

Question 16

9. Uitleggen welke symptomen je kunt verwachten afhankelijke van het type allergeen waarmee contact is en de route waardoor het allergeen het lichaam binnendringt.
   Cardiovasculair systeem:

Answer 16

o Mogelijke systematische anafylaxie/anafylactische shock
o Anafylactische shock: allergeen verspreidt zich snel over het hele lichaam en het hele lichaam is betrokken bij de allergische reactie.
o Histamine komt systematisch vrij wat acuut op de bloedvaten reageert (verwijding, doorlaatbaarheid).
o Gevolg: uitvallen van functies > shock

Question 17

9. Aangeven welke diagnostische tests gangbaar zijn voor het aantonen van een type I overgevoeligheid bij een bepaald individu.

Answer 17

• Huidtesten > acute reactie

- Bloedtesten > IgE concentratie bepalen

Question 18

10. Drie verschillende strategieën noemen waarmee type I overgevoeligheidsreacties kunnen worden behandeld en een specifiek voorbeeld van iedere strategie kunnen geven.

Answer 18

1. Preventie: voorkom allergeen contact
2. Farmacologisch: behandel de symptomen:
   o Anti-histamine
   o Remmen ontstekingsproces
   o Spier relacatie
   o Remmen IL-4
   o Blokkade degranulatie mestcellen (remt vroege en late fase). Geef gehumaniseerde anti-IgE receptor antistoffen. Geef IgE Fc-fragmenten (geen allergeen binding)
3. Immunologisch:
   o Desensitisatie: induceer met intact allergeen en B-cel switch naar IgG antistoffen
   o Vaccinatie: induceer met allergeen peptiden allergeen specifieke IgG antistoffen.

Question 19

11. Uitleggen wat het immunologisch mechanisme van immunotherapie voor de behandeling van sommige type I overgevoeligheidsreacties is.

Answer 19

• Immunotherapie: desensitisatie door serie behandeling met oplopende dosis allergeen.
• Doel: beïnvloeden van de Th2-respons > B-lymfocyten activeren zodat deze IgG4 ipv IgE antistof produceren.
• Th-cellen helpen B-cellen met het produceren van antistofproductie tegen allergeen van type IgG4 (ipv IgE)

Question 20

12. Het ontstaan van astma uitleggen als voorbeeld van een type I overgevoeligheidsaandoening.

Answer 20

• Bij een type I overgevoeligheidsreactie in de lagere luchtwegen is er een acute reactie en een chronische reactie.
• Bij de acute reactie zorgt een lage dosis allergeen voor activatie van de mestcellen, die zorgen voor contractie van de spiercellen, mucus secretie/zwelling en productie van cytokinen.
• Bij de chronische reactie zorgt een lokale ontstekingsreactie voor contractie van de spiercellen in de bronchiën, aanvoer van leukocyten en productie van ontstekings cytokinen.