Mga Pagbabagong Morpoponemiko Flashcards

1
Q

Makaagham na pag-aaral ng morpema.

A

Morpolohiya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Pinakamaliit na yunit ng salita na may kahulugan. Ito ay salitang ugat din.

A

Morpema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ito ay ang anumang pagbabago sa karaniwang anyo ng morpema dahil sa impluwensya ng katabing ponema.

A

Pagbabagong Morpoponemiko

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Ano ang mga uri ng pagbabagong morpoponemiko?

A
  • Asimilasyon
  • Pagpapalit ng Ponema
  • Metatesis
  • Pagkakaltas ng Ponema
  • Pag-aangkop
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Anumang pagbabagong nagaganap sa /ŋ/ sa posisyong pinal dahil sa impluwensya ng ponemang kasunod nito.

A

Asimilasyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

PAALALA: Ito ay ang lista ng mga Panlapi

  • pang
  • mang
  • sing
  • sang
  • labing
  • kasing

Ano ang nangyayari pag ang kinakalabit na salita ay nagsisimula sa b at p?

A
  • pam
  • mam
  • sim
  • sam
  • labim
  • kasim
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

PAALALA: Ito ay ang lista ng mga Panlapi

  • pang
  • mang
  • sing
  • sang
  • labing
  • kasing

Ano ang nangyayari pag ang kinakalabit na salita ay nagsisimula sa d, s, l, r, t?

A
  • pan
  • man
  • sin
  • san
  • labin
  • kasin
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

PAALALA: Ito ay ang lista ng mga Panlapi

  • pang
  • mang
  • sing
  • sang
  • labing
  • kasing

Ano ang nangyayari pag ang kinakalabit na salita ay nagsisimula wala sa b, p, d, s, l, r, t?

A
  • pang
  • mang
  • sing
  • sang
  • labing
  • kasing
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ano ang mga uri ng Asimilasyon?

A
  • Di Ganap na Asimilasyon
  • Ganap na Asimilasyon
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ang ponemang /ŋ/ ay nagiging /n/ o /m/ o nanatiling /ŋ/ dahil sa katunog at walang nawawala sa salitang ugat na kinakalabit.

A

Di Ganap na Asimilasyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ang ponemang /ŋ/ ay nagiging /n/ o /m/ o nanatiling /ŋ/ dahil sa katunog at may nawawala sa salitang ugat na kinakalabit.

A

Ganap na Asimilasyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Anong uri ng asimilasyon ang mga halimbawang ito?

  • pang- + paaralan = pampaaralan
  • pang- + bayan = pambayan
  • pang- + dikdik = pandikdik
  • pang- + luto = panluto
A

Di Ganap na Asimilasyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Anong uri ng asimilasyon ang mga halimbawang ito?

  • pang- + palo = pampalo = pamalo
  • pang- + tali = pantali = panali
  • pang- + simula = pangsimula = panimula
A

Ganap na Asimilasyon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Pinalitan ang letra

PAALA:
Isipin ang salitang ugat at may letra na nagbago/pinalitan.

A

Pagpapalit ng Ponema

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ang ponemang /d/ sa posisyong inisyal ay karaniwang napapalitan ng ponemang /r/

Halimbawa: (d->r)
- ma- + dapat = marapat
- ma- + dunong = marunong

A

Pagpapalit ng Ponema (posisyong inisyal)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

May mga halimbawa namang ang /d/ ay nasa posisyong pinal at pag itoy hinuhulapian ng -an o -in, ang /d/ ay nagiging /r/.

Halimbawa: (d->r)
- lapad+ -an = laparan
- tawid+ -an = tawiran

A

Pagpapalit ng Ponema (posisyong pinal)

17
Q

Ang /h/ bagamat hindi binabaybay o tinutumbasan ng titik sa pagsulat ng panlaping /-han/ ay nagiging /-n/

Halimbawa: (h->n)
- tawah + -an = tawahan = tawanan

A

Pagpapalit ng Ponema

18
Q

Ang ponemang /o/ sa huling pantig ng salitang ugat ay nagiging /u/. Sa mga salitang inuulit, ang /o/ ay nagiging /u/ sa unang hati lamang ng salita

Halimbawa: (o->u)
- dugo + -an = duguan
- laro + -an = laruan

A

Pagpapalit ng Ponema

19
Q

Kung may pagbabago ng posisyon ang mga letra, ano ito sa pagbabagong morpoponemiko?

Clue: ninini

A

Metatesis

20
Q

Ito ay klase ng metatesis pag may singit at palitan.

A

Kondisyong /l/ at /y/

21
Q

Ito ay klase ng metatesis pag may kaltas at palitan.

A

Kondisyong may Kaltas

22
Q

Kapag ang salitang ugat na nagsisimula sa /l/ o /y/ ay nilalagyan ng gitlaping -in-, ang /i/ at /n/ ay nagkakapalitan ng posisyon.

A

Kondisyong /l/ at /y/

23
Q

Ito ay mga halimbawa ng metatesis pero sa anong kondisyon?

Halimbawa:
-in- + lipad = (linipad) = nilipad
-in- + yakap = (yinakap) = niyakap

A

Kondisyong /l/ at /y/

24
Q

May mga salitang nagkakaroon pa ng pagkakaltas ng ponema bukod sa pagkakapalit ng posisyon ng dalawang ponema.

A

Kondisyong may Kaltas

25
Q

Ito ay mga halimbawa ng metatesis pero sa anong kondisyon?

Halimbawa:
- tanim + -an = taniman = tanman = tamnan
- atip + -an = atipan = atpan = aptan

A

Kondisyong may Kaltas

26
Q

Nagaganap ang pagbabagong ito kung ang huling ponemang patinig ng salitang-ugat ay nawawala sa paghuhulapi nito.

A

Pagkakaltas ng Ponema

27
Q

Anong uri ng pagbabagong morpoponemiko ang mga halimbawang ito?

Halimbawa:
- takip + -an = takipan = takpan
- kitil + -an = kitilan = kitlin

A

Pagkakaltas ng Ponema

28
Q

Pagsasama-sama ng dalawang salita upang makabuo ng isang bagong salita at pagkakaltas upang mapaikli ang bagong anyo ng nabuong salita.

Clue: HA?
C - ombined
E - rase
R - eplace

A

Pag-aangkop

29
Q

Anong uri ng pagbabagong morpoponemiko ang mga halimbawang ito?

Halimbawa:
- wika + ko = kako
- tayo + na = tena
- hintay + ka = teka
- hayaan + mo = hamo

A

Pag-aangkop