Postępowanie Sądowo- Administracyjne Flashcards
USTAWA „Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi” normuje:
POSTĘPOWANIE SĄDOWE w sprawach z zakresu
—> KONTROLI działalności administracji publicznej (kontrola legalności)
—> innych sprawach do których jej przepisy mają zastosowanie z mocy ustaw szczególnych
(Sprawy sądowoadministracyjne)
Do rozpoznania spraw sądowo-adminsitracyjnych powołane są
Sądy administracyjne
Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej.
Kontrola działalności administracji publicznej przez SA obejmuje orzekanie w sprawach :
1) SKARG na DECYZJE ADMINISTRACYJNE (klauzula generalna, każdy akt mający charakter decyzji może być zaskarżony do sądu)
2) SKARG na POSTANOWIENIA wydane w postępowaniu administracyjnym na które:
- służy zażalenie (zażalenie służy wtedy kiedy w KPA to wyraźnie wskazano)
- kończące postępowanie
- rozstrzygające sprawę co do istoty (np. Postanowienie o wznowieniu postępowania art. 149 kpa)
3) SKARGA na POSTANOWIENIA wydane w postępowaniu EGZEKUCYJNYM i ZABEZPIECZAJĄCYM na które służy zażalenie
4) SKARGA na INNE niż określone wyżej AKTY lub CZYNNOŚCI z zakresu administracji publicznej —> dotyczące uprawnień i obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyjątkami
!!! W trybie tego przepisu mogą być zaskarżone np. *określone czynności materialna-techniczne ; *akty rejestracji np. Bezrobotnego; *odmowa przyjęcia do zakładu administracyjnego)
5) SKARGA na pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach
6) SKARGA na opinie zabezpieczające i odmowy wydania opinii zabezpieczających
7) SKARGA na akty prawa miejscowego organów jst i terenowych organów administracji rządowej
8) SKARGA na akty organów jst i ich związków inne niż akty prawa miejscowego podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej
9) SKARGA na AKTY NADZORU nad działalnością organów jst
10) SKARGA na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach postępowania w sprawach
- wydania decyzji,
- wydania postanowień o których mowa wyżej,
- wydania pisemnych interpretacji podatkowych
- wydania opinii zabezpieczających,
- wydania innych aktów lub czynności o których mowa wyżej (pkt 4)
- wydania innych aktów niż decyzje i określone wyżej postanowienia dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w KPA ; 3,4,5, Ordynacji podatkowej oraz postępowań do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw.
9) SPRZECIW od decyzji wydanych na podstawie art. 138 § 2 KPA
10) w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę i stosują środki określone w tych przepisach
Sądy administracyjne (a konkretnie Naczelny Sąd Administracyjny) rozstrzyga spory o właściwość ( o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej) i spory kompetencyjne :
SPORY O WŁAŚCIWOŚĆ - pomiędzy
A) organami jst
B) między samorządowymi kolegiami odwoławczymi
O ILE ODRĘBNA USTAWA NIE STANOWI INACZEJ !!!
SPORY KOMPETENCYJNE między—>
organami jst lub SKO
a
organami administracji rządowej
W tych kwestiach rozstrzyga na wniosek POSTANOWIENIEM (przez wskazanie organu właściwego).
SĄDY ADMINISTRACYJNE nie są właściwe:
1- w sprawach wynikających z nadrzędności i podległości ORGANIZACYJNEJ w stosunkach między ORGANAMI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
2- w sprawach wynikających z podległości służbowej między przełożonymi i podwładnymi
3- ODMOWY mianowania na stanowiska lub powołania do pełnienia funkcji w OAP , chyba że :
*obowiązek mianowania lub powołania wynika z przepisów prawa
4- WIZ wydawanych przez konsulów
*z wyjątkiem wiz wydanych cudzoziemcowi będącemu członkiem rodziny obywatela państwa członkowskiego UE ; państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub KOnfederacji Szwajcarskiej
5- ZEZWOLEŃ na przekroczenie granicy w ramach małego ruchu granicznego wydawanych przez konsulów.
Czy sądy administracyjne udzielają stronom występującym w sprawie bez adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego
niezbędnych pouczeń co do *czynności procesowych i SKUTKÓW ich zaniedbań
Tak, w razie uzasadnionej potrzeby
PROKURATOR - jako fakultatywny uczestnik postępowania na prawach strony
Może :
—> wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu
—> WNIEŚĆ :
*skargę
*skargę kasacyjną
*zażalenie
*skargę o wznowienie postępowania
JEŻELI WG JEGO OCENY wymaga tego ochrona praworządności lub praw człowieka i obywatela.
!!!W takim wypadku przysługują mu prawa strony !!!
RPO - jako fakultatywny uczestnik postępowania na prawach strony
RPO może:
—> wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu
—> WNIEŚĆ : *skargę *skargę kasacyjną *zażalenie *skargę o wznowienie postępowania JEŻELI WG jego oceny wymaga tego ochrona praworządności lub praw człowieka i obywatela
!!! W takim przypadku przysługują mu prawa strony !!!
*
RZECZNIK PRAW DZIECKA - jako fakultatywny uczestnik postępowania na prawach strony
RPDz może:
—> wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu
—> wnieść:
*skargę
*skargę kasacyjną
*zażalenie
*skargę o wznowienie postępowania
Jeżeli wg jego oceny wymaga tego ochrona praw dziecka.
!!! W takim wypadku przysługują mu prawa strony !!!
ZASADA ustawowa co do trybu rozpoznawania spraw
Rozpoznawanie spraw odbywa się JAWNIE, *chyba że przepis szczególny stanowi inaczej !!!
WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA
Zdolność sądu do rozstrzygania spraw określonego rodzaju, określonej kategorii
Wojewódzkie sądy administracyjne - jakie sprawy administracyjne rozpoznają (właściwość rzeczowa)
WSA rozpoznają WSZYSTKIE sprawy administracyjne z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość NSA
WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA
przepisy o właściwości miejscowej służą rozgraniczeniu kompetencji pomiędzy sądami tego samego rzędu ze względu na przypisany im zasięg terytorialny jurysdykcji.
*Z natury rzeczy o tej właściwości można mówić tylko w przypadku WSA (gdyż jest tylko jeden NSA)
WŁAŚCIWOŚĆ miejscowa WSA
Do rozpoznania sprawy, właściwy jest WSA na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej (którego działalność została zaskarżona)
- Prezydent RP w drodze rozporządzenia może przekazać WSA rozpoznanie spraw określonego rodzaju należących do właściwości innego wojewódzkiego sądu administracyjnego, jeżeli wymagają tego względy celowości.
- wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma siedzibę urząd obsługujący ministra właściwego do spraw zagranicznych jest właściwy do rozpoznawania skargi na działalność KONSULA.
Zasada PERPETUATIO FORI
—> WSA właściwy w chwili wniesienia skargi POZOSTAJE właściwy aż do ukończenia postępowania, choćby podstawy właściwości zmieniły się w toku sprawy
*chyba,że przepis szczególny stanowi inaczej
—> Zasada perpetuatio fori obowiązuje wyłącznie w odniesieniu do WSA, co oznacza, że zmiana podstaw wyznaczenia właściwości NACZELNEGO sądu administracyjnego jako sadu I instancji w sprawie, choćby nastąpiła już po wniesieniu pisma wszczynającego postępowanie, spowoduje konieczność przekazania sprawy przez NSA temu sądowi administracyjnemu, który stał się sądem właściwym.
Co w sytuacji kiedy WSA nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności ?
NSA wyznaczy na posiedzeniu NIEJAWNYM w składzie 3 sędziów
inny wojewódzki sąd administracyjny.
WŁAŚĆIWOŚĆ funkcjonalna
Wynika z rozdziału funkcji i czynności procesowych w postępowaniu sądowo-administracyjnym, między sądami różnych instancji lub też sądami równorzędnymi
Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego
1) rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń WSA (stosownie do przepisów ustawy)
2) podejmuje UCHWAŁY mające na celu wyjaśnienie przepisów prawa, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych (uchwały abstrakcyjne - NSA podejmuje je na wniosek *Prezesa NSA ; Prokuratora Generalnego ; *RZecznika Praw Obywatelskich ; *Rzecznika Prawa Dziecka)
3) podejmuje uchwały zawierające rozstrzygniecie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowo-administracyjnej (uchwały konkretne)
4) rozstrzyga spory o właściwość między organami jst i między SKO o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej oraz spory kompetencyjne
5) rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości NSA na mocy odrębnych ustaw
SKŁAD SĄDU :
—> ZASADĄ jest, że sąd administracyjny orzeka w składzie 3 sędziów, *chyba że ustawa stanowi inaczej
—> na POSIEDZENIU NIEJAWNYM orzeka w składzie 1 sędziego, *chyba że ustawa stanowi inaczej (odstępstwo przewiduje np. Art. 22 - w przypadku orzekania o wyłączeniu sędziego - 3 sędziów posiedzenie niejawne)
—> ZARZĄDZENIA poza rozprawą - wydaje PRZEWODNICZĄCY
Kiedy może nastąpić zmiana składu orzekającego ???
Jedynie *z przyczyn losowych albo *gdy sędzia nie może uczestniczyć w składzie orzekającym z powodu przeszkód prawnych
WYŁĄCZENIE SĘDZIEGO może nastąpić:
1) z mocy samego prawa
2) na żądanie sędziego
3) na wniosek strony
Z mocy samej ustawy (z mocy prawa) sędzia jest wyłączony:
(IUDEX INHABILIS):
1- w sprawie w której jest stroną lub pozostaje z jedna ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki
2- w sprawie swojego
- małżonka;
- krewnych lub powinowatych w lini prostej
- krewnych bocznych do IV stopnia
- powinowatych bocznych do II stopnia
3- w sprawie osób związanych z nim tytułem przysposobienia, opieki lub kurateli
4- w sprawie w której był lub jest pełnomocnikiem jednej ze stron
5- w sprawie w której świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą
6- w sprawie w której brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia,
7- w sprawie o ważność aktu prawnego sporządzonego z jego udziałem lub przez niego rozpoznanego
8- w sprawie w której występował jako prokurator
9- w sprawie dotyczącej skargi na decyzje lub postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty —> wydanych w postępowaniu administracyjnym NADZWYCZAJNYM, jeżeli w prowadzonymi wcześniej postępowaniu sądowo-administracyjnym dotyczącym kontroli legalności decyzji albo postanowienia wydanych w postępowaniu administracyjnym zwyczajnym brał udział w wydaniu wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie.
10- jeśli brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej
!!! POWODY WYŁĄCZENIA trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli !!!
!!! Sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie postępowania, nie może orzekać co do tej skargi
Włączenie na żądanie sędziego lub na wniosek stron (niezależnie od istnienia przyczyn wyłączenia z mocy prawa) jeżeli
istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie
Jaka jest forma wniosku strony o wyłączenie sędziego
Na piśmie lub ustnie do protokołu posiedzenia w sądzie, w którym sprawa się toczy (uprawdopodabniając przyczyny wyłączenia)
*strona która przystąpiła do rozprawy, powinna uprawdopodobnić ponadto, że przyczyna wyłączenia dopiero później powstała lub stała się jej znana