Shock Flashcards
Benoem de 3 verschillende soorten shock en de bijbehorende oorzaken.
- Cardiogene shock ( intra/ extra cardiaal)
- Extra cardiaal =
denken aan obstructie zoals een tamponade
Oorzaak:
Als het hart zich onvoldoende kan ontplooien door vocht in het hartzakje.
Dat leidt tot onvoldoende vulling van het hart
Een lage cardiaal output = verlaging RR
Shock = verminderde perfusie
- Intra cardiaal =
Hartinfarct waarbij pomp functie van het hart beschadigd raakt.
Oorzaak:
Verminderde knijp kracht van het hart, dus verminderde systolische knijp kracht
Dat leid tot cardiac output= verlaging RR
Shock = verminderde perfusie
Gevolg hiervan is meerdere orgaan falen
- Hypovolemische shock
Oorzaak:
- bloedverlies
- hoeveelheid vocht verloren gaat bijv: diarree, braken
Als je een hoeveelheid circulerend volume verliest dan krijg je een verminderde pre-load -> leidt tot lage cardiac output = verlaging RR
Shock = verminderde perfusie
Gevolg hiervan is meerdere orgaan falen
Pre-load = de vulling van het hart-> is nodig om een goeie output te hebben
- Distributieve shock
Denk aan bijv een sepsis
Er is voldoende vocht in het lichaam maar niet op de goede plek en niet ten gunste van de circulatie.
Bij een ziektebeeld waarbij het perifere weerstand van het lichaam sterk verlaagd is.
Bij een lagere perifere weerstand, doet je hart zijn best en het bloed uitpompt in de bloedvaten, maar als de vaten allemaal open staan, dan lukt het toch niet om voldoende RR op te bouwen. Het loop allemaal uit de vaten. Dit noem je ook wel eens capillairen leak. Lekkage van vocht uit de circulatie
Hartdisfunctie
Bij een distributieve shock heb je high of normale cardiac output/ systolische functie, want het hart doet zijn best om voldoende RR op te bouwen en die knijpt als een dolle.
Maar toch door die lage perifere weerstand krijg je toch een onvoldoende weefselperfusie en kenmerken van shock
Wat is het verschil tussen hypotensie en shock?
Bij een shock ligt het accent vooral op
stoornissen in de microcirculatie en de celfunctie.
De bloeddrukdaling hij een shock is 1 van de symptomen van een shock
Wat is de relatie tussen shock en nierinsufficientie?
.
Welke nierfunctie vervangende therapie word toegepast bij shock?
.CVVHD
Welke verpleegkundige interventies kunnen toegepast worden bij de verschillende soorten shock ?
.
Noem de medische interventies die toegepst kunnen worden bij de verschillende soorten shock
.
Hoe ontstaat een shock?
Hypotensie kan zich verder ontwikkelen tot een shock.
Er ligt een acuut optredende stoornis in de algemene circulatie, die gepaard gaat met onvoldoende perfusie en daardoor onvoldoende oxygenaties van de weefsels.
Door het tekort van welke 2 stoffen in de weefsel treedt er een progressieve stoornis in de cel en orgaan functie?
En wat kunnen hier de gevolgen van zijn?
Benoem er 2.
Zuurstof + voedingstoffen
Uiteindelijk een irreversible orgaanschade en de dood
Benoem de 4 verschillende soorten shocks.
- Hypovolemische shock:
Door verlies van water en elektrolyten of bloed - Distributieve shock; waaronder septische shock en anafylactische shock:
- Cardiogene shock:
- Obstructieve shock:
Welke processen spelen in het lichaam op bij een verlaagd bloeddruk?
- door de verlaagde RR, via stimulatie van de nervus sympathicus
- van hormonale factoren zoals; renine-angiotensineststeem, ADH en adrenaline een sterk reactie optreden, met het doel de RR en de perfusie van het hart en hersenen zo goed mogelijk te handhaven.
Wat zijn symptomen van een shock?
Benoem er een aantal (7)
- Snelle, weke, soms nauwelijks voelbare pols
- Oligurie
- Cerebrale verschijnselen zoals:onrust, verwardheid, soms eens verlaagd bewustzijn.
- Bleke, klamme huid met vaak cyanotische tint
- Transpirere
- Snelle ademhaling
- Bloeddruk; systolisch lager dan 90 of een daling van de bloeddruk met meer dan 50 systolisch
Soms tijdens een shock ontbreekt de tachycardie.
Bij welke patiënten kan dit voorkomen ?
En bij gebruik van welke medicatie kan dit voorkomen?
- Oudere patiënten
- Diabetespatienten (autonome neuropathie)
- Bij gebruik van beta blokkers
Wat is een hypovolemische shock ?
Benoem 2 manieren hoe je dit kan ontwikkelen.
Shock door verlies van water en eletrolyten:
Hypotensie tijdens dialyse als gevolg van te veel of te snelle ultrafiltratie kan overgaan in een hypovolemische shock als er niet snel maatregelen geworden word
Shock door bloeding:
De meest voorkomende oorzaken van bloedverlies zijn
- Gastro-entestinaal bloedverlies en trauma
- Tijdens hemodialyse kunnen bloedingen optreden in het maagdarmkanaal.
- verlies van plasma treedt vooral op bij
- Brandwonden
- Ileus
- Peritonitis
- Acute pancreatitis
Wat is een Septische shock en welke vorm van shock is dit ?
Het is een vorm van distributieve shock
Een septische shock word veroorzaakt door bacteriën l
Door welke micro-organismen wordt een Septische shock niet veroorzaakt ?
Benoem er 2
Schimmels en virussen of andere micro-organismen
Welke soort sepsis lijkt vaker voor te komen ?
En in welke situatie, ingrepen of aandoeningen?
Benoem er 5.
Gramnegatieve sepsis
- Komt voor als complicatie van trauma
- Operatie
- Invasieve ingrepen
- Immunosupressieve geneesmiddelen
- Bij ziekte waar de afweer gestoord is
Hoe ontstaat een sepsis bij dialysepatienten ?
Via de dialysekatether.
De bacteriën die in de bloedbaan zijn brengt een keten van reacties teweeg die op zich voor de verdediging van het lichaam nuttig zijn,
maar in overmaat de hemodynamische vertandingen en metabole veranderingen veroorzaken dat het beek van septischer shock ontstaat
Wat is de vroegst waarneembaar hemodynamische verandering bij sepsis ?
- Perifere vasodilatatie met een hoge hyperdynamische circulatie met tachycardie
- Hoge Polsdruk
- Goed doorbloede huid
Wat verstoord vaatverwijding in het lichaam ?
- De fijn afgestelde autoregulatie die perfusie en zuurstof behoefte van weefsel op elkaar stemt
- Bij niet tijdig worden behandeld of wanneer dr therapie onvoldoende effect heeft zet een complex van progressieve veranderingen in.
Waardoor kan een daling van het circulerend volume ontstaan ?
Benoem 5 oorzaken
- Koorts
- Transpireren
- Diarree
- Verhoogde capillaire permeabiliteit bevordert het uittreden van plasma uit de bloedbaan, waardoor het circulerend volume verder daalt
De behandeling van shock is gericht op ?
Benoem er 2
1e belangerijke pijler:
- Herstel van de volumetherapie die door vaatverwijding is ontstaan
- > volumetherapie
2e belangerijke pijler:
- Gericht op bestrijding van de infectie -> AB + drainage van evt. pus
Waarom bemoeilijkt het optreden van een verhoogde capillaire permeabiliteit de keuze van infuus vloeistoffen ?
Omdat eventuele albumine die toegediend word versneld de bloedbaan verlaat.
- in de meeste centra wordt een combinatie van elektrolyten oplossingen en colloïdale oplossingen gegeven.
Wat is een anafylactische shock ?
Hoe onstaat een anafylactische shock ?
Noem 4 voorbeelden
Onder welke shock valt de anafylactisch shock
Als dialyse patiënten een allergie ontwikkelen voor een stof waarmee ze tijdens de dialyse in contact komen
Bijvoorbeeld: medicatie een bestanddeel van de kunstnier De dialyse lijnen Desinfectie middel waar de machine of dergelijke mee zijn behandeld
Valt onder distributieve shock.
Benoem de soorten reacties die kunnen onstaan bij een overgevoeligheid/ allergie
Benoem er 9
- Jeuk
- Exantheem: rode uitslag, bultjes
- Zwelling lippen, keel , gelaat
- Stridor: abnormaal admhalingsgeluid, door benauwdheidsklachten
- Broncho spasme: vernauwing van de bronchieen
- Buikpiin
- Braken
- Hevige spierpijn
- Vasculaire collaps met distributieve shock
Benoem overgevoeligheidsreactie waarmee men bij de dialysepatienten mee geconfronteerd kan worden.
- Latex
- Sterilisatie middel ethyleenoxide
- Bestanddelen van de kunstnier membraan
- Weekmakers uit lijnen
Waaruit bestaat de behandelingen van een huidreactie ?
Welk middel kan niet gebruikt worden?
- stoppen met middel/ materiaal
- toedienen van antihistamine
Wat niet gebruikt kan worden is corticosteroïden, deze werken pas na uren.
Kunnen hoogstens gebruikt worden als profylaxe
Wanneer word iemand behandeld met adrenaline (epinefrine) ?
Als er een reactie is die ernstiger is dan alleen een huidreactie
Bij een allergische reactie kan er hypotensie en shock optreden. Je dient dan vocht toe tot de bloeddruk op de gewenste niveau is.
Hier kan ongeveer 1/2 Liter fysiologisch zout nodig zijn.
Waar moet je opletten als deze allergische reactie met vasolidatie voorbij is?
Dat dit extra vocht weer tot overvullingsbeeld kn leiden, waarvoor extra ultrafiltratie nodig is
Wat is een cardiogene shock ?
Je spreekt van een cardiogene shock als het hart en bloed niet meer goed kan rondpompen
Deze vorm van shock berust op een sterk vermindering van de pompfunctie van het hart
Wat is de meest voorkomende oorzaak van een cardiogene shock ?
Myocardinfarct
In 5-10% van de gevalllen treedt hierbij shock op. Dit hangt ook af van de grootte van het infarct.
Wanneer treedt in het algemeen een shock op ?
Als er meer dan 40% van de hartspiermassa verloren is gegaan
Welke andere aandoeningen kunnen gepaard gaan met een cardiogene shock ?
- Eindstadium van ischemische hartziekten
- Cardiomyopathieen
- Aritmieen
- Klepafwijkingen
- Acute myocarditis
- Traumatische hart confusie
- Ventrikelseptumruptuur
- Ruptuur van de papillaire spieren.
Wat zijn de symptomen bij een cardiogene shock?
- Klassieke verschijnselen van een shock dus:
- snelle pols
- weke pols
- nauwlijks voelbare pols
- oligurie
- cerebrale symp. zoals: onrust, verwardheid, soms verlaagd bewustzijn.
- bleke klamme huid met vaak cynanotische tint
- transpireren
- snelle ademhaling
- Systolische RR lager dan 90 of daling van bloeddruk met meer dan 50 systolisch
Soms gepaard met
- tekenen van over vulling van de kleine circulatie
- longoedeem
- daarnaast kan het voorkomen dat een patiënt gedialyseerd moet worden met een slechte pompfunctie van het hart na een hart Ok of een infarct.
Wat is een obstructieve shock ?
Bij een obstructieve shock zit er ergens in het lichaam een mechanische obstructie in circulatie, eigenlijk een soort ‘verstopping’.
Hierdoor wordt de in- of uitstroom van bloed geblokkeerd waardoor het bloed zich ophoopt voor deze obstructie.
Ook een harttamponnade ten gevolge van uremische pericarditis leidt tot pompfalen.
Wat is een harttamponnade ?
Wat is een Uremische pericarditis?
Harttamponnade:
Vochtophopong in het hartzakje.
Dit belemmert de pompfunctie van het hart.
Uremische pericarditis:
Ontsteking van het pericard of hartzakje (het beschermende vlies dat het hart omgeeft) als gevolg van chronische nierinsufficiëntie
harttamponnade is een levensbedreigende complicatie.
Waardoor onstaat een harttamponnade ?
Waardoor onstaat een snelle toename van pericardvocht?
Noem 3 punten.
Door een snelle toename van de druk binnen het pericard(hartzakje) door een snelle toename van het pericard vocht.
Waardoor onstaat een snelle toename van pericard vocht ?
- pericarditis
- bloeding in het pericard
- perforatie van het hartspier bij myocardinfarct of trauma
Kan door een harttamponnade bij uremische pericarditis een shock ontstaan?
Welke vorm van shock zou er kunnen ontstaan?
Ja een obstructieve shock
Hoe onstaat een obstructieve shock bij een harttamponnade ?
Wat gebeurt er met het hartminuutvolume?
Vocht in het pericard heeft compressie van het hart tot gevolg, daardoor kan her hart niet goed worden gevuld.
Het hart minuut volume daalt en shock treedt op
Wat is de belangerijkste diagnostische tekenen van een dreigende harttamponnade en puslus paradoxus?
Een progressieve stijging van de centraal veneuze druk.
- wat is pulsus paradoxus:
Kleiner worden van de polsslag/ systolische druk tijdens de inademing doordat het hart zich niet volledig kan vullen in de rustfase.
Wat zijn de verschijnselen bij een hart tam pommade ?
- daling van de systolische bloeddruk tijdens inademing, daling van meer dan 20 mmHg
- kortademigheid
- drukkend, pijnlijk gevoel op de borst
- ictus cordis is afwezig; hart stoot, voelbare hartslag tegen de wand
- hart tonen zijn zacht
Hoe kan de diagnose het snelst worden bevestigd voor een harttamponnade ?
Met een ECG
Wat voor behandeling pas je toe wanneer iemand met een harttamponnade in shock is?
Heel snel percutaan aanprikken van het pericard met drainage = levensreddend
Hiermee word de pericardholte ontlast
Deze therapie heeft vaak succes
Wanneer ontstaat er multiorgaanfalen ?
Als er verschillende ernstige complicaties oprreeen in het verloop van het shocksyndroom en daarmee de prognose ernstig verslechtering
Bij Multi orgaanfalen ontstaat onstaat er functieverlies van steeds meer organen.
Benoem 4 complicaties van een shock.
- Multi orgaanfalen
- Acute nierinsufficientie
- Adult respiratory distress syndroom
- Trombocytopenie en diffusie intravasale stolling
Wat gebeurt er met een patiënt die een shock heeft ondergaan en als complicatie een acute nierinsufficientie heeft?
Deze patiënten zijn vaak instabiel en liggen op de IC.
Het onttrekken haag vaak heel moeilijk omdat het overtollig vocht zich buiten de circulatie bevind , terwijl de bloeddruk ondersteund moet worden met vasopressoren
Hoe onstaat de complicatie Afult respiratory distress syndrome ?
Dit is een niet- cardiogene longoedeem.
Dit onstaat door een verhoogde permeabiliteit van de longcapiliairen en compliceert een septische shock in ongeveer 20% van de gevallen.
Bij dit complicatie treedt er eiwitrijke vloeistof uit de bloedbaan in de longinterstitium en de alveoli.
Zo kan er een adult respiratory distress syndroom ontstaan.
Let op dat iemand dit syndroom kan hebben als de patiënt kortademig word en de po2 daalt.
Waaruit bestaat een behandeling van een ARDS?
Noem er twee
- Vroegtijdige intubatie
2. Beademing met positieve eind-expiratoire druk -> PEEP
Welke complicatie is bij een septische shock een regelmatig voorkomend verschijnsel?
Trombocytopenie en diffusie intravasale stolling
Wat gebeurt er met het lichaam bij een shock met een complicatie van een trombocytopenie en diffuse intravasale stolling?
Trombocytopenie:
In sommige gevallen kan het aantal bloedplaatjes tot hele erge lage waardes dalen en kan dit, als er uremie bestaat, waardoor de functie van de bloedplaatjes word verstoord een aanleiding zijn tot ernstige bloedcomplicaties.
Diffuse intravasale stolling:
Soms is er ook verbruik van stollingsfactoren, waar door diffuse intravasale stolling optreedt
Wat is een diffuse intravasale stolling, wat gebeurt er hier met je lichaam?
Bij diffuse intravasale stolling (afgekort DIS) wordt de bloedstolling in de vaten (intravasculair) geactiveerd.
Hierbij zet trombine fibrinogeen om tot fibrine waardoor fibrine draden vormt in de bloedvaten (microtrombi).
Tijdens DIS is er een versnelde vorming en afbraak van fibrine.
Noem 2 gevolgen van een diffuse intravasale stolling ?
- Petechieen
een kleine (0,5-1 mm) rode of paarse puntvormige huidbloeding en wordt veroorzaakt door een zeer kleine oppervlakkige bloeduitstorting
- Grote bloedingen
De beste behandeling om trombocytopenie en diffuse intravasale stolling te bestrijden is een adequate bestrijding van sepsis en shock.
Hoe kun je een ernstige geïsoleerde trombocytopenie behandelen?
Met trombocytensuspensies, vooral bij gevaarlijke bloedingsneiging.
Het resultaat is helaas teleurstellend door een snel verbruik
Wat is shock ?
Onvoldoende perfusie in de weefsel niveau
Het falen van de circulatie, zie erg dat de vitale organen niet van bloed word voorzien
Hoe Herken je een cardio gene shock ?
Noem 5 punten
En noem 2 oorzaken
- bleke, klamme patiënt, koude acra
- hypotensie, zwakke pols
- verhoogde CVD centraal veneuze druk, naar de hals vaten te kijken als die opgezet is
Geeft info over de druk aan de rechter zijde van hart
- longoedeem: als de druk in kleine circulatie
ophoogd - oligurie: heb je niet gelijk door
Oorzaken intra cardiaal Hartinfarct Ernstige hartfalen Klep lijden Arritmieen; acute hartritmestoornis Verdikte hartspier
Oorzaken extra cardiaal Longembolie Tanponade Spanningspneumothorax Uremische pericarditis
Wat is een hypovolemische shock?
Hoe herkennen we een hypovolemische shock ?
Noem 6 symptomen
Noem 5 oorzaken
Verminderd circulerend volume waardoor secundair verminderde output
Symptomen
- Hypotensie
- Gecollaboreerde halsvenen: vallen samen, niet dik
- Heldere longvelden bij auscultatie, geen oedeem
- Koude, blauwe acra.
- Aanwijzigingen hebben voor bloedverlies; gebruik van anti stolling, melena, blauwe plekken
- Oligurie
- Acute bloeding
- Braken/ diarree
- Dehydratie
- Brandwonden: verliest via je huid vocht bij brandwonden
5 peritonitis/ pancreatitis: ziektebeelden waarbij je veel vocht kan verliezen
Wat zijn de kenmerken van een distributieve shock
Noem 4 oorzaken hiervan
Dat we perifere vasodilatatie is ivm inflammatie/ ontstekingen , waardoor de bloedvaten open gaan staan.
Vocht wat je geeft lijkt snel weg te lekken naar het interstitium, naar buiten de circulatie
- Sepsis obv gram-negatieve micro-organismen gaat snel gepaard met shock.
- Neurogene/ spinale shock; bij een dwarslaesie is de RR labiel, onvoldoende regulatie van RR vanuit het sympathisch zenuwstelsels.
- Bijnierinsufficientie streshormoon cortisol RR regulatie
- Anafylactische shock : allergische shock
Wat is een sepsis ?
Word uitgelokt door een infectie, waardoor de inflammatoire respons ontspoord is.
Wanneer noem je eeen sepsis een septische chock.
Ondanks 2-3 liter vulling een aanhoudende hypotensie
Wat is SIRS en waar Staat dit voor?
Waar kunnen er bij sirs afwijkingen zijn?
Benoem we 4
Systemstic inflammatory response syndrome.
Verschijnselen van lichamelijke onderzoek of in het lab die kunnen wijzen op een onsteking of tekenen van sepsis
- Temperatuur: hoog of laag kan een uiting zijn van onsteking.
Sepsis kan ook leiden tot een lage temp
Oude mensen of ernstige diepe shock kan ook tot lage temp leiden - Hartfrequentie: hoog -> boven de 90
- Ademhalingsfrequentie: hoog -> boven 20
- Leucocytengetallen: hoog of laag
Bij een sepsis kan er ook sprake zijn van lage leucocyten/ leucopenie
Hoe kan je een onderscheid maken tussen de vormen van shock?
- Respons op iv- vocht toediening
om te kijken hoe de vullings toestand is. En of dit in de circulatie blijft of in het interatitium - ECG; echo Cor
- X-thorax of luisteren naar de longen
Bij chronische overvulde patiënten heeft dit niet altijd zin. Die zijn meestal overvuld - Aanwijzingen voor infectie
* albumine houd het vocht in het bloedbaan
Wat zijn de algemene behandeladviezen van shock
Benoem er 5
- Afhankelijk van onderliggend lijden
- Probeer bloeddruk te verbeteren
- Voldoende saturatie boven de 92%
Als je iemand blijft vullen en de saturatie daalt dan moet je iemand intuberen - Intubeer zonodig
- Trendelenburg
Bij bloeddrukdaling bij dialysepatienten. RR in hoofd word laag, je verliest bewustzijn, vandaag trendelenburg
- Bij een sepsis behandelen met AB
- Bij een bijnierinsufficientie geef je hydrocortisone
Met welke producten word en iv vocht toegediend ?
Benoem ook 3 nadelen van een plasma vervangers
- Met NaCl 0,9%
- Plasma vervanger (voluven of gelofusine)
Dit pas toedienen na 2 L NaCl 0,9%
- in de theorie zegt men dat een plasmavervanger langer in het lichaam blijft dan nacl.
Nadelen van plasma vervangers:
- allergische reactie
- stolling stoornis
- nier schade
- controleer HB, kan gevolgen hebben voor bloedstolling
- Bloedproducten
- I.p niet bij cardiogene shock , maar als het hart nog iets pomp kan je proberen wat meer vocht aan te bieden, maar meestal leidt het tot meer verschijnselen van hart falen
- je kan eerder proberen om met inotropium/ hart medicatie beginnen bij een cardiogene shock
En/ of kijken of er ergens een obstructie is
Welke behandeling pas je toe als de Bloeddruk laag blijft na vullen? En de onderliggende lijden hebben behandeld?
Medicatie gebruiken zoals:
- Vasopressoren; noradrenaline-> vasocontrictie.
Perifere weerstand word hoger, bloeddruk gaat omhoog - Inotropica; zorgt ervoor dat het hart krachtiger samentrekt
- Diuretica; als voldoende bloeddruk en nierfunctie is.
Voornamelijk bij cardiogene shock - CVVH bij dialysepatienten kan je op die manier vocht onttrekken
- Intra- aorta me ballonpomp kath. Die word ingebracht arterieel
Indien cardiogene shock.
Noem 2 behandelingen bij een hypovolemische shock
En noem 2 behandelingen bij een hypovolemische shock bij een bloeding
- Iv vocht toedienen + mineralen
- Evt. Vasopressoren
Bloeding:
- Bloedingsneiging corrigeren + HB controle
- Stolling in de gaten houden
Wat zijn de nadelen van vasopressoren ?
Isachemie van organen kan optreden
Bij hoge dosering noradreline geef kan je soms vasocontrictie hebben van je arteriële vaten.
Wat zijn de kenmerken van de addisonse crisis ?
Noem er 5
Hoe behandel je dit?
- Shock
- Laag natirum
- Hoog kalium
- Cortisol is laag
- Matige respond op vulling en AB
- Gewichtsverlies
Behandeling: Hydroxorison 100 mg IV
Hoe noem je nier schade ten gevolgd van shock?
Acute Kidney Injury (AKI)
Als je een gezonde nier hebt en iemand is gedehydreerd en heeft toch een nierinsufficientie gekregen dan zal je zien dat dit snel hersteld is.
Wat voor soort nierinsufficientie is dit dan
Pretje als nierinsufficientie is snel te herstellen
Er bestaat ook een pre-existent beschadigde nier oftewel slechte vaten
(dmv hypertensie, DM2)
De lage bloeddruk kan hierbij leiden tot ?
ATN= acute tubulis necrose
Hoe onstaat een ATN?
Schade aan de tubuli die inschemisch worden door slechte perfusie
En die sterven af. Die verstoppen alle nierfunctie, waardoor je geen nierfunctie meer hebt omdat alles kapot is
Heeft een tubuli een herstel vermogen ?
Ja het kan wel lang duren
Mensen met een ATN kunnen soms ook paar maanden dialyseren, waardoor je geleidelijk toch herstel ziet.
Soms niet reversibel aan de hand van hoe slecht de nier was.
Benoem 2 preventies bij om nierfunctiestoornissen te vermijden
- Optimaliseren vochtbalans
- Vermijden nefrotoxische medicatie
NSAIDs, contrast, RAASremmers
