prenatale zorg deel 1 Flashcards
doel preconceptioneel consult
= identificeren van factoren (medisch, sociaal, omgevingfactoren) die een risico vormen voor de vruchtbaarheid en zwangerschapsuitkomst, met het doel om door interventie en educatie de uitkomst te verbeteren
wie preconceptioneel consult
= alle vrouwen en mannen van reproductieve leeftijd
Groot aantal zwangerschappen is ongepland
Preventieve maatregelen in risicoreductie op congenitale afwijkingen moeten preconceptioneel starten aangezien organogenese tussen 3 en 10w plaatsvindt
(opstart foliumzuur, alcohol vermijden, medicatie aanpassen)
Sommige interventies vragen maanden tijd
(optimale medische conditie, substantieel gewichtsverlies)
wat preconceptioneel consult
= risico-identificatie en advies
- familiale VG
- persoonlijke VG: medisch
- persoonlijke VG: infectie
- persoonlijke VG: HK - gyn
- persoonlijke VG: verloskundige
- persoonlijke VG
- persoonlijke VG: sociaal en lifestyle
- klinische parameters
- bijkomende onderzoeken
- adviezen
- familiale VG: preconceptioneel consult
Hypertensie / preeclampsie Diabetes Congenitale of erfelijke aandoeningen Meerlingen Trombo-embolieën
? Consanguiniteit
- persoonlijke VG: medisch: preconceptioneel consult
? aandoeningen die een invloed kunnen uitoefenen op de zwangerschap
of bevalling, of die door zwangerschap kunnen verergerd worden
Hypertensie Diabetes mellitus Hartziekte Longziekte (astma, CF) Nierziekte Urineweginfecties Schildklieraandoening Systeemziekten (SLE) Stollingsstoornis Trombose Maagdarm-leverziekte (IBD, bariatrie) Metabole aandoening Neurologisch: epilepsie Psychiatrisch: depressie, angst Andere: maligne, …
- persoonlijke VG: infectie: preconceptioneel consult
SOA & infectieziekte:
Rubella, varicella, CMV, toxoplasmosis
Bacterieel: Chlamydia trachomatis, Neisseria gonorrhoeae, Treponema pallidum
Viraal: HIV, hepatitis B/C, herpes, (HPV, Parvo B19)
TBC
Risicogedrag ?
- persoonlijke VG: HK- gyn: preconceptioneel consult
Heelkundige ingreep (vb bariatrie, abdominaal, aneurysma, …)
Gynaecologisch :
o baarmoederpathologie: anatomische afwijkingen, endometriose, chirurgische ingrepen, afwijkende cytologie, aanwezigheid van IUD
o bekkenafwijkingen
o bekkenbodemafwijkingen of voorafgaande chirurgie
o voorgeschiedenis van besnijdenis
o menogram
o abnormaal witverlies (infectie?)
o laatste PAP (<3 j geleden)
o contraceptieve anamnese: welke vorm van contraceptie werd gebruikt, wanneer en waarom
- persoonlijke VG: verloskundig: preconceptioneel consult
Verloskundige anamnese:
- Primigravida – multigravida ; nullipara – primipara - multipara
- Zwangerschapsverloop: ongecompliceerd, miskraam, pre-eclampsie …
- Vorige bevalling(en): wanneer, verloop, waar, door wie, zwangerschapsduur ?
- —>Scheur, episiotomie
- —>Spontaan, instrumentaal – waarom? Keizersnede, waarom?
- —>Placenta: spontaan, manueel verwijderd?
- Postpartum: bloedverlies, koorts, transfusie ?
- kinderen:
- —> geslacht, GG?
- —> borstvoeding/ flesvoeding
- —> gezond?
“AxPyGzMw”: abortus, pariteit, graviditeit, materniteit
A: aantal zwangerschappen < 22 weken/500 gram
P: aantal zwangerschappen > 22 weken/500 gram,
ongeacht de uitkomst of het aantal foetussen
G: aantal zwangerschappen, ongeacht de uitkomst of het aantal foetussen
M: aantal kinderen in leven
- persoonlijke VG: preconceptioneel consult
Bloedtransfusie
Allergie
Medicatiegebruik
Vaccinaties (Rubella, Varicella, Boostrix, griep)
Intoxicaties (roken, alcohol, drugs)
Omgevingsteratogeenblootstelling (infecties – zika, kwik, straling)
Etniciteit – land van herkomst
- persoonlijke VG: sociaal en lifestyle: preconceptioneel consult
Inschatting socio-economische status
Beroep
Religie
Relationele status
Voedingsgewoonten (vegetarier)
Beweging/sport
Reizen
- klinische parameters: preconceptioneel consult
Leeftijd Algemene gezondheidstoestand Gewicht Lichaamsgestalte Bloeddruk
- bijkomende onderzoeken
Bloedname: bloedgroep, indirecte coombs (nuchtere) glycemie Hepatitis B/C HIV, TPHA Rubella Toxoplasma CMV TSH Verder op indicatie
Op indicatie:
PAP, gynaecologisch echografie
- adviezen algemeen: preconceptioneel consult
Maatregelen/counseling ikv geïdentificeerde risico’s
Advies rond stoppen met anticonceptie
Opstart foliumzuur
Advies naar levensstijl (geen alcohol, roken, drugs, voldoende
beweging), gezonde voeding
Hygiënemaatregelen ter infectiepreventie
- adviezen medisch onderliggende aandoening preconceptioneel consult
Invloed van aandoening op de zws:
- Invloed op fertiliteit?
- Aandoening overdraagbaar/erfelijk – optie PGD?
- Risico op zws-complicaties? Transplacentair beinvloeden van de
ontwikkeling van de foetus.
- Modus partus? Risico op peripartale complicaties? Kan CSE?
Invloed van de zws op de aandoening:
- Gaat aandoening verbeteren, verslechteren, stabiel blijven tijdens de zwangerschap?
- Gaat de zwangerschap op lange termijn het ziekteverloop en de uitkomst van de moeder beinvloeden?
Medicatie: risico’s overlopen en teratogene medicatie switchen/stoppen
- adviezen hogere maternale lft ( > 35 jaar) preconceptioneel consult
Hoger risico op subfertiliteit, foetale aneuploidie, miskraam, zwangerschapsdiabetes, preeclampsie, hypertensie, placenta praevia, abruptio, IUGR, vroeggeboorte, in utero sterfte
