Postępowanie Sądowo- Administracyjne Flashcards
USTAWA „Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi” normuje:
POSTĘPOWANIE SĄDOWE w sprawach z zakresu
—> KONTROLI działalności administracji publicznej (kontrola legalności)
—> innych sprawach do których jej przepisy mają zastosowanie z mocy ustaw szczególnych
(Sprawy sądowoadministracyjne)
Do rozpoznania spraw sądowo-adminsitracyjnych powołane są
Sądy administracyjne
Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej.
Kontrola działalności administracji publicznej przez SA obejmuje orzekanie w sprawach :
1) SKARG na DECYZJE ADMINISTRACYJNE (klauzula generalna, każdy akt mający charakter decyzji może być zaskarżony do sądu)
2) SKARG na POSTANOWIENIA wydane w postępowaniu administracyjnym na które:
- służy zażalenie (zażalenie służy wtedy kiedy w KPA to wyraźnie wskazano)
- kończące postępowanie
- rozstrzygające sprawę co do istoty (np. Postanowienie o wznowieniu postępowania art. 149 kpa)
3) SKARGA na POSTANOWIENIA wydane w postępowaniu EGZEKUCYJNYM i ZABEZPIECZAJĄCYM na które służy zażalenie
4) SKARGA na INNE niż określone wyżej AKTY lub CZYNNOŚCI z zakresu administracji publicznej —> dotyczące uprawnień i obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyjątkami
!!! W trybie tego przepisu mogą być zaskarżone np. *określone czynności materialna-techniczne ; *akty rejestracji np. Bezrobotnego; *odmowa przyjęcia do zakładu administracyjnego)
5) SKARGA na pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach
6) SKARGA na opinie zabezpieczające i odmowy wydania opinii zabezpieczających
7) SKARGA na akty prawa miejscowego organów jst i terenowych organów administracji rządowej
8) SKARGA na akty organów jst i ich związków inne niż akty prawa miejscowego podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej
9) SKARGA na AKTY NADZORU nad działalnością organów jst
10) SKARGA na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach postępowania w sprawach
- wydania decyzji,
- wydania postanowień o których mowa wyżej,
- wydania pisemnych interpretacji podatkowych
- wydania opinii zabezpieczających,
- wydania innych aktów lub czynności o których mowa wyżej (pkt 4)
- wydania innych aktów niż decyzje i określone wyżej postanowienia dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w KPA ; 3,4,5, Ordynacji podatkowej oraz postępowań do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw.
9) SPRZECIW od decyzji wydanych na podstawie art. 138 § 2 KPA
10) w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę i stosują środki określone w tych przepisach
Sądy administracyjne (a konkretnie Naczelny Sąd Administracyjny) rozstrzyga spory o właściwość ( o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej) i spory kompetencyjne :
SPORY O WŁAŚCIWOŚĆ - pomiędzy
A) organami jst
B) między samorządowymi kolegiami odwoławczymi
O ILE ODRĘBNA USTAWA NIE STANOWI INACZEJ !!!
SPORY KOMPETENCYJNE między—>
organami jst lub SKO
a
organami administracji rządowej
W tych kwestiach rozstrzyga na wniosek POSTANOWIENIEM (przez wskazanie organu właściwego).
SĄDY ADMINISTRACYJNE nie są właściwe:
1- w sprawach wynikających z nadrzędności i podległości ORGANIZACYJNEJ w stosunkach między ORGANAMI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
2- w sprawach wynikających z podległości służbowej między przełożonymi i podwładnymi
3- ODMOWY mianowania na stanowiska lub powołania do pełnienia funkcji w OAP , chyba że :
*obowiązek mianowania lub powołania wynika z przepisów prawa
4- WIZ wydawanych przez konsulów
*z wyjątkiem wiz wydanych cudzoziemcowi będącemu członkiem rodziny obywatela państwa członkowskiego UE ; państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub KOnfederacji Szwajcarskiej
5- ZEZWOLEŃ na przekroczenie granicy w ramach małego ruchu granicznego wydawanych przez konsulów.
Czy sądy administracyjne udzielają stronom występującym w sprawie bez adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego
niezbędnych pouczeń co do *czynności procesowych i SKUTKÓW ich zaniedbań
Tak, w razie uzasadnionej potrzeby
PROKURATOR - jako fakultatywny uczestnik postępowania na prawach strony
Może :
—> wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu
—> WNIEŚĆ :
*skargę
*skargę kasacyjną
*zażalenie
*skargę o wznowienie postępowania
JEŻELI WG JEGO OCENY wymaga tego ochrona praworządności lub praw człowieka i obywatela.
!!!W takim wypadku przysługują mu prawa strony !!!
RPO - jako fakultatywny uczestnik postępowania na prawach strony
RPO może:
—> wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu
—> WNIEŚĆ : *skargę *skargę kasacyjną *zażalenie *skargę o wznowienie postępowania JEŻELI WG jego oceny wymaga tego ochrona praworządności lub praw człowieka i obywatela
!!! W takim przypadku przysługują mu prawa strony !!!
*
RZECZNIK PRAW DZIECKA - jako fakultatywny uczestnik postępowania na prawach strony
RPDz może:
—> wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu
—> wnieść:
*skargę
*skargę kasacyjną
*zażalenie
*skargę o wznowienie postępowania
Jeżeli wg jego oceny wymaga tego ochrona praw dziecka.
!!! W takim wypadku przysługują mu prawa strony !!!
ZASADA ustawowa co do trybu rozpoznawania spraw
Rozpoznawanie spraw odbywa się JAWNIE, *chyba że przepis szczególny stanowi inaczej !!!
WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA
Zdolność sądu do rozstrzygania spraw określonego rodzaju, określonej kategorii
Wojewódzkie sądy administracyjne - jakie sprawy administracyjne rozpoznają (właściwość rzeczowa)
WSA rozpoznają WSZYSTKIE sprawy administracyjne z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość NSA
WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA
przepisy o właściwości miejscowej służą rozgraniczeniu kompetencji pomiędzy sądami tego samego rzędu ze względu na przypisany im zasięg terytorialny jurysdykcji.
*Z natury rzeczy o tej właściwości można mówić tylko w przypadku WSA (gdyż jest tylko jeden NSA)
WŁAŚCIWOŚĆ miejscowa WSA
Do rozpoznania sprawy, właściwy jest WSA na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej (którego działalność została zaskarżona)
- Prezydent RP w drodze rozporządzenia może przekazać WSA rozpoznanie spraw określonego rodzaju należących do właściwości innego wojewódzkiego sądu administracyjnego, jeżeli wymagają tego względy celowości.
- wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma siedzibę urząd obsługujący ministra właściwego do spraw zagranicznych jest właściwy do rozpoznawania skargi na działalność KONSULA.
Zasada PERPETUATIO FORI
—> WSA właściwy w chwili wniesienia skargi POZOSTAJE właściwy aż do ukończenia postępowania, choćby podstawy właściwości zmieniły się w toku sprawy
*chyba,że przepis szczególny stanowi inaczej
—> Zasada perpetuatio fori obowiązuje wyłącznie w odniesieniu do WSA, co oznacza, że zmiana podstaw wyznaczenia właściwości NACZELNEGO sądu administracyjnego jako sadu I instancji w sprawie, choćby nastąpiła już po wniesieniu pisma wszczynającego postępowanie, spowoduje konieczność przekazania sprawy przez NSA temu sądowi administracyjnemu, który stał się sądem właściwym.
Co w sytuacji kiedy WSA nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności ?
NSA wyznaczy na posiedzeniu NIEJAWNYM w składzie 3 sędziów
inny wojewódzki sąd administracyjny.
WŁAŚĆIWOŚĆ funkcjonalna
Wynika z rozdziału funkcji i czynności procesowych w postępowaniu sądowo-administracyjnym, między sądami różnych instancji lub też sądami równorzędnymi
Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego
1) rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń WSA (stosownie do przepisów ustawy)
2) podejmuje UCHWAŁY mające na celu wyjaśnienie przepisów prawa, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych (uchwały abstrakcyjne - NSA podejmuje je na wniosek *Prezesa NSA ; Prokuratora Generalnego ; *RZecznika Praw Obywatelskich ; *Rzecznika Prawa Dziecka)
3) podejmuje uchwały zawierające rozstrzygniecie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowo-administracyjnej (uchwały konkretne)
4) rozstrzyga spory o właściwość między organami jst i między SKO o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej oraz spory kompetencyjne
5) rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości NSA na mocy odrębnych ustaw
SKŁAD SĄDU :
—> ZASADĄ jest, że sąd administracyjny orzeka w składzie 3 sędziów, *chyba że ustawa stanowi inaczej
—> na POSIEDZENIU NIEJAWNYM orzeka w składzie 1 sędziego, *chyba że ustawa stanowi inaczej (odstępstwo przewiduje np. Art. 22 - w przypadku orzekania o wyłączeniu sędziego - 3 sędziów posiedzenie niejawne)
—> ZARZĄDZENIA poza rozprawą - wydaje PRZEWODNICZĄCY
Kiedy może nastąpić zmiana składu orzekającego ???
Jedynie *z przyczyn losowych albo *gdy sędzia nie może uczestniczyć w składzie orzekającym z powodu przeszkód prawnych
WYŁĄCZENIE SĘDZIEGO może nastąpić:
1) z mocy samego prawa
2) na żądanie sędziego
3) na wniosek strony
Z mocy samej ustawy (z mocy prawa) sędzia jest wyłączony:
(IUDEX INHABILIS):
1- w sprawie w której jest stroną lub pozostaje z jedna ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki
2- w sprawie swojego
- małżonka;
- krewnych lub powinowatych w lini prostej
- krewnych bocznych do IV stopnia
- powinowatych bocznych do II stopnia
3- w sprawie osób związanych z nim tytułem przysposobienia, opieki lub kurateli
4- w sprawie w której był lub jest pełnomocnikiem jednej ze stron
5- w sprawie w której świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą
6- w sprawie w której brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia,
7- w sprawie o ważność aktu prawnego sporządzonego z jego udziałem lub przez niego rozpoznanego
8- w sprawie w której występował jako prokurator
9- w sprawie dotyczącej skargi na decyzje lub postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty —> wydanych w postępowaniu administracyjnym NADZWYCZAJNYM, jeżeli w prowadzonymi wcześniej postępowaniu sądowo-administracyjnym dotyczącym kontroli legalności decyzji albo postanowienia wydanych w postępowaniu administracyjnym zwyczajnym brał udział w wydaniu wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie.
10- jeśli brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej
!!! POWODY WYŁĄCZENIA trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli !!!
!!! Sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie postępowania, nie może orzekać co do tej skargi
Włączenie na żądanie sędziego lub na wniosek stron (niezależnie od istnienia przyczyn wyłączenia z mocy prawa) jeżeli
istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie
Jaka jest forma wniosku strony o wyłączenie sędziego
Na piśmie lub ustnie do protokołu posiedzenia w sądzie, w którym sprawa się toczy (uprawdopodabniając przyczyny wyłączenia)
*strona która przystąpiła do rozprawy, powinna uprawdopodobnić ponadto, że przyczyna wyłączenia dopiero później powstała lub stała się jej znana
Jakie czynności - do czasu rozstrzygnięcia sprawy o wyłączenie sędziego- może spełniać sędzia
Tylko czynności niecierpiące zwłoki
Czy możliwy jest wniosek o wyłączenie SĄDU ???
Nie, taki wniosek jest niedopuszczalny i podlega ODRZUCENIU na posiedzeniu niejawnym
Jaki sąd rozstrzyga o wyłączeniu sędziego ???
—> Sąd administracyjny w którym sprawa się toczy,
*chyba że nie może podjąć postanowienia z powodu braku dostatecznej liczby sędziów wówczas NSA wyznacza inny sąd do rozpoznania wniosku.
- W ile osób proceduje sąd rozstrzygający o wyłączeniu sędziego,
- na jakim posiedzeniu i
- jakie orzeczenie wydaje ?
—> w składzie 3 sędziów (jest to odstępstwo od zasady, że na posiedzeniu niejawnym orzeka 1-osobowo).
—> na posiedzeniu niejawnym
—> wydaje POSTANOWIENIE (po wcześniejszym wysłuchaniu wyjaśnień sędziego, którego dotyczy wniosek)
Co w razie złożenia ponownego wniosku o wyłączenie sędziego niezawierającego podstaw wyłączenia albo opartego na tych samym okolicznościach co wcześniejszy?
Sąd na posiedzeniu niejawnym w składzie 3 sędziów wydaje postanowienie o odrzuceniu wniosku (już bez składania wyjaśnień przez sędziego).
Co w razie wniosku o wyłączenie PROKURAOTRA
Wniosek o wyłączenie prokuratora przekazuje się odpowiednio prokuratorowi NADRZĘDNEMU
- przepisy o wyłączeniu sędziego stosuje się odpowiednio do wyłączenia:
- -referendarza
- -protokolanta
- -prokuratora
Na jakie postanowienie wydane w związku z wnioskiem o wyłączenie sędziego przysługuje zażalenie ???
Tylko na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ODDALAJĄCE wniosek o wyłączenie sędziego (art. 194 § 1 pkt 6 p.s.a.)
Tzn., że zażalenie nie przysługuje na:
- postanowienie WSA uwzględniające wniosek o wyłączenie sędziego
- postanowienie NSA w przedmiocie wniosku o wyłączenie sędziego bez względu na sposób rozstrzygnięcia
Co to jest zdolność SĄDOWA i kto ja posiada ?
—> ZDOLNOŚĆ SĄDOWA - zdolność występowania przed sądem administracyjnym jako strona.
—> Zdolność sądową posiadają:
A) osoba fizyczna
B) osoba prawna
C) organ administracji publicznej
D) państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej
E) inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość
- nałożenia na te jednostki obowiązków albo przyznania uprawnień lub
- skierowania do nich nakazów i zakazów a także
- stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa.
F) organizacje społeczne nieposiadające osobowości prawnej (działające we własnych sprawach)
G) organizacje społeczne, choćby nie posiadały osobowości prawnej, w zakresie ich statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób
Co to jest zdolność PROCESOWA i kto ją posiada ?
—> ZDOLNOŚĆ PROCESOWA - zdolność do podejmowania czynności w postępowaniu
—> Zdolność procesową posiadają:
a) osoby fizyczne mające PEŁNĄ zdolność do czynności prawnych
* osoba fizyczna ograniczona w zdolności do czynności prawnych ma zdolność do czynności w postępowaniu —> w sprawach wynikających z czynności prawnych, których może dokonywać samodzielnie.
* osoba fizyczna niemająca zdolności do czynności w postępowaniu może je podejmować TYLKO przez swojego PRZEDSTAWICIELA ustawowego
b) osoby prawne
c) organizacje społeczne i jednostki organizacyjne o których mowa przy zdolności sądowej
* osoby prawne oraz jednostki organizacyjne mające zdolność sądową dokonują czynności w postępowaniu przez ORGANY albo OSOBY UPRAWNIONE do działania w ich imieniu
Kto podejmuje czynności w postępowaniu za Skarb Państwa ???
Organ jednostki organizacyjnej z której działalnością wiąże się postępowanie lub organ jednostki nadrzędnej
Kto podejmuje czynności w postępowaniu za :
*SKARB PAŃSTWA
organ jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się postępowanie
lub
organ jednostki nadrzędnej
- w zakresie określonym ustawą o Prokuratorii Generalnej RP, za *organy administracji rządowej ;
- państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej *skarb państwa czynności podejmuje PROKURATORIA GENERALNA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
*za konsula czynności podejmuje - Minister ds. zagranicznych
Kiedy i na czyj wniosek sąd ustawi KURATORA ???
gdy strona przeciwko której podejmowane są czynności niecierpiące zwłoki nie ma zdolności procesowej i nie działa przez przedstawiciela ustawowego (także dla strony niemającej organu powołanego do jej reprezentowania).
Sąd na wniosek strony przeciwnej, która podejmuje przeciwko drugiej stronie czynności niecierpiące zwłoki ustanowi dla niej KURATORA
braki w zakresie *zdolności procesowej lub *zdolności sądowej albo *w składzie właściwych organów => jeśli dają się uzupełnić (BRAKI USUWALNE) to :
—> Sąd wyznacza na uzupełnienie odpowiedni TERMIN
*a w przypadkach, w których ustanowienie przedstawiciela ustawowego powinno nastąpić z urzędu, sąd zwraca się do właściwego sądu opiekuńczego
** sąd może dopuścić tymczasowo do czynności stronę niemającą zdolności sądowej lub procesowej albo osobę niemającą należytego ustawowego umocowania z zastrzeżeniem, że przed upływem wyznaczonego terminu braki będą uzupełnione a czynności zatwierdzone przez powołaną do tego osobę
—> jeśli braków powyższych nie da się uzupełnić albo nie zostały uzupełnione w wyznaczonym terminie sąd zniesie postępowanie w zakresie w jakim jest ono dotknięte brakami i w miarę potrzeby wyda odpowiednie postanowienie.
W postępowaniu w sprawie sądowo-administracyjnej STRONAMI są
—> skarżący
—> organ, którego działanie/bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi
Uczestnicy na prawach strony, dzielą się na uczestników:
1- OBLIGATORYJNYCH
2- FAKULTATYWNYCH
Obligatoryjni uczestnicy na prawach strony
Osoba, która
*brała udział w postępowaniu administracyjnym a
nie wniosła skargi
jeżeli wynik postępowania sądowego dotyczy jej interesu prawnego
(Statut uczestnika przysługuje jej z mocy prawa, nie składa wniosku - - > ale sąd może orzec o jej niedopuszczeniu jeśli uzna że postępowanie przed SA nie dotyczy jej interesu prawnego - postanowienie o odmowiezapada na posiedzeniu niejawnym i przysługuje od niego zażalenie)
FAKULTATYWNI uczestnicy na prawach strony
1-osoba *która brała udział w postępowaniu (zawiadamiania [na podstawie przepisu szczególnego] o aktach i innych czynnościach organu przez obwieszczenie lub w inny sposób publicznego ogłoszenia)
* i nie wniosła skargi
*a wynik postępowania sądowego dotyczy jej interesu prawnego
—> jeżeli przed rozpoczęciem rozprawy złoży wniosek o przystąpienie do postępowania a sąd uzna, że zostały spełnione przesłanki dopuszczalności
2- osoba która *nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, *jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego *
—> jeśli złoży wniosek o przystąpienie do postępowania (postanowienie o dopuszczeniu, sąd wydaje na posiedzeniu niejawnym -na postanowienie o odmowie dopuszczenia służy zażalenie)
3- organizacja społeczna *w sprawach innych osób, *jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności
—> jeśli złoży wniosek o przystąpienie do postępowania w charakterze uczestnika (postanowienie o dopuszczeniu, sąd wydaje na posiedzeniu niejawnym -na postanowienie o odmowie dopuszczenia służy zażalenie)
4- Prokurator (nie składa wniosku tak jak wymienieni wyżej )
5- Rzecznik Praw Dziecka (nie składa wniosku tak jak wymienieni wyżej )
5- Rzecznik Praw Obywatelskich (nie składa wniosku tak jak wymienieni wyżej)
PEŁNOMOCNICY
Strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mogą działać przez sądem OSOBIŚCIE lub przez PEŁNOMOCNIKÓW
Kto może być pełnomocnikiem ???
—> PEŁNOMOCNIKIEM STRONY MOŻE BYĆ:
- adwokata
- radca prawny
- inny skarżący lub uczestnik postępowania
- małżonek
- rodzeństwo
- wstępni strony
- zstępni strony
- osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia
- inne osoby jeżeli przewiduje to przepis szczególny
—> PEŁNOMOCNIKIEM *OSOBY PRAWNEJ , *PRZEDSIĘBIORCY albo *państwowej lub samorządowej jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej może być RÓWNIEŻ :
- pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego
—> PEŁNOMOCNIKIEM organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi, może być RÓWNIEŻ:
- funkcjonariusz lub pracownik kierowanej przez ten organ jednostki organizacyjnej (a w sprawach w których sąd przedstawił zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości do rozstrzygnięcia składowi 7 sędziów albo pytanie prawne TSUE ; a także w sprawach skarg na pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach —> także funkcjonariusz lub pracownik jednostki organizacyjnej kierowanej przez ORGAN NADRZĘDNY)
—> PEŁNOMOCNIKIEM *Szefa Krajowej Administracji Skarbowej lub *Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej może być RÓWNIEŻ:
- funkcjonariusz lub pracownik urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Jakie są rodzaje pełnomocnictwa ???
1) OGÓLNE - do prowadzenia spraw przed sądami administracyjnymi
2) DO PROWADZENIA POSZCZEGÓLNYCH SPRAW
3) DO NIEKTÓRYCH TYLKO CZYNNOŚCI W POSTĘPOWANIU
Czy pełnomocnictwo może być udzielone ustnie???
Tak, w toku sprawy na posiedzeniu sądu przez oświadczenie złożone przez stronę i wciągnięte do protokołu
Pełnomocnik obowiązany jest przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy :
Pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa.
Kto może sam uwierzytelniać odpis udzielonego pełnomocnictwa oraz innych dokumentów wykazujących umocowanie
Adwokat
Radca prawny
Doradca podatkowy
Rzecznik patentowy
Z SAMEGO PRAWA
pełnomocnictwo ogólne lub do prowadzenia poszczególnych spraw obejmuje umocowanie do :
1) wszystkich łączących się ze sprawą czynności w postępowaniu (nie wyłączając skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego jej wniesieniem)
2) udzielenia dalszego pełnomocnictwa na zasadach określonych w odrębnych przepisach
3) COFNIĘCIA SKARGI w całości lub w części - *jeżeli czynności te nie zostały wyłączone w danym pełnomocnictwie
4) odbioru kosztów postępowania
Mocodawca stawający jednocześnie z pełnomocnikiem może -
Niezwłocznie prostować lub odwoływać oświadczenia pełnomocnika
Od kiedy odnosi skutek prawny wypowiedzenia pełnomocnika przez mocodawcę
W stosunku do sądu —> od dnia zawiadomienia sądu o tym fakcie
W stosunku do strony przeciwnej —> od dnia doręczenia jej tego zawiadomienia przez sąd
W stosunku do innych uczestników —> od dnia doręczenia jej tego zawiadomienia przez sąd
Wypowiedzenie pełnomocnictwa a faktyczne zakończenie działania przez pełnomocnika
—> Adwokat ; radca prawny ; doradca podatkowy ; rzecznik patentowy który wypowiedział pełnomocnictwo jest OBOWIĄZANY działać za stronę jeszcze przez 2 tygodnie (chyba, że mocodawca zwolni go z tego obowiązku)
—> KAŻDY inny niż wyżej wymienieni pełnomocnik, POWINIEN mimo wypowiedzenia działać za mocodawcę przez 2 tygodnie jeżeli jest to konieczne do uchronienia mocodawcy od niekorzystnych skutków prawnych
Kiedy wygasa pełnomocnictwo ???
- W razie śmierci strony albo
- utraty przez nią zdolności SĄDOWEJ
ALE PEŁNOMOCNIK PROCESOWY DZIAŁA AŻ DO CZASU ZAWIESZENIA POSTĘPOWANIA !!!
Czy sąd może dopuścić tymczasowo do podjęcia naglącej czynności osobę niemogącą przedstawić pełnomocnictwa ???
Tak może, jednocześnie wyznaczy termin w ciagu którego osoba działająca bez pełnomocnictwa powinna je złożyć albo przedstawić zatwierdzenie swojej czynności przez stronę.
Ale jeżeli termin upłynął bezskutecznie, sąd pominie czynności procesowe tej osoby.
PISMO PROCESOWE
Pismo procesowe w ścisłym tego słowa znaczeniu to pisma wnoszone przez strony do sądu bądź w celu wszczęcia postępowania bądź w jego toku w związku ze sprawą.
*pisma w postępowaniu sądowym obejmują wnioski i oświadczenia stron.
Jak można podzielić pisma procesowe
Pisma procesowe można podzielić na :
1) KWALIFIKOWANE (szczególne wymogi formalne - ponad te wymienione w art. 46 p.s.a.) :
a) skarga
b) sprzeciw od decyzji o której mowa w art. 138 §2 kpa
c) skarga kasacyjna
d) zażalenie
e) wniosek o przyznanie prawa pomocy
f) skarga o wznowienie postępowania
g) skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
2) ZWYKLE - muszą odpowiadać wymogom formalnych z art. 46 p.s.a :
-oznaczenie sądu
- imię i nazwisko lub nazwę strony ich przedstawicieli ustawowych i
pełnomocników
- osnowa wniosku lub oświadczenia
- podpis strony albo przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika
- wymienienie załaczników
- gdy pismo jest pierwszym pismem powinno zawierać oznaczenie miejsca
zamieszkania lub adres do doręczeń
Usuwanie braków formalnych zwykłych pism—> (co do kwalifikowanych patrz przy okazji omawiania każdego z nich)
—> Jeżeli pismo strony nie może otrzymać prawidłowego biegu w skutek niezachowania warunków formalnych, PRZEWODNICZĄCY wzywa stronę o jego uzupełnienie lub poprawienie w terminie 7 dni pod rygorem POZOSTAWIENIA PISMA BEZ ROZPOZNANIA (chyba, że ustawa stanowi inaczej)
—> jeżeli strona nie uzupełniła lub nie poprawiła pisma w terminie, przewodniczący zarządza POZOSTAWIENIE PISMA BEZ ROZPOZNANIA (na zarządzenie to przysługuje zażalenie)
—> pismo poprawione lub uzupełnione w terminie wywołuje skutki od dnia jego wniesienia
Kto ma uprawnienie/legitymację do wniesienia SKARGI (uruchomienia postępowania sądowo-administracyjnego) ???
1- każdy kto ma w tym interes prawny
2- w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób:
- RPO
- RPDz
- Prokurator
- Organizacja społeczna - jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym i sprawa mieści się w zakresie jej statutowej działalności
3- inny podmiot któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi
Czy ten sam akt, czynność, bezczynność, przewlekłość może zaskarżyć więcej niż jeden podmiot ???
—> Tak, dzieję się tak gdy :
- zaskarżenia dokona podmiot legitymowany formalnie (np. Prokurator) i materialnie (strona postępowania administracyjnego)
- w postępowaniu administracyjnym poprzedzającym wydanie aktu było więcej podmiotów i każdy z nich ma materialną podstawę (interes prawny) do zaskarżenia danego aktu, czynności/ bezczynności.
- > Zgodnie z art. 51 kilku uprawnionych może występować w roli skarżących, jeżeli ich skargi dotyczą tej samej decyzji/postanowienia/ innego aktu lub czynności albo bezczynności organu lub przewlekłości postępowania. Jest to stan wielopodmiotowości po stronie skarżącej (w relacjach między skarżącym - współuczestnictwo)
- > W art. 111 ustawodawca nałożył na sąd obowiązek połączenia kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia jeżeli mogły być one objęte jedna skargą
*przedmiotem zaskarżenia jest akt generalny, gdyż tyczy się większej liczby podmiotów
Kiedy można wnieść skargę ???
Po wyczerpaniu środków zaskarżenia (którymi są : odwołanie, zażalenie, ponaglenie) jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed OAP
*nie dotyczy to prokuratora, RPO, RPDz
!!! jeżeli stronie przysługuje prawo do zwrócenia się do organu, który wydał decyzję z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, strona może wnieść SKARGĘ na tę decyzję bez skorzystania z tego prawa !!!
*prawo do wniesienia skargi bez zwrócenia się do organu, który wydał decyzję z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy nie przysługuje stronie gdy organem który wydał decyzję jest konsul.
Termin do wniesienia SKARGI :
—> 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a
—>w przypadku skargi na akty lub czynności o których mowa w art 3 § 2 pkt 4 (jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi) 30 dni od dnia w którym skarżący dowiedział się o wydaniu aktu lub podjęcia innej czynności => sąd po wniesieniu skargi może uznać, że uchybienie tego terminu nastąpiło bez winy skarżącego i rozpoznać skargę.
—> w przypadku skargi na inne akty (jeśli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej) - może być wniesiona w każdym czasie
—> skarga na BEZCZYNNOŚĆ lub przewlekłe prowadzenie postępowania -> może być wniesiona w każdym czasie ale PO uprzednim wniesieniu PONAGLENIA do właściwego organu.
!!! Prokurator, RPO, RPDz mogą wnieść skargę w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej a w pozostałych przypadkach w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi - termin ten nie ma zastosowania w sprawach o których mowa w art. 53 §2a p.s.a ( w tych sprawach mogą wnieść skargę w każdym czasie )
Termin do wniesienia skargi jest terminem
—> ustawowym - niedopuszczalne jest jego skrócenie lub przedłużenie przez sąd
—> procesowym - w razie jego uchybienia dopuszczalne jest przywrócenie go skarżącemu
—> prekluzyjnym - jego upływ sąd uwzględnia z urzędu i z tej przyczyny odrzuca wniesioną skargę na podstawie art. 58 § 1 pkt 2
Czy termin do wniesienia skargi uważa się za zachowany także wtedy, gdy przed jego upływem strona wniosła skargę wprost do sądu administracyjnego ?
Tak
Tryb wnoszenia skargi
—> Skargę wnosi się za pośrednictwem OAP, którego działanie/bezczynność/przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi
—> OAP przekazuje skargę sądowi wraz z *kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i *odpowiedzią na skargę w terminie 30 dni od dnia jej otrzymania
—> OAP może także w zakresie swojej właściwości UWZGLĘDNIĆ skargę w CAŁOŚCI w terminie 30 dni od dnia jej otrzymania (podstawowym warunkiem zastosowania autokontroli jest uwzględnienie skargi w całości)
*art. 54 § 3 nie określa form w jakich organ dokonuje autokontroli w odniesieniu do wszystkich aktów i czynności zaskarżalnych do SA. Jedynie w odniesieniu do skargi na DECYZJĘ stanowi, że uwzględniając skargę w całości organ uchyla zaskarżoną decyzję i wydaje nową.
—> jeżeli PRZED przekazaniem sądowi skargi jednej ze stron postępowania administracyjnego, inna strona tego postępowania zwróciła się do organu z wnioskiem o PONOWNE ROZPATRZENIE SPRAWY, OAP rozpoznaje tę skargę jak wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy !!!( o czym niezwłocznie zawiadamia stronę wnoszącą skargę)
Co w sytuacji kiedy SKARGA została wniesiona po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania ???
Postępowanie sądowe ulega ZAWIESZENIU
Wymagania formalne skargi
—> wymagania z art. 46 § 1 i 2
+
- wskazanie zaskarżonej decyzji /postanowienia/ innego aktu lub czynności
-oznaczenie OAP którego działania/bezczynność/przewlekłe prowadzenie postępowania skarga dotyczy
- określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego (nie trzeba uzasadniać skargi)
W polskim postępowaniu sądowo- administracyjnym powszechna jest zasada niezwiązania sądu granicami skargi. Wyłom od tej zasady stanowi art. 57a
Art. 57a jest oparty na zasadzie PEŁNEGO zawiązania sądu podstawami zaskarżenia :
„ skarga na *pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, *opinię zabezpieczającą i *odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta WYŁĄCZNIE na zarzucie
- naruszenia przepisów postępowania
-dopuszczenia się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego . Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną”
Kiedy sąd ODRZUCI skargę (odrzucenie skargi następuje w formie POSTANOWIENIA) - przesłanki z art. 58 § 1 p.s.a
*odrzucenie może nastąpić na posiedzeniu niejawnym
1- jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego (przy czym nie można na tej podstawie odrzucić skargi, jeżeli w tej sprawie sąd powszechny uznał się za niewłaściwy).
*jeżeli do rozpoznania sprawy właściwy jest inny sąd administracyjny, sąd który stwierdzi swą niewłaściwość przekaże sprawę właściwemu sądowi administracyjnemu - - > sąd któremu sprawa została przekazana jest związany postanowieniem o przekazaniu sprawy ; nie dotyczy to przekazania sprawy do NSA (który władny jest odmiennie ocenić to czy jest właściwy czy nie)
Czynności dokonane w sądzie niewłaściwym pozostają w mocy !!!
** na mocy art. 194 § 1 pkt 1 zaskarżalne zażaleniem jest wyłącznie postanowienie WSA w przedmiocie przekazania sprawy innemu sądowi administracyjnemu (zatem zażaleniem nie przysługuje na postanowienie NSA w przedmiocie przekazania sprawy)
2- jeżeli skargę wniesiono po upływie terminu do jej wniesienia
3- gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi
4- jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona
5- jeżeli *jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo *jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo *jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżąca zachodzą braki uniemożliwiajace jej działanie
*!!! w tym wypadku sąd odrzuci skargę dopiero gdy brak nie zostanie uzupełniony w terminie wyznaczonym przez sąd !!!
6- jeżeli interes prawny lub uprawnienie wnoszącego skargę na uchwale lub akt o którym mowa w art. 3§2 pkt 5 i 6 nie zostały naruszone stosownie do wymagań przepisu szczególnego.
7- jeżeli z innych wniesienie skargi jest niedopuszczalne
Czy skarżący może cofnąć skargę ?
Tak może, cofnięcie wiąże sąd, jednakże sąd uzna cofnięcie za niedopuszczalne, jeżeli
- -zmierza ono do obejścia prawa lub
- -spowodowałoby utrzymanie z mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności
Czy wniesienie skargi wstrzymuje wykonanie aktu lub czynności ?
Nie, ale :
—> właściwy organ może *z urzędu lub *na wniosek skarżącego wstrzymać ich wykonanie w całości lub w części (z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie)
—> po przekazaniu sądowi skargi sad może * NA WNIOSEK skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków *z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego które weszły w życie
Kiedy traci moc wstrzymanie wykonania aktu lub czynności ???
1 - z dniem wydania przez sąd orzeczenia uwzględniającego skargę
2- z dniem uprawomocnienia się orzeczenia oddalającego skargę
Wniosek o wszczęcie postępowania
—> Jest (obok skargi i sprzeciwu od decyzji o której mowa w art. 138 § 2 kpa) kolejnym środkiem prawnym inicjującym postępowanie przed sądem administracyjnym.
—> w obecnym stawanie prawnym (stosownie do postanowień art. 4 p.s.a. i art. 22 kpa) są to nastepujące wnioski:
a) o rozstrzygniecie sporu o właściwość między organami jst, które nie maja wspólnego dla nich organu wyższego stopnia
b) o rozstrzygniecie sporu o właściwość między SKO
c) o rozstrzygniecie sporu kompetencyjnego między organami jst lub SKO a organami administracji rządowej
—> wniosek składa się BEZPOŚREDNIO do NSA
—> wniosek powinien czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym (art. 46 § 1 i 2) a ponadto zawierać :
- określenie żądania - jego podstawy i uzasadnienie
- oznaczenie stron i organów
Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy o skardze, jeśli ustawa nie stanowi inaczej
OD DECYZJI o której mowa w art. 138 § 2 kpa
przysługuje SPRZECIW (skarga nie przysługuje !!!)
(Art. 138 § 2 kpa „organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygniecie. Przekazując sprawę organ ten powinien wskazać jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy”
—> sprzeciw (obok Skargi i wniosku o wszczęcie postępowania) jest kolejnym prawnym środkiem inicjującym postępowanie przed sądem administracyjnym
—>postępowanie sądowe wywołane wniesieniem sprzeciwu jest traktowane jako szczególne, wyłącznie w takim zakresie w jakim stanowi to ustawa:
- pierwszą zasadniczą różnicą w przebiegu postępowania ze sprzeciwu stanowi tryb rozpoznania sprawy => co do zasady na posiedzeniu niejawnym w składzie 1 sędziego (ale sąd może mocą niezaskarżalnego postanowienia skierować sprawę ze sprzeciwu do procedowania na rozprawie). Ponadto postępowanie to jest ograniczone limitem czasowym - ustawodawca określa termin 30 dni na rozpoznanie sprawy ze sprzeciwu oraz skargi kasacyjnej.
- postępowanie to zostało także zmodyfikowane w zakresie podmiotowym - prawo uczestniczenia w tym postępowaniu przysługuje tylko stronom postępowania (skarżący oraz organ), zatem nie ma zastosowania przepis art. 33 o przystąpieniu do postępowania innych osób na zasadach uczestnika na prawach strony (nie dotyczy Prokuratora, RPO, RPDz)
- postępowanie wywołane wniesieniem sprzeciwu może zostać zakończone orzeczeniem :
- merytorycznym - wyrok sądu uwzględniający sprzeciw od decyzji, którym sąd uchyla decyzję w całości jeśli stwierdzi naruszenie z art. 138 § 2
- niemerytorycznym - wydanie postanowienia o umorzeniu postępowania bądź wyrok o odrzuceniu sprzeciwu
—> sprzeciw od decyzji wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia skarżącemu decyzji
—> sprzeciw od decyzji wnosi się za pośrednictwem OAP którego decyzja jest przedmiotem sprzeciwu
*OAP przekazuje sprzeciw od decyzji sądowi wraz z kompletnymi aktami - w razie niezastosowania się do tego obowiązku sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny.
Jeżeli organ nie przekazał sądowi sprzeciwu od decyzji, mimo wymierzenia grzywny, sąd rozpoznaje sprawę na podstawie nadesłanego przez skarżącego odpisu od decyzji.
*OAP może w zakresie swej właściwości uwzględnić sprzeciw od decyzji w całości w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, uchylając zaskarżoną decyzję i wydając nową decyzję.
—> postępowanie ze sprzeciwu nie realizuje w pełni zasady dwuinstancyjności postępowania sądowego. Zgodnie bowiem z art. 151a § 3 od wyroku UWZGLĘDNIAJĄCEGO sprzeciw nie przysługuje środek odwoławczy. Wyrok ten staje się prawomocny Z CHWILĄ JEGO WYDANIA !!!
*natomiast od wyroku ODDALAJĄCEGO sprzeciw przysługuje skarga kasacyjna na zasadach ogólnych - - > NSA rozpoznaje skargę kasacyjną co do wyroku oddalającego sprzeciw w terminie 30 dni od dnia jej wpływu (na posiedzeniu niejawnym).
DORĘCZENIA
W postępowaniu sądowo - administracyjnym obowiązuje zasada OFICJALNOŚCI DORĘCZEŃ
*zasada oficjalności doręczeń jest BEZWZGLĘDNIE OBOWIĄZUJĄCA w przypadku wszelkich środków zaskarżenia !!!
—> Sąd dokonuje doręczeń przez :
a) operatora pocztowego
b) przez swoich pracowników
c) przez inne upoważnione przez sąd osoby lub organy
Wyjątek od zasady oficjalności doręczeń
Zgodnie z art. 66 § 1 p.s.a. => „ w toku sprawy adwokaci, radcy prawni, doradcy podatkowi i rzecznicy patentowi doręczają sobie nawzajem pisma BEZPOŚREDNIO za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty lub przesyłka poleconą. W treści pisma procesowego wniesionego do sądu zamieszcza się oświadczenie o doręczeniu odpisu pisma drugiej stornie albo o jego nadaniu przesyłka poleconą. PISMA niezawierające powyższego oświadczenia PODLEGA ZWROTOWI bez wzywania do usunięcia tego braku”. ,
PRZEPIS TEN NIE DOTYCZY wniesienia
*SKARGI
- SKARGI KASACYJNEJ
- ZAŻALENIA
- SPRZECIWU
- SKARGI O WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA
- SKARGI O STWIERDZENIE NIEZGODNOŚCI Z PRAWEM PRAWOMOCNEGO ORZECZENIA
Rodzaje doręczeń
1- DORĘCZENIE WŁAŚCIWE (do rąk adresata) - zasadą jest doręczenie właściwe
2- DORĘCZENIE ZASTĘPCZE - jest możliwe tylko wówczas gdy adresatem jest osoba FIZYCZNA
3- DORĘCZENIE przez AWIZO
DORĘCZENIE WŁAŚCIWE
- osobie fizycznej - - > osobiście a gdy nie ma zdolności procesowej jej przedstawicielowi ustawowemu
- osobie prawnej/ jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej - - > organowi uprawnionemu do reprezentowania ich przed sądem lub do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pisma
—> Jeżeli ustanowiono pełnomocnika lub osobę upoważnioną do odbioru pism w postępowaniu sądowym, doręczenia należy dokonać tym osobom
—> doręczenia dokonuje się w mieszkaniu, miejscu pracy lub tam gdzie się adresata zastanie
—> strony i ich przedstawiciele maja obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie swojego miejsca zamieszkania, adresu do doręczeń lub siedziby. W razie zaniedbania tego obowiązku pismo pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany (nie stosuje się do doręczenia skargi o wznowienie postępowania)
—> DORĘCZENIA ŻOŁNIERZOM zasadniczej służby wojskowej - za pośrednictwem dowódcy jednostki wojskowej w której pełni służbę żołnierz
—> DORĘCZENIA OSOBOM POZBAWIONYM WOLNOŚCI - za pośrednictwem administracji odpowiedniego zakładu
DORĘCZENIE ZASTĘPCZE
- jest możliwe tylko wówczas gdy adresatem jest osoba fizyczna
- jest to jakby step 2 - po doręczeniu właściwym - - > jeżeli doręczająca nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo :
- dorosłemu domownikowi , a gdyby go nie było *DOZORCY, jeżeli nie maja oni sprzecznych interesów w sprawi i podjęli się oddania mu pisma.
—> jeżeli doręczenia dokonuje się w miejscu pracy, można doręczyć pismo osobie upoważnionej do odbioru pism.
DORĘCZENIE przez AWIZO
—> ma zastosowanie tylko w razie niemożności doręczenia właściwego albo zastępczego (w przypadku osoby fizycznej)
—> PISMO składa się na okres 14 dni w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy, dokonują jednocześnie *zawiadomienia:
*zawiadomienie o złożeniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy w terminie 7 dni od dnia pozostawienia zawiadomienia. Zawiadomienie umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej a gdy to nie jest możliwe na drzwiach mieszkania adresata lub w miejscu wskazanym jako adres do doręczeń, na drzwiach biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe
** w przypadku niepodjęcia pisma w terminie 7 dni od dnia pozostawienia zawiadomienia, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru pisma w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia pierwszego zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej albo urzędzie gminy,
!!! DORĘCZENIE UWAŻA SIĘ ZA DOKONANE z upływem 14 dni od złożenia pisma w placówce pocztowej lub urzędzie gminy.
ODMOWA PRZYJĘCIA PISMA
Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma, zwraca się je sądowi z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy.
- Pismo wraz z adnotacją dołącza się do akt sprawy.
- w takiej sytuacji uznaje się, że pismo doręczone zostało w dniu odmowy jego przyjęcia przez adresata
Uprawniony przez kilku uczestników postępowania do odbioru pism w postępowaniu sądowym
Doręcza mu się po jednym egzemplarzu dla każdego uczestnika
Jeżeli jedna strona ma kilku pełnomocników doręczenie następuje
Tylko jednemu z nich
Co w przypadku kiedy ma być doręczona *skarga *inne pismo w postępowaniu sądowym albo *orzeczenie wywołujące potrzebę podjęcia obrony praw osoby, której miejsce pobytu nie jest znane ???
Doręczenie (do chwili zgłoszenia się strony albo jej przedstawiciela lub pełnomocnika) może nastąpić tylko do rąk KURATORA ustanowionego przez sąd na wniosek osoby zainteresowanej.
—> sąd ustanowi kuratora jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane
—> o ustanowieniu kuratora przewodniczący ogłosi publicznie w budynku sądowym i urzędzie właściwej gminy. W sprawach zaś większej wagi, gdy uzna to za potrzebne, także w prasie.
—> z chwilą doręczenia pisma kuratorowi, doręczenie staje się skuteczne (ale sąd może uzależnić skuteczność od upływu oznaczonego terminu od dnia wywieszenia obwieszczenia w budynku sądowym)
—> Przepisy o doręczeniu stronie, której miejsce pobytu nie jest znane i ustanowieniu dla niej kuratora stosuje się również do jednostek organizacyjnych, które nie mają organów albo których organy są nieznane z siedziby.
TERMINY, można podzielić na :
1) terminy USTAWOWE - wyraźnie wskazane w ustawie, która wyznacza ich początek i koniec oraz długość. Bieg terminów ustawowych nie może ulec ani przedłużeniu ani skróceniu.
2) terminy SĄDOWE - wyznaczone przez sąd lub przewodniczącego np. Termin do uiszczenia opłaty sądowej od pisma
3) terminy INSTRUKCYJNE - zapewniają sprawność działania organów sądowych np. Termin do sporządzenia uzasadnienia wyroku
Kiedy rozpoczyna się bieg terminu sądowego
Od ogłoszenia w tym przedmiocie postanowienia lub zarządzenia, a gdy ustawa przewiduje doręczenie z urzędu - od jego doręczenia
Jak oblicza się terminy
Terminy oblicza się według przepisów prawa cywilnego z tym zastrzeżeniem, że jeżeli OSTATNI dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień uważa się następny dziań po dniu lub dniach wolnych od pracy.
Co jest równoznaczne z wniesieniem pisma do sądu ?
- oddanie pisma w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe
- oddanie pisma w placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim UE, Konfederacji Szwajcarskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym
- oddanie pisma w polskim urzędzie konsularnym
- złożenie pisma przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej
- złożenie pisma przez osobę pozbawiona wolności w administracji. Zakładu karnego lub aresztu śledczego
- złożenie pisma przez członka załogi polskiego statku morskiego u kapitana statku
Czy termin SĄDOWY może zostać przedłużony lub skrócony
- przewodniczący może z ważnej przyczyny PRZEDŁUŻYĆ termin sądowy - - > z urzędu lub na wniosek strony zgłoszony przed upływem terminu
- przewodniczący może skrócić termin sądowy na wniosek strony
Jak traktowana jest czynność w postępowaniu sądowym podjęta przez stronę po upływie terminu ???
Czynność w postępowaniu sądowym podjęta przez stronę po upływie terminu jest BEZSKUTECZNA
WARUNKI skuteczności wniosku o przywrócenie uchybionego terminu
1 - brak winy w uchybieniu terminu
2- spowodowanie przez uchybienie dla strony ujemnych skutków w zakresie postępowania sądowego
3- złożenie wniosku o przywrócenie terminu w ciągu 7 dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu (w piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu)
*spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd ODRZUCI na posiedzeniu niejawnym - - > POSTANOWIENIEM (przysługuje zażalenie)
4- dokonanie czynności uchybionej równocześnie ze złożeniem wniosku o przywrócenie terminu
—> Po upływie roku od uchybionego terminu jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w przypadkach wyjątkowych !!!
—> zgłoszenie wniosku o przywrócenie terminu nie wstrzymuje postępowania w sprawie ani wykonania orzeczenia (ale sąd może wstrzymać - stosownie do okoliczności - postępowanie lub wykonanie orzeczenia).
Zażalenie na postanowienie dot. terminu
Na postanowienie *o przywrócenie terminu i *o odmowie jego przywrócenia przysługuje zażalenie !!!
spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd ODRZUCI na posiedzeniu niejawnym - - > POSTANOWIENIEM (przysługuje zażalenie)
POSIEDZENIA sądowe można podzielić na
1- JAWNE ( w szczególności rozprawa)
2- NIEJAWNE
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, posiedzenia sądowe są
JAWNE ,
a sąd orzekający rozpoznaje sprawę na rozprawie
Także wówczas gdy sprawa podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym sąd może
Skierować sprawę na posiedzenie jawne i wyznaczyć rozprawę
Postępowanie przed sądem toczy się-jeśli wnieśli skargę albo gdy zgłosili swój udział w postępowaniu przed sądem- z udziałem :
- prokuratora
- RPO
- RPDz
—> ich nieobecność nie wstrzymuje rozpoznania sprawy przez sąd
Jak zawiadamia się strony o posiedzeniach jawnych
O posiedzeniach jawnych strony zawiadamia się na piśmie lub przez ogłoszenie podczas posiedzenia
—> stronie nieobecnej na posiedzeniach jawnych należy zawsze doręczyć zawiadomienie na następne posiedzenie (co najmniej na 7 dni przed posiedzeniem a w sytuacjach pilnych termin ten może być skrócony do 3 dni)
Kto ma wstęp na posiedzenia jawne ?
—> strony
—> osoby wezwane - tylko pełnoletnie ale przewodniczący może zezwolić na obecność małoletnich
Kto ma wstęp na posiedzenia NIEJAWNE
TYLKO osoby wezwane !!!
Jeżeli publiczne rozpoznanie sprawy zagraża
moralności,
bezpieczeństwu państwa
Porządkowi publicznemu
Gdy mogą być ujawnione okoliczności stanowiące informacje niejawne
Sąd Z URZĘDU zarządza odbycie całego posiedzenia lub części przy drzwiach zamkniętych
Kiedy sąd NA WNIOSEK STRONY zarządza odbycie posiedzenia przy drzwiach zamkniętych ???
Jeżeli wymaga tego ochrona życia prywatnego strony lub inny ważny interes prywatny
—> postępowanie dotyczące tego wniosku odbywa się przy drzwiach zamkniętych a postanowienie w tym przedmiocie sąd ogłasza PUBLICZNIE
Kto może być obecny podczas posiedzenia odbywającego się przy drzwiach zamkniętych ?
—> STRONY
—> przedstawiciele ustawowi i pełnomocnicy stron
—> prokurator
—> osoby zaufania (po dwie z każdej strony)
Ogłoszenie orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie odbywa się …
PUBLICZNIE
ODROCZENIE POSIEDZENIA
*nawet na zgodny wniosek stron TYLKO z ważnej przyczyny
Z przebiegu posiedzenia sporządza się …
—> z przebiegu posiedzenia JAWNEGO - sporządza się PROTOKÓŁ
—> z przebiegu posiedzenia niejawnego sporządza się NOTATKĘ URZĘDOWĄ, jeżeli nie wydano orzeczenia
Zasadą jest, że poza przypadkiem
- umorzenia postępowania sądowego PRZED rozprawą na posiedzeniu niejawnym oraz
- skierowania skargi do rozpoznania w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym
DO ROZPOZNANIA SKARGI wyznacza się
ROZPRAWĘ
*jeśli przepis szczególny zezwala na rozpoznanie skargi na posiedzeniu niejawnym to sąd i tak może wyznaczyć ROZPRAWĘ
PRZEBIEG ROZPRAWY
—> po wywołaniu sprawy rozprawa rozpoczyna się od sprawozdania sędziego, który zwięźle przedstawia na podstawie akt, stan sprawy ze szczególnym uwzględnieniem ZARZUTÓW SKARGI
—> po złożeniu sprawozdania strony (najpierw skarżący potem organ) zgłaszają ustnie swoje żądania i wnioski oraz składają wyjaśnienia. Strony mogą ponadto wskazać podstawy prawne i faktyczne swoich żądań i wniosków.
—> Sąd może Z URZĘDU lub NA WNIOSEK stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie.
*fakty powszechnie znane sąd bierz pod uwagę nawet bez powoływania się na nie przez stronę
Czy nieobecność stron lub ich pełnomocników wstrzymuje rozpoznanie sprawy ?
Nieobecność stron lub ich pełnomocników na rozprawie nie wstrzymuje rozpoznania sprawy
*w razie nieobecności strony lub pełnomocnika na rozprawie, przewodniczący lub wyznaczony przez niego sędzia sprawozdawca przedstawia ich wnioski i dowody znajdujące się w aktach sprawy
Kiedy rozprawa ulega odroczeniu ?
Rozprawa ulega odroczeniu :
- jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowość zawiadomienia którejkolwiek ze stron albo
- jeżeli nieobecność strony lub jej pełnomocnika jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie mnożą przezwyciężyć, chyba że strona lub jej pełnomocnik wnieśli o rozpoznanie sprawy pod ich nieobecność
- jeżeli sąd postanowił zawiadomić o toczącym się postępowaniu sądowym osoby, które dotychczas nie brały udziału w sprawie w charakterze stron
Kiedy przewodniczący zamyka rozprawę
Gdy uzna sprawę za dostatecznie wyjaśnioną
*można zamknąć rozprawę również w przypadku, gdy ma być przeprowadzony jeszcze uzupełniający dowód z dokumentów znanych stronom, a przeprowadzenie rozprawy co do tego dowodu sąd uzna za zbyteczne
POSTĘPOWANIE MEDIACYJNE
—> na wniosek skarżącego lub organu - złożony PRZED wyznaczeniem rozprawy, może być przeprowadzone postępowanie mediacyjne, którego celem jest:
- wyjaśnienie okoliczności FAKTYCZNYCH i PRAWNYCH sprawy oraz
- przyjęcie przez strony ustaleń co do sposobu załatwienia sprawy w granicach obowiązującego prawa
!!! Postępowanie mediacyjne może być prowadzone mimo braku wniosku stron o przeprowadzenie takiego postępowania (czyli może być prowadzone z urzędu)
—> postępowanie mediacyjne prowadzi mediator wybrany przez strony (w przypadku kiedy postępowanie mediacyjne prowadzone jest mimo braku wniosku stron a strony nie dokonały zgodnego wyboru mediatora, sąd wyznacza mediatora posiadającego odpowiednią wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach danego rodzaju.
—> MEDIATOREM MOŻE BYĆ:
*osoba fizyczna
*posiadająca PEŁNĄ zdolność do czynności prawnych
*korzystająca z pełni praw publicznych
W szczególności mediator wpisany na listę mediatorów lub do wykazu instytucji i osób uprawnionych do prowadzenia postępowania mediacyjnego, prowadzonych przez prezesa sądu okręgowego.
*mediator powinien zachować bezstronność przy prowadzeniu mediacji
—> postępowanie mediacyjne jest NIEJAWNE
*mediator, strony i inne osoby biorące udział w postępowaniu mediacyjnym są obowiązani zachować w tajemnicy fakty, o których dowiedzieli się w związku z prowadzeniem mediacji - chyba, że strony postanowią inaczej
—> propozycje ugodowe, ujawnione fakty lub oświadczenia złożone w toku potęgowania mediacyjnego nie mogą być wykorzystywane po jego zakończeniu, *z wyjątkiem ustaleń zawartych w protokole z przebiegu postępowania mediacyjnego
—> Mediator sporządza protokół z przebiegu postępowania mediacyjnego
*odpis protokołu niezwłocznie doręcza stronom oraz sądowi przed którym toczy się postępowanie
—> Na podstawie ustaleń dokonanych w postępowaniu mediacyjnym organ UCHYLA lub ZMIENIA zaskarżony akt albo wykonuje lub podejmuje inną czynność stosownie do okoliczności sprawy w zakresie swojej właściwości i kompetencji.
*Na akt wydany na podstawie tych ustaleń można wnieść SKARGĘ do WSA w terminie 30 dni od dnia doręczenia aktu albo wykonania lub podjęcia czynności. Skargę sąd rozpoznaje łącznie ze skargą wniesioną w sprawie na akt lub czynność w której przeprowadzono postępowanie mediacyjne (jeśli skarga zostanie oddalona albo niewniesione w ogóle - sąd umarza postępowanie w sprawie w której przeprowadzono postępowanie mediacyjne).
**jeśli strony nie dokonały ustaleń co do sposobu załatwienia sprawy, podlega ona rozpoznaniu przez sąd.
POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE
—> konstrukcja postępowania uproszczonego (uregulowanego w art. 119-122) polega na możliwości rozpoznawania skargi na posiedzeniu niejawnym w składzie 3 sędziów. Postępowanie to stanowi więc zasadnicze odstępstwo od zasady wyrażonej w art. 90 § 1 p.s.a., że sąd rozpoznaje sprawę na rozprawie
—> zgodnie z art. 119 p.s.a., w trybie postępowania uproszczonego mogą być rozpoznawane nastepujące kategorie skarg:
1) skargi na decyzje i postanowienia dotknięte wadą nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 kpa lub w innych przepisach, albo wydane z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania
2) skargi na wszystkie akty i czynności oraz bezczynności OAP zaskarżalne do sądu bez względu na to, jaką wadą są dotknięte, jeżeli strona zgłosiła taki wniosek a pozostałe strony w terminie 14 dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażądały przeprowadzenia rozprawy
3) skargi na wszystkie akty i czynności oraz bezczynności (przewlekłość) OAP zaskarżalne do sądu bez względu na to jaką wadą są dotknięte jeśli organ nie przekazał sądowi skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia i nie uczynił tego mimo wymierzenia mu przez sąd grzywny - - > sąd rozpoznawałby wówczas skargę na podstawie nadesłanego odpisu skargi, ale tylko wtedy gdy stan faktyczny i prawny sprawy nie budziłby uzasadnionych wątpliwości.
4) skargi na decyzje, które zostały wydane w postępowaniu uproszczonym przed OAP, regulowanym kpa
5) jeśli przedmiotem skargi jest postanowienie wydane w postępowaniu administracyjnym na które służy zażalenie ale kończące postępowanie a także postanowienie rozstrzygające sprawę co do istoty oraz postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym na które służy zażalenie.
6) jeśli przedmiotem skargi jest bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania
—> sąd rozpoznający sprawę w trybie uproszczonym może przekazać sprawę do rozpoznania na rozprawie.
ZAWIESZENIE postępowania
1) z mocy prawa - obligatoryjnie
2) z urzędu - obligatoryjnie lub fakultatywnie
3) na zgodny wniosek stron
Kiedy postępowanie ulega zawieszeniu z mocy prawa - OBLIGATORYJNIE
W razie zaprzestania czynności przez sąd wskutek siły wyższej
OBLIGATORYJNE zawieszenie z urzędu :
1- w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego
*nie zawiesza się postępowania w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego
2- w razie utraty przez stronę lub jej przedstawiciela zdolności PROCESOWEJ
3- w razie utraty przez STRONĘ zdolności sądowej
4- w razie utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela
5- jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną, zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie
6- jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej (wskutek nadzwyczajnych wydarzeń )komunikacji z siedzibą sądu
7- jeżeli w stosunku do strony zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, a sprawa dotyczy przedmiotu wchodzącego w skład masy upadłości
8- w razie przedstawienia przez sąd w tym postępowaniu pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu albo TSUE
9- w razie wniesienia skargi do sądu PO wszczęciu POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO (w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu albo wznowienia postępowania) => postępowanie sądowe ulega zawieszeniu.
10- na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, którego strona jest podmiot w restrukturyzacji o którym mowa w ustawie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
FAKULTATYWNE zawieszenie z urzędu
1- jeżeli rozstrzygniecie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania *administracyjnego ; *sądowo-administracyjnego; *sądowego ; *przed TK ; *przed TSUE
2- jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygniecie sprawy sądowo-administracyjnej
3-jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu skarżącego lub niewykonania przez skarżącego innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu
4- w razie śmierci pełnomocnika, chyba że strona działa przed sądem osobiście
BIEG TERMINÓW
—> w przypadku zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron lub niemożności nadania sprawie dalszego biegu - - > zawieszenie wstrzymuje tylko bieg terminów sądowych, które biegną dalej dopiero od dnia podjęcia postępowania
—> we wszystkich innych przypadkach zawieszenia - - > żadne terminy nie biegną i zaczynają biec dopiero od początku od dnia podjęcia postępowania.
Czynności podejmowane podczas zawieszenia
Podczas zawieszenia sąd nie podejmuje żadnych czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo wstrzymanie wykonania aktu lub czynności
*(czynności podejmowane przez strony a nie dotyczące tych przedmiotów, wywołują skutki dopiero od dnia podjęcia postępowania).
PODJĘCIE postępowania
1) z mocy prawa - w przypadku gdy ustaną przyczyny zaprzestania wykonywania przez sąd czynności z uwagi na siłę wyższą
2) z urzędu
3) na wniosek
PODJĘCIE postępowania z urzędu - - > gdy ustanie przyczyna zawieszenia, w szczególności :
1- w razie śmierci strony - - > od dnia zgłoszenia się lub wskazania następców prawnych zmarłego albo od dnia ustanowienia we właściwej drodze kuratora spadku
*Jeżeli w ciagu ROKU od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania nie zgłoszą się lub nie zostaną wskazani następcy prawni zmarłej strony, sąd może z urzędu zwrócić się do sądu spadku o ustanowienie KURATORA spadku, chyba że kurator taki już wcześniej został ustanowiony.
2- w razie utraty zdolności sądowej - - > od dnia ustalenia ogólnego następcy prawnego
3- w razie braku przedstawiciela ustawowego - - > od dnia jego ustanowienia
4- gdy rozstrzygniecie sprawy zależy od wyniku innego postępowania - - > od dnia UPRAWOMOCNIENIA się orzeczenia kończącego to postępowanie ;* sąd może jednak i przedtem stosownie do okoliczności, podjąć to postępowanie
Podjęcie postępowania w razie zawieszenia postępowania na wniosek
—> zawieszenie na ZGODNY wniosek stron - - > Sąd postanowi podjąć postępowanie na wniosek którejkolwiek z nich nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od zawieszenia postępowania
—> zawieszenie na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego - - > na wniosek tego funduszu
UMORZENIE POSTĘPOWANIA
I. umorzenie ze względu na BEZCZYNNOŚĆ stron
a) jeżeli wniosek o podjęcie postępowania zawieszonego na zgodny wniosek stron nie został zgłoszony w ciagu 3 lat od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu
b) jeżeli sąd zawiesił postępowanie przez niemożność nadania mu dalszego biegu (ze względu na brak lub wskazanie złego adresu skarżącego lub też niewykonania przez skarżącego innego zarządzenia )
a w ciągu 3 lat od wydania postanowienia o zawieszeniu nie wpłynął wniosek o podjęcie postępowania.
II. Umorzenie postępowania na skutek zajścia zdarzenia, które czynią wydanie wyroku zbędnym lub niedopuszczalnym
a) jeżeli skarżący skutecznie cofnął skargę
b) w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, chyba że udział w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego postępowania
c) w razie stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową a w każdym razie po upływie 3 lat od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny
d) po upływie 5 lat od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania z powodu śmierci strony
e) gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe
Co powoduje umorzenie zawieszonego postępowania przed NSA
Uprawomocnienie się orzeczenia WSA
Zażalenie na postanowienie dotyczące zawieszenia
Zażalenie przysługuje tylko na :
—> postanowienie o zawieszeniu postępowania
—> postanowienie o odmowie podjęcia postępowania zawieszonego
kiedy i na podstawie czego, sąd wydaje wyrok
—> Sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy na podstawie AKT SPRAWY
- wg zaś art. 106 § 3 WSA ma prawo przeprowadzić uzupełniające postępowanie dowodowe z dokumentów jeśli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania sądowego.
- *fakty notoryjne sąd bierze pod uwagę z urzędu
Czy zamkniętą rozprawę sąd może otworzyć na nowo ?
Tak może ; rozprawa powinna być otwarta na nowo jeżeli istotne okoliczności ujawniły się dopiero po jej zamknięciu
Zasada niezwiązana sądu granicami skargi ( wyjątek od tej zasady stanowi skarga na: *pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie *opinię zabezpieczającą *odmowę wydania opinii zabezpieczającej)
Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawa prawną => granice zaskarżenia nie pokrywają się z granicami rozpoznania przez sąd. Granice rozpoznania przez sąd są zawsze SZERSZE od granic zaskarżenia.
ZAKAZ REFORMATIONIS IN PEIUS
Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności
*oznacza to, że reformationis in peius można w pełni odnieść jedynie do postępowania w sprawach skarg na DECYZJE administracyjne i POSTANOWIENIA, gdyż tylko w tym zakresie sąd administracyjny uwzględniając skargę może stwierdzić nieważność.
OGŁOSZENIE WYROKU - kiedy powinno nastąpić i na jakim posiedzeniu
—> Ogłoszenie wyroku powinno nastąpić na posiedzeniu na którym zamknięto rozprawę ale w sprawie zawiłej sąd może odroczyć ogłoszenie wyroku na czas do 14 dni .
Termin ten może być przedłużony tylko raz i co najwyżej o 7 dni.
—> ogłoszenie wyroku następuje na posiedzeniu jawnym. Nieobecność stron nie wstrzymuje ogłoszenia.
- wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym podlega niezwłocznie publicznemu udostępnieniu w sekretariacie sądu przez okres 14 dni
- odpis sentencji wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym doręcza się stronom, jeżeli uzasadnienia wyroku nie sporządza się z urzędu.
OGRANICZENIE OBOWIĄZKU UZASADNIENIA WYROKU Z URZĘDU
Uzasadnienie z urzędu tylko w odniesieniu do wyroku UWZGLĘDNIAJĄCEGO skargę (w terminie 14 dni od ogłoszenia albo podpisania sentencji wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym).
*w sprawach w których skargę oddalono uzasadnienie sporządza się NA WNIOSEK strony, zgłoszony w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku albo doręczenia sentencji wyroku (sąd w tym przypadku ma także 14 dni na sporządzenie uzasadnienia)
Od kiedy sąd jest związany wydanym wyrokiem ?
Od chwili jego ogłoszenia a jeżeli wyrok został wydany na posiedzeniu niejawnym - od podpisania sentencji wyroku.
Sąd orzeka negatywnie o losie aktów administracyjnych w takim zakresie w jakim
Są one wadliwe a nie w takim w jakim zostały zaskarżone
RODZAJE WYROKÓW wydawanych przez sąd administracyjny w razie uwzględnienia skargi na decyzję lub postanowienie
I. Wyrok UCHYLAJĄCY decyzję lub postanowienie w całości lub w części
a) w razie stwierdzenia naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynika sprawy
b) w razie stwierdzenia naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego
c) w razie innego naruszenia przepisów postępowania jeżeli mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy
II. Wyrok STWIERDZAJĄCY NIEWAŻNOŚĆ decyzji lub postanowienia w całości lub w części
a)jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 kpa lub w innych przepisach
III. Wyrok STWIERDZAJĄCY WYDANIE decyzji lub postanowienia z NARUSZENIEM PRAWA, jeżeli zachodzą przyczyny określone w kpa lub innych przepisach
!!! Zgodnie z art. 145 § 3 - w razie wydania z ww. przyczyn wyroku uchylającego lub stwierdzającego nieważność decyzji lub postanowienia - sąd jednocześnie stwierdzając podstawę do UMORZENIA postępowania administracyjnego, umarza je.
Zgodnie z art. 145a §1 sąd zobowiązuje OAP (czyli działa ponad orzekanie o charakterze kasacyjnym) do wydania w określonym terminie decyzji lub postanowienia wskazując sposób załatwienia sprawy lub jej rozstrzygniecie (chyba, że rozstrzygnięcie pozostawiono uznaniu organu) w następujących przypadku:
—> wydania przez sąd wyroku uchylającego decyzję lub postanowienie w całości lub w części w razie stwierdzenia naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy
—> wydania przez sąd wyroku stwierdzającego nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 kpa lub innych przepisach.
OAP zobowiązany przez sąd do wydania decyzji lub postanowienia na podstawie art. 145a §1 p.s.a =>
—> zawiadamia sąd o wydaniu decyzji lub postanowienia w terminie 7 dni od dnia ich wydania
- w przypadku niezawiadomienia, sąd może orzecz o wymierzeniu organowi kary grzywny
- w przypadku niewydania decyzji lub postanowienia w określonym przez sąd terminie, strona może wnieść SKARGĘ, żądając wydania orzeczenia stwierdzającego istnienie albo nieistnienie uprawnienia lub obowiązku => sąd wyda orzeczenie w tym przedmiocie jeśli pozwalają na to okoliczności sprawy (w wyniku rozpoznania skargi sąd stwierdza czy niewydanie decyzji lub postanowienia miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa i może ponadto z urzędu albo na wniosek strony wymierzyć organowi karę grzywny).
RODZAJE WYROKÓW w razie uwzględnienia skargi na akt lub czynność o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a
1) wyrok UCHYLAJĄCY ten akt, interpretację, opinię zabezpieczająca lub odmowę wydania opinii zabezpieczającej
2) wyrok stwierdzający BEZSKUTECZNOŚĆ CZYNNOŚCI
RODZAJE WYROKÓW uwzględniających skargę na uchwałę lub akt o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6
1) wyrok stwierdzający nieważność uchwały lub aktu w całości lub w części
2) wyrok stwierdzający wydanie aktu lub uchwały z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności.
Rodzaje wyroków uwzględniających skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru
1) wyrok UCHYLAJĄCY akt nadzoru
Co w razie uwzględnienia przez sąd skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania ?
1- sąd zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności
*jeżeli pozwala na to charakter sprawy oraz niebudzące uzasadnionych wątpliwości okoliczności jej stanu faktycznego i prawnego - sąd może orzec o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia lub obowiązku
2- sąd zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa
*jeżeli pozwala na to charakter sprawy oraz niebudzące uzasadnionych wątpliwości okoliczności jej stanu faktycznego i prawnego - sąd może orzec o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia lub obowiązku
3- sąd stwierdza że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania
4- sąd może orzec (z urzędu lub na wniosek strony) o wymierzeniu organowi grzywny
Rozstrzygnięcia w sprawie sprzeciwu od decyzji wydanej na podstawie art. 138 § 2 kpa
1- wyrok uwzględniający sprzeciw - nie przysługuje od niego środek odwoławczy, staje się prawomocny z chwilą jego wydania
2- wyrok oddalający sprzeciw - przysługuje od niego skarga kasacyjna
Orzeczenie sądu - kto jest nim związany ?
Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą *organy (których działanie, bezczynność przewlekłość były przedmiotem zaskarżenia) oraz *sądy - chyba, że przepis prawa uległ zmianie.
Skarga strony - art. 154 § 1 - w razie niewykonania przez OAP wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania
Strona po uprzednim pisemnym wezwaniu właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy, może wnieść skargę do sądu żądając wymierzenia temu organowi grzywny.
Obok uprawnień orzeczniczych, sądy adminitracyjne mają uprawnienia sygnalizacyjne i dyscyplinujące wobec organów administracji publicznej
—> w razie stwierdzenia w toku rozpoznawania sprawy *istotnych naruszeń prawa lub *okoliczności mających wpływ na ich powstanie, skład orzekający sądu może w formie postanowienia poinformować właściwe organy lub ich organy zwierzchnie o tych uchybieniach
- organ który otrzymał postanowienie, obowiązany jest je rozpatrzyć i powiadomić w terminie 30 dni sąd o zajętym stanowisku
- *w razie niezastosowania się do tych obowiązków, sąd może orzec o wymierzeniu organowi grzywny.
SPROSTOWANIE
—> sąd może z urzędu i na wniosek stron sprostować w wyroku :
- niedokładności
- błędy pisarskie albo rachunkowe
- inne oczywiste omyłki
—> sąd wydaje POSTANOWIENIE o sprostowaniu a także umieszcza wzmiankę na oryginale wyroku (na żądanie strony także na udzielonych odpisach)
—> Jeżeli sprawa toczy się przed NSA, sąd ten może z urzędu sprostować wyrok I instancji
UZUPEŁNIENIE
—> uzupełnienie, inaczej niż sprostowanie, może nastąpić TYLKO na wniosek strony lub uczestnika na prawach strony
—> wniosek o uzupełnienie wyroku może być zgłoszony w ciagu 14 dni od dnia doręczenia wyroku z urzędu (a gdy wyroku nie doręcza się stronie od dnia ogłoszenia).
- wniosek może być zgłoszony jeżeli sąd:
- nie orzekł o całości skargi albo
- nie zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu.
—> Orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w formie WYROKU chyba że uzupełnienie dotyczy wyłączenia kosztów.
*odrzucenie wniosku o uzupełnienie wyroku - zapada w formie postanowienia
WYKŁADNIA
—> może nastąpić *z urzędu lub *na wniosek stron /uczestników na prawach strony
—> sąd który wydał wyrok rozstrzyga w przedmiocie wątpliwości co do treści wyroku - POSTANOWIENIEM
Czy wniosek o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnie ma wpływ na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia ?
Wniosek o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnie - nie ma wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia
Kiedy orzeczenie sądu staje się prawomocne
Jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy (środkiem odwoławczym w rozumieniu ustawy p.p.s.a. jest SKARGA KASACYJNA i ZAŻALENIE)
*mimo niedopuszczalności odrębnego zaskarżenia nie stają się jednak prawomocne POSTANOWIENIA podlegające rozpoznaniu przez NSA, gdy sąd ten rozpoznaje sprawę w której ją wydano „NSA na wniosek strony, rozpoznaje również te postanowienia WSA, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia a miały wpływ na rozstrzygniecie sprawy” - w przypadku tych postanowień można zatem mówić o WARUNKOWEJ PRAWOMOCNOŚCI
Sytuacja braku środka odwoławczego *od orzeczenia sądu administracyjnego będzie miała miejsce gdy:
1- od danego orzeczenia w ogóle nie jest przewidziany środek odwoławczy
*dotyczy to wszystkich orzeczeń NSA i niektórych postanowień NSA, z zastrzeżeniem art. 191 p.s.a zgodnie z którym na wniosek strony zawarty w skardze kasacyjnej , NSA rozpoznaje również te postanowienia WSA, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia a miały wpływ na rozstrzygniecie sprawy (prawomocność warunkowa) - takie postanowienia stają się prawomocne z chwilą upływu terminu do wniesienia środka odwoławczego od orzeczenia WSA/ jego odrzucenia/ oddalenia
2- gdy środek odwoławczy od danego orzeczenia nie został wniesiony w terminie
3- gdy zaskarżona została tylko część orzeczenia WSA - wówczas część niezaskarżenia staje się prawomocna z chwilą upływu terminu do wniesienia środka odwoławczego (ale NSA może z urzędu rozpoznać sprawę także w części niezaskarżenia)
4- gdy wniesiony od danego orzeczenia środek odwoławczy nie doprowadził do wzruszenia orzeczenia WSA - orzeczenie staje się prawomocne z chwilą negatywnego rozstrzygnięcia NSA
5- w razie umorzenia postępowania odwoławczego w wyniku cofnięcia środka odwoławczego
Co to jest prawomocność orzeczenia sądowego
To atrybut utrwalający skonkretyzowane w tym orzeczeniu stosunki prawne i powodujący ich moc wiążąca w czasie, niezbędną do wywołania określonych w nim skutków w obrocie prawnym
Skutek dewolutywny
Przeniesienie sprawy do sądu wyższej instancji
Skutek suspendowany
Wstrzymanie uprawomocnienia się orzeczenia
Środki odwoławcze można podzielić na
1) ZWYCZAJNE
a) skarga kasacyjna
b) zażalenie
2) NADZWYCZAJNE
a) skarga o wznowienie postępowania
b) skarga o stwierdzenie niegodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego
Orzeczenie prawomocne wiąże
—> strony
—> sąd który je wydał
—> inne organy państwowe
—> w przypadkach przewidzianych w ustawie także inne osoby
UNIEWAŻNIENIE prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego
—> NSA unieważnia prawomocne orzeczenie sądu administracyjnego wydane w sprawie, która ze względu na osobę lub przedmiot nie podlegała orzecznictwu sądu administracyjnego w chwili orzekania
I odrzuca skargę jeśli orzeczenie to nie może być wzruszone w trybie przewidzianym w ustawie.
*sąd orzeka na wniosek Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.
**do rozpoznania wniosku stosuje się odpowiednio przepisy o rozpoznaniu skargi kasacyjnej
Postępowanie przez sądem II instancji jest wszczynane poprzez wniesienie środków odwoławczych tj.
1- skargi kasacyjnej
2- zażalenia
Od jakich orzeczeń przysługuje skarga kasacyjna
—> Od wydanego przez WSA :
*wyroku (z wyłączeniem wyroku uwzględniającego sprzeciw od decyzji wydanej na podstawie art. 138 § 2 kpa)
- postanowienia - -> z wyjątkiem :
- postanowienia o odrzuceniu skargi wniesionej po upływie terminu do jej wniesienia
- postanowienia o odrzuceniu skargi w przypadku gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi
- postanowienia o odrzuceniu skargi gdy sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona
- postanowienia o odrzuceniu skargi gdy pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis od skargi
- postanowienia o umorzeniu postępowania (jeżeli skarżący skutecznie cofnął skargę ; w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ścisłe związanych z osobą zmarłego)
*na te wyjątki przysługuje zażalenie a nie skarga kasacyjna
Skargę kasacyjna rozpatruje
NSA
Skarga kasacyjna nie przysługuje od orzeczeń
NSA
—> Jaki środek odwoławczy przysługuje od wyroku WSA wydanego w postępowaniu toczącym się na skutek skargi o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem
—> Jaką formę może przybrać ten wyrok (pamiętaj, że jest to wyrok I instancji)
—> Skarga kasacyjna
—> *wyrok oddalający skargę o wznowienie
* wyrok uwzględniający skargę i zmieniający zaskarżone orzeczenie
* wyrok uwzględniający skargę i uchylający zaskarżone orzeczenie
* wyrok umarzający postępowanie
Skarga kasacyjna jest środkiem suspensywnym zwyczajnym bo
jej wniesienie powoduje wstrzymanie uprawomocnienia orzeczenia
Kto może wnieść skargę kasacyjną
- strona
- prokurator
- RPO
- RPDz
- Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców
Na jakich podstawach można oprzeć skargę kasacyjną ?
1- naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie
2- naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy
Skarga kasacyjna powinna być sporządzona przez
—> Adwokata lub radcę prawnego
powyższe nie ma zastosowania, jeżeli :
*skargę kasacyjną SPORZĄDZA:
- sędzia
- prokurator
- notariusz
- Radca Prokuratorii Generalnej RP
- profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych
będący stroną jej przedstawicielem lub pełnomocnikiem
- jeżeli skargę kasacyjną WNOSI prokurator, RPO, RPDz
- gdy stroną postępowania jest Prezes Prokuratorii Generalnej RP
- gdy czynności w postępowaniu za organy administracji rządowej, państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej lub Skarb Państwa podejmowane są przez Prokuratorię Generalna RP.
- w sprawach obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami - skarga może być sporządzona przez DORADCĘ PODATKOWEGO
- w sprawach własności przemysłowej - skarga może być sporządzona przez RZECZNIKA PATENTOWEGO
Skarga kasacyjna jest środkiem prawnym sformalizowanym. Powinna zawierać (poza wymaganiami przewidzianymi dla pism - art. 46 p.s.a.)
1- oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem czy jest okno zaskarżone w całości czy w części
2- przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich UZASADNIENIE
3- wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany
4- wniosek o jej rozpoznanie na rozprawie albo oświadczenie o zrzeczeniu się rozprawy
Tryb wnoszenia SKARGI KASACYJNEJ i terminy
—> skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie w terminie 30 dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem
- termin do wniesienia skargi kasacyjnej dla stron wiąże również prokuratora, RPO, RPDz
- jeżeli jednak orzeczenia nie doręcza się stronie prokurator, RPO i RPDz mogą w terminie 30 dni od dnia wydania orzeczenia wystąpić o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i wnieść skargę kasacyjną w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia z uzasadnieniem
—> w razie ustanowienia w ramach prawa pomocy adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego po wydaniu orzeczenia (na wniosek strony, której doręcza się odpis orzeczenia z uzasadnieniem sporządzonym z urzędu albo przez stronę która zgłosiła wniosek o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia)
termin do wniesienia skargi kasacyjnej biegnie od dnia zawiadomienia pełnomocnika o jego wyznaczeniu, jednak nie wcześniej niż od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.
—> w razie odmowy przyznania prawa pomocy w ww. zakresie, bieg terminu do wniesienia skargi kasacyjnej nie może rozpocząć się wcześniej niż od dnia doręczenia stronie postanowienia o odmowie, a jeżeli strona wniesie środek zaskarżenia na to postanowienie - to nie wcześniej niż od dnia doręczenia postanowienia kończącego postępowanie w tym przedmiocie.
Jakie braki formalne skargi kasacyjnej można uzupełnić i w jakim terminie
Inne niż nieprzytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie w terminie 7 dni (pod rygorem nieważności)
Przyczyny odrzucenia skargi kasacyjnej
WSA odrzuci na POSIEDZENIU NIEJAWNYM skargę kasacyjną wniesiona po upływie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również skargę kasacyjną, której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie.
Jeżeli strona skutecznie cofnie skargę kasacyjną przed jej przedstawieniem NSA
WSA na posiedzeniu niejawnym UMORZY postępowanie kasacyjne
Strona która nie wniosła skargi kasacyjnej może wnieść do WSA
—> Odpowiedź na skargę kasacyjną, w terminie 14 dni od doręczenia jej skargi kasacyjnej.
*po upływie tego terminu albo po zarządzeniu doręczenia odpowiedzi wnoszącemu skargę, WSA niezwłocznie przedstawi skargę kasacyjną (wraz z odpowiedzią i aktami sprawy) NSA
Skarga kasacyjna jest środkiem odwoławczym względnie dewolutywnym gdyż
Co do zasady przenosi sprawę do sądu wyższej instancji (NSA) ale należy wziąć pod uwagę art. 179a : „ Jeżeli przed przedstawieniem skargi kasacyjnej NSA, WSA stwierdzi, że w sprawie zachodzi *nieważność postępowania albo *podstawy skargi kasacyjnej są oczywiście usprawiedliwione => uchyla zaskarżony wyrok lub postanowienie, rozstrzygając na wniosek strony także o zwrocie kosztów postępowania kasacyjnego, i na tym samym posiedzeniu ponownie rozpoznaje sprawę - - > od wydanego orzeczenia przysługuje skarga kasacyjna.
NSA na posiedzeniu NIEJAWNYM:
- odrzuci skargę kasacyjną jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez WSA
- zwróci ją WSA w celu usunięcia dostrzeżonych braków
Tryb rozpoznania skargi kasacyjnej ; skład sądu ; rodzaj wydanego orzeczenia —> ZASADA i odstępstwa
—> NSA rozpoznaje skargę kasacyjną na ROZPRAWIE w składzie 3 sędziów (wydając WYROK- jeśli rozpoznaje skargę kasacyjną od wyroku albo POSTANOWIENIE - jeśli rozpoznaje skargę kasacyjną od postanowienia)
Ale:
- NSA MOŻE rozpoznać na posiedzeniu niejawnym w składzie 1 sędziego skargę kasacyjną - - > od postanowienia WSA kończącego postępowanie w sprawie
- NSA ROZPOZNAJE skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym w składzie 3 sędziów - - > gdy strona która ją wniosła zrzekła się rozprawy, a pozostałe strony w terminie 14 dni od dnia doręczenia skargi kasacyjnej nie zarządała przeprowadzenia rozprawy
- NSA rozpoznaje skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym w składzie 1 sędziego W TERMINIE 30 dni od dnia wpłuwu- - > od wyroku WSA oddalającego sprzeciw od decyzji
Zasada związania NSA GRANICAMI skargi kasacyjnej
NSA rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak Z URZĘDU pod rozwagę NIEWAŻNOŚĆ POSTĘPOWANIA .
*strony mogą przytaczać nowe uzasadnienie podstaw kasacyjnych.
—> NIEWAŻNOŚĆ POSTĘPOWANIA ZACHODZI :
1) jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna
2) jeżeli strona nie miała *zdolności sądowej lub procesowej, *organu powołanego do jej rozpoznania lub *przedstawiciela ustawowego, albo *gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany
3) jeżeli w tej samej sprawie toczy się postępowanie wcześniej wszczęte przed sądem administracyjnym albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona
4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy
5) jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw
6) jeżeli WSA orzekł w sprawie, w której jest właściwy NSA
Po rozpoznaniu skargi kasacyjnej NSA może wydać następujące orzeczenia :
1-oddalenie skargi kasacyjnej - - > jeżeli nie ma usprawiedliwionych podstaw albo jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu
2- uchylenie zaskarżonego orzeczenia w całości lub w części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie, a gdyby sad ten nie mógł rozpoznać jej w innym składzie (bo w razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sąd rozpoznaje ją w innym składzie )- innemu sądowi
*NSA rozpoznając skargę kasacyjną uchyla wyrok także w części niezaskarżonej, jeżeli zachodzi nieważność postępowania.
**sąd, któremu sprawa została przekazana związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez NSA. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznanie sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez NSA.
3-uchylenie zaskarżonego orzeczenia i rozpoznanie skargi jeżeli uzna, że istota sprawy jest dostatecznie wyjaśniona
Jeżeli skarga kasacyjna ulegała odrzuceniu albo istniały podstawy do umorzenia postępowania przed WSA to NSA
Postanowieniem uchyli wydane w sprawie orzeczenie oraz odrzuci skargę lub umorzy postępowanie.
Jeżeli przy rozpoznaniu skargi kasacyjnej wyłoni się zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości - NSA
—> może odroczyć rozpoznanie sprawy i przedstawić to zagadnienie do rozstrzygnięcia składowi 7 sędziów.
*Uchwała składu 7 sędziów NSA jest w danej sprawie wiążąca.
**NSA w składzie 7 sędziów może przyjąć sprawę do rozpoznania.
Warunkowa prawomocność niektórych postanowień WSA
Zgodnie z art. 191 p.s.a. NSA na wniosek strony, rozpoznaje również te postanowienia WSA, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia a miały wpływ na rozstrzygniecie sprawy.
Jeżeli nie ma szczególnych przepisów postępowania przez NSA do postępowania tego stosuje się odpowiednio
Przepisy postępowania przed WSA
z tym, że :
*NSA uzasadnia z urzędu wyroki i postanowienia w terminie 30 dni
ZAŻALENIE
—> Zażalenie do NSA przysługuje na POSTANOWIENIA WSA w przypadkach przewidzianych w ustawie a ponadto na postanowienia których przedmiotem jest:
A) umorzenie postępowania
B) odrzucenie skargi w przypadkach o których mowa w art. 58 § 1 pkt 2-4 (patrz wyjątki - skarga kasacyjna)
C) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego
D) wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności o których mowa w art. 61
E) odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku
F) odrzucenie wniosku o uzupełnienie wyroku albo odmowa jego uwzględnienia
G) odrzucenie skargi kasacyjnej
H) odrzucenie zażalenia
I) ukaranie grzywną
J) zwrot kosztów postępowania jeżeli strona nie wnosi skargi kasacyjnej
Termin wniesienia zażalenia
7 dni od doręczenia postanowienia
Przymus adwokacki - radcowski w przypadku zażalenia
Zażalenie, którego przedmiotem jest *odrzucenie skargi kasacyjnej, powinno być sporządzone przez ADWOKATA lub RADCĘ PRAWNEGO - przepis art 175 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio (czyli patrz to wszystko co przy skardze kasacyjnej)
ZAŻALENIE - WSA - autokontrola
Jeżeli zażalenie zarzuca nieważność postępowania lub jest oczywiście uzasadnione, WSA, który wydał zaskarżone postanowienie może na posiedzeniu niejawnym -nie przesyłając akt NSA- uchylić zaskarżone postanowienie i w miarę potrzeby sprawę rozpoznać na nowo.
* Od ponownie wydanego postanowienia przysługują środki odwoławcze na zasadach ogólnych
ZAŻALENIE - cechy
Charakter względnie dewolutywny i niesuspensywny ale - - > art. 196
Zgodnie z art. 196 WSA może wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Postanowienie takie może zapaść na posiedzeniu niejawnym
PODSTAWY skargi o WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA
—> Zostały wyliczone taksatywnie. Można je podzielić na 3 grupy :
I. PRZYCZYNY NIEWAŻNOŚCI - tj. żądanie wznowienia postępowania z powodu nieważności :
1) jeżeli *w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo *jeżeli orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy a strona przed uprawomocnieniem się orzeczenia nie mogła domagać się wyłączenia
2) jeżeli strona *nie miała zdolności sadowej lub procesowej albo *nie była należycie reprezentowana lub *jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania (nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się orzeczenia niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe)
II. ORZECZENIE TK ( art. 272) - można żądać wznowienia postępowania również w przypadku gdy:
1) TK orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub ustawą na podstawie którego zostało wydane orzeczenie.
* w tej sytuacji o wznowienie postępowania wnosi się w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia TK
2) w przypadku gdy potrzeba taka wynika z rozstrzygnięcia organu międzynarodowego działającego na podstawie umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez RP
III. WŁAŚCIWE PRZYCZYNY RESTYTUCYJNE (art. 273). Można żądać wznowienia na tej podstawie, że:
1) orzeczenie zostało oparte na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazującym wyroku karnym następnie uchylonym
2) orzeczenie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa
* z powodu przestępstwa można żądać wznowienia jedynie wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że *postępowanie karne nie może być wszczęte lub * zostało umorzone z innych przyczyn niż brak dowodów
3) w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu
4) w razie późniejszego wykrycia prawomocnego orzeczenia dotyczącego tej samej sprawy
Sąd właściwy do wznowienia postępowania
—> z przyczyn nieważności - właściwy jest sad, który wydał zaskarżone orzeczenie a jeżeli zaskarżono orzeczenie sądów obu instancji właściwy jest NSA
—> do wznowienia postępowania na innej podstawie niż przyczyny nieważności - -> właściwy jest sąd który ostatnio orzekał w sprawie.
Gdy do wznowienia postępowania właściwy jest NSA, stosuje się odpowiednio przepis art. 175
Dot. - przymusu adwokacko - radcowskiego - - > gdy do wznowienia postępowania właściwy jest NSA !!!
Skarga o wznowienie postępowania - termin
—> Skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie trzymiesięcznym
*termin ten liczy się od dnia w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia
** gdy podstawą wznowienia jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia w którym o orzeczeniu dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy.
Wznowienia postępowania nie można żądać po upływie ilu lat ?
Po upływie 5 lat nie można żądać wznowienia postępowania z wyjątkiem przypadku gdy *strona była pozbawiona możności działania lub *nie była należycie reprezentowana !!!
Jakie orzeczenia mogą zapaść po rozpoznaniu sprawy przez sąd na nowo, w granicach skargi o wznowienie postępowania ?
1- oddalenie skargi o wznowienie postępowania
2- jeśli uwzględni skargę : zastosowanie mają odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem który wznowił postępowanie
3- uchylenie zaskarżonego orzeczenia i odrzucenie skargi lub umorzenie postępowania
*W przypadku gdy podstawą skargi o wznowienie było istnienie dwóch prawomocnych orzeczeń dotyczących tej samej sprawy - - >sad może :
A) uchylić jedno z orzeczeń dotyczących tej samej sprawy, utrzymując w mocy inne prawomocne orzeczenie
B) uchylić wszystkie prawomocne orzeczenia dotyczące tej samej sprawy i orzec co do istoty sprawy
B) uchylić wszystkie prawomocne orzeczenia dotyczące tej samej sprawy i przekazać sprawę właściwemu WSA do rozpoznania i rozstrzygnięcia o tej sprawie.
Czy wniesienie skargi o wznowienie postępowania tamuje wykonania zaskarżonego orzeczenia ?
Nie, jest to środek niesuspensywny
Ale:
W razie uprawdopodobnienia, że zgłaszającemu wniosek glorii niepowetowana szkoda, sąd może wstrzymać wykonanie orzeczenia.
Czy dopuszczalne jest dalsze wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem wydanym na skutek skargi o wznowienie postępowania ???
Dalsze wznowienie postępowania zakończonego *prawomocnym orzeczeniem wydanym na skutek skargi o wznowienie postępowania jest NIEDOPUSZCZALNE
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje od
—> prawomocnego orzeczenia WSA, gdy przez jego wydanie :
- została stronie wyrządzona szkoda a zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych nie była i nie jest możliwa
- w wyjątkowych przypadkach jeżeli strony nie skorzystały z przysługujących im środków prawnych, gdy ^niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela - chyba że jest możliwa zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych
—> od orzeczeń NSA skarga nie przysługuje z wyjątkiem :
*gdy niezgodność z prawem wynika z rażącego naruszenia norm prawa UE.
Od tego samego orzeczenia skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia strona może
Wnieść skargę tylko raz !!!
Przesłanki wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia ?
—> naruszenie prawa materialnego lub przepisów postępowania, które spowodowały niezgodność orzeczenia z prawem,
gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda.
!!! Podstawą skargi nie mogą być jednak zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów
Czy skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia może wnieść także prokurator, RPO i RPDz
Tak
Tryb wnoszenia i termin - skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
Skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wnosi się do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie 2 lat od dnia jego uprawomocnienia się
—> NSA rozpoznaje skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w składzie 3 sędziów
Rozstrzygnięcia NSA - dot. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
1- oddalenie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia - - > w razie braku podstaw do stwierdzenia, że zaskarżone orzeczenie jest niezgodne z prawem
2- stwierdzenie, że orzeczenie jest w zaskarżonym zakresie niezgodne z prawem
3- jeżeli sprawa ze względu na osobę lub przedmiot nie podlegała orzecznictwu sądów w chwili orzekania, NSA - stwierdzając niezgodność z prawem - unieważni zaskarżone orzeczenie oraz orzeczenie sądu I instancji i odrzuci skargę
Przymus adwokacko radcowski dotyczy także sporządzenia *skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
Patrz wszystko co się tyczy w tym temacie skargi kasacyjnej
Uchwały NSA podejmuje w składzie:
- 7 sędziów
- całej izby
- w pełnym składzie
Uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych podejmowane są na wniosek :
- Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego
- Prokuratora Generalnego
- Prokuratora Prokuratorii Generalnej RP
- Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców
- Rzecznika Praw Dziecka
Uchwały NSA zawierające rozstrzygniecie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowo-administracyjnej , podejmowane są :
Na podstawie postanowienia składu orzekającego
Przy wydawaniu uchwał przez NSA w posiedzeniu całego składu NSA lub posiedzeniu Izby, udział Prokuratora Generalnego lub jego zastępcy
Jest obowiązkowy
Przy wydawaniu uchwał przez NSA, w posiedzeniu składu 7 sędziów bierze udział
- Prokurator Prokuratury Krajowej lub
- prokurator innej jednostki organizacyjnej prokuratury, delegowany do wykonywania czynności w Prokuraturze Krajowej i wyznaczony przez Prokuratora Generalnego lub jego zastępcę do udziału w posiedzeniach NSA
Do podjęcia uchwały przeliczyć pełny skład NSA lub przez pełny skład Izby wymagana jest obecność
Co najmniej 2/3 sędziów KAŻDEJ izby
*uchwały podejmowane są - ZW - zwykłą większością ; głosowanie JAWNE
Czy wniosek o podjęcie uchwały oraz uchwały NSA wymaga uzasadnienia ?
Tak, wniosek o podjęcie uchwały pracy uchwały NSA wymaga uzasadnienia !!!
ZWOLNIENIE od KOSZTÓW
1) Z mocy USTAWY
2) przyznane przez sąd - w ramach prawa pomocy
Zwolnienie od kosztów z mocy ustawy :
Nie mają obowiązku uiszczania kosztów sądowych :
1- strona skarżąca działanie, bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach wskazanych w p.s.a tj.:
A) z zakresu pomocy i opieki społecznej
B) dotyczących statusu bezrobotnego, zasiłków oraz innych uprawnień przysługujących osobie bezrobotnej
C) ze stosunków pracy i stosunków służbowych
D) z zakresu ubezpieczeń społecznych
E) z zakresu powszechnego obowiązku obrony
F) udzielenia cudzoziemcom ochrony
G) dotyczących dodatków mieszkaniowych
H) dotyczących chorób zawodowych, świadczeń leczniczych oraz świadczeń rehabilitacyjnych
2-prokurator, RPO, RPDz
3- kurator strony wyznaczony przez sad orzekający lub przez sąd opiekuńczy dla danej sprawy
4- organizacje pożytku publicznego działające na podstawie przepisów o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, w sprawach własnych z wyjątkiem spraw dotyczących prowadzonej przez te organizacje działalności gospodarczej
5- organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w sprawach własnych dotyczących realizacji zleconego zadania publicznego na podstawie PRZEPISÓW O działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
PRAWO POMOCY może być przyznane na wniosek
strony, złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania
*wniosek ten zwolniony jest od opłat sądowych
Co obejmuje prawo pomocy
Zwolnienie od kosztów sądowych
+
Ustanowienie adwokata, radcę prawnego, doradcę podatkowego lub rzecznika patentowego
Ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w ramach prawa pomocy jest równoznaczne z
Udzieleniem pełnomocnictwa
W jakim zakresie może być przyznane prawo pomocy
—> W całkowity - obejmuje zwolnienie od kosztów sadowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego , doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego
—> w częściowym - obejmuje zwolnienie *tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo *tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
Kiedy przyznanie prawa pomocy OSOBIE FIZYCZNEJ następuje w zakresie całkowitym a kiedy w częściowy
—> w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania
—> w zakresie częściowym - gdy osoba wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny
Kiedy przyznanie prawa pomocy OSOBIE PRAWNEJ ( a także jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej) może być przyznane w zakresie całkowitym a kiedy w częściowy
—> w zakresie całkowitym - gdy wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania
—> w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Czy przyznane prawo pomocy może być cofnięte?
Przyznane prawo pomocy może być cofnięte w całości lub w części, jeżeli okaże się że okoliczności na podstawie których je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć.
Kiedy wygasa prawo pomocy
Ze śmiercią strony, która je uzyskała
Czynności w zakresie przyznania prawa pomocy wykonuje referendarz sądowy m.in
- wydanie zarządzenia o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania
- wydanie na posiedzeniu niejawnym postanowienia o przyznaniu, cofnięciu, odmowie przyznania pomocy albo umorzenie postępowania w sprawi przyznania prawa pomocy
- wydanie na posiedzeniu niejawnym postanowienia o przyznaniu wynagrodzenia adwokatowi, radcy prawnemu, doradcy podatkowemu lub. Rzecznikowi patentowemu
Od tych zarządzeń i postanowień strona lub adwokat, radca prawny, doradca podatkowy lub rzecznik patentowy —> mogą wnieść SPRZECIW do WSA w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia lub postanowienia.
*sprzeciw wniesiony przez wyżej wymienionych (poza stroną) wymaga UZASADNIENIA
Koszty postępowania
Przeprowadzenie postępowania sądowo- administracyjnego wymaga pewnych nakładów finansowych, które łącznie określamy kosztami postępowania. Na koszty postępowania składają się zarówno ogólne koszty utrzymania organów wymiaru sprawiedliwości jak i koszty szczegółowe związane z dokonywaniem czynności procesowych w konkretnej sprawie. Wśród tych ostatnich wyróżnić można :
I. KOSZTY SĄDOWE- obejmują:
*opłaty sądowe (=>^ wpis + ^opłaty kancelaryjne) oraz
*zwrot wydatków (należności tłumaczy, kuratorów, koszty ogłoszeń oraz diety i koszty podróży należne sędziom i pracownikom sądowym)
II. KOSZTY DZIAŁANIA PEŁNOMOCNIKA - koszty profesjonalnych pełnomocników to ich wynagrodzenie.
W przypadku innego pełnomocnika, kosztami związanymi z jego działalnością są *koszty sądowe, *koszty przejazdów do sądu oraz *równowartość zarobku lub dochodu utraconego skutek stawiennictwa w sądzie.
III. KOSZTY DZIAŁANIA STRONY - obejmują *koszty sądowe, *koszty przejazdów do sądu oraz *równowartość utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie zarobku lub dochodu.
Zasady odpowiedzialności za koszty postępowania
- ZASADA REZULTATU - obowiązkiem zwrotu kosztów na rzecz strony przeciwnej sąd obciąża stronę przegrana w sporze
- ZASADA ZAWINIENIA - niezależnie od wyniku sprawy sąd może nałożyć na stronę obowiązek zwrotu kosztów wywołanych jej niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem
- ZASADA SŁUSZNOŚCI - stosowana w postępowaniu kasacyjnym ; w przypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może odstąpić od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości lub w części.
- ZASADA STOSUNKOWEGO ROZDZIELENIA KOSZTÓW - uzupełnia zasadę rezultatu; w uzasadnionych przypadkach sąd może odstąpić od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania w całości lub w części w szczególności jeżeli skarga została uwzględniona w części niewspółmiernej do wartości przedmiotu sporu ustalonej w celu pobrania wpisu.
Wpis jest opłata pobieraną od pism wszczynających postępowanie przed sądem administracyjnym tj.
- skarga
- skarga kasacyjna
- zażalenie
- skarga o wznowienie postępowania
Opłata kancelaryjna jest pobierana za
- stwierdzenie prawomocności
- wydanie opisów
- wydanie zaświadczeń
- wydanie wyciągów
- wydanie innych dokumentów na podstawie akt i innych dokumentów sądu
!!! Z wyjątkiem odpisu orzeczenia z uzasadnieniem polegającego doręczeniu z urzędu
Jaki charakter może mieć wpis
—> STAŁY - oznaczony zryczałtowana sumą pieniężną
Min. 100 zł
MAX 10. 000 zł
-> STOSUNKOWY - liczony od wartości przedmiotu sprawy
Min. 40 % wartości przedmiotu zaskarżenia
MAX. 100. 000 zł
Następstwo procesowe polega na
wstąpieniu do postępowania na miejsce podmiotu, który dotychczas był jego stroną - innego podmiotu.
*Osoba wstępująca w miejsce strony postępowania traktowana jest tak jakby była nią od początku postępowania.
*sukcesja procesowa może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy przedmiotem postępowania są prawa i obowiązki, które mogą przechodzić i przeszły na inne podmioty.
WSTĘPNY ETAP POSTĘPOWANIA S-A
—> Przeprowadza go przewodniczący wydziału
—> celem tego etapu jest dokonanie wstępnej analizy wymogów formalnych skargi jako pisma procesowego oraz ewentualne wezwanie strony skarżącej do ukiszenia wpisu od skargi
*czynności te maja na celu umożliwienie nadania skardze dalszego biegu
Przymus adwokacko - radcowski
Występuje w sprawach :
- sporządzenia skargi kasacyjnej
- zażalenia na postanowienie WSA o odrzucenie skargi kasacyjnej
- skargi na stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego
- wznowienia postępowania z przyczyn nieważności gdy do wznowienia postępowania właściwy jest NSA
3 postanowienia kończące postępowanie administracyjne, na które nie służy zażalenie a jednak zaskarżalne do sądu administracyjnego
1- postanowienie o stwierdzeniu niedopuszczalności odwołania
2- postanowienie o stwierdzeniu uchybienia terminu do wniesienia odwołania
3- postanowienie o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania
ZASADA PRAWDY MATERIALNEJ
—> oznacza, że orzeczenie wydane w postępowaniu przed organem państwa będzie odpowiadało rzeczywistemu stanowi rzeczy, do którego ustalenia zobligowany jest organ prowadzący postępowanie
—> zgodnie z art. 134 § 1 sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną
*zgodnie zaś z art. 133 § 1 sąd wydaje wyrok na podstawie akt sprawy
Jedynie w sytuacji, gdy organ nie wykonał obowiązku przesłania sądowi akt sprawy wraz z odpowiedzią na skargę i nieskuteczne było nałożenie przez sąd grzywny, może on wydać orzeczenie na podstawie nadesłanego odpisu skargi, jeżeli stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości.
—> sąd może z urzędu lub na wniosek strony, przeprowadzić uzupełniające postępowanie dowodowe z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłuzęnia postepowania w sprawie.
—> NSA nie czyni co do zasady ustaleń co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy a jedynie kontroluje poprawność poczynienia takich ustaleń przez WSA.
*Jeżeli w następstwie tej kontroli NSA dojdzie do przekonania, ze doszło do naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy uchyla wyrok i przekazuje spraw do ponownego rozpatrzenia WSA. **Jeżeli jednak NSA uzna, że istota sprawy jest dostatecznie wyjaśniona a skarga kasacyjna zasadna, uchyla orzeczenie WSA i orzeka o istocie sprawy
—> ustalenia faktyczne mogą być czynione w szerszym zakresie w postępowaniu mediacyjnym. Jego celem jest bowiem wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz przyjęcie prze strony ustaleń co do sposobu jego załatwienia w granicach obowiązującego prawa.
ZASADA KONTRADYKTORYJNOŚCI - OFICJALNOŚCI
—> postępowanie przed sądem administracyjnym ma postać formalnie kontradyktoryjną - wiąże się z prowadzeniem sporu o prawo przez podmioty reprezentujące różne interesy.
—> kontradyktoryjność jest najbardziej widoczna w organizacji rozprawy, w której toku, strony zgłaszają swoje żądania i przedstawiają twierdzenia na ich poparcie
—> Osłabieniem zasady kontradyktoryjności jest szeroki zakres uprawnień prokuratora, RPO i RPDz.
—> dla procesu kontradyktoryjnego charakterystyczne są tzw. ciężary procesowe a w szczególności ciężar twierdzenia i ciężar dowodzenia. Obowiązki te tylko w niewielkim stopniu dotyczą stron postępowania przed sądem administracyjnym co potwierdza dominacje zasady oficjalności w tym postępowaniu
- po pierwsze sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy ale nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawa prawną
- po drugie sąd posiada uprawnienia do zastosowania przewidzianych ustawą środków w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia - art. 135 p.s.a.
—> dla złagodzenia zasady oficjalności przyjęto w p.s.a. zasadę zakazu reformationis in peius zgodnie z którą sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa uzasadniające stwierdzenie nieważności zaskarżonego aktu lub czynności
—> W postępowaniu ze skargi kasacyjnej sąd związany jest granicami skargi kasacyjnej ale jednocześnie niezależnie od treści skargi kasacyjnej bada kryterium nieważności postępowania.
ZASADA RÓWNOŚCI STRON
—> zasada ta oznacza, że każda ze stron w procesie ma zagwarantowane *jednakowe środki ochrony i *jednakową możliwość ich wykorzystania poprzez podejmowanie odpowiednich czynności procesowych
—> dla realizacji zasady równości stron istotne znaczenie ma instytucja pouczeń = >
- art. 6 stanowi, że sąd ma obowiązek udzielania stronom i uczestnikom występującym bez profesjonalnego pomocnika, potrzebnych wskazówek co do czynności procesowych i pouczania ich o skutkach tych czynności lub skutkach zaniedbań.
- nadto w art. 140 § 1 postanowiono, że sąd ma obowiązek pouczyć stronę działającą bez profesjonalnego pełnomocnika o terminie i trybie zaskarżenia orzeczenia sądu I instancji
-> istotne znaczenie, z punktu widzenia realizacji zasady równości stron, ma także art. 239 o zwolnieniu z mocy ustawy od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych oraz możliwości uzyskania przez stronę prawa pomocy, która również obejmuje takie zwolnienie.
ZASADA DYSPOZYCYJNOŚCI
—> zasada ta sprowadza się do przyznania stronom postępowania sądowego uprawnienia do *rozporządzania przedmiotem tego postępowania oraz do *rozporządzania uprawnieniami procesowymi, jakie przysługują im na mocy przepisów procesowych.
—> przeciwieństwem zasady dyspozycyjności jest zasada oficjalności, a jej przejawem są przyznane sądowi uprawnienia do podejmowania czynności procesowych z urzędu
—> rozporządzalność można podzielić na *materialną (rozporządzanie przez stronę jej prawami) oraz formalną (rozporządzanie przez stronę czynnościami procesowymi). Rozporządzalność materialna jest w p.s.a wysoce ograniczona, np. :
*Cofnięcie skargi wiąże sad administracyjny jednak sąd uznaje tę czynność za niedopuszczalną, jeśli stwierdzi ze zmierza ona do obejścia prawa lub spowodowałaby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności.
ZASADA BEZPOŚREDNIOŚCI
—> sens tej zasady sprowadza się do takiego unormowania sposobu rozpoznania sprawy a w szczególności prowadzenia postępowania dowodowego, by jego przeprowadzenie było możliwe bezpośrednio przed sadem orzekającym.
*chodzi o to by skład sąd który ma podjąć rozstrzygniecie w sprawie miał możliwość osobistego zetknięcia się i zapoznania z dostarczonym przez strony materiałem dowodowym i argumentacją.
-> zasada ta jest ściśle związana z zasada ustności, bowiem może być zrealizowana tylko w takim postępowaniu w którym strony mają możliwość ustnego zgłaszania żądań, wniosków, składania oświadczeń przed sądem.
—> ograniczeniem zasady bezpośredniości w postępowaniu sądowo-administracyjnym jest fakt, iż ta sama rozprawa sądowo-administracyjna może być rozpoznawana na kilku rozprawach, z których następna jest kontynuacją poprzedniej. Każdą z takich rozpraw może prowadzić inny skład orzekający a materiał dowodowy może być gromadzony częściami.
*jednak WYROK może być wydany tylko przez sędziów przed którymi odbyła się rozprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie wyroku !!!
ZASADA USTNOŚCI I PISEMNOŚCI
—> zasada ustności i jej przeciwieństwo - zasada pisemności- dotyczą formy w jakiej mają być w postępowaniu sądowoamdnisnitracyjnym dokonywane czynności procesowe, a przede wszystkim formy w jakiej maja być przedstawiane sądowi twierdzenia o faktach, dowody, wnioski i zarzuty.
—> zasadnicza część czynności przez SA jest dokonywa a w formie pisemnej.
*czynności dokonywane ustnie mają miejsce w zadzanie w toku rozprawy i w postępowaniu mediacyjnym
—> z przebiegu każdego posiedzenia jawnego, w tym rozprawy, spisuje się protokół, który powinien spełniać wymogi formalne szczegółowo oznaczone w ustawie (art. 100 i 101)
*nadto czynności mogą być utrwalone w formie dźwiękowej
—> zasada ustności nie występuje w ogóle na posiedzeniach niejawnych, gdy następuje w nich rozpoznanie sprawy co do meritum. Z posiedzenia niejawnego sporządza się notatkę urzędową, jeżeli nie wydano orzeczenia (a jeśli je wydano to wyłącznie ono jest dokumentem stwierdzającym cel posiedzenia i jego wynik)
—> poza rozprawą strony mogą składać wnioski i oświadczenia w pismach procesowych spełniających wymagania formalne.
ZASADA KONCENTRACJI MATERIAŁU PROCESOWEGO
—> zasada ta zawarta jest w art. 7
—> zgodnie z jej brzmieniem, sąd powinien podejmować czynności zmierzające do szybkiego załatwienia sprawy i dążyć do jej rozstrzygnięcia na pierwszym posiedzeniu
—> zasada ta jest realizowana przez pryzmat dwóch systemów:
1- prekluzji
2- dyskrecjonalnej władzy sędziego
—> środkiem mającym służyć skupieniu materiału procesowego i właściwemu przygotowaniu rozprawy są zarządzenia przewodniczącego lub innego sędziego, które osoby te musza wydać zanim dojdzie do wyznaczenia rozprawy. Zarządzenia to dotyczą skompletowania akt sprawy a także innych dowodów.
—> pewnej dynamiki postępowaniu nadają także terminy zastrzeżone przez ustawodawcę dla stron postępowania jak i dla sądu prowadzącego postępowanie. Uchybienie temu terminowi czyni działanie bezskuteczne (możliwość przywrócenia - patrz przesłanki)
rzecznik małych i średnich przedsiębiorstw
może:
—> wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu
—> WNIEŚĆ : *skargę *skargę kasacyjną *zażalenie *skargę o wznowienie postępowania JEŻELI WG jego oceny wymaga tego ochrona praw mikroprzedsiębiorców, małego lub średniego przedsiębiorcy
!!! W takim przypadku przysługują mu prawa strony !!!
*
