Odporność psychiczna Flashcards
(20 cards)
Triada kompetencji - Sandra Prince-Embury
- biegłość (sprawczość, radość z osiągnięć, poczucie wpływu)
- poczucie przynależności (relacje jako źródło wsparcia)
- reaktywność emocjonalna (regulacja stanów emocjonalnych, dostosowywanie się do nowych sytuacji)
Pionierzy badań nad odpornością psychiczną
- Garmezy, Rutter
- Constantine
- Werner
- Fegus, Zimmerman
- Opora
Sylwetka dziecka odpornego psychicznie
- towarzyszkość
- dobry poziom funkcjonowania procesów poznawczych
- wysoki poziom motywacji w zakresie planów i celów
- pozytywny obraz siebie
- optymizm
- dobre mechanizmy samokontroli
- dobrze rozwinięte umiejętności społeczne
- cechy androgyniczne
Erik Erikson: koncepcja rozwoju psychospołecznego
- 0-1: zaufanie (podstawowa ufność-nieufność)
- 2-3: autonomia (autonomia, wstyd, zwątpienie)
- 4-5: wola (inicjatywa-poczucie winy)
- 6-12: pracowitość (pracowitość-poczucie niższości)
- 12-18: wierność (tożsamość-pomieszanie ról)
- 18-30: miłość (intymność-izolacja)
- 30-60: opiekuńczość (kreatywność-stagnacja)
- 60+: mądrość (integracja-rozpacz)
Ann Masten: resilience is ordinary magic
nic dziwnego, że ludzie radzą sobie z trudnościami - każdy ma odporność psychiczną
Kompetencje osoby odpornej psychicznie
- otymizm (nadzieja, że warto podjąć działania, poczucie koherencji, zaradność, poczucie sensu i celu)
- wytrwałość
- umiejętność pokonywania stresy
- umiejętność rozwiązywania problemów
- umiejętności społeczne
- poczucie własnej skuteczności
- dobra samoocena
Poczucie koherencji
zrozumiałości, zaradności, sensowności
Umiejętność rozwiązywania problemów
myślenie twórcze, kreatywne, dywergencyjne, niealgorytmiczne)
Sikorska, Sajdera, Paluch-Chrabąszcz: Dzielne dzieci! Wspieranie odporności psychicznej w wieku przedszkolnym
- umiejętności poproszenia o pomoc
- udzielanie pomocy
- przekonanie, że razem możemy więcej
- percepcja siebie i innych
- samokontrola
- poczucie wpływu
- radzenie sobie ze stresem
- rozwiązywanie problemów
Mechanizmy powstawania odporności psychicznej
- model uodpornienia na ryzyko (challenge model): Garmezy
- model szczepienia (inoculation model): Fergus, Zimmerman
- efekt hartowania (steeling effect): rutter
Pedagogika przygody
- wystawianie na celowe ryzyko - szczepienie, hartowanie, uodpornienie
- ryzyko ma być sensowne, bezpieczne (pozytywny wzrost)
- wspólnota, pomoc innych
- transfer pozytywnych doznań emocjonalnych na przyszłość
Adventure education
- Kurt Hahn
- opierał się na ideach Platona, Goethego, Rousseau i skautingu
- przygoda to ekscytujące doświadczenie, którego wynik jest niepewny, a któremu towarzyszy subiektywne przeżycie ryzyka
- uczenie się poprzez doświadczanie i podejmowanie aktywności związanych z wyzwaniami aktywizuje procesy wspierające prawidłowy rozwój
- doświadczenia zakończone rozwiązaniem problemu, a kojarzone pozytywnie, mają szansę na powtórzenie
- tworzenie ciepłej, przyjaznej atmosfery wsparcia w grupie
Kompetence stymulowane: młodzież i dorośli
- samoświadomość
- świadomość społeczna
- zarządzanie sobą
- zachowanie ukierunkowane na cel
- umiejętności interpersonalne
- odpowiedzialność osobowa
- podejmowanie decyzji
- optymistyczne myślenie
Sposoby kształtowania odporności psychicznej dziecka
- rozsądne wychowanie ze strukturą, dobreym wzorem osobowym
- celowe ddziaływania zewnętrzne
- przejście do terpaii jeśli obserwujemy dekompensacje, objawy zaburzenia, trudności społeczne
Pomiar odporności: skale obserwacyjne
- DECA - Devereux Early Childhood Assessments → dzieci przedszkolne
- DESSA - Devereux Student Strengths Assessment → dzieci szkolne
Pomiar odporności: kwestionariusze
- resilience scalefor adults
- SPP 18 11-18 lat
- SPP 25 dorośli
Resilience scale for adults RSA (Friborg 2005)
- W tabeli znajdują się zdania, które mogą cię opisać. Przy każdym zdaniu podano 5 możliwych uzupełnień. Otocz kółkiem tę cyfrę, która najlepoej do ciebie pasuje.
- czynniki: styl ustrukturowany, percepcja Ja, percepcja przyszłości, umiejętności społeczne, spójność rodziny, zasoby społeczne, sprężystość
Korelacje RSA i NEO-FFI
- pozytywna silna: ekstrawersja, ugodowość
- pozytywna umiarkowana: sumienność, otwartość
- stabilność emocjonalna
Skala Prężności Psychicznej SPP 25 (Ogińska-Bulik, Juczyński 2011)
- Ludzie zachowują się różnie w trudnych sytuacjach. Proszę wskazać, otaczając kółkiem, w jakim stopniu każde ze stwierdzeń odnosi się do Pani/Pana
- czynniki: wytrwałość i determinacja w działaniu, otwartość na nowe doświadczenia i poczucie humoru, kompetencje osobiste do radzenia sobie i tolerancja negatywnych emocji, tolerancja na niepowodzenie i traktowanie życia jako wyzwanie, optymistyczne nastawienie i zdolność mobilizowania się w trudnych sytuacjach
Korelacje SPP 25 i NEO-FFI
- negatywna - neurotyczność
- pozytywna - ekstrawersja, ugofowość
