Seminarium 2 (przeciwciała monoklonalne)

Question 1

Co to są przeciwciała monoklonalne?

Answer 1

To zbiór przeciwciał, które wykazują jednakową swoistość względem danego antygenu i ewentualnie takie samo lub podobne powinowactwo. Nazwa wywodzi się stąd, że wszystkie takie przeciwciała są otrzymywane z jednego klonu limfocytów B.

Question 2

Otrzymywanie przeciwciał monoklonalnych:

Answer 2

→fuzja uczulonych limfocytów B i komórek szpiczaka posiadającego dwie istotne cechy: niemożność produkcji przeciwciał oraz niezbędnego do życia enzymu
→w podłożu są obecne czynniki ułatwiające zlepianie komórek takie jak lizolecytyna i glikol etylenowy
→hybrydy są hodowane w medium selektywnym. Niesfuzjowane komórki szpiczaka giną z powodu defektu metabolicznego (komórki połączone w hybrydę potrzebny enzym otrzymują z limfocytów B). Niesfuzjowane limfocyty nie mają w środowisku czynników wzrostowych i również giną. Zostają same hybrydy.
→następuje rozcieńczanie zawiesiny tak, aby pojedyncze hybrydy znajdowały się w oddzielnych naczyńkach.
→proliferacja i tak z jednej hybrydy (hybrodomy) powstają przeciwciała monoklonalne.

Question 3

Jakie wyróżniamy typy przeciwciał monoklonalnych uzyskanych metodą inżynierii genetycznej?

Answer 3

1. przeciwciała chimeryczne
2. przeciwciała humanizowane (uczłowieczone)
3. przeciwciała o podwójnej swoistości
4. miniciała

Question 4

Co to są przeciwciała chimeryczne:

Answer 4

to przeciwciała monoklonalne, których część zmienna pochodzi od myszy, a część stałą jest ludzka

Question 5

Co to są przeciwciała humanizowane (uczłowieczone)?

Answer 5

To przeciwciała monoklonalne, których części nadzmienne pochodzą od myszy, a część stałą jest ludzka

Question 6

Co to są przeciwciała o podwójnej swoistości?

Answer 6

to przeciwciała monoklonalne, z których jedno wiąże toksynę, a drugie komórę nowotworową - w leczeniu raka jajnika i sutka, białaczce szpikowej.
Można je wyprodykować w podwójnych hybrydach (hybryda hybrodom-kwadroma - wynik fuzji dwóch hybrodom)

Question 7

Co to są miniciała?

Answer 7

Łączenie genu kodującego część zmienną łańcucha ciężkiego z częścią zmienną łańcucha lekkiego (Fv). Zaletą jest mniejszy rozmiar. Można łączyć takie dwa Fv o różnej swoistości i to są miniciała.

Question 8

Przeciwciała monoklonalne mysie mają końcówkę:

Answer 8

-momab

Question 9

Przeciwciała monoklonalne chmieryczne mają końcówkę:

Answer 9

-ximab

Question 10

Przeciwciała monoklonalne humanizowane mają końcówkę:

Answer 10

-zumab (np. NATALIZUMAB)

Question 11

Co to są myszy chimeryczne?

Answer 11

To myszy z niedoborami odpornościowymi, u których układ immunologiczny zastąpiono limfocytami człowieka. W ten sposób otrzymuje się odpowiednie ludzkie limfocyty B.

Question 12

Co to są myszy transgeniczne?

Answer 12

To myszy, u których w limfocytach B inaktywuje się geny immunoglobulionwe mysie i zastępuje genami ludzkimi.

Question 13

Zastosowanie Przeciwciał monoklonalnych:

Answer 13

→do PM można przyłączać np. toksyny (roślinne np. rycyna; bakteryjne np. dyferotoksyna; grzybicze np. alfa-sarcyna), enzymy mające np. zdolność uczynniania proleku, który będzie wtedy działał w miejscu nowotworzenia nie niszcząc zdrowych komórek. Można je także znakować radioaktywnie.
→PM stosuje się w diagnostyce chorób zakaźnych, w wykrywaniu i oznaczaniu stężenia leków, enzymów, hormonów, cytokim. Osiąga się przez to niezwykle istotną powtarzalność wyników.
→w lokalizacji nowotworów (mapowanie) (PM sprzęgane z technetem, jodem I123)
→w oznaczaniu wzoru antygenowego przeszczepó
→w walce z odrzucaniem przeszczepów, np. przeciwciałą przeciw limfocytom T, receptorowi dla IL-2, czy samej IL-2. Te przeciwciała mogą być też stosowane w autoimmunizacji.
→w leczeniu nowotworów (znakowanie jodem131, itrem, bizmutem). Osiąga się dobre wyniki w leczeniu białączek i chłoniaków.
→PM znakowane toksynami (można łączyć toksyny z samymi częściami zmiennymi) znalazł zastosowanie w leczeniu raka pęcherza moczowego (podanie dopęcherzowe), jajników (podanie dootrzewnowe), w leczeniu nowotworowego zapalenia opon (podanie podoponowe), w białaczkach, chłoniakach, raku sutka, okrężnicy, płuc, w czerniaku.
→warto zauważyć, iż jedna cząsteczka immunotoksyny jest zdolna do zabicia komórki nowotworowej, podczas gdy leku konieczna jest ogromna ilość - nawet około miliona cząsteczek
→możliwe jest sprzęganie przeciwciała monoklonalnego z lekami typu metotreksat, mitomycyna C, czy też z enzymami uczynniającymi podawany prolek
→stosuje się także liposomy opłaszczone PM, które zawierają wewnątrz leki dostarczane do komórki docelowej z eksprecją charakterystycznego antygenu.