srodki kontrastowe rtg Flashcards
srodki cieniujace negatywnie to
-niski wspolczynnik pochlaniania prom X
-GAZY
-basic zastosowanie to badanie dwukontrastowe pp (wykorzystanie dwutlenku wegla/powietrzna z siarczanem baru)
srodki cieniujace pozytywnie
-pochlaniaja prom rentgenowskie bardziej niz tkanki ciala
-bar i jod (wspolczynnik pochlaniania od 50 do 100 razy wiekszy od tkanek miekkich)
-srodki ropzuszczalne
-s nierozpuszczalne w h2o - zawiesina siarczanu baru
siarczan barytu
-zawiesina do badania pp
-badanie pojedycznego kontrastu mala gestosc 0,5-1g zawiesiny
-metoda podwojnego kontrastu to 2-3,5g
-
siarczan barytu jest
niewchlanialny przez pp wiec calkowicie bezpieczny dla pacjenta ale wydostanie sie poza sperforowany pp moze stymulowac ziarniniaki i zrosty
olejowe srodki cieniujace
-estry etylowe, kwasy tluszcowe, jodowanie oleju makowego xd
-sialografia, limfografia, embolizacja guzow watroby czasem
srodkie cieniujace rozpusczalne w h20
-hepatotrpowe (powinowactwo do watroby, wydzielane sa do zolci, rzadko uzwane)
-urotropowe ( srodnaczyniowo -urografia, TK, angiografia) zybko pentruja do przestrzeni zewnatrzkomorkowej, wydalane przez nery
podane bezposrednio - ureteropielografii, pielografii, cystografii, histerosalpingografii, fistulografii, cholangiopankreatografii wstecznej i cholangiografii przezskórnej, śródoperacyjnej i pooperacyjnej
czesciej uzywane sa preparaty
niejonowe niskomolalane bo mniej DN i sa lepiej znoszone
najczestsze DN
-uczucie goraca
-zaczerwienienie
-metaliczny smak
-swedzenie
-zawroty glowy
DN najczesciej do 20 min po podaniu
Odczyny idiosynkratyczne
anafilaktoidalne
-nagle
-jka alergia
-pokrzywka
-swiad
-skurcz oskrzeli i krtani, wstrzas
-przez aktywacje histaminy/serotoniny - najczesciej w 3 dobie
Odczyny
nieidiosynkratyczne
nieanafilaktoidalne
-podloze chemotoksyczne, osmotyczne lub bezpośrednio
związane z toksycznością narządową
-zależne są od dawki, drogi i miejsca podania, stężenia oraz budowy preparatu
-ojawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, zaburzenia rytmu i funkcji serca, uszkodzenie naczyń.
Bezpośrednie działanie organotoksyczne obejmuje
zmiany powodowane w sercu, naczyniach i płucach
Nefropatia indukowana środkami cieniu
-ostra niew nerek po kontrascie
-w ciagu 2 -3dni
-wzrost stężenia kreatyniny w surowicy o ponad 25% Club
0,5 mg/dl) wartości wyjsciowej
-Szczególnie zagrożeni są chorzy z wyjściową niev.rydolnością nerek, zwłaszcza w przebiegu
cukrzycy
- Niewydolność zazwyczaj jest odwracalna,
jednak u niektórych pacjentów może dojść do trwałego upośledzenia czynności nerek
Szczególna ostrożność i rozwaga zalecane są przy
śródnaczyniowym podawaniu preparatów jodowych
pacjentom z
chorobą Gravesa-Basedowa, wieloguzkowym wolem tarczycy, guzem chromochłonnym
lub niedokrwistością sierpowatokrwinkową. Wodne
jodowe środki cieniujące są przeciwwskazane u osób
z jawną nadczynnością tarczycy.
Pacjenci cierpiący na cukrzycę i z niewydolnością
nerek leczeni metforminą ze względu na możliwość
wystąpienia kwasicy mleczanowej powinni
przerwać terapię dobę przed podaniem środka cieniującego
i kontynuować przerwę przez dwie doby po jego podaniu
