Smitsjúkdómar Flashcards

1
Q

Hvaða veirur má finna í nefi/koki sem valda kvefi?

A

Rhinoveirur, coronaveirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvaða veirur má finna í hálsbólgu?

A

Adenoveirur, inflúensuveirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hvaða bakteríur má finna í hálsbólgu?

A

S.Pyogenes, C.diphtheriae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvaða bakteríur má finna í skútabólgu (sinustitis)?

A

S.pneumoniae, H.influenzae, Moraxella

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hvaða veirur má finna í skútabólgu?

A

Rhinoveirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvaða sveppi má finna í skútabólgu?

A

Aspergillus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvaða bakteríur má finna í barkarloksbólgu (epiglottis)?

A

S.pneumoniae, H.influenzae-Hib

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvaða bakteríur má finna í augnslímubólgu? (Conjunctivitis)

A

S.pneumoniae, S.aureus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvaða veirur má finna í augsnlímubólgu?

A

Adenoveirur, herpesveirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvaða bakteríur má finna í eyrnabólgu í miðeyra? (Otitis media)

A

S.pneumoniae, H.influenzae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hvaða veirur má finna í eyrnabólgu í miðeyra?

A

Adenoveirur, RSV (respiratory syncytial virus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hvaða bakteríur má finna í eyrnabólgu í ytri eyrnagangi? (Otitis externa)

A

Pseudomonas, S.aureus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvaða sveppi má finna í eyrnabólgu í ytri eyrnagangi?

A

Aspergillus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hvaða veirur má finna í Bráðri berkjubólgu (bronchitis)

A

Inflúensuveirur, PIV 3 (parainfluenza veira 3), RSV

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Er bráð berkjubólga alltaf veirusýking?

A

Nær alltaf veirusýking

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Einkenni bráðrar berkjubólgu:

A

Hósti, +/- uppgangur, +/- hiti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Er langvinn berkjubólga sýking?

A

Ekki sýking en veirur/bakteríur/sveppir geta valdið versnun á einkennum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Einkenni langvinnar berkjubólgu:

A

Hósti, upphangur, mæði

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hvaða veirur má finna í berkjungabólgu? (Bronchiolitis)

A

RSV (respiratory syncytial virus), PIV 3 (parainfluenza veira 3), hMPV (human metapneumovirus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hvað einkennir berkjungabólgu?

A

Einkennandi hósti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hvaða bakteríur má finna í samfélagslungnabólgu og berklum?

A

S.pneumoniae, M.pneumoniae, H.influenzae, M.tuberculosis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hvaða veirur má finna í samfélagslungnabólgu og berklum?

A

Inflúensuveirur, adenoveirur, SARS-CoV-2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hvaða sveppi má finna í samfélagslungnabólgu og berklum?

A

Tvíbreytisveppir erlendis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hvaða bakteríur má finna í spítalalungnabólgu?

A

Gram neikv stafir úr þarmaflóru eða umhverfi, S.aureus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Hvaða veirur má finna í spítalalungnabólgu?

A

Cytomegaloveira, adenoveirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Hvaða sveppi má finna í spítalalungnabólgum?

A

Pneumocystis, aspergillus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Hver eru helstu merki um lungnabólgu?

A

Hósti, mæði, uppgangur, takverkur, þreyta, brakhljóð í lungum við hlustun

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Hvort er alvarlegri sjúkdómur: lungnabólga eða berkjubólga?

A

Lungnabólga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Hvaða bakteríur má finna í sýkingu sem byrjar í húð eða er utan á húð? (Algengustu)

A

S.aureus, S.pyogenes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Hvaða sveppi má finna í sýkingu sem byrjar í húð eða er utan á húð?

A

Candida, malassezia, húðsveppir

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Hvaða sníkjudýr má finna í sýkingu sem byrjar í húð eða er utan á húð?

A

Leishmania, schistosoma, liðfætlur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Hvaða veirur má finna í sýkingu sem byrjar í húð eða er utan á húð?

A

Papilloma veirur, pox veirur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Hvaða bakteríur (Sýklar) berast blóðleiðina til húðar?

A

N.meningtidis, Rickettsia-útbrota-og útbrotataugaveiki, Treponema pallidum-syphilis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Hvaða veirur (sýklar) berast blóðleiðina til húðar?

A

Varicella-zoster veira (hlaupabólaveiran)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Hvaða eiturefni (toxín) berast blóðleiðina?

A

S.aureus, S.pyogenes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Hvaða sýklar berast taugaleiðina til húðar?

A

Herpesveirur

37
Q

Hvað er hárslíðurbólga (folliculitis) og hvaða baktería er þar á ferð?

A
  • Er grunn sýking og byrjar í einu hárslíðri. Þróast svo yfir í greftarkýli og drepkýli. Vaxandi alvarleikastig.
  • S.aureus
38
Q

Hvað er kossageit (impetigo) og hvaða sýklar eru þar á ferð?

A
  • Berst í smá rispu eða sár á húð og breiðist svo út og myndast bólur og húðroði (oftast börn)
  • S.aureus, S.pyogenes
39
Q

Hvað er heimakoma (erysipelas) og hvaða sýklar eru þar á ferð?

A
  • stór, rauð hella á húð oftast á ganglimum
  • S.aureus, S.pyogenes
40
Q

Hvað er netjubólga (cellulitis) og hvaða sýklar eru þar á ferð?

A
  • líkist mjög heimakomu en er dýpri í húðinni en heimakoma
  • S.aureus, S.pyogenes
41
Q

Hvað er bráð sogæðabólga (lymphangitis) og hvaða sýklar eru þar á ferð?

A
  • bráð bólga í sogæðum sem liggur út frá sýktu svæði og þessi sýking getur breist hratt út og jafnvel komist í blóð
  • oftast S.pyogenes, stundum S.aureus eða pasteurella multocida
42
Q

Hvað er naglgerðisbólga (paronychia) og hvaða sýklar eru þar á ferð?

A
  • ein algengasta sýkingin á höndum
  • oft: S.aureus, s.pyogenes og/eða loftfælur ofl bakteríur (candida albicans talin meðvirkandi í að viðhalda bólgu)
43
Q

Hvað eru sárasýkingar?

A

Öll sár innihalda sýkla (úr húðflóru / annarri líkamsflóru sjúklings, eða frá umhverfi / öðru fólki) en ekki alltaf sýking

44
Q

Hver eru einkenni sárasýkinga?

A

Roði, bólga, hiti, vessun, vond lykt, verkur

45
Q

Hvað eru dæmi um sárasýkingar?

A
  • skurðsár
  • slysasár
  • þrýstingssár (Legusár)
46
Q

Hvaða sveppi má finna í munnholi - vélinda?

A

Sveppi: candida

47
Q

Hvaða bakteríur má finna í iðrasýkingum?

A

(Bakteríur) helicobacter, campylobacter, salmonella, EHEC

48
Q

Hvaða veirur má finna í iðrasýkingum?

A

(Veirur) noroveirur, rota- og astroveirur

49
Q

Hvar er uppruni lífhimnubólgu?

A
  • meltingarvegur, bris og lifur
  • innir kynfæri
  • húð (hjá sjúklingum í kviðskilun)
50
Q

Hvaða sýkla má finna í meltingarvegs- og kynfæraflóru?

A

Loftfælur, E.coli, viridans streptokokkar, candida

51
Q

Hvaða sýkla má finna í húð?

A

Kóagúlasa neikv. Stafýlíkokka, candida

52
Q

Hver eru merki um lífhimnubólgu?

A

Hiti, kviðverkir, ógleði/uppköst/niðurgangur, kviður aumur og stífur, lítil/engin garnahljóð

53
Q

Hver eru einkenni blöðrubólgu (cystisis) ?

A
  • særindi við þvaglát, tíð þvaglát
  • stundum verkur yfir blöðru eða blóðmiga
  • sjaldan hiti
54
Q

Hver eru einkenni bráðar nýrnasýkingu (acute pyelonephritis)?

A

Verkur í síðu og/eða bankeymsli yfir nýrum, hiti og oft einkenni blöðrubólgu líka

55
Q

Hvað er bakteríumiga? (Bakteriuria)

A

Bakteríur í þvagi

56
Q

Hvað er einkennalaus bakteríumiga (asymptomatic bacteriuria)?

A

Bakteríumiga en ekki óþægindi. Meðhöndla ef þungun, nýrnaþegi og fyrir skurðaðgerð á þvagfærum

57
Q

Hvað er marktæk bakteríumiga (significant bacteriuria)?

A

Því mara magn baktería/mL því meiri líkur á sýkingu (meta hvort sýking út frá aldri, kyni og undirliggjandi þáttum sýkinga)

58
Q

Hjá hvaða hópi fólks falla flóknar þvagfærasýkingar undir?

A

Hjá körlum, þunguðum konum, börnum, sjúklingum á sjúkrastofnunum

59
Q

Hver er algengasta bakterían í þvagfærasýkingum?

A

E.coli

60
Q

Hvaða kynsjúkdómar geta sýkt þvagrás?

A

Klamydía, mycoplasma, trichomonas

61
Q

Hvaða veirur má finna í þvagfærasýkingum?

A

Adenoveirur

62
Q

Hvaða sveppi má finna í þvagfærasýkingum?

A

Candida

63
Q

Hvaða sníkjudýr má finna í þvagfærasýkingum?

A

Schistosoma (ormur)

64
Q

Hvaða sýkla má finna í kynsjúkdómum sem smitast með kynmökum?

A
  • M.gonorrhoeae (lekandi)
  • C.trachomatis (klamydía)
  • M.genetalium
  • Treponema pallidum (veldur sárasótt)
  • Trichomonas vaginalis
  • herpes veirur
  • HIV
  • Papilloma veirur
65
Q

Hvaða sýkla má finna í kynsjúkdómum sem koma úr eigin flóru?

A
  • candida sveppasýking
  • skeiðarsýklun
66
Q

Hver eru einkenni bakteríu- og sveppablóðsýkingar?

A

Hækkun eða lækkun á líkamshita, hraður hjartsláttur og öndun, þreyta, merki frá ýmsum líffærum

67
Q

Hvað á að gera þegar bakteríur/sveppir ræktast úr blóði?

A

Meta hvort sýkingarvaldar í blóðinu eða húðbakteríur sem hafa mengað blóðið við sýnatökuna (ef húð er ekki nægilega hreinsuð)

68
Q

Bakteríur og sveppir sem teljast alltaf sýkingarvaldar í blóðsýkingum:

A

S.pyogenes, S.pneumoniae, S.aureus, E.coli, Pseudomonas, Candida

69
Q

Hvaðan kemur uppruni blóðsýkinga?

A
  • úr sýkingum í öðrum líffærum eða innan æðakerfis
  • úr eðlilegri slímhúðarflóru
  • gegnum húð
70
Q

Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá E.coli og Enterococcus?

A
  • þvagfærasýkingar
  • meltingarvegur
71
Q

Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá S.aureus og S.pyogenes

A

Húð- og mjúkvefjarsýkingar

72
Q

Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá kóagúlasa neikv stafýlókokkar

A

Íhlutir (t.d. Æðaleggir, gerviliðir)

73
Q

Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá S.pneumoniae?

A

Öndunarfærasýkingar

74
Q

Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá candida?

A
  • þvagfærasýkingar
  • meltingarvegur
75
Q

Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá plasmodium (malaría)?

A

Moskítóflugnabit

76
Q

Hver er algengur upprunastaður blóðsýkinga frá HIV og hepatitis veirum?

A
  • Eitilfrumur (HIV)
  • Lifur (hepatitis veirur)
77
Q

Hverjar eru smitleiðir sýkinga til beina og liða?

A
  • blóðleiðin (sýklar berast með blóðinu)
  • aðgerðir og áverkar (geta lita hleypt sýklum inn)
78
Q

Hver er algengasti sýkillinn í beina- og liðasýkingum?

A

S.aureus

79
Q

Hver eru einkenni liðasýkinga? (Eigin liðir)

A

Hiti, yfirlið, roði, bólga, verkur

80
Q

Algengustu staðir liðasýkinga (eigin liðir)

A

Hné, mjaðmaliður í ungum börnum

81
Q

Hver eru einkenni beinsýkinga?

A

Verkur

82
Q

Algengustu staðir beinsýkinga

A
  • hryggsúla í fullorðnum
  • löngu beinin í börnum
83
Q

Hvaða sýklar úr nefkoki geta valdið heilahimnubólgu?

A

N.meningitidis, H.influenzae

84
Q

Hvaða sýklar blóðbornir úr sýkingum í blóði, lungum ofl geta valdið heilahimnubólgu?

A

S.pneumoniae, Cryptococcus

85
Q

Hvaða sýklar beint frá höfuðholum og öndunarvegsflóru geta valdið heilahimnubólgu?

A

S.pneumoniae, H.influenzae, S.pyogenes

86
Q

Hvaða veirur geta valdið heilahimnubólgu?

A

Enteroveirur, herpes simplex 2

87
Q

Hver eru einkenni heilahimnubólgu?

A

Hiti, höfuðverkur, ógleði/uppköst, minnkuð meðvitund, hnakkastífleiki

88
Q

Hvaða sýklar valda heilasýkingum?

A

Bakteríur, sveppir, sníkjudýr og veirur