Ślinianki Flashcards
1
Q
Wymień duże gruczoły ślinowe
A
Ślinianka przyuszna, ślinianka podżuchwowa, ślinianka podjęzykowa
2
Q
Czy w zatokach przynosowych znajdują się gruczoły ślinowe?
A
Tak, małe
3
Q
Wymień małe gruczoły ślinowe
A
kilkaset gruczołów w obrębie jamy ustnej, gardła I zatok obocznych nosa
4
Q
Jakiego rodzaju gruczołem jest przyusznica?
A
Zrazikowo - przewodowy
5
Q
Jaką ślinę produkuje przyusznica?
A
Surowiczą
6
Q
Wymień powierzchnie ślinianki przyusznej
A
Górna
Przednio - przyśrodkowa
Tylno-przyśrodkowa
Boczna
7
Q
Powierzchnia przednio - przyśrodkowa przyusznicy - opisz stosunki anatomiczne
A
związana z mięśniem żwaczem, tylnym brzegiem gałęzi żuchwy i mięśniem skrzydłowym przyśrodkowym
8
Q
Powierzchnia tylko-przyśrodkowa przyusznicy (stosunki anatomiczne)
A
przylega do tylnego brzuśca mięśnia dwubrzuścowego, wyrostka rylcowatego i przylegających do niego mięśni
9
Q
Powierzchnia boczna przyusznicy - opisz stosunki anatomiczne
A
boczna - pokryta przez mięsień szeroki szyi i skórę
10
Q
Opisz ograniczenia anatomiczne przyusznicy
A
Góra: łuk jarzmowy
Przód: Mięsień żwacz
Tył: Chrząstka przewodu słuchowego zewnętrznego i mięsień mostkowo-sutkowo-obojczykowy
Granica dolna: jest na poziomie kąta żuchwy /często biegun dolny położony jest niżej/
11
Q
Gdzie znajduje się najgłębiej położona część przyusznicy?
A
znajduje się w części przedrylcowej przestrzeni przygardłowej
12
Q
Z jakich płatów składa się przyusznica? Z czego wynika podział?
A
Podział na dwie części zwane płatami (powierzchowny, głęboki) , wynika z przebiegu przez śliniankę pnia i gałęzi nerwu twarzowego
13
Q
Jak się nazywa przewód ślinianki przyusznej?
A
Przewód Stensena
14
Q
Opisz przebieg przewodu Stensena
A
- wychodzi na jej przednim brzegu i biegnie do przodu po powierzchni żwacza równolegle do łuku jarzmowego, 1cm poniżej niego
- Zawija się prawie pod kątem prostym wokół przedniego brzegu żwacza,
- przebija poduszkę tłuszczową policzka i mięsień policzkowy, dostaje się pod błonę śluzową przedsionka jamy ustnej i kończy się w brodawce przyuszniczej na wysokości drugiego zęba trzonowego górnego
15
Q
Gdzie uchodzi przewód Stensena?
A
Na wysokości drugiego zęba trzonowego górnego
16
Q
Co przebiega w miąższu ślinianki przyusznej? (3 struktury)
A
- Nerw twarzowy
- Żyła zażuchwowa
- Tętnica szyjna zewnętrzna
17
Q
Jakie struktury są drenowane przez węzły chłonne przyusznicze?
A
Zbierają chłonkę z jamy nosowej, częściowo z oczodołu i bocznej powierzchni oka, powiek, przewodu słuchowego zewnętrznego oraz z bocznej powierzchni małżowiny usznej.
18
Q
Świnka - jak długo jesteśmy zakaźni?
A
tydzień przed obrzmieniem ślinianek i 9 dni po obrzmieniu
19
Q
Jaki wirus najczęściej wywołuje zapalenie ślinianek?
A
Paramyksovirus RNA (świnka)
20
Q
Powikłania świnki
A
Zapalenie jąder
U małych dzieci – niedosłuch czuciowo-nerwowy
Zapalenie mózgu I opon mózgowo-rdzeniowych
Zapalenie trzustki
21
Q
Powikłania świnki u ciężarnej
A
Fibroelastoza płodu
22
Q
Powikłania zakażeń bakteryjnych przyusznicy (4)
A
- Ropień ślinianki
- Zapalenie przestrzeni przygardłowej
- Angina Ludwiga
- Zapalenie śrópiersia
23
Q
Kamica ślinianek - której ślinianki dotyczy najczęściej, a której najrzadziej?
A
Najczęściej: Podżuchwowa
Najrzadziej: Podjęzykowa
24
Q
Jakie jest najczęstsze schorzenie ślinianek?
A
Kamica
25
Objawy kamicy ślinianek
Bolesny obrzęk wywołany wzmożonym wydzielaniem śliny
26
Leczenie kamicy ślinianek
* Antybiotyki + leki rozkurczowe (w celu wydalenia złogu)
* Chirurgia
* Litotrypsja
* Sialoendoskopia
27
Kamica przyusznicy - wskazania do usunięcia gruczołu
Kiedy złóg leży blisko lub w samej śliniance
28
Jak duże złogi można usunąć za pomocą sialoendoskopu?
Do 4mm (większe też, ale trzeba je wcześniej rozkruszyć)
29
Przewlekłe nawrotowe zapalenie przyusznicy - częściej dorośli czy dzieci?
Dzieci i młodzież
30
Czynnik etiologiczny nawrotowego przewlekłego zapalenia przyusznicy
Nieznany
31
Co skieruje twoją diagnostykę ku gruźlicy ślinianki?
zwykle jednostronna, bolesne obrzmienie z możliwą przetoką, zwykle wtórna do innej lokalizacji
32
Co skieruje twoją diagnostykę chorób ślinianek ku sarkoidozie?
* - zapalenie towarzyszące sarkoidozie pluc
* -dodatni odczyn Kveima
* -ujemna próba tuberkulinowa
33
Objawy zespołu Sjorgena
34
Czym się różni postać pierwotna od wtórnej zespołu Sjorgena?
Pierwotna : u osoby wcześniej zdrowej
Wtórna: u osoby cierpiącej na inne schorzenie autoimmunologiczne
35
Co to test Schrimera?
Test Schirmera wykonuje się w celu oceny wydzielania wodnej składowej filmu łzowego.
36
Wynik testu Schrimmera u osoby chorej na zespół Sjorgena
Zmniejszone wydzielanie łez
37
W badaniu chemicznym śliny w zespole Sjorgena stwierdzamy ... (Na, Cl, IgA, IgM, fosforany, albuminy)
↓ Sodu
↓Chloru
↓Albuminy
↓Immunoglobulin A,G, M
↓Fosforanów
38
Diagnostyka zespołu Sjorgena - złoty standard
Biopsja miąższu gruczołu lub błony śluzowej wargi
39
Zespół Sjorgena - patogeneza
- Autoimmunologiczne niszczenie gruczołów łzowych i ślinowych
- ogólna nadreaktywnosć limfocytów B
40
Zespół Sjorgena - kogo dotyka najczęściej?
90% kobiet, 35-45 lat, z towarzyszącą chorobą autoimmunologiczną
41
Do jakich chorób predysponuje zespół Sjorgena
40X większe ryzyko chłoniaka nieziarniczego MALT
Śródmiąższowe zapalenie nerek
42
Leczenie zespołu Sjorgena
Sztuczne łzy
Pilokarpina
Immunosupresanty (w tym GKS)
43
Choroby IgG4 zależne - jakie narządy?
RÓŻNE
ale najczęsciej: gruczoły łzowe, ślinowe, trzustka
44
Choroby IgG4 zależne - co zobaczymy w histologii? a czego nie zobaczymy?
Nacieki z limfocytów, plazmocytów, złogi IgG4, okluzyjne zapalenie zył, eozynofilia
NIGDY: martwica, ziarniniaki
45
Choroby IgG4 zależne - objawy kliniczne (5)
1. – symetryczny obrzęk gruczołów łzowych, przyusznych i podżuchwowych,
2. – autoimmunologiczne zapalenie trzustki,
3. – pseudoguz zapalny w zajętym narządzie,
4. – włóknienie zaotrzewnowe,
5. – podejrzenie choroby Castlemana
46
Choroby IgG4 zależne - wyniki laboratoryjne (3)
1. – hipergammaglobulinemia nieznanego pochodzenia lub obecność kompleksów immunologicznych,
2. – hipokomplementemia,
3. – zwiększenie stężenia IgE lub eozynofilia,
47
Popromienne zapalenie ślinianek - objawy
* Bolesna suchość w jamie ustnej
* Zaburzenia smaku
* Zmiany zanikowe śluzówki jamy ustnej i gardła
48
Sialorrhea - wyjaśnij pojęcie
Ślinotok
49
Sialorhea - substancje wywołujące
glikozydy nasercowe
* kofeina
* morfina
* atropina
50
Przychodzi kobieta ciężarna i skarży się na nadmierne wydzielanie śliny. Jest się czym martwić?
Nie, to fizjologiczne
51
Większość nowotworów dotyczy ślinianki...
Przyusznej
52
Większość nowotworów złośliwych dotyczy ślinianki..
Podżuchwowej
53
Im mniejszy gruczoł ślinowy, tym ..... ryzyko nowotworu złośliwego
Im mniejszy gruczoł ślinowy, tym **większe** ryzyko nowotworu złośliwego
54
Nowotwory ślinianek - leczenie
Chirurgiczne
55
Nowotwory ślinianek - czemu nie decydujemy się na radioterapię?
Niska wrażliwość guza na energię promienistą
56
Guz Warthina - inna nazwa
Torbielowaty gruczolak limfatyczny
57
Torbielowaty gruczolak limfatyczny - inna nazwa
Guz Warthina
58
Torbielowaty gruczolak limfatyczny - najczęstsza lokalizacja
Biegun dolny przyusznicy
59
Guz Warthina - co wyczujesz w badaniu palpacyjnym?
niebolesny, elastyczny, przesuwalny względem otaczających tkanek guz, zlokalizowany najczęściej w dolnym biegunie ślinianki przyusznej.
60
Guz Warthina - co zobaczysz w USG?
dobrze odgraniczona od otaczających tkanek zmiana, w środku której mogą występować twory torbielowate.
61
Guz Warthina - czy przebieg jest agresywny?
Nie, Rozwija się powoli, nie daje dolegliwości bólowych i nie zaburza funkcji nerwu twarzowego. Rzadko przemiana w zmianę złośliwą.
62
Guz Warthina - leczenie
Leczeniem z wyboru jest wyłuszczenia guza bądź w przypadku zmian większych parotidektomia boczna z uwidocznieniem i oszczędzeniem gałązek nerwu twarzowego
63
Gruczolak wielopostaciowy - inna nazwa
Guz mieszany
64
Guz mieszany - inna nazwa
Gruczolak wielopostaciowy
65
Gruczolak wielopostaciowy - najczęstsza lokalizacja
Płat powierzchowny
66
Guz Warthona - u jakiej płci najczęściej?
U mężczyzn, starszych
67
Gruczolak wielopostaciowy - u jakiej płci najczęściej?
U kobiet
68
Guz mieszany - co zobaczysz w USG?
dobrze odgraniczone ognisko o niskiej echogenności, dość jednorodnej echostrukturze i policyklicznym zarysie dającym charakterystyczny obraz pączków
69
Dlaczego na gruczolaka wielopostaciowego mówimy "guz mieszany" (nawiąż do budowy histologicznej)
Ze względu na podścielisko o charakterze śluzaka lub chrząstki otaczające cewy utworzone z komórek sześciennych i walcowatych, widuje się także lite ogniska komórek nowotworowych oraz wyspy nabłonka wielowarstwowego płaskiego
70
Skąd biorą się wznowy gruczolaka wielopostaciowego? (nawiąż do budowy guza)
Ze względu na **niepełną torebkę guza** w jego sąsiedztwie mogą pojawiać się **ogniska satelitarne** będące źródłem wznowy
71
Gruczolak wielopostaciowy - charakter łagodny czy złośliwy?
Półzłośliwy
lite gniazda komórek o atypowych jądrach oraz nieprawidłowe figury podziału mitotycznego
72
Guz mieszany - leczenie
Parotidektomia boczna
Ślinianka podżuchwowa - usunięcie całego gruczołu
73
Który nowotwór złośliwy ślinianek charakteryzuje powolny wzrost?
rak gruczołowato-torbielowaty
74
Rak gruczołowato-torbielowaty - najczęstsza lokalizacja
Ślinianka podżuchwowa, drobne gruczoły ślinowe
75
Rak gruczołowo-torbielowaty - z czego wynika złośliwość kliniczna?
Szerzenie się drogą naczyń limfatycznych
76
Dokąd przerzutuje rak gruczołowo -torbielowaty
Do kości i płuc
77
Rak gruczołowato-torbielowaty - co zobaczysz w USG?
* zatarte odgraniczenie guza od otaczających tkanek
* obecność powiększonych węzłów chłonnych szyi
78
Rak gruczołowo - torbielowaty -leczenie
**Doszczętny zabieg chirurgiczny**. W przypadku zmiany obejmującej śliniankę przyuszną i zajęcia nerwu twarzowego konieczne jest usunięcie całego gruczołu wraz z resekcją nerwu twarzowego. Zabieg uzupełniany jest o **operację węzłową.**
79
Rak gruczołowo-torbielowaty - leczenie uzupełniające
Szybkie elektrony/neutrony (teleterapia)
80
Rak mukoepidermalny - typy histologiczne guza (2)
* wysoko zróżnicowany o niskim stopniu złośliwości – 75 %
* zróżnicowany o wysokim stopniu złośliwości – 25%
81
Z czym jest związany stopień złośliwości w raku mukoepidermalnym?
Komórki mukoepidermalne : komórki śluzowe
(im więcej śluzowych, tym mniejsza złośliwość)
82
Rak mukoepidermalny - leczenie
Parotidektomia całkowita – w przypadku braku porażenia nerwu VII z zachowaniem jego ciągłości
83
Parotidektomia całkowita - wyjaśnij pojęcie
Usunięcie całej ślinianki przyusznej
84
Parotidektomia częściowa - wyjaśnij pojęcie
usunięcie części ślinianki przyusznej; najczęściej dotyczy płata powierzchownego przyusznicy
85
Parotidektomia radykalna - wyjaśnij pojęcie
usunięcie ślinianki przyusznej wraz z resekcją nerwu twarzowego
86
Rak płaskonabłonkowy - najczęstsza lokalizacja
Ślinianka przyuszna
87
Rak płaskonabłonkowy ślinianki - leczenie
parotodektomia całkowita z oszczędzeniem (w miarę możliwości) nerwu twarzowego
88
Rak w gruczolaku wielopostaciowym -jak często?
Przemiana złośliwa dotyczy 3-5% przypadków
89
Rak w guzie mieszanym - leczenie
parotidektomia całkowita en bloc z operacją węzłową
90
Klasyfikacja T nowotworów ślinianek (t- tumor)
91
Klasyfikacja N nowotworów ślinianek (n- node)
92
Wskazania do parotidektomii powierzchownej (3)
* guzy łagodne w płacie powierzchownym przyusznicy,
* małe guzy T1 i T2,
* guzy złośliwe w płacie powierzchownym o małym stopniu złośliwości (np. low-grade mucoepidermoid carcinoma, acinic cell carcinoma).
93
Wskazania do parotidektomii całkowitej (dużo)
guzy w płacie głębokim (łagodne i złośliwe),
* –guzy obejmujące płat powierzchowny i głęboki (np. postać,,góry lodowej’’),
* –guzy o wysokim stopniu złośliwości,
* –złośliwe guzy naciekające ramię żuchwy czy penetrujące do dołu podskroniowego,
* –guzy płata głębokiego penetrujące do przestrzeni przygardłowej,
* –wznowy gruczolaka wielopostaciowego
94
Wskazania do parotidektomii radykalnej (2)
* guzy złośliwe naciekające nerw twarzowy (ca adenoides cysticum– szerzący się okołonerwowymi przestrzeniami limfatycznymi),
* porażenie nerwu twarzowego, występujące przed przystąpieniem do leczenia operacyjnego guza
95
Wymień dwa rodzaje operacji nowotworów ślinianki
* zewnątrztorebkową dyssekcję (ECD)
* parotidektomia
96
Kryteria możliwości użycia skrótu "ECD"
– nie przeprowadza się dysekcji nerwu twarzowego i/lub usuwa się mniej niż jeden poziom
97
Zespół Łucji Frey - objawy
zespół smakowego pocenia i przekrwienia
98
Zespół Łucji Frey - patogeneza
Uszkodzenie nerwu uszno-skroniowego
99
Klasyfikacja House'a - Brackmanna - co ocenia? Ile ma stopni?
Klasyfikacja **czynności nerwu twarzowego** wg. House'a i Brackmanna pozwala ocenić stopień uszkodzenia i prześledzić przebieg procesu gojenia. Wyróżniono **sześć stopni** uszkodzenia nerwu.
100
Zespół uszno-skroniowy (inna nazwa)
Zespół Łucji Frey
101
