Rozwój Flashcards
Cele rozwoju
indywiduacja, autonomia, zdolność tworzenia trwałych i pozytywnych związków uczuciowych
Motywacja do rozwoju
Poczucie kontroli, poczucie sprawstwa
Warunek rozwoju
wymiana uczuciowa i informacyjna pomiędzy kontekstem rodzinnym a dzieckiem
Zadania rodzicielskie
zachowanie równowagi między:
* samodzielnością a podporządkowaniem
* gratyfikacją a frustrowaniem
* wymaganiami a troską
* stawianiem granic a samodzielnością
Zaburzenia emocjonalne specyficzne dla okresu dzieciństwa
- zaburzenia lęku separacyjnego
- zaburzenia lęku fobijnego
- zaburzenia lęku społecznego
- zaburzenia rywalizacja rodzeństwa
- zaburzenia funkcjonowania społecznego (mutyzm wybiórczy, reaktywne zaburzenia więzi, zaburzenia więzi z brakiem dystansu)
- inne zaburzenia dzieciństwa (moczenie mimowolne)
- tiki (przejściowe, motoryczne, wokalne)
Zaburzenia funkcjonowania społecznego: reaktywne zaburzenia więzi (RAD)
- zamiast bezpieczeństwa i miłości - chłód, zaniedbanie, płacz do utraty sił, przemoc; niemożliwe jest utworzenie relacji przywiązania z opiekunem
- zaburzony wzorzec tworzenia relacji z innymi ludźmi (przed 5 r.ż)
- dysfunkcje w obszarze umiejętności społecznych
Zaburzenia funkcjonowania społecznego: zaburzenia więzu z brakiem dystansu
- lekkość w zachowaniu, przywieranie do osób, których dziecko nie zna
- radzenie sobie z lękiem przez skracanie dystansu
Rozkwit umiejętności społecznych
- już od 3-4 m
- słabe umiejętności motoryczne ALE próby nawiązania kontaktu
- zdolność niemowlęcia do regulowania stanów pobudzenia przez angażowanie i wyłączanie uwagi w kontaktach społecznych
Intymność wzrokowa
spotkanie twarzą w twarz (Stern) - tworzenie obrazu opiekuna
Tronick: okresy relacji
- dopasowania
- załamania relacji
- niedopasowania
- naprawy
Tronick: teoria wzajemnej regulacji
- samoregulacja: kontakt z własnymi emocjami
- regulacja interaktywna: wzajemność i jednoczesność emocji z obiektem
Kluczowy problem kliniczny
- nie obceność niedopasowań, a zdolność do naprawy
- funkcja reparacyjna, umiejętność naprawy relacji kluczowa w organizacji doświadczania niemowlęcia
- naprawa (lub jej brak) nie przywraca do poprzedniego stanu, powstaje nowy
Rola frustracji
należy edukować rodziców, że jest niezbędna, nie należy dążuć do idealnych warunków
Cechy utrudniające naprawę relacji
- dorosły: reaktywny temperament, brak poczucia kompetencji rodzicielskiej, zły stan zdrowia, wysoki poziom stresu, brak poczucia uzyskania wsparcia kontekstualnego
- niemowlę: wrazłiwy układ nerwowy, reaktywny temperament, choroba somatyczna, doświadczenie bólowe, doświadczenia traumatyczne, ograniczenia ruchowe, doświadczenia zaniedbania
Beatrice Beebe, Frank Lachmann: badanie relacji matka-dziecko
- diadyczny interaktywny proces przeorganizowuje wewnętrzny proces i procesy relacyjne w interakcje matka – niemowlę oraz zwrotnie: zmiany w samoregulacji w każdym z uczestników relacji mogą zmieniać proces interaktywny
- niemowlę i rodzic stanowią wzajemnie komunikujący się system diadyczny (współtworzenie interakcji, obustronna regulacja, wzajemny wpływ, dwukierunkowość)
- wszystkie strategie samoregulacyjne są próbami adaptacji i kompromisu między potrzebą utrzymania zaangażowania z dorosłym a potrzebą ochrony integralności
- strategie adaptacyjne niemowlęcia: dotykanie siebie, ubranka, podrzucanie głową
- niemowlęta posiadają inteligencję presymboliczną i proceduralną
- niemowlęta są biologicznie przygotowane do wykrywania regularności, powtarzalności, tworzenia oczekiwań, działania w zgodzie z oczekiwaniami
- natura samoregulacji w niemowlęctwie wyznacza jej trajektorię rozwoju przez całe życie
Peter Fonagy - teoria mentalizacji
- Funkcja psychiczna (zaawansowana, elastyczna, wrażliwa na kontekst)
- zdolność do obejmowania własnym umysłem umysłu drugiego człowieka
Założenia mentalizacji
- funkcjonowanie refleksyjne
- rozpoznawanie stanów umysłu
- świadomość myśli i uczuć wobec siebie i innych
- uwaga zwrócona na umysł
- interpretowanie stanów umysłu innych
Mentalizacja jako cecha wrodzona
dążenie do więzi i bliskości jako wrodzony popęd
Osoba mentalizująca
- potrafi się bawić z humorem, który bardziej angażuje
- potrafi rozwiązywać problemy przez balansowanie między perspektywą swoją a innych
- korzysta ze swojego doświadczenia i bada swoje intencje
- bierze odpowiedzialność za swoje zachowanie
- jest zaciekawiona punktem widzenia innych osób i oczekuje, że będą mieli własne spojrzenie
Postawa mentalizowania
- dociekliwość, ciekawość, otwarty umysł
- niepewność, niewidzenie, dążenie do lepszego zrozumienia
- skupienie uwagi na umyśle pacjenta
- dostosowanie interwencji do kompetencji pacjenta
- poszukiwanie odmiennych perspektyw
- autentyczność
Rodzic mentalizujący
- bierze odpowiedzialność za relację
- najpierw rodzic tworzy wewnętrzną reprezentację dziecka odrębnej istoty i następnie ten obraz jest uwewnętrzniany przez dziecko
- osłabione mentalizowanie + trudne doświadczenia = zaburzenie osobowości
Metody diagnozy
- wywiad rozwojowy z rodzicem
- wywiad z dzieckiem
- metody projekcyjne
- badanie rozwoju
- metody kwestionariuszowe
Metody projekcyjne
- metody rysunkowe
- Rene Zazzo - Zwierzyniec (test zabawa)
- Film - test (Gille)
- Test Bajek (Despert, Fine)
Badanie rozwoju: testy
- DSR (dziecięca skala rozwojowa)
- Test matryc Ravena
Metody kwestionariuszowe
- kwestionariusz temperamentu EAS
- skala poczucia kontrolu u dzieci przedszkolnych SPK-DP
- test TRE (rozumienie emocji w 9 aspektach u dzieci 5-11 lat)
Dziecko parentyfikowane (Minuchin)
reguluje napięcie w rodzinie, opiekuje się rodzicami
