Rodzina Flashcards
1
Q
Modele terapii rodzin
A
- psychodynamivzne
- oparte na doświadczeniu
- behawioralno-poznawcze
- systemowe (międzypokoleniowe, strukturalne, strategiczne, komunikacyjno-interakcyjne, mediolańskie)
2
Q
Modele systemowe
A
- dopełniają się
- pozwalają na wzajemna integrację
- otwarte na innowacje
- zależne od problemów rodziny, cuklu życia rodziny i struktury relacji
3
Q
Model międzypokoleniowy (kontekstualny, rodzinny): Bowen, Boszormenyi-Nagy
A
- kluczowe aspekty: emocjonalne przywiązanie do rodziny pochodzenia, fuzja zrodziną pochodzenia, poznawanie przeszłości
- główne pojęcia: proces transmisji międzypokoleniowej, dziedzictwo rodzinne, niespłacone długi, zobowiązania, ukryte lojalności
- terapeuta jako opiekun poza rodziną
4
Q
Genogram: Bowen
A
- ukryte procesy emocjonalne łączące pokolenia
- wzory funkcjonowania emocjonalnego
- intensywność procesu emocjonalnego
- na jakim poziome zróżnicowania znajdują się członkowie rodziny
- historyczne wzory emocjonalnego funkcjonowania
5
Q
Zalety genogramu
A
- przejrzystość struktury rodziny
- możliwość pracy terapeutycznej - wspólne rysowanie genogramu
- praca z genogramem pozwala rozezna co ocoby chchą pozostawić ze swoich rodzin pochodzenia, a co odrzucić (z czym się identyfikuję)
- terapeuta zachowuje neutralność
- możliwość poznania historii rodziny
- możliwość zonaczenia nierówności
6
Q
Mity rodzinne: Ferreira
A
- paradygmaty utrzymujące rodzinne status quo
- kluczowe w przekazie międzypokoleniowym
- porównywalne do mechanizmów obronnych - pozwalają na wyjaśnienie pewnych zjawisk w rodzinie
- bada: wzorce rozwoju, sposoby radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych, rytuały, sekrety, imiona
7
Q
Mity pokoleniowe - wzorce rozwoju
A
- traktowanie dzieci w zależności od wieku
- radzenie sobie z problemami
- opowieści o życiu
8
Q
Ivan Boszormenyi-Nagy: rodzinna księga rachunkowa
A
- dziedzictwo rodzinne (przekazywanie przez poprzednie pokolenia oczekiwań)
- lojalność rodzinna (posłuszeństwo dzieci w stosunku do dziedzictwa, delegacji)
- podzielona lojalność (delegacja rodzinna)
- sprawiedliwść relacujna (każdy rozlicza, czy jest traktowany tak samo)
- etyka relacji (bilans sprawiedliwości między członkami rodziny)
- relacyjna korupcja (nierównowaga uczciwości)
9
Q
Model strategiczny: Haley, Wazlawick
A
- odwołanie do teorii gier: koncentracja na objawach i tym, co dzieje się w rodzinie
- objawy postrzegane jako zachowania, na które człowiek ma wpływ (objaw jako strategia radzenia sobie z emocjami, relacjami, pewien sygnał)
- element kluczowy: zbieranie informacji od wszystkich członkw rodziny
- terapeuta aktywny, zorientowany na problem, dający zalecenia i zadania
10
Q
Model strategiczny - objawy są
A
- strategią kontroli relacji
- sposobem komunikacji między uczestnikami relacji
11
Q
Model strategiczny - wzorce komunikacji pozwalają
A
poznać reguły i dysfunkcje rodzinne, aktualne problemy i ich objaw
12
Q
Model strategiczny - pojęcia
A
- symetryczne/komplementarne wzorce komunikacji
-symetryczne: odpowiadanie czułością na czułość
-komplementarne: jedna osoba się złości, a druga reguluje emocje - hierarchia rodzinna
13
Q
Model strategiczny - rytm zachowań i strategie w relacjach
A
zachowania w relacjach maja swój rytm i wzór, co pozwala na ptzewidywanie reakcji drugiej osoby - należy zrozumieć te strategie
14
Q
Model stretegiczny - mechanizm podtrzymania
A
- coś co jest powtarzalne ale nieskuteczne jest mechanizmem podtrzymania
- niewłaściwe rozwiązania: zaprzeczenie, radykalne zmiany, pozorne zmiany
15
Q
Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach (TSR) = Solution Focused Brief Therapy SFBT (Shazer, Berg)
A
- Związane są wyłącznie z samymi technikami wspomagania zmian i sposobem ich skutecznego stosowania.
- Zamiast tworzenia teorii na temat: “jak być powinno” i “dlaczego tak nie jest”, TSR zajmuje się tym, co się sprawdza i co pomaga oraz szuka sposobów rozszerzania powyższych działań na inne płaszczyzny i momenty życia klienta
- Terapia krótkoterminowa
16
Q
Model komunikacyjno-interakcyjny: Watzlawick, Beavin, Jackson
A
- nie możemy się nie komunikować
- każda interakcja posiada jednocześnie wymiat treści i relacji
- każda interakcja określona jest przez sposób w jaki uczestnicy wskazują zachodzące zdarzenia
- interakcje w komunikacji są symetryczne lub komplementarne
- komunikat służy potwierdzeniu Ja i samodefiniowaniu
- każdy komunikat ma kontekst i metakontekst
17
Q
Model komunikacyjno-interakcyjny - metakontekst
A
- potwierdzenie, odrzucenie, zaprzeczenie
- tendencja do dążenia do spójności w relacji, spójności tego, co mówimy o sobie, świecie i innych
18
Q
Epistemologia rodziny (Bowen)
A
- rodzina: wiedza, jaką rodzina ma o sobie
- jednostka: każdy posiada obraz poszczególnych członków rodziny
- tożsamość: kontytuujemy swoją tożsamość odwołując się do lustra społecznego
19
Q
Teoria podwójnego wiązania (Bateson): etapy
A
- co najmniej dwie osoby w intensywnej relacji
- powtarzające się doświadczenie
- pierwszy negatywny nakaz
- drugu nakaz sprzeczny z pierwszym
- trzeci negatywny nakaz, uniemożliwiający opuszczenie pola
- utrwalenie podwójnego wiązania
20
Q
Technika przepisywania objawu
A
Kłócicie się? To kłóćcie się 17-18
21
Q
Technika zmiany etykiety
A
Jestem czarną owcą! No okej ale czarne owce są wyjątkowe!!!!
22
Q
Model mediolański (Centro Milanese della Famiglia): Mara Selvini-Palazzoli, Gianfranco Cecchin, Luigi Boscolo, Guliana Prata
A
rodziny dysfunkcyjne są uwikłane w destrukcyjne gry, kierują się systemem przekonań, który nie pasuje do ich rzeczywistego życia
23
Q
Model mediolański: etapy
A
- lekarz nie rozpoznaje powodów, aby objawy pacjenta wiązały się z zaburzeniami somatycznymi - stawia hipotezę psychosomatyzacji
- psycholog stawia objaw w centrum, w kontekście rodzinnym i bada jak objaw wpływa na każdego z członków rodziny poprzez pytania cyrkularne (zadajemy te same pytania każdemu i badamy, jak każdy reaguje na objaw)
- badamy jak relacje zmieniają się pod wpływem objawu
24
Q
Model mediolański: pojęcia
A
cyrkularność, pytania cyrkularne, neutralność, informacja jest różnicą, różnicajest zmianą w relacji
25
Model mediolański: rola terapeuty
* jest neutralny, nie staje po żadnej stronie
* ma zrozumieć zależności w rodzinie
* meutralizuje próby koalicji, uwodzenia, uprzywilejowanych relacji z terapeutą
26
Model mediolański: Cecchin i Boscolo
* koterapia: jeden terapeuta rozmawiał z rodziną, a drugi oglądał przez lustro weneckie
* gdy zauważono, że rodzina próbuje wciągnąć terapeutę w grę rodzinną lub zawiązać koalicję - obserwator dzwonił, przerywał rozmowę i zadawał pytanie
* ale te telefony nie są konieczne, ważniejsze jest zaciekawienie dynamiką rodziny
27
Model mediolański: stan zaciekawienia
* zapraszanie rodzin do tworzenia nowych opisów, snucia histori
* zadawanie pytań podważających system przekonań członków rodziny i terapeutów
* terapeuta nie jest kontrolerem społecznym
* terapeuci wraz z rodziną konstruują opis
28
Model strukturalny Minuchin
* kładzie nacisk na strukturę (organizację) rodziny
* terapeuta jako aktywny teżyser, ustawiający strukturę rodziny
29
Model strukturalny Minuchin: przywództwo rodzicielskie
* dzieci najlepiej funckjonują wrodzinie o zhierarchizowanej strukturze o określonych rolach
* terapeuta podkreśla znaczenie władzy w rodzinie
30
Model strukturalny Minuchin: granice i podsystemy
* każdy człowiek ma swoje granice
* istnieją granice między podsystemami
* przepuszczalność: umożliwia komunikację, respektuje indywidualność
* dysfunkcja: granice sztywne (odcięte) lub rozmyte (uwikłane)
31
Model strukturalny Minuchin: koalicje
uwikłania mogą byś spowodowane koalicją międzypokoleniową, między rodzicem a dzieckiem itp.
32
Konstrukcjonizm społeczny (Andersen)
* ludzie używają jezyka aby subiektywnie określać swoje poglądy i tworzyć opowieści o sobie
* problemy to historie, które rodziny zgodziły się opowiadać o sobie
* wielowersyjność - każda osoba ma swoją wersję zdarzeń
33
Model narracyjny (White)
* opowieści, które ludzie opowiadają sobie, organizują ich doświadczenia
* rodzina jednoczy się, by zrewidować autodestrukcyjne historie
* łączy się z cyrkularnością
* każdy człowiek opisuje swoje życie w unikalny sposób
34
Reflecting Team (Andersen)
* ludzie używają jezyka by subiektywnie oceniać swoje poglądy na rzeczywistość i tworzyć opowieści o samym sobie
* prolemy to historie, które rodziny zgodziły się opowiadać o sobie
* zespół odzwierciedlający = proces wzajemnego słuchania
* użyteczny dialog: wystarczająco optymalna różnica, wielowersyjność, język, brak oceny, styl hipotetyczny, spowolnienie rozmowy
* opiera się na koterapii
* rozmowa musi być uważna, pozbawiona krytyki
35
White, Epston: terapie narracyjne
* przywracanie autorstwa - jaki masz wpływ na swoje życie?
* tworzenie alternatywnych narracji
* wielowersyjnosć
* zachowania potwierdzają narracje
* cel: dekonstrukcja opowieści, która powoduje trudności i przepisanie jej na nowo, uwzględniając potrzeby i możliwości
* przydatne pytania: procentowanie, określanie
* przydatna metoda w pracy z parami
36
Podejście wielokulturowe (Pederson, Goldenberg x2)
* polega na wrażliwym na kontekst kulturowy podejściu do rodziny
* koło hermeneutyczne: problemy --> próba zrozumienia --> nowe narzędzie --> narzędzia wpływają na osoby, wobec których są stosowane, tworząc nowe koncepcje --> zmiany kulturowe, które prowadzą do pojawienia się nowych modeli
* ważna jest świadomość własnych działań oraz umiejętność badania wielokulturowości
37
Zmiana obrazu rodziny
* rodziny niekompletne, zdekompletowane
* rodziny z małżeństw mieszanych
* rodziny rodziców jednopłciowych
* rodziny żyjące na odległość
* rodziny po rozwodzie
* rodziny patchworkowe
38
Model funkcjonowania rodziny Nathana McMastera
zdrowie i patologia rodziny
39
Model funkcjonowania rodziny: kołowy model Olsona
* szesnaście typów rodzinnych i rodzicielskich
* kwestionariusz
* główne wymiary: spójność, zdolnosć adaptacyjna
* odwołuje się do koncepcji strukturalnej Minuchuna
40
Model funkcjonowania rodziny: systemowy model Beaversa
* zdolności adaptacyhne rodziny i zdolność do autonomii
* bada adaptację do nowych sytuacji
* zajmuje się zdolnością do autonomii, jak ona jest wspierana i jak wygląda zdolność dzieci do autonomii
41
Diagnoza rodzin: model Flecka
* rodzina wpływa na rozwój, zachowanie, postawy, poglądy i decyzje dziecka
* wpływ przebiega pzez oddziaływania nie/zamierzone
* funkcje prawidłowo funkcjonującej rodziny: zabezpieczna przetrwanie i rozwój członków, zaspokaja potrzeby emocjonalne, umożliwia rozwój poczucia tożsamości, umożliwia rozwój socjalizacji'
* wymiary dynamiki rodziny: komunikacja, emocjonalność, przywództwo, granice, zadania
42
Koncepcja zadań rozwojowych: Ann Goeting
* dzieciństwo: towarzyszenie i wsparcie emocjonalne
* dorastanie: separacja, indywiduacja, stworzenie podsystemu rodzeństwa
* wczesna i środkowa dorosłość: dbanie o starzejących się rodziców, reaktywacja więzów rodzeństwa
* wiek starszy: bliskie kontakty i wsparcie emocjonalne wśród rodzeństwa
43
Toman: wpływ kolejności urodzenia
* każde dziecko, w zależności od kolejności urodzenia ma inny trening zachowań
* młodsze rodzeństwo ma dłuższe rodzeństwo
* związek między kolejnością urodzeń a sposobem funkcjonowania
* kolejność narodzin wyznacza role i funkcje w systemi emocjonalnym rodziny
* w związkach intymnych często odtwarza siępozycję rodzeństwa
* ryzyka: dwójka starszego rodzeństwa jako partnerzy (nie kazirodczo xd) - rywalizacja; związek z młodszym rodzeństwem (powtarzam: nie kazirodczo) - problemy z podejmowaniem decyzji
44
Psychologia rozwojowa
* motywacją rozwoju jest dążenie do autonomii i niezależności
* rola rodziców jest dostrzeganie zmian rozwojowych w dziecku i dopasoanie się do nich
45
Badanie deidentyfikacji: Schachter
* młodsze rodzeństwo identyfikuje się ze starszym
* jak dorasta: potrzeba odróżnienia
* rozwój cech indywidyalnych
* zmniejsza to rywalizację
46
Procesy separacyjne
* oddzielenie poprzedzone wyodrębnieniem jednostki stanowi warunek zbudowania indywiduacji i autonomii
* towarzyszą temu trudne emocje
* wpływ cech indywidualncyh osób zaangażowanych w proces, umiejętności radzenia sobie z frustracją i emocjami, lęk i strach jako modyfikator
47
Separacja uwikłana w kontekst rodzinny
* poczucie winy - zostawienie rodziców
* poczucie powinności opieki nad rodzicami
* szczególna bliskość z jednym z rodziców
* zatrzymanie rozwoju jako dar dla rodziców
48
STB Zachowania tyraniczne
* dziecko dominuje i kontroluje dynamikę rodzinną poprzez przemoc psychiczną
* rodzice tracą wpływ i dostosowują się do trudnego zachowania
* przeciwstawienie rodziców -->przemoc, napady złości, groźby samobójcze, samookaleczenia
49
Praca z rodzicami dziecka o zachowaniach tyranicznych
* najpierw oddzielna praca z rodzicami, oddzielna z dzieckiem
* obecność, kontrola siebie, przejrzystość, opór bez przemocy
* stworzenie przymierza z rodzicami - poczucie bezpieczeństwa
* znalezienie opisu, który nikogo nie obwinia
* podtrzymanie relacji z dzieckiem, oferty zgody
50
Rodzicielska funckja kotwicząca
zdolność rodziców do samoregulacji i stabilizowania dziecka
