BRZUCH Flashcards
WRZODY 12 LUB ZOLADKA OBRAZ rtg
-Naddatek cieniowy umiejscowiony najczęściej na
tylnej ścianie żołądka w okolicy krzywizny mniejszej lub na przedniej ścianie opuszki dwunastnicy. W rzucie profilowym przedstawia się jako krater uwypuklający się poza zarys światła żołądka
z obrzękiem w najbliższym sąsiedztwie (płaskie,
gładko zarysowane mvypuklenie ściany żołądka)
zwezenia odzwiernika
Dominujące objawy to wymioty po posiłku, nudności, uczucie pełności i/lub bóle w nadbrzuszu
-Rozszerzenie światła żołądka.
■ W początkowej fazie badania wzmożona perystaltyka, która stopniowo słabnie i zanika.
■ Zaleganie środka cieniującego w
Masywny krwotok z górnego odcinka
przewodu pokarmowego basic badanie
TK (po dożylnym podaniu środka cieniujacego
Metoda umożliwia rozpoznanie krwotoku, gdy szybkość wynaczynienia
krwi wynosi > 3 ml/min.
Perforacja ściany żołądka lub dwunastnicy basic badanie
RTG (zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej w pozycji
stojącej lub w pozycji leżącej na lewym boku przy poziornym przebiegu promieni
-W przypadku perforacji do wolnej jamy otrzewnej
powietrze gromadzi się w pozycji stojącej pod obu
kopułami przepony, a w pozycji leżącej na lewym
boku - między prawą boczną ścianą jamy brzusznej a wątatroba
Rak żoladka basic badanie
RTG (dwukontrastowe badanie żołądka i dwunastnicy )
-We wczesnym okresie rozpoznanie może być
trudne. Naciek dotyczy fałdów błony śluzowej
i powoduje miejscowe spłaszczenie, zanik fałdów,
nieregularny ich układ lub płytkie owrzodzenie
-W okresie zaawansowania występują dwa rodzaje zmian w postaci elementów wypukłych
(ogniskowe wpuklanie się do światła żołądka guza,
często o płatowej, nierównej powierzchni) oraz
zagłębionych (nadżerki lub owrzodzenia) będące
wyrazem częściowej martwicy nacieku nowotworowego.
rak zoladka tk
Ogniskowe zgrubienie ściany żołądka.
■ Zatarcie jej warstwowej budowy.
■ Powiększenie węzłów chłonnych, jak w USG, oraz
węzłów okołoaortalnych.
■ Przerzuty w wątrobie (ogniskowe zmiany hipodensyjne)
rak zoladka bad uzupeniajace
( wrykonywane w przypadku podejrzenia uogólnienia
zmian nowotworowych)
PET-TK
Polipy żoladka
basic bad
RTG (dwukontrastowe badanie żołądka i dwunastnicy)
-ymptomatologia zmian
■ Okrągłe lub owalne, rzadziej gładkościenne ubytki wypełnienia. Polipy hiperplastyczne zv.rykle są
mnogie. Mogą być związane szeroką podstawą ze
ścianą żołądka. uszypulowate charakteryzuja sie duza ruchomoscia
Uchyłki żołądka i dwunastnicy bas bad
RTG (jedno- lub dwukontrastowe badanie żołądka
i dwunastnicy
-W żołądku umiejscawiają się zwykle na tylnej
ścianie pod wpustem, natomiast w dwunastnicy
po przyśrodkowej stronie części zstępującej. Ujawniają się jako gładkościenny naddatek cieniavvy
(kieszonka) o wielkości 5-15 mm. W przeciwie11-
stwie do choroby wrzodowej fałdy błony śluzowej
w okolicy uchyłku są prawidłowe. W przypadkach
dużych uchyłków w pozycji stojącej może być widoczny poziom płynu, powyżej którego znajduje
się powietrze.
Najskuteczniejsza metoda rozpoznawania wczesnej wznowy raka zoladka to
PET TK
Przepuklina zoladka
-najczestsza to wslizgowa rozworu przelykowego przepony, przeniesienie przeponowego odcinka zoladka do klatki
-bas badanie to RTG (badanie przełyku i żołądka po doustnym podani u środka cieniującego
-
jelito cienkie zdjecie przegladowe jamy brzusznej kiedy
-niedroznosc (poziomy plynu i poszerzone petle)
-perforacja (powietrze pod przepona - srodotrzewnowa, wokol nerek i nadnerczy - zaotrzewnowa
jelito cienkie jednokontrastowe bad kiedy
ocena jelita jak nie mozna wykonac innych badan jak enteroliza klasyczna, enterografia tk lub mr
PRZECIWSKAZANIE TO CALKOWITA NIEDROZNOSC PP
Dwukontrastowe badanie jelita cienkiego - enterokliza KIEDY
-preprarat barytowy i metyloceluloze
-choroby zapalne jelita, ucylki, polipy i zespol polipowatosci, now
PRZECIWSKAZANIE TO CALKOWITA NIEDROZNOSC
TK wykonywane w celu oceny jelita cienkiego z doustnym wypełnieniem jego światła środkiem cieniującym nosi nazwe
natomiast
światło jelita jest wypełnione za pośrednictwem sondy dojelitowej to jest to
enterografii TK
enterokliza TK
Fistulografia polega na
na wypełnieniu
środkiem cieniującym rozpuszczalnym w wodzie
kanału przetoki zewnętrznej wraz z jej ewentualnym
połączeniem ze światłem przewodu pokarmowego.
Nie wymaga przygotowania pacjenta
lesniewski crohn TK
Objawy zwężenia światła jelita, prestenotyczne
rozszerzenie światła, przetoki, ropnie międzypętlowe, przepukliny wewnętrzne, zrosty jak w czasie enteroklizy.
■ Po dożylnym podaniu środka cieniującego przekrwienie ściany, często z jej pogrubieniem (objaw
“tarczy strzelniczej” spowodowany przekrwieniem błony śluzowej oraz błony mięśniowej właściwej i surowiczej przy pogrubiałej hipodensyjnej
błonie podśluzowej).
■ Objaw „grzebienia” - liczne, wyraźnie widoczne
naczynia dochodzące do objętego naciekiem zapalnym odcinka jelita.
-powiekszone wezly xhlonne
guz neuroendokrynny bas badanie
Enterokliza RTG
Okrężne lub jednostronne zwężenie światła jelita.
■ W przypadku nieprawidłowej masy w krezce (naciek, powiększone węzły chłonne) może wystąpić
kątowe zagięcie oraz rozsunięcie i usztywnienie
pętli jelita cienkiego.
TK (przed dożylnym podaniem środka cieniującego
i po jego podaniu)
■ Badanie uzupełniające, gdy wynik enteroklizy jest
negatywny lub niejednoznaczny, ujawniające guza
w ścianie jelita, ewentualny oczyn desmotyczny
w krezce i przerzuty do wątrob
Uchyłek Meckla
Enterokliza RTG/ Enterokliza TK
Ślepy odcinek jelita położony przy ścianie przeciwległej do przyczepu krezki, w którym może zalegać przez dłuższy czas podany dojelitowo środek
cieniujący.
■ Umiejscowienie uchyłku najczęściej w odległości
50-100 cm od zastawki kretniczo katniczej
zap wyrostka
Poszerzenie światła wyrostka robaczkowego
>6mm.
■ Zgrubienie ściany wyrostka robaczkowego
>3 mm.
■ Hipoechogeniczny obrzęk wokół wyrostka robaczkowego.
■ Często złóg wapienny w świetle wyrostka robaczkowego.
Tomografia komputerowa - kolonografia TK
Technika badania polega na v.rykonaniu tomografii komputerowej po v.rypełnieniu jelita grubego podanym
doodbytniczo gazem: powietrzem lub dwutlenkiem
węgla.
Spośród wskazari do
badania z użyciem pozytywnych srodkow cieniujacych cych (zawiesina siarczanu baru, rozcieńczone do 5%
jodowe środki cieniujące) wymienia sie:
-utrwalone, nienowotworowe zwężenia światła jelita,
■ umiejscowienie niedrożności jelita,
■ rozpoznanie oraz umiejscowienie przetok i ropni
międzypętlowych
Badanie MR znajduje szczególne zastosowanie
w ocenie stopnia zaawansowania raka
odbytnicy
pierwszoplanowa metoda badania w przypadku zapalenia ucylkow
TK
Objawy zapalenie uchyłków:
Zgrubienie ściany jelita (> 4 mm) i zwężenie
światła w miejscu występowania uchyłków,
najczęściej w okrężnicy esowatej.
El Wzmocnienie kontrastowe ściany jelita po dożylnym podaniu środka cieniującego.
El Naciek zapalny w krezce jelita, ewentualnie ropieri z poziomem płynu.
El W stanach zaawansowanych - ropnie i przetoki międzypętlowe, rzadziej ropnie w wątrobie
Badanie pierwszoplanowe w przypadku podejrzenia megacolon toxicrnn.
RTG
-Znaczne rozszerzenie okrężnicy, najczęsc1eJ poprzecznicy, > 6 cm bez resztek kalowych
-Ściany jelita gładkie, bez wyraźnie zaznaczonej typowej dla jelita grubego haustracji
Przewlekła postać wrzodziejącego
zapalenia jelita grubego
RTG (badanie dwukontrastowe)
-We wczesnym okresie choroby zmiany dotyczą
błony śluzowej i ujawniają się w postaci drobnoziarnistego obrazu dotyczącego odbytnicy i lewej
połowy okrężnicy. Odpowiadają one owrzodzeniom błonyśluzowej.
■ Fałdy półksiężycowate wpuklające się do światła jelita są pogrubiałe, a haustracje mniej zaznaczone.
■ Przestrzeń zaotrzewnowa między tylną ścianą
odbytnicy a przednią powierzchnią kości krzyżowej jest szersza niż w warunkach prawidłowych
> 10 mm (obrzęk).
■ W stanach zaawansowanych uwidaczniają się głębokie owrzodzenia błony śluzowej i podśluzowej
oraz polipowaty przerost zachowanej błony śluzowej między owrzodzeniami (obraz “kamieni brukowych”). W okresie późniejszym mogą przeważać zmiany zanikowe i wygładzenie wewnętrznej
powierzchni jelita.
■ Pojawiają się zwężenia jelita umiejscowione najczęściej w odbytnicy i okrężnicy esowatej.
■ W stanach przedrakowych mogą pojawić się zmiany w postaci drobnoguzkowej i/lub kosmkowej.
Tk w wzjg
Badanie ma charakter uzupełniający, umożliwia różnicowanie aktywnych zmian zapalnych
i zmian bliznowatych. W tym celu światło jelita
wypełnia się negatywnym środkiem cieniującym
( woda), a w czasie badania wstrzykuje się dożylnie
środek cieniujący.
W przypadku oceny stopnia i umiejscowienia poza palnych zwęże11 jelita i przetok podaje się doodbytniczo pozytywny
tk w zjg
W akt)”,vnym okresie stanu zapalnego ściana jelita
grubego jest zgrubiała (> 4 mm) podobnie jak faldy półksiężycowate.
■ W późnej fazie tętniczej i miąższowej zapalenie
ujawnia się jako wyraźne wzmocnienie kontrastowe.
■ W okresie gojenia się procesu zapalnego i bliznowacenia występują różnego stopnia zwężenia
światła jelita, zv.rykle umiejscowione w dystalnym
odcinku okrężnicy i odbytnicy.
Choroba lesniewskiego crohna
Metody badania i ich cele są takie same jak w przypadku wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
Ostre niedokrwienne zapalenie
jelita grubego
basic bad
USG (z badaniem dopplerowskim
TK:
Objawy wczesne w okresie ostrego niedokrwienia
i obrzęku:
CJ Przed dożylnym podaniem środka cieniującego:
o Światło jelita ulega rozszerzeniu (niedrożność porażenna).
o Zgrubienie ściany jelita > 3 mm (obrzęk).
o W przypadkach utrudnienia odpływu żylnego ściana jelita ma podwyższony współczynnik pochłaniania promieni X (zastój,
wybroczyny krwi).
o Zgrubienie i nieregularny przebieg fałdów
błony śluzowej (obrzęk)
Po dożylnym podaniu środka cieniującego:
o Na przekroju poprzecznym ściana jelita
składa się z okrężnych warstw o różnym
współczynniku pochłaniania promieni X
(objaw „tarczy strzelniczej”). Warstwowa
budowa ściany może być również widoczna
na podłużnych przekrojach jelita (obrzęk
tkanki łącznej, głównie błony podśluzowej).
o Zmiany w krezce w postaci jej obrzęku
i rozsunięcia naczyń.
wyciski kciuka gdzie
Przewlekłe niedokrwienne zapalenie
jelita grubego
W okresie podostrym uwidaczniają się płytkie
owrzodzenia błony śluzowej, a także zwężenia
światła jelita spowodowane obrzękiem tkanki
podśluzowej i wylewami krwi. Zmiany te widoczne są jako wyciski na zarysie ściany jelita (,,wyciski
kciuka”). Po rozciągnięciu jelita
Zespół jelita drazliwego
bas bad RTG ( w wybranych przypadkach v\rykonuje się dwukontrastowy wlew doodbytniczy)
Badanie nie v\rykazuje zmian organicznych.
■ U niektórych chorych stwierdza się nadmierną
kurczliwość jelita grubego.
Polipy jelita grubego
bas bad
Kolonografia TK ( wirtualna endoskopia jelita grubego
za pomocą TK w rekonstrukcji przestrzennej)
Wpuklanie się do światła jelita tworów uszypułowanych lub szeroko związanych ze ścianą jelita, zwykle o gładkich zarysach. Nieregularna powierzchnia guzka sugeruje jego złośliwy charakter
Rak jelita grubego i odbytnicy
TK po dożylnym podaniu środka cieniującego z wypełnieniem jelita grubego negatywnym
środkiem cieniującym wykonuje się w celu oceny
rozległości miejscowej raka oraz w poszukiwaniu
przerzutów do innych narządów jamy brzusznej
(okoliczne węzły chłonne, wątroba, nadnercza
Miejscowe, często nieregularne pogrubienie ściany jelita> 5-6 mm.
■ Naciek o nieregularnych zarysach, wpuklający
się do światła jelita i/lub uwypuklający się na zewnątrz jelita.
■ Zatarcie tkanki tłuszczowej okołojelitowej. Jeśli
objaw ten występuje między objętą naciekiem
ścianą jelita a narządem sąsiednim, przemawia to
za szerzeniem się nowotworu na ten narząd.
■ Po dożylnym podaniu środka cieniującego w tętniczej fazie badania mogą uwidocznić się liczne
naczynia krwionośne o chaotycznym układzie
w sąsiedztwie nacieku nowotworowego.
■ W późniejszej fazie występu je różnego stopnia
wzmocnienie kontrastowe guza.
■ Okoliczne węzły chłonne o średnicy> 5 mm w osi
krótkiej przemawiają za obecnością przerzutów
PET TK w now jelita grubego
(badanie można wykonać: tydzień po biopsji, 6 tygodni po zabiegu operacyjnym, 4-6 tygodni po chemioterapii 1 ub radioterapii)
co to jest elastografia watroba
badanie ultrasonograficzne umożliwia ocenę elastyczności tkanek w czasie ich
mechanicznego ucisku głowicą lub uderzeniową fala ultradzwiekową
TK watroba
Przed badaniem nadbrzusza zaleca się doustne podanie środka cieniującego w ilości 500-600 ml (30 minut przed badaniem).
Zwykle stosuje się negatywne środki cieniujące
(woda, metyloceluloza)
Prawidłowa gęstość miąższu wątroby w TK
bez wzmocnienia kontrastowego wynosi
45-65jH
Faza obrazowania watroby
Bez wzmocnienia
kontrastowego
ocena miąższu wątroby
ocena wyjściowej gęstości zmian ogniskowych
faza tetnicza wczesna tk watroba
uzyskanie obrazów tętnic wątrobowych
przedoperacyjna ocena unaczynienia tetniczego
faza tetnicza pozna tk watroba
wykrywanie guzów dobrze unaczynionych
faza zyly wrotnej tkw atroba
wykrywanie guzów słabo unaczynionych
faza opozniona wczesna tk watroba
zwiększona skuteczność w diagnostyce niektórych zmian
(naczyniaki, torbiele)
faza opozniona pozna tk watroba
dokładna ocena granic guza i jego torebki (np. HCC) oraz
późna guzów zawierających tkankę łączną (np. cho!angiocarcinoma)
MR watroby przewyższa natomiast TK
w ocenie
charakteru zmian ogniskowych, osiągając
wysoką swoistość w różnicowaniu guzów łagodnych
i złośliwych.
T1 mri watroba
znajdują zastosowanie
w diagnostyce uogólnionego stłuszczenia wątroby
oraz zmian zawierających tkankę tłuszczową (ogniskowe stłuszczenie wątroby, rak wątrobowokomórkowy, gruczolak, angiomyolipoma).
t2 tse zalezne mri watroba
charakteryzują się wysoką skutecznością w wykrywaniu zmian litych w wątrobie,
umożliwiają różnicowanie naczyniaków i torbieli
z guzami litymi oraz umożliwiają obrazowanie płynów statycznych lub o wolnych przepływach
(cholangiopankreatografia MR).
t2 zalezne watroba mri
stosuje się w chorobach
cechujących się nadmiernym gromadzeniem
żelaza w wątrobie (hemochromatoza, syderozy
wtórne).
Sekwencje zależne od dyfuzji (DWI) - mri watroba
cechują się
bardzo wysoką czułością w wykrywaniu zmian
ogniskowych w wątrobie, są również pomocne
w różnicowaniu zmian łagodnych i złośliwych
najczęstszymi guzami złośliwymi wątroby, są
przerzuty
Bogato unaczynione (nowotwory neuroendokrynne, np. rakowiak, wyspiaki trzustki, raki tarczycy, jajnika, nerki,
czerniaki i mięsaki) w TK i MR dobrze uwidaczniają
się w
fazie tetniczej
Częstsze przerzuty słabo unaczynione (raki gruczołowe z przewodu pokarmowego, raki gruczołu piersiowego i raki kolczystokomórkowe oraz chłoniaki) najlepiej widoczne są po
dożylnym zakontrastowaniu w fazie wrotnej
przerzuty usg watroba
-hipoechogeniczne wieksosc slabo unaczynionych
-Niekiedy obserwuje się objaw “tarczy strzelniczej”
(przerzuty guzów o dużym stopniu złośliwości,
np. rak oskrzela). Polega on na naprzemiennym
występowaniu pierścieni hiperechogenicznych
i hipoechogenicznych.
tak watroba przerzuty
-Większość przerzutów jest słabo unaczyniona.
Są one dobrze widoczne w fazie żyły wrotnej
jako obszary o słabszym wzmocnieniu kontrastowym w porównaniu z prawidłowym miąższem
wątroby
-Przerzuty bogato unaczynione są najlepiej widoczne w fazie tętniczej jako ogniska ulegające
silniejszemu niż miąższ wątroby wzmocnieniu
kontrastowemu
-Niektóre przerzuty mogą wykazywać objaw obwodowego wypłukiwania - w późniejszych fazach badania może pojawić się hipointensywna
obwódka
mr przerzuty watroba
Obrazy t1-zależne:
□ Większość przerzutów jest hipointensywna
Obrazy t2-zależne:
□ Ogro~na większość przerzutów jest hiperintensywna.
□ Niektóre przerzuty czerniaka mogą być hipointensywne.
TK wielofazowa - rak wątrobowokomórkowy
wzmacnia sie w fazie tetniczej, dobrze unaczyniony
Wzmocnienie jest często niejednorodne (mozaikowe) i nie obejmuje obszarów
martwicy. W dalszych fazach badania obserwuje
się wypłukiwanie środka cieniującego z części obwodowej lub centralnej guza.
mr iHCC
Obrazy t1-zależne :
-Guzy są zazwyczaj hipointensywne, choć zdarzają się zmiany izo- i hiperintensywne (najczęściej guzy zawierające tkankę tłuszczowa)
Obrazy t2-zależne:
o Guz jest zazwyczaj hiperintensywny, rzadziej
izointens)T\,vny.
Niekiedy, w przypadkach małych ognisk raka
wątrobowokomórkowego, często w przypadku
guzka dysplastycznego, obserwuje się objaw
,,guzka w guzku” - mniejszy guzek hiperintensywny (HCC) w obrębie guzka dysplastycznego (izo- lub hipointensywny ).
usg naczyniak watroby
Około 80% naczyniaków cechuje się hiperechogenicznością.
■ Pozostałe 20% zmian to ogniska izoechogeniczne
lub hipoechogeniczne.
■ USG metodą dopplerowską kodowaną kolorem -
nie stwierdza się zazwyczaj przepływu krwi, ponieważ jest on zbyt wolny.
tk naczyniak watroby
Miarodajna ocena naczyniaków wymaga wykonania badania dynamicznego, składającego się co
najmniej z trzech faz. W badaniu tym najbardziej
typowe dla naczyniaków jest silne (zbliżone do
aorty) obwodowe i ogniskowe wzmocnienie kontrastowe w fazie tętniczej. W fazach późniejszych
kontrast penetruje stopniowo do części centralnej
zmiany
Ogniskowy przerost guzkowy
-W około 80% przypadków jest ona
pojedyncza, w pozostałych przypadkach występują
mnogie ogniska
-ok 3cm
-Od blizny zazwyczaj odchodzą promieniste przegrody włokniste
-2 najczestszy lagodny
Ogniskowy przerost guzkowy USG
W większości zmiany są izoechogeniczne, rzadziej hipo-lub hiperechogeniczne.
USG metodą dopplerowską - możliwość stwierdzenia naczyń w obrębie blizny centralnej. Typavvym obrazem jest położona w bliźnie tętnica
zaopatrująca z rozchodzącymi się od niej promieniście naczyniami. Całość tworzy obraz ,,koła ze
szprychami”.
Ogniskowy przerost guzkowy TK
W badaniu bez wzmocnienia kontrastowego
zmiana jest izodensyjna, rzadziej hipodensyjna.
■ W fazie tętniczej ulega przejściowemu wzmocnieniu kontrastowemu, które jest jednorodne (z wyjątkiem blizny centralnej, jeśli jest widoczna)
Gruczolak watroby
-hca
-bioracy anty
-zbudowane z prawidłov.rych hepatocytów
gerucolak usg watroba
Dobrze odgraniczony, lity guz, o obniżonej
lub niejednorodnej echogeniczności, najczęściej
o średnicy > 5 cm
gruczolak tk watroba
W badaniu bez wzmocnienia kontrastowego widoczny jest guz izodensyjny lub hipodensyjny,
czasami z obszarami hiperdensyjnymi (krwotok)
lub o gęstości typowej dla tkanki tłuszczowej
torbiel watroby usg
Zmiany jednorodne, bezechowe, o gładkich zarysach. Za torbielą stwierdza się grzbietowe wzmocnienie echa.
torbiel watroby tk
Mają najczęściej gładkie zarysy i jednorodną, typową dla płynu gęstość (od -1 O jH. do + 20 jH.).
Rzadkie są torbiele hiperdensyjne (pokrwotoczne), o wyższej gęstości.
■ Nie ulegają wzmocnieniu kontrastowemu.
torbielw watroby mr
Obrazy -zależne - torbiele są hipointensywne,
torbiele krwotoczne - hiperintensywne.
■ Obrazy -zależne - torbiele są hipointensywne,
torbiele krwotoczne mogą mieć różną intensywność sygnalu
Ogniskowe stluszczenie watroby
usg:
Ogniska stłuszczenia cechują się podwyższoną
echogenicznoscia
tk:
Zmiany widoczne są jako obszary o obniżonej gęstości. W badaniu dynamicznym wykazują różnorodne wzmocnienie kontrastowe.
■ Obserwuje się prawidł0vvy przebieg naczyn przez
obszary stłuszczenia
mr: (bad rozstrzygajace, najwyzsza swoistosc)
Ogniska stłuszczenia cechują się we wszystkich
sekwencjach sygnałem zbliżonym do sygnału
tkanki tłuszczowej (np. zaotrzewnowej, podskórnej)
ropien watroby
usg:
zalezy od stadium wczesny slabo wyodrebniony ovszar hipo, faza plynowa bezochechowy i grzbietowe wzmocnienie, regresja - plyn zmniejsza sie i wymiary
rtg:
W przypadkach dużych ropni występuje uniesienie prawej kopuły przepony, często płyn w prawej
jamie opłucnej, niekiedy gaz pod przeponą i poziom płynu w ropniu.
stluszczenie watroby
usg:
ptomatologia zmian
■ Miąższ wątroby wykazuje podwyższoną echogeniczność w stosunku do miąższu prawej nerki
tk:
Gęstość objętego stłuszczeniem miąższu wątroby
jest obniżona.
■ W zaawansowanym stłuszczeniu, w badaniu
przed dożylnym podaniem srodka cieniujacego na tle stłuszczałego m1ązszu (o niskiej gęstości),
widoczne stają się hiperdensyjne naczynia, o prawidłowym przebiegu
marskosc
USG/TK/ Mr
W zaawansowanych przypadkach stwierdza się:
□ powiększenie płata ogoniastego (segment I),
□ powiększenie płata lewego (segmenty: II i III),
□ atrofię płata prawego i segmentu IV płata lewego,
□ poszerzenie szczeliny więzadła obłego, przestrzeni wokół żyły wrotnej i pęcherzyka żółciowego,
marskosc tk
Guzki regeneracyjne (zawierające żelazo) i dysplastyczne (glikogen) są hiperdensyjne w badaniu
przed dożylnym podaniem środka cieniującego.
W badaniu dynamicznym niektóre guzki regeneracyjne i dysplastyczne mogą wykazY’,vać bogate
unaczynienie i być trudne do odróżnienia od raka
wątrobowokomórkowego
Hemosyderoza i syderozy wtórne
mr
Obrazy -zależne - mają stosunkowo niską czułość w wykrywaniu żelaza.
■ Obrazy -zależne:
□ Zarówno w obrazach -zależnych, jak i T:-zależnych miąższ wątroby w hemochromat~zie
i w hemosyderozie wykazuje obniżoną intensywność sygnału
Wskazania do badania są podobne jak wskazania
do MRCP (patrz v.ryżej) - najczęstszym jest
żółtaczka mechaniczna, której przyczyny oraz poziomu nie
udało się ustalić innymi metodami.
Badanie znajduje zastosowanie w rozpoznawaniu chorób trzustki,
szczególnie w różnicowaniu przewlekłego zapalenia
i raka trzustki
Przeciwwskazaniemi są: brak zgody
pacjenta, choroby górnego odcinka przewodu pokarmowego powodujące upośledzenie jego drożności
(np. guzy przełyku, zwężenie odźwiernika, skręt żołądka) oraz ostre zapalenie trzustki i stany po zespoleniu przewodu żółciowego wspólnego z przewodem
pokarmowym.
Podstawowym zastosowaniem tomografii komputerowej w diagnostyce patologii układu żółciowego okazała się możliwość wstepnego roznicowania
podłoża żółtaczek oraz wykrywanie ognisk przerzutowych u chorych z zaawansowanym procesem nowotworowym. Badanie przed dożylnym podaniem
środka cieniującego ułatwia rozpoznanie uwapnionych kamieni żółciowych
Po dożylnym podaniu
środka cieniującego metoda pozwala na wykrywanie
nacieków zapalnych i nowotworowych (rak pęcherzyka żółciowego, pooperacyjne ropnie i krwiaki).
Scyntygrafia dynamiczna wątroby i dróg żółciowych. Radiofarmaceutykiem sa zwiazki
kwasu iminodiooctowego (HIDA) aktywnie wychwytywane
z krwiobiegu przez hepatocyty i wydzielane do zolci
Wskazaniami do badania są: atrezja dróg żółciowych u noworodków, badanie kurczliwości pęcherzyka żółciowego, monitorowanie drożności dróg
żółciowych po papilotomii i po operacjach naprawczych dróg żółciowych, rozpoznawania
refluksu dwunastnicza-żołądkowego.
ush kamicapecherzyka zolciwoego
ymptomatologia zmian
■ Okrągłe hiperechogeniczne struktury w pęcherzyku żółciavvym zmieniające położenie w zależności od pozycji pacjenta.
■ Poza złogiem lub licznymi złogami widoczny jest
wyraźny cie11 akustyczny
Przewlekłe zapalenie pęcherzyka
żółciowego
usg:
Złóg pojedynczy lub mnogie złogi prezentują się
jako hiperechogeniczne okrągłe lub półokrągłe
strefy, ruchome w czasie zmiany pozycji pacjenta,
z typowym cieniem akustycznym. W diagnostyce różnicowej złogów należy uwzględnić guzki
wywodzące się ze ściany pęcherzyka (gruczolaki,
brodawczaki, polipy), które nie dają cienia akustycznego i nie zmieniają położenia w zależności
od pozycji pacjenta, oraz zagęszczoną żółć, która
również nie wywołuje cienia akustycznego.
■ Zgrubienie ścian pęcherzyka żółciowego > 3,0
mm.
Ostre zapalenie pecherzyka zolciowego
usg:
Zwykle pojedyncze lub mnogie złogi w pęcherzyku.
■ Zgrubienie ściany pęcherzyka> 3,0 mm.
■ Występowanie obrzęku śródściennego w postaci
jednej warstwy lub kilku warstw o wzmożonej
echogeniczności i/lub obrzęku okołopęcherzykowego.
Nasilenie bólu w czasie ucisku pęcherzyka.
■ Wzmożone unaczynienie ściany pęcherzyka
w badaniu dopplerowskim.
Zespół Mirizziego jest to
o niedrożność lub upośledzenie drożności przewodu żółciowego wspólnego w następstwie ucisku przez naciek zapalny towarzyszący
kamieniowi żółciowemu zaklinowanemu w przewodzie pęcherzykowym.
Perforacja pecherzyka zolciowego
TK (jamy brzusznej; przed dożylnym podaniem środka cieniującego i po jego podaniu)
Powietrze w pęcherzyku żółciowym i w drogach
żółcim,vych.
■ Objawy niedrożności jelita cienkiego (rozszerzone pętle jelita cienkiego z typowymi okrężnymi
fałdami Kerkringa) wypełnione powietrzem
i płynem tworzącym liczne poziomy
Rak pecherzyka zocliowego
USG
Ogniskowe lub rozlane, zwykle asymetryczne
zgrubienie ścian pęcherzyka żółciowego.
■ Inną postacią jest guz lity wpuklający się do światła pęcherzyka żółciowego, związany z jego ścianą.
■ W badaniu dopplerowskim naciek nowotworowy
jest słabo unaczyniony.
Guzy łagodne i rzekome pęcherzyka
żółciowego
USG
Pojedyncze lub mnogie uwypuklenia ściany pęcherzyka żółciowego nieruchome przy zmianie
pozycji ciała (związane ze ścianą), bez cienia akustycznego
Kamica przewodowa
USG
Rozszerzenie dróg żółciowych powyżej przeszkody (jako hipoechogeniczne kanały) przebiegających równolegle do rozgałęzie11 żyły wrotnej
( w różnicowaniu przewodów żółciowych z gałęziami żyły wrotnej pomocna jest metoda dopplerowska z kolorowym odwzorowaniem przepływu
krwi)
Ubytek wypełnienia odpowiadający złogowi.
■ Poszerzenie przewodu żółciowego wspólnego
> 7 mm, u osób starszych > 8 mm
Zwężające (stwardniające) zapalenie dróg
żółciowych bad
MRCP/ ECPW
Cele badania
■ Metody umożliwiają pewne rozpoznanie choroby
oraz różnicowanie czynnej fazy zapalenia i zwłóknienia pozapalnego.
Naprzemienne zwężenia i rozszerzenia dróg żółciowych.
■ MRCP może dodatkowo wykazać zgrubienie
ścian przewodów
guz Klatskina
potac wnękowa raka drog zolciowych NAJCZESTSZY
rak drog zolciiowych metoda z wyboru
MRCP
ostre zap trzustki tk
(przed dożylnym podaniem środka cieniującego
i po jego podaniu [ wielofazowe])
(badanie podstawowe)
Powiększenie trzustki.
■ Martwica trzustki ujawnia się jako brak wzmocnienia kontrastowego po dożylnym podaniu środka cieniującego.
■ We wczesnej fazie choroby często stwierdza się
zbiornik płynu okołotrzustkowego.
■ Zgrubienie blaszki przedniej powięzi nerkowej.
■ Torbiele rzekome w okolicy trzustki, w narządach sąsiednich, czasem odległe, np. w klatce
piersiowej.
■ Zakażone zbiorniki płynu, płyn w jamie
CTSI to
tomograficzny wskaznik ciezkosci OZT
A - prawidlowy obraz 0
B - zmiany ograniczone do trzustki 1pkt
C - lagodne zmiany zapalne w obrebie trzustki i okolo 2 pkt
D- zmiany zapalane obejmujace okolotrzustkowe tkanki ale mniej niz 1 zbiornik plynu lub 1 3 pkt
E -mnogie/rozlegle zbiorniki plynu polozone poza trzustka/ropien 4 pkt
Martwica
Brak 0 pkt
<30% 2 pkt
30-50% 4 pkt
>50% 6 pkt
CTSI punkty
Wynik< 3 punktów oznacza
łagodną postać choroby, 3-6 punktów - postać
średnio ciężką, a 7 -1 O punktów - postać ciężką
o złym rokowaniu
Przewlekłe zapalenie trzustki
TK
-Liczne drobne zwapnienia w miąższu trzustki
i przewodach trzustkowych.
■ Rozszerzenie i nierówne zarysy przewodu trzustkowego głównego i jego bocznych gałęzi.
■ W okresach remisji trzustka może być prawidłowa lub zmniejszona, w okresach zaostrzenia procesu zapalnego powiększona.
■ Mogą v,rystępować torbiele rzekome
rak trzustki USG
Hipoechogeniczny lity guz, który często powoduje zniekształcenie zarysu trzustki.
■ Przewód trzustkowy i/lub przewód żółciowy
wspólny w odcinku dystalnym w stosunku do nacieku może być poszerzony.
rak trzustki TK
-Przed kontrastem izodensyjny guz
-Po podaniu środka cieniującego - guz lity o niejednorodnej strukturze, wykazujący słabe wzmocnienie kontrastowe, często zniekształcający zarys
trzustki. W stanach zaawansowanych powiększone okoliczne węzły chłonne.
■ Poszerzenie przewodu żółciowego wspólnego dystalnie w stosunku do nacieku nowotworowego.
■ Uwypuklenie trzustki i/lub miejscowe jej zniekształcenie.
■ Objav.ry nacieczenia narządów sąsiednich: przewodu żółciowego wspólnego, przyśrodkowej ściany dwunastnicy, żyły śledzionowej, tętnic trzewnych
Guzy torbielowate trzustki USG
Guz hipoechogeniczny z objawami ucisku na
przewód trzustkowy, żyłę śledzionową i/lub przewód żółciowywspólny.
TK
Guz (ogniskowe powiększenie trzustki) o średnicy r 5 cm, dobrze odgraniczony od otoczenia.
■ Struktura guza niejednorodna, przypominająca
plaster miodu lub kiść winogron.
■ Wnętrze torbieli wypełnione płynem o niskim
współczynniku pochłaniania promieni X, przegrody i torebka o wyższym współczynniku
wyspiak beta
insulina napadowa hipoglikemia i zab psychiczne
wyspiak alfa
glukagon hiperglikemia anemia
wyspiak g
gastrinoma
owrzodzenie gornego odcinka pp biegunka, niedozywienie - zespol zollingera-ellisona
wyspiak delta 1
vip
wodnieste biegunki, hipokaliemia, kwasica, achlorhydria - zespol vernera morrissona
wyspiak delta
somatostatyna
hiperglikemia upo wydzielanie soku zolciowego zakrzepica zylma
guz insulinowy zwykle w
trzustka
guz gastrynowy w
12 lub glowa trzustki
rakowiak
rzadko w wyrostku robaczkowym, jelito cienkie, zoladek
guzy neuroendokrynne usg
Ultrasonografia przezskórna zazwyczaj pozwala
rozpoznać guzy większe, o średnicy> 40-50 mm.
■ Ujawniają się jako okrągławe ogniska hipoechogeniczne o gładkich zarysach.
■ Są one bogato unaczynione, co można wykazać
w czasie badania dopplerowskiego ze wzmocnieniem sygnału i/lub po dożylnym podaniu środka
kontrastującego.
guzy neuroendokrynne tk
Okrągławe ognisko o silnym wzmocnieniu kontrastowym, najczęściej o wymiarach 2-3 cm.
■ Niektóre guzki wykazują wzmocnienie kontrastowe w fazie tętniczej, inne w fazie żylnej.
■ Wzmocnienie kontrastowe zv.rykle jednorodne
Wymiar
podłużny śledziony (głowowa-ogonowy) wynosi
10-15 cm, maksymalna grubość (na poziomie wnęki śledziony) 4-8 cm.
ush sledziony
U dorosłych badanie wykonuje się głowicą
3,5 MHz w pozycji
i leżącej na plecach, na prnwym
boku, a także w pozycji skośnej z tułowiem odchylonym około 30° w stronę grzbietową
Echogeniczność prawidłowej śledziony jest
jednorodna
nieco słabsza od echogeniczności wątroby
