PANITIKAN Flashcards
Ano ang dalawang anyo ng panitikan?
Prosa at Patula
Anyo ng panitikan na patalata i ang karaniwang takbo ng pangungusap at gumagamit ng payak at direktang paglalahad ng kaisipan.
Prosa (Tuluyan)
Ang anyo ng panitikan na pataludtod, may sukat at tugma o malayang taludturan at gumagamit ng maisining at matalinghagang salita.
Patula
Ito ay binubuo ng mga talata at pangungusap.
Prosa
Ito ay binubuo ng mga saknong at taludtod.
Patula
Nagsasalaysay ng mga kabayanihang halos hindi mapaniwalaan pagkat nauukol sa mga kababalaghan
Epiko
Isang panitikang patula na nagbubunyi sa isang alamat o kasaysayan na naging matagumpay laban sa mga panganib at kagipitan.
Epiko
Epiko ng Bicol na hulwaran ng mabuting pamumuhay ng mga taga-Bicol.
Ibalon at Aslon
Pinakamatandang epiko ng Pilipinas
Alim (Ifugao)
According to Otley Beyer (Father of Anthropology of the Philippines)
Pinakamahabang epiko ng Pilipinas
Darangen
Epiko ng Mindanao
Bidasari
Bantugan
Indarapatra at Sulayman
Epiko ng Kabisayaan
Haraya
Lagda
Maragtas (10 datong tumakas pa-Visayas)
Epiko ng Ifugao
Alim
Hudhud
Ito ay isang tulang maromansa na binubuo ng labindalawang pantig bawat taludtud at hango sa tunay na buhay.
Awit
Magbigay ng halimbawa ng Awit
Florante at Laura
Ano ang salitang ibig sabihin ay lumuluha (plorar in Spanish)?
Florante
Ito ay isang tulang maromansa na binubuo ng walong pantig bawat taludtud at kinawiwilihan dahil sa mga mala-pantasyang temang taglay.
Korido
Magbigay ng halimbawa ng Korido
Ibong Adarna (tema - mahika)
Ito’y tulang may labing-apat na taludtud hinggil sa damdamin at kaisipan, may malinaw na batiran ng likas na pagkatao, at sa kabuuan, ito’y naghahatid ng aral sa mambabasa.
Soneto
Nagpapahayag ng damdamin o guniguni tungkol sa kamatayan o kaya’y tula ng pananangis lalo na sa paggunita ng isang yumao. (pagluluksa)
Elehiya
Magbigay ng halimbawa ng Elehiya
Mi Ultimo Adios
Nagpapahayag ng isang papuri o panaghoy (tao, bagay, kaisipan) o iba pang masiglang damdamin; walang tiyak na bilang ng pantig o tiyak na bilang ng taludtud sa isang saknong.
Oda
Ang paghahanap nina Reyna Elena at Constantino sa krus nga pinagpakuan ni Hesus.
Tibag
Nong nakita na ang krus na pinagpakuan ni Hesus, tinawag itong ano?
Santa Cruz (procession)
Ipinapakita ang paglalaban ng mga Kristiyano at Muslim. (sa Europe)
Moro-Moro
Group of people in Mindanao (political word)
Moro-Moro
Dulang musikal na karaniwang binubuo ng tatlong akto tungkol sa pag-ibig, kasakiman, at poot.
Zarzuela
Sikat sa panahon ng mga Kastila
Zarzuela
Siya ay kilala sa tawag na Lola Basyang.
Serverino Reyes
Siya ang Ama ng Zarzuelang Tagalog
Serverino Reyes
Siya ang sumulat ng dulang musikal na Walang Sugat
Serverino Reyes
Patulang pagtatalo na higit na nakilala sa pagtangkilik sa Sisne ng Panginay (Ang gansa ng Panginay).
Balagtasan
Siya ay kinilala bilang Hari ng Balagtasan
Jose Corazon De Jesus (unang nanalo sa unang balagtasan)
Siya ang Ama ng Balagtasan
Francisco Balagtas / Baltazar
Ano ang anyo ng balagtasan ng mga Ilokano?
Bukanegan
Ito ay batay sa alamat na singsing ng isang prinsesa na naihulog niya sa dagat sa hangarin nitong mapangasawa ang kasintahang mahirap.
Karagatan
Mimetikong larong ginagawa kapag may lamay o pasiyam upang aliwin ang mga namatayan.
Duplo
Isang tagisan ng talino sa pamamagitan ng pagtula ng mga Bilyaka at Bilyako.
Duplo
Tungkol sa nawawalng loro ng hari (parrot)
Duplo
Ano ang Bilyaka at Bilyako?
Manunulat sa Duplo
Ito ay awiting bayan na nagpapatulog ng bata.
Oyayi/ Hele
Ito ay awiting bayan na tungkol sa pag-ibig
Kundiman at Balitaw
Kundiman (Tagalog)
Balitaw (Bisaya - may sayaw)
Ito ay awiting bayan na tungkol sa pangliligaw o kasal.
Diona
Ito ay awiting bayan na tungkol sa pagdadalamhati o pagluluksa sa patay.
Dung-aw
Ito ay awiting bayan na tungkol sa pangingisda
Talindaw / Soliranin
Clues: pagsagwan; paggaod; pagbugsay; pamamangka
Ito ay awiting bayan na tungkol sa pakikipagkaibigan
Salagintok
Ito ay awiting bayan na tungkol sa tagumpay
Sambotani
Ito ay awiting bayan na tungkol sa paglilibing
Umbay
Ano-ano ang mga akdang tuluyan?
- Pabula
- Parabula
- Alamat
- Maikling Kwento
- Anekdota
- Talumpati
- Sanaysay
- Dula
- Balita
- Kasaysayan
- Talambuhay
- Nobela
- Mitolohiya
- Ulat
Ano-ano ang mga akdang patula?
- Tulang Pasalaysay
- Tulang Liriko
- Tulang Padulaan
- Tulang Patnigan
Naglalarawan ng mahahalagan mga tagpo o pangyayari sa buhay, halimbawa’y ang kabiguan sa pag-ibig, ang mga suliranin at panganib sa pakikidigma o kagitignan ng mga bayani.
Tulang Pasalaysay
Halimbawa:
- Epiko
- Awit at Korido
- Balad
Tulang naglalahad ng mga masisidhing damdamin, imahinasyon at karanasan ng tao at kadalasang inaawit.
Tulang Liriko
Halimbawa:
- Awiting Bayan
- Pastoral
- Soneto
- Elehiya
- Dalit
- Oda
Tulang sinadyang isulat upang itanghal sa entablo.
Tulang Padulaan
Halimbawa:
- Trahedya
- Komedya
- Melodrama
- Parsa
- Saynete
- Zarzuela
- Moro-Moro
- Senakulo
- Tibag
- Panunuluyan
Tula ng pagtatalo, pangangatwiran at tagisan ng talino.
Tulang Patnigan
Halimbawa:
- Karagatan
- Duplo
- Balagtasan
Jose Rizal’s pen name
Laong-laan / Dimasalang
Jose Rizal’s works
- Noli Me Tangere at El Filibusterismo
- Filipinas Dentro de Cien Anos (Ang Pilipinas Pagkalipas ng 100 Taon)
- Sobre La Indolencia de los Filipinos (Hinggil sa Katamaran ng mga Pilipino)
- Sa Mga Kababayang Dalaga sa Malolos (liham)
- Mi Ultimo Adios
Marcelo H. Del Pilar’s pen names
- Dolores Manapat
- Pupdoh
- Piping Dilat
- Plaridel
Marcelo H. Del Pilar’s works
- Kaiingat Kayo
- Dasalan at Tocsohan
- Ang Cadaquilaan ng Diyos
- Sagot ng Espanya sa Hibik ng Pilipinas
Works of Graciano Lopez-Jaena
- Fray Botod
- La Hija del Praile
Jose Maria Panganiban’s pen name
Jomapa
Mariano Ponce’s pen names
- Naning
- Tikbalang
- Kalipulako
Siya ang nagtatag ng Iglesia Filipina Independencia
Isabelo de los Reyes
Ito ang kauna-unahang “nobelang panlipunan” sa wikang Kastila na sinulat ng isang Pilipino.
“Ninay” by Pedro Paterno
Ama ng Pahayagang Tagalog
Pascual Poblete
Utak ng Himagsikan
Apolinario Mabini
Ama ng Himagsikan
Andres Bonifacio
May akda ng “Pag-ibig sa tinubuang lupa”
Andres Bonifacio
Nobelista at mambabalarila (grammarian)
Lope K. Santos
Ama ng Balarilang Tagalog
Lope K. Santos
Jose Corazon de Jesus’ pen names
- Huseng Batute
- Makata ng Puso/ Pag-ibig
- Hari ng Balagtasan
Siya ang may akda ng “Ang Punong Kahoy”
Jose Corazon de Jesus
Amado V. Hernandez’s pen name
Makata ng mga Manggagawa
Ama ng Dulang Tagalog
Severino Reyes
Siya ang sumulat ng Mga Kuwento ni Lola Basyang
Severino Reyes
Ama ng Dulang Kapampangan
Aurelio Tolentino
Ama ng Panitikang Kapampangan
Juan Crisostomo Sotto
Siya ang sumulat ng Miss Pathupats
Juan Crisostomo Sotto
Siya ang nagsulat ng unang nobela sa Ingles na pinamagatang “A child of Sorrow”
Zoilo Galang
Ama ng Modernistang Pagtula sa Tagalog
Alejandro G. Abadilla
Sikat siya sa kanyang akdang “Ako ang Daigdig”
Alejandro G. Abadilla
May sagisag panulat na AGA
Alejandro G. Abadilla
Kauna-unahang “nobelang panlipunan” sa wikang Kastila na sinulat ng isang Pilipino.
Ninay
“Ang laki sa layaw karaniwa’y hubad,
Sa bait at muni’t sa hatol ay salat;
Masaklap na bunga ng maling paglingap
Habag ng magulang sa irog na anak”
Aling uri ng akdang patula hinango ang saknong na ito?
Awit
