Prenos vektorima Flashcards
Pjegavac (typhus exanthematicus)
Pjegavac je akutna zarazna bolest uzrokovana rikecijom
(Rickettsia prowazeki), koju s čovjeka na čovjeka prenosi
tjelesna uš (Pediculus humanus corporis).
opis pjegavca
Bolest je karakterizirana naglim početkom, visokom
temperaturom, jakom glavoboljom, bolovima u cijelom tijelu.
Izraženi su znakovi toksemije i poremećaja svijesti.
Nakon petog dana pojavljuje se generalizovani osip,
makulopapulozni kasnije petehijalni.
Bolest traje oko 14 dana, nakon čega temperatura pada.
Bolest je ranije bila raširena u svim zemljama u Bosni je bila
Evrope, Azije,
Afrike i Amerike. 1971
dg pjegavca
Dijagnoza se potvrđuje serološkim pretragama i to
Weil-Felixova reakcija.
inkubacija pjegavca
5-21, 11 najcesce
Za diferenciranje klasičnog pjegavca od murinog pjegavca
koristi se reakcija vezivanja komplemenata ili aglutinacija s
rikecijama kao antigenom.
Rezervoar i izvor zaraze pjegavca
covjek i feces usi
Tjelesna uš prenosi
Borelliu recurrentis (uzročnik povratne
groznice) i Bartonellu quintanu (uzročnik rovovske groznice).
endemsko zariste pjegavca
Endemična žarišta postoje u planinskim predjelima Meksika,
srednjoj i južnoj Americi, srednjoj i istočnoj Africi te u
mnogim azijskim zemljama.
vakcina protiv pjegavca
2 doze, razmak 4 sedmice (mrtva)
recidiv pjegavca se zove
Brill-Zinsserova bolest
Epidemiološki se bolest razlikuje od klasicnog pjegavca
po tome sto se uvijek javlja sporadicno
Povratna groznica (febris recurrens)
borelia recurrens
Epidemiološki se razlikuju dvije grupe groznica:
jedna, koju
prenose uši i javlja se u epidemijama, i druga, koju prenose
krpelji i koja se obično pojavljuje endemično i sporadično.
U Evropi su vladale velike epidemije povratne groznice u, i kako se zvala
“tifusom gladi”, 18 i 19
epidemija u istocnoj Bosni je bila
1946
Nabrojati borelije koje se prenose ušima,
B.recurrentis je uzročnik
povratne groznice u Evropi, B.novy u Americi, B.carteri u
Indiji i Aziji, B.berbera u Africi.
koliko napada ima ušljiva a koliko krpeljna groznica
Ušljiva povratna groznica ima 1 do 3 napada, a krpeljna 7 do
11.
Rezervoar i izvor zaraze povratne i mjera jedina
izvor covjek, prenos tjelesna us, depedikulacija.
Kod rickecija u epidemioloskom pogledu ko je bolest covjeka
U epidemiološkom pogledu samo je epidemični pjegavac,
isključivo bolest čovjeka, jer primarni domaćin uš, može
živjeti samo na čovjeku.
uzrocnik najotpornije rickecije je
coxiella burneti.q
podjela rickecija
- grupa pjegavog tifusa koji obuhvata: a) klasični ili
epidemični pjegavac, uzročnik R.prowazeki; b)
Brill-Zinsserova bolest (recidiv pjegavog tifusa); c) murini
pjegavac, uzročnik R.mooseri. - grupa pjegavih groznica koje prenose krpelji. U ovu grupu
spada pjegava groznica Stjenovitog gorja (Rocky Mountain
spotted fever), bolest se uglavnom pojavljuje u SAD-u, te niz
srodnih bolesti. U Sredozemlju se pojavljuje mediteranska
pjegava groznica. - Tsutsugamushi groznica u Aziji.
- Q-groznica.
R.conori je izvor i rezervoar
psi
R.prowazeki izvor i rezervoar
covjek
MPG je ?, uzrokovana?
, prenosi se ? praćena je ?
MPG je akutna , sistemska febrilna bolest uzrokovana
R.conorii, prenosi se krpeljima , praćena je osipom i
karakterističnim lezijom (mali ulkus s crnim nekrotičnim
središtem) na mjestu uboda krpelja.
Inkubacija, i testovi za MPG
5-7
RVK (reakcija vezanja komplementa)
IF ( indirektna imunoflorescencija)
Izvor zaraze kod MPG
krpelj
Murini tifus (mišji pjegavac) uzrokuje ko , pracena je s cim?
Rickettsia typhi. pracena je mijalgijom, muncinom, glavoboljom, treskavicom
Misiji pjegavac parazitira u cemu i ko je vektor
Parazitira u glodavcima, a vektor je pacovska buha
Xenopsylla cheopis, napada i ljude i druge životinje.
Malarija je , uzrokovana s cim, ko prenosi?
Malarija je transmisivna bolest uzrokovana različitim
vrstama protozoa iz roda Plasmodium. Komarci iz Anopheles roda
S obzirom na vrstu vektora i tip malarične endemije,
područja su bila podijeljena
panonska i mediteranska zona
Poznato je oko 50 vrsta plazmodija, ali su za čovjeka
patogne samo 4.
Plazmodium vivax uzročnik malarije tercijane.
Plazmodium falciparum uzročnik tropske malarije.
Plazmodium malariae uzročnik malarije kvartane.
Plazmodium ovale uzročnik je malarije koja je klinički
slična tercijani i kvartani.
Područja visokog rizika od Malarije su
Područja visokog rizika jesu šumoviti predjeli Južne
Amerike (Brazil), jugoistočna Azija (Tajland i
Indonezija) i subsaharska Afrika.
Groznica Zapadnog Nila je vektorska infektivna bolest čiji je
uzročnik virus zapadnog Nila (VZN)
iz porodice Flaviviridae i
roda Flavivirusa
Ptice su primarni rezervoari i glavni domaćini virusa.
virus je otkriven groznice Nila
- godine na području Ugande
na zapadnoj obali rijeke Nil,
Glavni vektor groznice Zapadnog Nila je
komarac iz roda Culex ali i komarci drugih rodova kao što su:
Aedes aegypti, Aedes albopictus, Anopheles
Zika groznica je,prenosi je i spada u rok
Zika groznica je virusna bolest koja se prenosi ugrizom
zaraženog komarca koji pripada vrsti Aedes.
Flavivirus i porodicu Flaviviridae,
Prvi put je Zika groznica izoliran koje godine
Prvi put je izoliran 1947. godine u majmunu iz šume Zika
u Ugandi (po čemu je i dobio ime),
Babezioza je
Babezioza je parazitoza nalik malariji do koje dovodi
infekcija parazitom roda Babesia.
Životni ciklus babezije uključuje dva domaćina:
miša i krpelja
Tripanosomijaza ili i ko je uzrocnik, prenosnik
Bolest spavanja ili afrička tripanosomijaza je parazitsko
oboljenje.
Protoza tripanosoma je uzrok bolesti i prenosi se
ce-ce muhom.
Bolest se može pojaviti u dva oblika, u zavisnosti od
parazita, koji mogu biti
Trypanosoma brucei gambiense ili
Trypanosoma brucei rhodesiense.
koji je akutni a koji hronicni oblik
Prvi oblik koji nastaje od parazita T. b. gambiense je prisutan u
centralnoj i zapadnoj Africi Ovaj oblik se pojavljuje kao
hronično stanje koje može da bude prisutno u pasivnom obliku
i po nekoliko mjeseci i godina pre nego što se prvi simptomi
pojave.
Drugi oblik koji nastaje usled prisustva parazita T. b.
rhodesiense je akutni oblik bolesti, ali ima mnogo ograničeniji
nivo ispoljavanja. Prisutan je u južnoj i istočnoj Africi.
Ovaj oblik ima za simptom infekciju koja se pojavljuje svega
nekoliko nedelja nakon ujeda muve i mnogo je bržeg razvoja i
efekti bolesti su izraženiji.
Filarijaza je i koliko faza ima
Filarijaza je parazitsko oboljenje, koje izazivaju valjkasti crvi
iz reda Filariidae. 5 faza
Kod čoveka infekciju izaziva osam vrsta ovih parazita:
Loa
loa, Onchocerca volvulus, Mansonella streptocerca (kožna
grupa), Wuchereria bancrofti, Brugia malayi, Brugia timori,
(limfatična grupa), Mansonella perstans i Mansonella ozzardi
(okultni oblik).
Tropska plućna eozinofilija se karakteriše, dok limfaticka
paroksizimalnim suvim kašljem, dispnejom ,
anoreksijom, malaksalošću i gubitkom tjelesne težine.
Limfatična filarijaza je posljedica prisustva crva u
limfnim sudovima i manifestuje se povišenom
tjelesnom temperaturom, ingvinalnom ili aksilarnom
limfadenopatijom , velikim otokom ekstremiteta ili
genitalija (elefantijaza) itd.
