Rechtsbescherming en administratieve rechtscolleges Flashcards
Klachtenbehandeling binnen het bestuur: begrip klacht
= een uiting van ontevredenheid over de dienstverlening van de overheid, of meer algemeen, over de uitvoering van beleid
Collectief of individueel
Doorgaans een individuele uiting over de wijze waarop een kwestie is behandeld door de overheid en de wijze waarop men door deze werd bejegend
Klachtenbehandeling binnen het bestuur
Verplicht voor diverse besturen zoals Vlaamse administratie, Vlaamse openbare instellingen, Vlaamse gemeenten en provincies
Eerstelijnsklachtenbehandeling
Bevordering bestuur zodat ze op de hoogte worden gesteld van de problematische aspecten en deze kunnen verhelpen
Verkleining kans dat de oorspronkelijke klacht uitmondt in geschil
Voorwaarden klachtindiening bij de ombudsman
Op mondelinge en schriftelijke wijze mogelijk
Natuurlijke personen en rechtspersonen
- Initiatiefnemer zekere betrokkenheid
Belang
Uitzonderingen klachtindiening bij ombudsman
Klacht kennelijk ongegrond
Geen eerdere poging bij de betrokken dienst zelf
Feiten meer dan één jaar geleden
Identiteit van de klager niet bekend
Feiten zijn voorwerp van gerechtelijke procedure
Wat is bemiddeling?
Vorm van alternatieve geschillenbeslechting
Kenmerken
- Vrijwillige onderhandelingen
- Begeleid door onafhankelijke, onpartijdige derde
- Communicatie vormt de kern
- Vertrouwelijk
Onderscheid bestuurlijke en jurisdictionele beroepen
BB: ingesteld bij een orgaan van actief bestuur
JB: ingesteld bij een rechterlijke instantie (bestuursrechter of justitiële rechter)
Kenmerken bestuurlijke beroepen
Wettigheidstoezicht en opportuniteitsoordeel
Uitspraak over volledige zaak en kan afhankelijk van het soort bestuurlijk beroep een volledig nieuwe beslissing (devolutieve werking) nemen na een volledig nieuw onderzoek zonder daarbij beperkt te zijn door de aangevoerde argumenten
De regels en beginselen waar het bestuur zich aan moet houden zijn minder verregaand
Toepassing van de regels zoals deze gelden op het ogenblik dat het beroepsorgaan zijn beslissing neemt
Goedkoper, minder formalistisch, minder tijdrovend
Uitspraak enkel verplicht bij georganiseerd beroep
- Eenzijdige bestuurlijke rechtshandeling
Rechter kan niet op eigen initiatief terugkomen op beslissing
Kenmerken jurisdictionele beroepen
Wettigheidstoezicht
De rechter is gebonden door de aangevoerde argumenten, aangegeven door de partijen, en kan in principe geen inhoudelijke nieuwe beslissing nemen
De rechter is gebonden door regels en beginselen eigen aan de rechtsprekende functie
Toepassing van de regels die van kracht waren op het ogenblik dat de bestreden beslissing genomen werd
Hogere kostprijs, zeer formeel, tijdrovend
Uitspraak verplicht op straffe van rechtsweigering
- Met gezag en kracht van gewijsde
Bestuurlijk beroepsorgaan kan beslissing intrekken of opheffen
Wat is een bestuurlijk beroep?
= een beroep dat wordt ingesteld bij een orgaan van het actief bestuur en dat ertoe strekt om een beslissing van dat orgaan zelf, van een hiërarchisch ondergeschikt orgaan, van een onder toezicht staand orgaan of van een andere administratieve overheid te doen intrekken, vernietigen, wijzigen of dat beoogt om alsnog een beslissing te bewerkstelligen
Willig of oneigenlijk beroep
De rechtszoekende wendt zich tot het bestuur dat de oorspronkelijke beslissing heeft genomen, met het verzoek die beslissing te wijzigen of ongedaan te maken
Steeds mogelijk, ook zonder normatieve bepaling
Betrokken bestuursorgaan niet verplicht om te antwoorden
Stuiting beroepstermijn RvS:
1 Willig beroep is ingesteld binnen termijn voor indienen van annulatieberoep RvS
2 Nieuwe gegevens
3 Overheid blijkt geeft van haar beoordeling om de zaak opnieuw te bekijken
Hiërarchisch beroep
De hiërarchisch meerdere van de ambtenaar die het besluit nam of die heeft nagelaten dit te nemen, wordt aangesproken met de bedoeling dat hij zijn bevoegdheid tot bevelen zou gebruiken om de ondergeschikte ertoe aan te zetten de initiële beslissing te herzien of een beslissing te nemen, dan wel dat hij in de plaats van zijn ondergeschikte zou beslissen
Steeds worden ingesteld wanner de beslissing werd genomen door een ondergeschikte binnen een hiërarchisch gestructureerde dienst: hiërarchische gezagsverhouding
Uitdrukkelijke norm niet vereist
Geen verplichting tot antwoorden
Stuiting in dezelfde gevallen als willig beroep
Beroep bij de toezichthoudende overheid
De burger richt zich tot de toezichthoudende overheid met de bedoeling dat deze het besluit van een gedecentraliseerd bestuursorgaan zou schorsen of vernietigen wegens schending van een wet, decreet of ordonnantie of wegens strijdigheid met het algemeen belang
Mogelijkheid wanner de beslissing werd genomen door een gedecentraliseerd bestuur dat onderworpen is aan bestuurlijk toezicht
- Verhouding tussen twee afzonderlijke rechtspersonen
Uitdrukkelijke norm niet vereist
Geen verplichting tot antwoorden
Stuiting wanneer de toezichthoudende overheid beschikt om het bestreden te schorsen of te vernietigen en binnen de termijn om een annulatieberoep in te dienen bij RvS
Beroep bij een andere administratieve overheid
Overheid die zich niet een hiërarchische of een toezichthoudende relatie bevindt ten aanzien van het bestuur waarvan de initiële beslissing uitgaat
Bepaling door toepasselijke norm
- Steeds georganiseerd beroep
Niet-georganiseerde beroepen
= beroepen die niet expliciet in de toepasselijke regelgeving zijn opgenomen en uitgewerkt
Algemeen van toepassing: kunnen steeds worden ingesteld zonder normatieve bepaling
Facultatief van aard: geen verplichting om deze te doorlopen en beroepsinstantie niet verplicht om te antwoorden
In beginsel stuit het de beroepstermijn bij de rechter niet
Georganiseerd beroep
= een bestuurlijk beroep dat door een norm wordt georganiseerd en dat eerst moet worden doorlopen alvorens het geschil aan de rechter kan worden voorgelegd
Toepasselijke regeling stelt zelf beroepsmogelijkheid open en bepaalt modaliteiten
Devolutieve werking: volledige beslissingsmacht over de zaak (wijzigen of vervang door eigen beslissing)
Verplicht karakter voor rechtszoekende en bestuur
Raad voor Betwistingen inzake Studievoortgangsbeslissingen
Voor iedere student ingeschreven aan een universiteit, hogeschool of andere ambtshalve geregistreerde instelling die een studievoortgangsbeslissing wil betwisten
Eerst interne beroepsprocedure bij onderwijsinstelling doorlopen
Mogelijkheid om onrechtmatige beslissing te vernietigen
Bevoegdheid inzake leerkrediet
Gerechtelijk karakter
Niet tevreden? Cassatieberoep bij Raad van State
Raad voor Vreemdelingsbetwistingen
Kennis nemen van beroepen die worden ingesteld tegen individuele beslissingen genomen met toepassing van de wetten betreffende de toegang tot het grondgebied, verblijf, vestiging en verwijdering
Geen kennis van niet-uitdrukkelijk vermelde beslissingen zoals de leeftijdsbepaling van de niet-begeleide minderjarige vreemdeling: bevoegdheid RvS
Tweeledig
1 Asielrechter: weigering tot vluchtelingenstatus en subsidiaire beschermingsstatus
- Volheid van bevoegdheid
2 Annulatierechter als migratierechter: onwettigheid
Sommige gevallen worden tenuitvoerlegging opgeschorst
Inzake administratieve rechtshandelingen die voor annulatie vatbaar: mogelijkheid vordering tot schorsing (eventueel bij uiterst dringende noodzakelijkheid)
Cassatierechter: RvS
Handhavingscollege
Overtredingen op de Vlaamse milieuregelgeving
Beroep tegen een alternatieve of exclusieve bestuurlijke geldboete, al dan niet vergezeld van een voordeelsontneming
Opgelegd door afdeling Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer (AMMC)
Beroepen tegen beslissingen in laatste aanleg over bestuurlijke geldboetes
Schorsende werking
Beroep gegrond? Besteden beslissing geheel of gedeeltelijk vernietigt
- Zelf beslissing nemen in bedrag geldboete en/of voordeelsontneming en bepalen dat zin uitspraak daarover de vernietigde beslissing vervangt
Bevel- of injuctiebevoegdheid: Handhavingscollege beveelt bestuur dat de vernietigde beslissing nam om een nieuwe beslissing te nemen of andere handeling te stellen
- Voorwaarden opleggen
1 Welbepaalde rechtsregels of -beginselen bij totstandkoming beslissing betrokken
2 Welbepaalde procedure handelingen voorafgaand aan nieuwe beslissing gesteld
Cassatieberoep bij RvS
Raad voor Vergunningsbetwistingen
Onafhankelijk Vlaams bestuursrechtscollege
Beroepen over stedenbouwkundige vergunningen, verkavelingsvergunningen, omgevingsvergunningen, registrativergunningen, onteigeningen
Klassieke vernietigingsbevoegdheid en bevoegdheid tot schorsing (eventueel bij uiterst dringende noodzakelijkheid)
Gegrond? Betreden beslissing geheel of gedeeltelijk vernietigen
Bevel- of injunctiebevoegheid en voorwaarden dezelfde als Handhavingscollege
Voorziet in bemiddelingsprocedure
Raad voor Verkiezingsbetwistingen
Vlaams administratief rechtscollege dat bepaalde bezwaren kan behandelen die tegen een lokale verkiezing worden ingebracht en die de juistheid nagaat van de zetelverdeling tussen de lijsten en van de rangorde waarin de raadsleden en de opvolgers gekozen zijn verklaard
Bevoegd voor aantal andere specifieke geschillen
Vlaamse dienst van de Bestuursrechtscolleges
Overkoepelende structuur voor de navolgende Vlaamse administratieve rechtscolleges: Vergunningsbetwistingen, Studievoortgangsbetwisten, Verkiezingsbetwistingen, Handhavingscollege
Ondersteunt inhoudelijk en administratief
- flexibele en efficiënte ondersteuning
- Doel: garanderen effectieve en kwaliteitsvolle rechtsbescherming en binnen redelijke termijn
