Ruch, sen i ból Flashcards

1
Q

Główne rodzaje czynności ruchowych

A
  • reakcje posturalne - utrzymanie postawy ciała w zależności od wykonywanej czynności, stanie siedzenie
  • czynności lokomocyjne - zespół odruchów umożliwiających przemieszczanie (chodzenie, pełzanie, czołganie itp)
  • czynności manipulacyjne - stosowane przez zwierzęta do zdobywania np. obrony, pokarmu, partnera, dóbr
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Rodzaje ruchów

A
  • odruchy - są wrodzone i zwykle mimowolne, np. ssanie u noworodka, odruch kolanowy, zwężanie i powiększanie źrenicy, rdzeń kręgowy
  • nawyki ruchowe - mogą być wrodzone (np. reakcja ucieczki) lub nabyte (jazda na rowerze) móżdżek, jądro postawy
  • ruchy dowolne - są świadome, podlegają naszej woli w przeciwieństwe do ruchów mimowolnych, np. picie kawy z kubka
  • ruchy kierowane - ruchy ulegają modyfikacji, można je zatrzymać, istotne jest sprzężenie zwrotne
  • ruchy balistyczne- nie ulegają modyfikacji, nie można ich zatrzymać (odruch kolanowy), sprzężenie zwrotne nie jest istotne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Definicja aktu ruchowego

A

Akt ruchowy = program ruchowy, reprezentacja sekwencji ruchów koniecznych do osiągnięcia celu czy wykonania działania, inaczej mówiąc sekwencja ruchów następujących po sobie (układ ruchów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Główne elementy układu ruchowego

A

• kości
• stawy
• mięśnie
Mięśniami steruje układ nerwowy, a system ruchowy ma organizację hierarchiczną (na różnych piętrach)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rodzaje mięśni

A
  • mięśnie gładkie (układ trawienny, narządy wewnętrzne) - mięśnie szkieletowe (ruchy ciała), w ich skład wchodzą mięśnie antagonistyczne, działające przeciwstawnie, np. zginacz i prostownik
  • mięsień sercowy (zarówno mięśnie gładkie jak i szkieletowe)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Rodzaje włókien mięśniowych

A
  • włókna szybkokurczliwe, które szybko pracują i szybko się męczą, są anaerobowe, nie potrzebują tlenu na bieżąco, dlatego zaciągają dług tlenowy (stąd zakwasy)
  • włókna wolnokurczliwe działające odwrotnie, wolno pracują i wolno się męczą, są aerobowe - w czasie skurczu zużywają tlen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Podstawowa reakcja mięśniowa (schemat)

A
  • Reakcja mięśniowa = skurcz w danym włóknie mięśniowym

* Mechanizm: neuron ruchowy → wydzielanie acetylocholiny → pobudzenie receptorów we włóknie → skurcz mięśnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Odruch i łuk odruchowy

A

Odruch - automatyczna reakcja mięśni na stymulację

Łuk odruchowy - pętla biegnąca od pobudzenia neuronu czuciowego do reakcji mięśnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Rodzaje odruchów

A
  • odruchy proste - monosynaptyczne, neuron czuciowy i ruchowy
  • odruchy złożone - polisynaptyczne, trzy neurony: neuron czuciowy, ruchowy i interneuron
  • odruchy somatyczne - odpowiadają za nie mięśnie szkieletowe
  • odruchy wegetatywne - odpowiadają za nie mięśnie gładkie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Proprioreceptory i dwa mechanizmy: rozciągania i skurczu

A
  • proprioreceptor: receptor wykrywający położenie lub ruch mięśnia, wysyła sygnały do rdzenia kręgowego, który może korygować położenie mięśnia.
    mięsień jest rozciągnięty→ proprioreceptor wysyła synał do rdzenia→ rdzeń wysyła sygnał do mięśnia o jego skurczu→ skurcz mięśnia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Mechanizm odruchu kolanowego

A
  • Mechanizm odruchu kolanowego: uderzenie młoteczkiem w kolano (ścięgno mięśnia czworogłowego uda poniżej rzepki) → rozciągnięcie mięśnia prostownika uda → rozciągnięcie wrzeciona mięśniowego → neuron czuciowy → rdzeń → neuron ruchowy → skurcz mięśnia prostownika uda → wyprost nogi
  • Odruch jest niepatologiczny jeśli zachodzi, dzieje się poza kontrolą mózgu
  • Jeśli dojdzie do uszkodzenia mózgu, odruch nie zachodzi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Droga „co” i „jak” w kontekście zaburzeń

A
  • Autorzy: Goodale i Milner
  • Strumień brzuszny, droga „co”: – analiza cech obiektu – rozpoznanie obiektu – płat skroniowy

• Strumień grzbietowy, droga „jak”: – lokalizacja obiektu i wykonywanie precyzyjnych ruchów (zadania) – płat ciemieniowy ma silne połączenia z płatem czołowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Nerwowy system ruchowy i jego struktury (schematy z wykładów)

A

• System ruchowy jest złożony z wielu struktur współpracujących ze sobą
• Składa się z następujących elementów ośrodkowego układu nerwowego:
– kora mózgu: czołowa, ciemieniowa, skroniowa
– jądra podstawy
– móżdżek
– pień mózgu
– rdzeń kręgowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Funkcje obszarów korowych dla ruchu

A

Płaty skroniowe:
• zbieranie informacji potrzebnych do ustalenia celów strategicznych, rozpoznawanie obiektów
Płaty ciemieniowe:
• przetwarzanie na bieżąco danych potrzebnych do realizacji celu, monitorowanie pozycji ciała względem otoczenia
Płaty czołowe:
• programowanie ruchów i realizacja celu
• wykonywanie ruchów = sterowanie systemem ruchowym, pobudzanie pośrednie mięśni przez rdzeń kręgowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Budowa i funkcje płatów czołowych funkcje

A

• M1 = organizacja somatotopowa, steruje drogą korowo-rdzeniową (droga piramid), informacja dociera do motoneuronów mięśni tułowia, lateralizacja
• M2 = akty ruchowe, połączenia z płatem ciemieniowym i transformacja wzrokowo-ruchowa (położenie punktu docelowego ruchu i pozycji ciała)
• SMA = kontrola ruchowa, czyli płynne sekwencje ruchowe
• FEF = ruchy gałek ocznych
• PFC = wyższe funkcje kontrolne poznawcze i ruchowe, planowanie oraz organizacja aktywności sprawczej
budowa
• Pierwszorzędowa kora ruchowa = M1 (MC, ang. motor cortex)
• Kora przedruchowa = M2 (PMC, ang. premotor cortex)
• Przyśrodkowa część PMC, czyli dodatkowe pole ruchowe = SMA (ang. supplementary motor area)
• Okolica okoruchowa = FEF (ang. frontal eye field)
• Kora przedczołowa = PFC (ang. prefrontal cortex)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Organizacja somatotopowa

A

Rozmieszczenie komórek w jakiejś strukturze mózgu, które odpowiada przestrzennemu rozmieszczeniu części ciała
Części ciała znajdujące się blisko siebie są reprezentowane w nieodległych miejscach tej struktury
Przykładem jest homunkulus ruchowy lub czuciowy
Organizacja tego typu jest pewnego rodzaju odpowiednikiem organizacji retinotropowej, czyli rozmieszczenia neuronów siatkówki odpowiadającego rozmieszczeniu neuronów w korze V1.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Dwie drogi korowo-rdzeniowe

A

Droga grzbietowo-boczna:
• biegnie od M1 oraz jądra czerwiennego
• steruje zewnętrznymi regionami ciała np. palce • jest kontralateralna, krzyżuje się w wybrzuszeniach rdzenia przedłużonego (piramidach = stąd nazwa drobi piramidowe)
Droga brzuszno-przyśrodkowa:
• biegnie od M1, SMA, innych części kory oraz jądra przedsionkowego
• steruje mięśniami szyi, barków i tułowia
• jest kontra- i ipsilateralna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Funkcje móżdżku dla ruchu

A
  • Precyzja i synchronizacja czasowa ruchów (np. pisanie odręczne, mówienie, klaskanie)
  • Tworzenie nowych programów ruchowych, przekształcających sekwencje pojedynczych ruchów w skoordynowaną całość
  • Wykorzystywanie informacji zwrotnych podczas wykonywania ruchów
  • Tworzenie automatyzmów ruchowych
  • Pewne aspekty uwagi np. wykrywanie bodźców pojawiających się w nowym punkcie skupienia uwagi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Próba „palec-nos”

A

Próba palec-nos ma dużą wartość diagnostyczną np. uszkodzeniu móżdżku, w których obserwujemy drżenie zamiarowe uniemożliwiające dokładne wycelowanie i dotknięcie nosa.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Funkcje jąder podstawy dla ruchu

A

• Główne funkcje to:
– przechowywanie informacji sensorycznych
– wykorzystywanie przechowywanych informacji do sterowania ruchem
– uczenie się reguł – łączenie sekwencji ruchów w płynną i zautomatyzowaną całość
– ważne są, gdy trzeba podjąć decyzję o wykonaniu lub zahamowaniu jakiejś reakcji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Różnice między „mózgiem czuciowym” a „mózgiem ruchowym”

A

Mózg ruchowy:

  • przedni
  • aktywność behawioralna
  • programowanie ruchów
  • zarządzanie wiedzą

Mózg czuciowy:

  • tylny
  • wspieranie systemu ruchowego
  • odbiór informacji, analiza informacji
  • scalanie informacji
  • wiedza
22
Q

Zaburzenia ruchowe (niezborność, syndrom obcej ręki, zachowanie użytkownika)

A
  • Niezborność ruchowa = ruchy wykonywane w sposób nieskładny i nieskoordynowany
  • Syndrom obcej ręki = zaburzenie neurologiczne, w którym ręka (lub ogólnie kończyna) zachowuje się tak, jak gdyby kierowana była obcą wolą, uszkodzeniu SMA
  • Zachowania użytkownika = zaburzenie, w którym pacjent ma trudności w powstrzymywaniu się od sięgania i manipulowania przedmiotem znajdującym się w pobliżu, uszkodzenie SMA i zakrętu obręczy
23
Q

Choroby rdzenia kręgowego

A
  • porażenie - niezdolność do wolicjonalnego wykonywania ruchu w jakiejś części ciała, przyczyna: uszkodzenie neuronów ruchowych lub ich aksonów w rdzeniu kręgowym *paraplegia- utrata czucia i kontroli mięśni w nogach, przyczyna: przerwanie rdzenia kręgowego na odcinku piersiowym lub niżej *tetraplegia - utrata czucia i kontroli we wszystkich kończynach, przyczyna: przerwanie rdzenia kręgowego na odcinku szyjnym *hemiplegia - jak wyżej ale dotyczy stronnej utraty kontroli i czucia w nodze i ręce *wiąd rdzenia - zwężenie i zniekształcenie źrenic, brak ich reakcji na światło, zniesienie odruchów ścięgnistych, niezborność, ostre napady bólów, gł. w kończynach dolnych, zaburzenia czucia, trudności w oddawaniu moczu, zaburzenia chodu. Przyczyna : późna faza kiły
  • Polio (choroba Heinego-Medina) - porażenie, przyczyną jest wirus * Stwardnienie zanikowe boczne - postępujące porażenie, przyczyny nieznane
24
Q

choroba Parkinsona

A

-CHOROBA PARKINSONA-
Patogeneza: obumieranie neuronów istoty czarnej, co wywołuje spadek dopaminy
Objawy: sztywność i drżenie mięśni, spowolnienie ruchowe, trudności z inicjowaniem
czynności ruchowych (akinezja) i umysłowych
Schemat zaburzeń ruchowych: zanik neuronów istoty czarnej -> obniżenie hamowania gałki bladej -> gałka blada bardziej hamuje wzgórze -> wzgórze słabiej pobudza korę mózgu
Leczenie: podawanie w tabletkach L-dopy (prekursora dopaminy) aby zwiększyć poziom
dopaminy

25
Q

pląsawica Huntingtona

A

PLASAWICA HUNTINGTONA-
-Schorzenie genetyczne ujawnia się ok. 40-50 r.ż.
Patogeneza: obumieranie (atrofia) jądra ogoniastego i skorupy oraz kory czołowej i skroniowej mózgu
Objawy: gwałtowne drgawki (bez przyczyny, np. palca, całej kończyny lub muskularny twarzy), zaburzenia poznawcze (uwagi i pamięci), emocjonalne (np. depresja) oraz zmiany osobowości (drażliwość, impulsywnosé czy ekscentryzm)

26
Q

zaburzenia obsesyjno- kompulsyjnych

A

-ZABURZENIA OBSESYJNO-KOMPULSYWNE- OCD (ang. obsessive-compulsive disorder)
Patogeneza: zaburzenie psychiczne zwiazane ze zwiekszona aktywnoscia jąder podstawy (cały czas badana rola połączeń: kora mózgowa= jądra podstawy)
Objawy: występowanie natretnych myśli i/lub czynności, które musi wykonać chory, chociaż wie, że są bezcelowe lub niedorzeczne

27
Q

Apraksja i jej cechy

A
  • Mózgowe uszkodzenia= głównie korowe
  • Objawy= dezintegracja wyuczonej trudności oraz problemy w nabyciu czynności ruchowych
  • W diagnozie oceniane są ruchy dowolne
  • APRAKSJE- klasyfikacja różnicująca typy apraksji ze względu na charakter popełnianych błędów
  • ruchowa apraksja ręki
  • apraksja ideomotoryczna
  • apraksja wyobrażeniowa
28
Q

-RUCHOWA APRAKSJA RĘKI-

A

-Dotyczy ręki przeciwstronnej do uszkodzenia mózgu
-Polega na zaburzeniach w wykonywaniu ruchów precyzyjnych, naprzemiennych i skoordynowanych
-Podłożem trudności jest brak informacji zwrotnych z analizatora kinestetycznego podczas wykonywania ruchów
-Pacjent nie może ułożyć ręki zgodnie z instrukcją (np. niemożliwość zapinania guzików, otwierania agrafki)
Uszkodzenia: asocjacyjne okolice ciemieniowe w półkuli przeciwległej do połowy ciała dotkniętej apraksją

29
Q

-APRAKSJA IDEOMOTORYCZNA-

A
  • Zaburzenie wykonywania ruchów przedmiotowych, gdy nie można użyć obiektu, ale tylko pokazać, jak należy się nim posługiwać
  • Pacjent imituje inny ruch np. zamiast posługiwania się nożyczkami, pokazuje czynność wbijania gwoździa
  • Pacjent potrafi wykonać zadanie, gdy posługuje się danym przedmiotem
  • Przyczyną są zniekształcenia wyobraźni przestrzenno-ruchowej (tzw. asymbolia) Uszkodzenia: różne struktury np. spoidło wielkie, tylna okolica ciemieniowa, dodatkowe pole ruchowe, jądra podstawy
30
Q

APRAKSJA WYOBRAŻENIOWA

A

-Zaburzenia sekwencji złożonych aktów ruchowych, spowodowanych dezorganizacją wewnętrznego programu wykonania ruchu
-Pacjent nie jest w stanie powtórzyć czynności złożonej (sekwencje ruchów), ale wybrane jej elementy np. nalewa wodę do zamkniętej butelki
-Dezintegracja nawyków ruchowych prowadzi do trudności w codziennym funkcjonowaniu pacjenta, chociaż wyraźnie głębsze objawy są widoczne w badaniach eksperymentalnych
Uszkodzenia: nie jest do końca poznana ich natura, różne obszary, głównie czołowe i ciemieniowe

31
Q

Wolna wola = kryteria

A

Warunki wolicjonalnego działania:
• działanie jest podejmowane wewnętrznie (bez zewnętrznego bodźca)
• brak ograniczeń ani odczuwania przymusu
• odczuwanie introspektywnie, że wykonuje się działanie z własnej inicjatywy oraz poczucie swobody wyboru

32
Q

Badania wolnej woli

A

• Fried i in. (1991) = stymulacja prądem:
– silna stymulacja SMA → wywołuje ruch → świadomy korelat przygotowania rozkazów ruchowych (stan bezpośrednio poprzedzający działanie)
• Desmurget i in. (2009) = stymulacja TMS:
– kora ciemieniowa → brak ruchów, silne odczucie, że ruch był wykonany → sensoryczne skutki rozkazów ruchowych

33
Q

Badanie Libeta wolnej woli nad potencjałem gotowości

A

Wnioski z badania Libeta
• Inicjacja aktu wolnej woli zaczyna się w mózgu wcześniej, niż człowiek uświadomi sobie, że chce działać
• Wolna wola nie jest wolna
• Aktywność neuronalna przygotowująca działanie pojawia się na długo wcześniej, zanim uświadomimy sobie, iż chcemy działać
• Jesteśmy jedynie obserwatorami własnego działania

34
Q

Definicja funkcji wykonawczych

A

Nadrzędny system odpowiedzialny za integrację oraz organizację przebiegu różnych, na ogół złożonych procesów poznawczych dzięki nim zachowanie człowieka staje się planowe, celowe, świadome i wybiórcze, zaś jego reakcje = elastyczne i kontrolowane

35
Q

Pojęcie parasola funkcji wykonawczych

A
  • Wyznaczanie celów z uwzględnieniem długofalowych następstw
  • Tworzenie kilku alternatywnych możliwych reakcji
  • Wybieranie i inicjowanie zachowań ukierunkowanych na cel
  • Kontrola adekwatności i prawidłowości własnego zachowania
  • Korygowanie i modyfikowanie zachowań przy zmieniających się warunkach
  • Tworzenie kategorii, myślenie abstrakcyjne
  • Trwanie przy zamiarach pomimo dystrakcji
36
Q

Podłoże mózgowe funkcji wykonawczych

A
  • Płaty czołowe = szczególnie kora przedczołowa (np. liczne połączenia z innymi obszarami, neurony ziarniste)
  • Przednia część zakrętu obręczy = przekazywanie informacji, monitorowanie i kontrola
  • Prążkowie = pętle czynnościowe
  • Ciało migdałowate = system emocjonalny
  • Móżdżek = rola pośrednicząca, modyfikacja pracy obszarów korowych
37
Q

Funkcje wykonawcze typu „hot” i „cold”

A

„Gorące” funkcje wykonawcze: odpowiedzialne są za regulację emocji oraz procesy hamowania związane z odraczaniem gratyfikacji, czyli zachowaniami realizowanymi pod wpływem nagród i kar
zimne poznanie oznacza przetwarzanie poznawcze informacji, które są niezależne od zaangażowania emocjonalnego.

38
Q

Rytmy regulujące u człowieka (okołoroczny i okołodobowy)

A
  • Endogenny rytm okołoroczny = rodzaj wewnętrznego kalendarza, który przygotowuje zwierzę do zmian pór roku
  • Endogenny rytm okołodobowy = rodzaj wewnętrznego wskaźnika regulującego sen i czuwanie
39
Q

Pojęcie „zegara biologicznego”

A

Zegar biologiczny = praca mózgu, który wytwarza własne rytmy, można go przestawić, najważniejsze znaczenie ma światło, mniejsze aktywność (ssaki)

40
Q

Funkcje melatoniny

A

Melatonina to organiczny związek chemiczny regulujący pracę zegara biologicznego u ssaków. W organizmie hormon ten wytwarzany jest przez szyszynkę. Jej funkcje: (działa nasennie)

  • u osobników prowadzących dzienny tryb życia zwiększa senność, a u prowadzących nocny tryb życia nasila stan czuwania,
  • kontroluje adaptację ogranizmów do pór roku (np. sen zimowy),
  • pomaga kontrolować początek dojrzewania płciowego,
  • szczególną właściwością melatoniny jest silne działanie antyoksydacyjne.
41
Q

Choroba transatlantycka

A
Choroba transatlantycka (jet lag): 
• zaburzenie rytmów okołodobowych spowodowane zmianą stref czasowych podczas podróży samolotem
 • objawy: senność w ciągu dnia, bezsenność w nocy, osłabienie koncentracji 
• mechanizm: zegar wewnętrzny okołodobowy musi się przystosować do zegara zewnętrznego • dwa warianty: – na zachód (opóźnienie fazy), w nocy mamy kontakt z jasnym światłem i jesteśmy aktywni, łatwiej – na wschód (przyspieszenie fazy), szybciej idziemy spać i musimy wcześniej wstać, trudniej
42
Q

Praca zmianowa a rytm okołodobowy

A

PRACA ZMIANOWA
-Praca zmianowa wiąże sie z pracą w nocy i spaniem w dzień
-Niestety, nawet prez wiele lat może stanowić problem dla pracowników taki system pracy,
gdyż nie mogą oni zmienić swojego rytmu okołodobowego od tak
-Rytm ten zależy bardziej od światła niz od aktywności fizycznej
-Skuteczne może być: praca przy bardzo jasnym oświetleniu i spanie w ciemnym pokoju
Wpływ światła na rytm okołodobowy WB
-Z siatkówki do jądra nadskrzyżowaniowego biegnie specjalny szlak nerwu wzrokowego, tzw. szlak siatkówkowo-podwzgórzowy
-Specjalne receptory siatkówki wysyłają informacje tym szlakiem, niezależnie od aktywności czopków i pręcików
-Komórki te reagują na światło bardzo powoli= wyłączają się powoli gdy światło gaśnie, zatem reagują na średnią ilość światła a nie na zmianę światła

43
Q

Fazy snu oraz ich zapis w EEG

A

Faza I = nieregularne fale o niskiej amplitudzie,
aktywność wysoka ale słabnie
Faza II = wrzeciono senne i zespół K (ujemna fala
o dużej amplitudzie, po której jest mniejsza
i wolniejsza fala dodatnia)
Faza III i IV = fale wolne o wysokiej amplitudzie
Stan czuwania charakteryzuje się szybkimi falami
o niskiej amplitudzie
Sen charakteryzuje się wolnymi falami o wysokiej
amplitudzie
W EEG: amplituda = wychylenie

44
Q

Faza REM i nonREM

A

–REM- okresy szybkich ruchów gałek ocznych
–non REM- okresy poza fazą REM, nie ma
szybkich ruchów gałek ocznych

45
Q

Zaburzenia snu

A

Bezsenność- trudności z zasypianiem (utrudnienie zapadania w sen), trudności z utrzymaniem snu (częste budzenie się w nocy), zbyt wczesne budzenie
się ( sen trwa za krótko i występują problemy z ponownym zaśnięciem)
Bezdech senny- wielokrotne w ciągu snu przerwy w oddychaniu
Narkolepsja- częste i niespodziewane napady senności podczas dnia: napady snu, katalepsja (napadowe zwiotczenie mięśni w stanie czuwania),porażenie senne, halucynacje hipnagogiczne (podczas zasypiania)
Okresowe ruchy kończyn we śnie ( mioklonie nocne)- nawracające i mimowolne ruchy nóg lub rzadziej ramion
Zaburzenia zachowania we śnie REM- osoby chodzą dookoła, mogą robić krzywdę innym (jak walka)
Mówienie nocne- nie szkodliwe
Lęki nocne- epizody silnego lęku, które powodują,
że śpiący budzi się z okrzykiem przerażenia
Lunatykowanie (somnambulizm)- występuje
rodzinnie i głównie u dzieci, osoba jest zazwyczaj
nieszkodliwa

46
Q

Po co nam sen

A

Teoria regeneracji- sen polega na umożliwieniu
organizmowi, a zwłaszcza mózgowi, zregenerować się
po wysiłku całego dnia
Teoria ewolucji- sen to wymuszone oszczędzanie
energii w okresach, gdy trudniej realizować potrzeby
organizmu
Teorie te się uzupełniają- śpimy, gdy nie zajmujemy
się niczym (trudno realizować potrzeby)
i oszczędzamy energię (regenerujemy się)

47
Q

Dwie hipotezy marzeń sennych

A

Hipoteza aktywacji i syntezy- marzenia senne zaczynają się od rytmicznych przejawów
spontanicznej aktywności w obszarze mostu (fale PGO), które pobudzają częściowo wiele, ale nie wszystkie partie kory, następnie kora łączy te przypadkowe sygnały z jakąś inną aktywnością, która właśnie zaszła, interpretuje tę sumę informacji i stara się skompilować z tego wszystkiego jakąś sensowną treść
Hipoteza kliniczno anatomiczna- procesy myślowe w odmiennych warunkach, została sformułowana na podstawie marzeń sennych pacjentów z różnego rodzaju urazami mózgu

48
Q

Definicja bólu

A

Ból jest nieprzyjemnym doznaniem zmysłowym i emocjonalnym związanym z rzeczywistym lub potencjalnie zagrażającym uszkodzeniem ciała albo opisywanym w kategoriach takiego uszkodzenia. W zależności od źródła uszkodzenia może mieć charakter bólu receptorowego, neuropatycznego lub psychogennego. Biorąc pod uwagę kryteria czasowe, można wyróżnić ból ostry i przewlekły. O bólu przewlekłym mówi się wtedy, gdy trwa dłużej niż 3 miesiące lub utrzymuje się mimo wygojenia tkanek.

49
Q

Neuroprzekaźniki bólu

A

– silny ból = substancja P
– blokada bólu = opiaty i pokrewne substancje (mechanizm opioidowy)
– dodatkowo działa system wewnętrzny = mózg ma swoje opioidy czyli enkefaliny i endorfiny

50
Q

Mechanizm mózgowy bólu -

A

Mechanizm powstawania bólu opiera się na pobudzaniu receptorów bólowych za pomocą odpowiednio intensywnych bodźców, np. termicznych, chemicznych czy mechanicznych. Wprawdzie cały mechanizm nie został dokładnie poznany, przypuszcza się jednak, że bodźce uszkadzające powodują uwolnienie z tkanek histaminy i ciał histaminopodobnych oraz bradykininy. Związki te powstają w tkankach wskutek wpływu enzymów proteolitycznych.
Zarówno bradykinina, jak i histamina bezpośrednio depolaryzują nagie zakończenia nerwowe i we włóknach aferentnych wyzwalają serie impulsów bólowych. Dochodzi do:
-miejscowego skurczu trzewnych mięśni gładkich;
-rozkurczu naczyń krwionośnych i naczyń limfatycznych;
-wzrostu przepuszczalności kapilarów;
-infiltracji neutrofilów.