Schizofrenie spectrum Flashcards
Wat betekend Schizofrenie?
Gespleten brein
Wat zijn positieve symptomen?
Duidelijke waarneembaar: wanen, hallucinaties en gedesorganiseerde spraak/gedrag
Wat zijn negatieve symptomen?
moeilijk waarneembaar. Heeft geen basis in de objectieve werkelijkheid: affectief vlak, initiatief verlies, terugtrekken, ontregelde associatieve- en denkfuncties, waarneming en motoriek
Wat is een waan?
vaststaande overtuiging ondanks feiten, niet corrigeerbare gedachtegang
Wat zijn hallucinaties?
zintuiglijke waarneming zonder dat er een objectief waarneembare prikkel is voor die waarneming.
Wat is katatonie?
motorische verstarring: Dingen worden niet meer geïnitieerd.v
Welke stoornissen vallen binnen Schizofreniespectrum?
Waanstoornis
Kortdurende psychotische stoornis
Schizofreniforme stoornis
Schizofrenie
Schizoafectieve stoornis
Psychotische stoornis door een middel of medicatie
Psychotische stoornis door een somatische aandoening
Katatonie bij een andere psychotische stoornis
Katatone stoornis door een somatische aandoening
Ongespecificeerde katatonie
Wanneer spreek je van een waanstoornis?
als er echt alleen een waan is. Komen er hallucinaties voor, dan spreek je over schizofrenie. Langer dan een maand. Als een waan heel erg bizar is dan wordt er toch gesproken over schizofrenie.
Kortdurende psychotische stoornis
Minstens 1 dag
Schizofreniforme stoornis
langer dan een maand, korter dan een half jaar aanwezig.
Kenmerken Schizoaffectieve stoornis
- Depressieve of manische stemmingsepisode
- plus wanen en hallucinaties
- langer dan 2 weken zonder depressieve of manische stemmingsepisode.
- Psychose staat hierbij voorop, overheerst.
Wat is belangrijk in het traject?
- Om echt goed diagnostiek te doen met daarin classificatie.
- Stadia in beeld brengen,
- interventies uitvoeren en blijven volgen
- diagnostiek aanpassen. Soms veranderen classificaties gedurende de diagnostiektraject.
Kenmerken Katatonie
Motorische maniërismen
Motorische stereotypen
Agitatie
Grimassen
Echolalie
Echopraxie
Stupor
Wasachtige buigzaamheid
Mutisme
Kataleptie
Negativisme
Poseren
Wanneer spreek je van Schizofrenie?
2 symptomen, minimaal 1 positief
1 maand merendeel van de tijd psychose (of behandeld)
6 maanden steeds aanwezig (positief of negatieve symptomen)
= omstreden benaming voor een bepaalde mate van psychosegevoeligheid. Stigmagevoelig.
Wat is een psychose?
een ernstige ontregeling van psychisch functioneren die op alle terreinen van het leven. Beleving van de werkelijkheid is veranderd. Dringt zich in je op, waarbij je het gevoel krijgt dat er iets heel erg niet klopt, onheilspellends in de lucht, groots, overweldigend en beangstigend. Het is alsof de werkelijkheid zich voltrekt vanuit een script.
Wat zijn waarneembare uitingen van een psychose
- Bijzondere ideeën en overtuigingen: wanen.
- Vreemd gedrag: merkwaardig, bizar, veel achterdocht, gekke kleding, veel laagjes
- Stemmen horen terwijl niemand praat/ hallucinatie: in psychose zijn stemmen vaak negatief, dwingend karakter.
- Het essentiële onverwoestbare karakter van de buitengewone ervaring.
Tips/ advies bij Psychose:
- Stemmen horen is een algemene menselijke ervaring
- Diverse verklaringen voor stemmen horen accepteren
- Stimuleren eigenaar te worden van hun ervaringen en het stemmen horen voor zichzelf de-finiëren.
- Stemmen horen begrijpen vanuit de context van levensgebeurtenissen en interpersoonlijke verhalen.
- Proces van begrijpen en accepteren van stemmen kan iemand helpen bij zijn persoonlijk herstel, i.p.v. continu onderdrukken en vermijden erover te praten.
- Ondersteuning door en samenwerking met lotgenoten is krachtversterkend en bevordert herstel.
Wat zijn 5 dimensies van een psychose?
- Psychotische verschijnselen
- Motivationele beperkingen
- Manische verschijnselen
- Depressieve verschijnselen
- Cognitieve symptomen
Fasen van psychotisch worden en herstellen:
- Aanloopfase: verandering in de binnenwereld en het gedrag van die persoon. Angstige spanning, achterdocht, stemmen horen kan beginnen, depressief, slecht slapen, verwaarlozing (zelfzorg).
Expressed emotion (EE); hoe hoger EE, hoe ongunstig klimaat in omgeving. \
Psycho- educatie hierop voor omgeving/ naasten.
Laag EE, neutraal reageren.
Wat is belangrijk bij behandeling:
- Tijdelijk slaapmedicatie
- Laag EE houden vanuit omgeving/ naasten
- Wel verandering aangeven en vragen wat de persoon bezighoudt, waar hij zich zorgen over maakt.
- Oprechte belangstelling, goed luisteren naar het verhaal, zonder oordeel, duiding of inter-pretatie.
- Zakelijk en neutraal.
- CGT- G- schema
- FACT team
- Richten op contact maken en verbinding.
- Psycho- educatie.
- Antipsychotica, soms opname.
- Contact met ervaringsdeskundige en/ of herstelgroep
- Therapie
- Rehabilitatie.
Noem 2 psychotische stoornissen
- psychotische stoornis door een middel of medicatie
- Psychotische stoornis door een somatische aandoening
Noem 3 vormen van katatonie stoornis
- Katatonie bij een andere psychotische stoornis
- Katatone stoornis door een somatische aandoening
- Ongespecificeerde katatonie
Wat zijn verschillende soorten wanen?
- Paranoïde (achterdocht) waan,
- grootheidswaan,
- betrekkingswaan (alles heeft betrekking op jou)
- Taalstoornissen/ denkstoornissen
- incoherentie (onsamenhangendheid, verwardheid),
Welke verschillende denkstoornissen komen voor tijdens psychose?
associatiestoornis (verbanden leggen tussen woorden en begrippen die niets met elkaar te maken hebben),
- concretismen (figuurlijke of metaforische uitdrukkingen letterlijk nemen)
- neologismen ( het gebruik van nieuwe, niet bestaande woorden).
