sociologie van het lichaam Flashcards
Klassieke sociologen van het lichaam : Karl Marx
Economic and filosofic manuscripts:
Na de industriële revolutie raakte loonarbeiders vervreemd van hun eigen werk, hun eigen producten en vervolgens van zichzelf en van elkaar.
Met het lichaam kan de mens zich zelf uitdrukken en verwezenlijken door middel van de producten die hij/zij maakt.
Klassieke sociologen : Emile Durkheim
Elementary forms of religious life
Homo duplex : mensen zijn enerzijds biologische organismes, gedreven door primaire behoeftes en instincten en anderzijds sociale wezens die gedreven worden door mortaliteit.
Daarom is de maatschappij gebaseerd op de spanning tussen het individuele en het sociale bestaan.
Dus : egoistische, lichamelijke verlangens en drijfveren moeten ontstegen worden om het sociale wezen naar voren te laten komen
Sociologische perspectieven : sociale regulering van het lichaam
Michiel Foucault - Gouvermentality
Doel : het creëren van volgzame lichamen die bruikbaar zijn voor de staat.
Moderne staten ontwikkelen microsystemen van sociale regulatie die normatieve controles uitoefenen over individuen en populaties
Want macht werkt niet alleen bottum up, denk aan wetgeving. Er zijn ook vormen van sociale controle in disciplinerende instituten: gevangenis bv.
Kennis wordt dus als machtsmiddel ingezet. Dus als machtsmiddelen worden ingezet. Dus als individuen kennis internaliseren. Zij voeren dan controle over zichzelf, gezond bewegen, eten etc.
Dus er is sprake van het sociale productie van het menselijk lichaam
Sociologische perspectieven : wat is het lichaam
Piere Bourdieu
Via cultureel kapitaal behoudt de heersende klasse haar sociale en culturele dimensie.
Het lichaam drukt symbolisch kapitaal uit dat de hiërarchie van sociale macht in stand houdt.
Denk aan voorkomen, manieren en gewoontes en herhaling van onbewuste, alledaagse lichamelijke gebruiken.
Dus het lichaam is geen natuurlijk fenomeen, maar een sociale constructie.
Sociologische perspectieven : chris Shiling
The body and the social theory
Individuen beschouwen het lichaam meer als een persoonlijk object waaraan gewerkt kan worden. Dit kan gedaan worden door fitness, plastische chirurgie. Dit wordt gedaan als symbool in de constructie.
En doordat mensen meer kennis hebben ontstaan er meer radicale manieren om lichamen aan te passen
Hoe wordt het lichaam ervaren of geleefd?
Maurice Perlau - Phenomenlogy of perception
Je hebt niet alleen een lichaam. Je bent ook een lichaam. Het lichaam als subject- object. Dus lichamelijkheid en waarnemen zijn nauw met elkaar verbonden.
Omdat we ons nooit van ons lichaam kunnen loslaten, wordt het ook niet gezien als een ding. We hebben een “absoluut weten” van ons lichaam: zonder na te denken, weten we bv waar onze voeten en handen zich bevinden ten opzichte van ons hoofd.
Dus onszelf en ons lichaam zijn verbonden, onze ervaringen zijn belichaamd.
Belichaamde ervaringen en nu?
Als het zelf met het lichaam verbonden is, dan is ook onze identiteit hiermee verwezen.
Wanneer het lichaam ( tijdelijk) stopt met functioneren, dan wordt het lichaam niet meer gezien als vanzelfsprekend. Het lichaam wordt dan meer als bewust ervaren door onszelf, maar ook door anderen om ons heen.
De implicaties hiervan spelen voor mensen met een chronische ziekte een rol.
De sociologische studie van chronische aandoeningen
Lichaam als onderdeel/object van de analyse
Mentale aandoeningen kunnen weliswaar verborgen zijn en blijven voor anderen maar voor het individu kan het fysieke gevolgen hebben.
Denk aan letten op eten en slaappatronen, routinematige leven en prikkelarmige omgevingen.
Dus er zijn weinig aandoeningen die geen invloed hebben op uw lichaam.
Kelly en field : 1996 : Medical sociolgy, chronic ilness and the body
In het dagdagelijks leven ervaren we het lichaam en het zelf als hetzelfde.
Pas wanneer we geconfronteerd worden met de lichamelijke vereisten en deze conflicten met onze gewenste zelfpresentatie, worden we ons acuut bewust van de mismatch tussen zelf en lichaam.
Dus bij mensen die ziek zijn en chronische aandoeningen hebben, staat er op de eerste plaats hoe ze moeten omgaan met hun fysieke manifestaties. Pas later komt het sociaal leven aanbod.
Als er een mismatch is tussen onszelf en het lichaam, dan heeft dit ook gevolgen voor hoe we ons zelf zien en hoe anderen ons zien.
Zelf
Een cognitief construct dat continue wordt gereconstrueerd en wordt uitgedrukt in verscheidende narratieve en autobiografische versies, die het individu aanbiedt in zelf presentatie
Identiteit
De markers waarmee we aan andere mensen via ons voorkomen communiceren, over onze sociale rollen, status en posities binnen bepaalde structuren. Lichamen veranderen continue door chronische aandoeningen. Het zelf en identiteit zijn dan ook onderhevig aan al dan niet frequente veranderingen, maar er zijn ook zaken die niet veranderen zoals geslacht etc.
Daarom moet er een evenwicht worden aangebracht tussen continuïteit en verandering in je verhaal (zelf) en in je voorkomen ( identiteit)
Kernthese
Het lichaam is centraal in zowel de ervaringen en gevoelens geassocieerd met ziekte (zelf) als in de sociale processen die een rol spelen in het managen van ziekte ( identiteit).
VB goed beheerste diabetes
De identiteit van een persoon hoeft niet noodzakelijk te veranderen omdat de aandoening onzichtbaar gehouden kan worden. Maar het individu ( zelf) wordt wel zelf beinvloed door de aandoening gerelateerde routines in het dagelijks leven die noodzakelijk zijn geworden.
Vb rolstoelafhankelijkheid : de identiteit verandert sowieso omdat het beeld van de anderen, altijd mede wordt bepaald door de rolstoel.
