PD.6 - De patiënt met een CVA Flashcards
wat is een parese en een paralyse?
Parese: krachtsverlies
paralyse: volledige verlamming
wat zijn klachten van een herseninfarct?
- vallen
- krachtverlies Li zijde lichaam
- afwezige sensibiliteit aan Li zijde lichaam
- voorkeursstand van de ogen naar rechts
- dysartrie (uitspraak)
- facialisparese Li
- Li voetzoolreflex volgens Babinski
Dit duidt op een probleem in de Re hemisfeer –> anders is het omgedraaid!
Wat is vaak onderliggend voor een CVA?
- 80%: ischemisch –> occlusie
- 20% hemorragisch –> barsten BV
LET OP: de verschijnselen zijn wel vrijwel identiek –> CT maken
wat doen we bij een patient die we vermoeden van een CVA?
CT-scan maken voor onderscheid bloeding of infarct
Acuut kan nog normaal zijn –> CT-perfusiescan vaak wel al afwijkingen waarbij de perfusie vooral verminderd is bij een infarct
DUS een CT-perfusiescan is gevoeliger voor acute ischemie dan een normale CT-scan
Hoe zie je op een CT het verschil tussen een infarct en een bloeding? wat is het belang van dit onderscheid?
Infarct: hypodens = donkerder (LO: pas later)
Bloeding: hyperdens = spierwit door gestold bloed
belang: bij een infarct wil je trombolyse toedienen terwijl dit absoluut niet mag bij een bloeding omdat dan meteen dood bloeden
hoe vaak komen CVA’s voor?
40 000 per jaar
2-3 per HA p jaar
wat is de ziektelast van CVA?
- Belangrijkste oorzaak invaliditeit (westers)
- tweede oorzaak mortaliteit
Neemt alleen maar toe door vergrijzing
Wat is de pathofysilogie van een infarct?
- Stolsel in BV
- deel krijgt geen of minder bloed
- Kan meteen klachten geven of na ong 15 min zullen de cellen zo ischemisch worden dat ze hun functie niet meer kunnen verrichten en dood gaan
- dan irreversibele schade
- de hoeveelheid neemt toe naarmate het infarct langer duurt
- na 3 uur is een groot deel van de hersenen al irreversibel aangedaan –> daarom snel behandeld worden
wat zijn oorzaken van een infarct?
- Intracraniele atherosclerose
a) 25%: Lacunair infarct: afsluiting van een kleine lenticulostriaire, perforerende arterie –> kleiner infarct diep in de hersenen met mogelijke ernstige ischemische gevolgen voor de buitenkant
b) 15%: Corticaal infarct: afsluiting groot BV - Extracraniele atherosclerose
- 30%: Embolie vanuit de a vertebralis of carotis
3 Cardiale embolie 15%
Door AF (meest), klepaandoening, MCI, PFO
- Overige 15%:
a) hematologisch
- maligniteit met DIS
- polycyTemie en trombocytemie
- stollingsafwijking (anticardiolipine Ab, lupus)
b) dissectie
c) vasculitis
d) hemodynamisch bvb cardiac arrest met meer ischemie
wat zijn symptomen van een CVA? Welke soorten symptomen zijn er te onderscheiden?
- Acuut ontstaan
- onverwachts
- Focale fucntiestoornis in de hersenen of hersenstam
- wss veroorzaakt door focale cerebrale ischemie of bloeding
- niet veroorzaakt door epilepsie, trauma, etc
- Focale symptomen = duidelijk lokaliseerdbaar
- afasie = taalstoornis s
- hemiparese
- hemianopsie
- ataxie = coördinatie stoornis
- dysartrie
- diplopie - Globale symptomen = niet duidelijk lokaliseerbaar
- zwart voor de ogen
- duizeligheid
- bewusteloosheid
- verwardheid
wat zijn kenmerken om onderscheid te maken tussen de Li en Re hemisfeer?
- Li stuurt Re lichaamshelft aan en Re stuurt Li lichaamshelft aan
Links:
- Bevat taal: bij alle rechtshandigen en helft vd linkshandigen
- rekenen
- schrijven
- wetenschappelijke vaardigheden
- redeneren
Rechts:
- muziek
- artistieke vaardigheden
- ruimtelijk inzicht
- kunstbeleving
- creativiteit
- inzicht
wat is de behandeling van een CVA?
Infarct:
1. IV trombolyse:
- alteplase (rtPA) –> plasminogeen omgezet in plasmine –> OPLOSSEN van stolsel
- LO: effectief als binnen 4,5 uur na start symptomen gegeven
- Effect: op elke 100 behandelde pt zullen er 10 minder overlijden of blijvend valide worden
- Endovasculaire trombectomie (intra-arterieel)
- Effectief als < 6h na start symptomen
- stent thv trombus –> vervolgens verwijderen trombus met stent en katheter
- Effect: op elke 100 behandelde pt zullen er 20 minder overlijden of blijvend invalide worden
- vooral corticaal infarct
Hoeveel mensen bereiken op tijd het zkh met een CVA? wat als later presenteerT?
75%
Opgenomen op de stroke unit voor monitoring –> bvb bij zwelling een craniotomie uitvoeren
Wat zijn symptomen bij occlusie van de grote vaten?
- A cerebri anterior (deels frontaal en deels parietaal kwab)
- Halfzijdige parese (Been > arm en gelaat)
- halfzijdige sensorische st
- dysartrie
- gedragsstoornis
- desoriëntatie, apathie (gebrek aan emotie, motivatie, enthousiasme) - A cerebri media (80% vd cortex, incl taalgebied)
- halfzijdig zwakte in gelaat en arm (deels in been)
- halfzijdige Sens st
- dysartrie
- afasie
- hemianopsie (wegvallen van een gezichtshelft)
- andere hogere cerebrale stoornis (bvb rekenen) - A cerebri posterior (occipitaal kwab)
- hemaniopsie of kwandrantopsie
- (halfzijdige gevoelsst of zwakte) - A vertebralis en basclaris
a) cerebellum
- ataxie
- vertigo
- dysartrie
b) hersenstam
- ataxie
- diplopie
- slik stoornis
- dysartrie, vertigo, bilaterale of alternerende zwakte
wat is een veelvoorkomend iets dat ook nog kan voorkomen?
Wake up stroke: mensen worden wakker met symptomen van een CVA
- vaak geen begintijd bekend –> BH: moet eerst kijken met CT-perfusiescan –> effect behandeling beter, als de doorbloeding beter is
- vertraagde perfusie: herstel deels mogelijk
- verminderde perfusie: slechtere prognose en blijvende schade
Bij trombectomie is meer vertraagde perfusie tov verminderde perfusie gunstiger
