Parkinson

Question 1

Waardoor is Parkinson gekarakteriseerd?

Answer 1

Verlies van dopaminerge neuronen in de substantia nigra (verminderd vuren van dopamine-neuronen)

Question 2

Bij hoeveel verlies van neuronen treden kenmerkende (motorische) symptomen op?

Answer 2

Meer dan 50%

Question 3

Wat is een gevolg van de verminderde dopaminerge transmissie? + klacht

Answer 3

Relatief versterkde cholinerge transmissie –> tremor

Question 4

Wat is parkinsonisme?

Answer 4

Afsterven, beschadigen of blokkade dopamine ontvangende neuronen

Question 5

Verschil Parkinson en Parkinsonisme

Answer 5

Parkinson: pre-synaptisch
Parkinsonisme: post-synaptisch

Question 6

Welke medicatie kunnen parkinsonisme veroorzaken?

Answer 6

Antipsychotica

Question 7

Symptomen Parkinson (7)

Answer 7

• Star gelaat
• Beven van het hoofd
• Zwak stemvolume
• Voorover buigen
• Verminderd armzwaaien
• Schuifelende gang, korte paslengte
• Rigiditeit en beven in de ledematen

Question 8

Wat is het doel van antiparkinsonmiddelen?

Answer 8

Het versterken van de dopaminerge transmissie

Question 9

Noem de 2 decarboxylaseremmers

Answer 9

Carbidopa & benserazide

Question 10

Functie decarboxylaseremmer

Answer 10

Je wil dat de omzetting van levodopa naar dopamine in het CNS gebeurd in plaats van perifeer, dit zorgt voor een beter effect en minder perifere bijwerkingen

Question 11

Stap 1 in het Parkinson behandelplan (>40 jaar)

Answer 11

Levodopa + carbidopa/benserazide

Question 12

Stap 1 in het Parkinson behandelplan (<40 jaar) + reden

Answer 12

Dopamine-agonist, omdat jonge mensen gevoeliger zijn voor levodopa geïnduceerde diskinesieën

Question 13

Dopamine-agonisten (5)

Answer 13

Bromocriptine, pergolide, pramipexol, ropinirol en rotigotine

Question 14

Stap 2 in het Parkinson behandelplan

Answer 14

Levodopa (+ decarboxylase remmer) + dopamine-agonist

Question 15

Stap 3 in het Parkinson behandelplan (3)

Answer 15

Ander middel toevoegen zoals NMDA-antagonist, MAO-B remmer of COMT remmer

Question 16

Wat is effectief bij rigiditeit? (2) + groep

Answer 16

Biperideen of trihexyfenidyl (anticholinergica)

Question 17

MAO-B remmers (2)

Answer 17

Rasagiline en selegiline

Question 18

Mechanisme MAO-B en COMT remmers

Answer 18

MAO-B en COMT breken natuurlijk dopamine af, door deze te remmen verhoog je de dopamine

Question 19

COMT remmers (2)

Answer 19

Entacapon en tolcapon

Question 20

Behandeling tremor (groep)

Answer 20

Bètablokker

Question 21

NMDA-antagonist

Answer 21

Amantadine

Question 22

3 effecten NMDA-antagonist

Answer 22

• Stimulatie van de afgifte van dopamine
• Vertraagt de heropname van dopamine
• Vermindert de excitatie door glutamaat

Question 23

Behandeling ernstige, therapieresistente tremor (<65-70 jr) (3)

Answer 23

Betablokker of biperideen of trihexyfenidyl

Question 24

Waarmee moet je oppassen bij ouderen en anticholinergica?

Answer 24

De bijwerkingen leidend tot cognitieve problemen

Question 25

Problemen tijdens de parkinson behandeling (6)

Answer 25

- ‘Wearing off’-fenomeen - ‘On-off’-fenomenen (‘Levodopa induced dyskinesia’) - Slaapstoornissen - Depressie - Delirium - Dementie

Question 26

Leg het 'wearing-off' fenomeen uit

Answer 26

de tijd waarin een tablet werkzaam is wordt steeds korter. Er is steeds meer dopamine nodig voor hetzelfde effect

Question 27

Leg het 'on-off' fenomeen uit

Answer 27

Enerzijds een overgang van het wel-niet werken van het middel, anderzijds kan de levodopa dyskinesie geven

Question 28

Wat gebeurd er als er een overmatig effect van levodopa is?

Answer 28

Kan dyskinesie geven (met name in de extremiteiten en de romp)

Question 29

Welke middelen kun je geven om het on-off fenomeen te behandelen? (3) + effect

Answer 29

- COMT-remmers zorgen voor een afname van de ‘off’-tijd. - MAO B-remmers zorgen voor een afname van de ‘off’-tijd en een verlenging van de ‘on’-tijd. - Amantadine zorgen voor meer 'on'-tijd zonder dyskinesieen.

Question 30

Bij welke groep middelen is het risico op hallucinaties het grootst?

Answer 30

Dopamine agonisten

Question 31

Bijwerkingen anti-parkinson middelen (4)

Answer 31

Dopaminerge bijwerkingen: - maagdarmproblemen - orthostase - misselijk - motorische complicaties (langdurig gebruik)