Paard/GD (HC5, PR7&8)

Question 1

Golden Triangle

Answer 1

Dierenarts, eigenaar, dier

Question 2

Ziektegeschiedenis

Answer 2

Signalement

Anamnese

Question 3

Signalement

Answer 3

diersoort
ras
geslacht
leeftijd
kleur en aftekeningen
bijzondere kenmerken (bijv. geamputeerde staart, chip, tatoeage)

Question 4

Anamnese

Answer 4

reden van bezoek
algemeen functioneren
leefomstandigheden
voorgeschiedenis

(ezelsbrug = ral(e)v(ant) over het dier) ach ja anders gespeld dan

Question 5

Voorgeschiedenis/algemeen functioneren

Answer 5

aard van de klacht
duur van de klacht
verloop van de klacht
effect van behandeling

Question 6

Algemene indruk

Answer 6

1. gedrag en bewustzijnsniveau
2. houding en gang
3. voedingstoestand (vet en bespiering)
4. verzorgingstoestand (ooguitvloeiing, tandsteen, oren, vacht)
5. In Het Oog Springende Klinische Afwijking (IHOSKA)

Question 7

Doel algemeen onderzoek

Answer 7

mate van verstoring
acuut/subacuut/chronisch
lokalisatie probleem

Question 8

Onderdele AO

Answer 8

Ademhaling
Pols
Temperatuur
Slijmvliezen
Lymfeknopen
Beharing, Huid en Hoornige structuren

Ezelsbrug: “APT = betekent in het engels “gepast naar omstandigheden”. Dit geldt ook voor OA, het is gepast dit te doen.

Question 9

Ademhaling

Answer 9

• Diepte: ter grove inschatting van ademvolume
• Type:
  
  • fysiologisch = costo-abdominaal (actief-passief)
  • costaal, abdominaal, pendelend (borst en buik uit fase)
• Frequentie:
  
  • Tel min. 30 sec en reken altijd om naar ademtochten per 1 minuut
  • Tel langer bij onregelmatigheid.
• Ritme/regelmaat

Question 10

Opnemen ademhaling

Answer 10

van enige afstand, schuin achter (LH, Paard) of schuin achter en boven (GD) het dier:
beste waarneming van borst/buikexcursies

Question 11

Pols

Answer 11

Frequentie (slagen per minuut)
Ritme (regelmaat)
Kwaliteit 
    - Equaliteit
    - Kracht = amplitude
    - Vulling (tussen slagen)
    - Vorm
Synchroniciteit/uitval (m.n. GD, soms paard)
Symmetrie (GD)

Question 12

Kwaliteit perifere pols

Answer 12

l Kracht, afh van :
– Slagvolume (kan evt per slag wisselen)
– Perifere weerstand (kan wisselen, maar langzaam over vele hartakties)
– Elasticiteit vaatwand (kan wisselen over periode van jaren)
l Equaliteit : gelijkblijvende amplitude van elke polsgolf – Inequale pols per definitie onregelmatig; deze regel is
echter niet omkeerbaar !!!
l Vulling: voelbaarheid van het vat tussen de slagen l Vorm van de polsgolf (bijv. steile pols)

Question 13

Mogelijkheden ritme opnemen

Answer 13

3 mogelijkheden:
– Regelmatig (gelijke tijdsafstand elke slag)
——————-
– Regelmatig onregelmatig : onregelmatigheid met terugkerend patroon
— — — — —
– Onregelmatig onregelmatig : patroonloze onregelmatigheid
— —- ————
l Van belang voor herkenning fysiologische of pathologische ritme-storingen (ziekteleer)

Question 14

Respiratoire sinusaritmie

Answer 14

Respiratoire sinusaritmie (met name GD, soms paard)
– Fysiologische aritmie
– Ritme valt samen met de ademhaling l Kan dus regelmatig of onregelmatig zijn! l Bij inademing stijgt de polsfrequentie
l Bij uitademing daalt de polsfrequentie
– Niet aanwezig bij hijgende hond
– Niet aanwezig bij dichthouden van bek
– Paard: diverse soorten fysiologische aritmien

Question 15

Uitval

Answer 15

l Controleren door ictus cordis te voelen en tegelijkertijd de perifere pols op te nemen
l Uitval = wel ictus, geen voelbare polsgolf
l Oorzaak: bij snel opvolgende hartcontracties is het slagvolume te klein om een perifeer voelbare polsgolf te genereren
l Duidt op een aritmie en niet op een blokkade!

Question 16

Symmetrie (GD)

Answer 16

l Gelijktijdig voelen van rechter en linker A. femoralis maakt vergelijking tussen beiden mogelijk
l Asymmetrie = aan één is de pols niet of minder voelbaar dan aan de andere zijde
l Duidt op blokkade in arterie (bv trombus) of druk van buitenaf op arterie (bv tumor of abces)

Question 17

Opnemen pols vs. diersoorten

Answer 17

l Hond/kat: A. femoralis links en rechts gelijktijdig (binnenzijde achterbeen)
l Paard: A. facialis éénzijdig (aan mediale zijde mandibula bij incisure vasorum)
l Schaap/Geit:
– A. femoralis
– (ictus cordis)
l Rund
– A. facialis éénzijdig (laterale zijde mandibula)
– A. saphena éénzijdig (mediale zijde achterpoot)
– A. coccygea (ventrale zijde staart)
l Varken: geen pols beoordelen, alleen ictus cordis

Question 18

Hoe meet je de temperatuur bij de hond/paard? Waar let je op?

Answer 18

• pakt staart vast en tilt staart op (staarttonus)
• kijkt naar reinheid peroneus en stand anus
• test anusreflex en tonus recti
• beoordeel aanklevende feces
• meet temperatuur

Question 19

BHH

Answer 19

l Beharing / vacht
– Conditie en glans (GD uitgebreider)
l Huid
– 11 punten !
l Hoornige structuren – Grootte
– Vorm (passend bij het dier) – Aard van oppervlak
– Kleur en pijnlijkheid (GD)

Question 20

vacht (beharing) GD

Answer 20

lType
– Normaal, korthaar, langhaar
l Algemene inspectie
– Kleur, glad, glans, aansluiting, alopecia
l Lokale inspectie
– Dichtheid, losse haren, ectoparasieten

Question 21

11 punten van huid

Answer 21

l Geur
l Kleur (pallet als bij slijmvliezen, op ongepigmenteerd, onbehaard deel)
l Temperatuur periferie (Alleen huid; geen onderliggende organen!)
l “Turgor” : 1 handeling, bestaande uit waarnemen van:
– Dikte, oplichtbaarheid, sensibiliteit, vochtbalans en elasticiteit
l Laesies
l Bloedingen l Oedemen

Question 22

Slijmvliezen

Answer 22

l Kleur
– Hb-afhankelijk
l Rose, te rood, te bleek, blauw, bruin (LH) – Hb-onafhankelijk : geel
– mengkleuren
l Vochtigheid
l Bloedingen en laesies (epitheeldefecten)
l Capillary refill time (CRT) – niet bij kat en varken

Question 23

Welke slijmvliezen

Answer 23

• Let op volgorde (‘schoon naar vies’) l Links én rechts beoordelen!
• Paard: sclera (mn voor vaatinjectie en kleur geel), conjunctiva, 3e ooglid, neus, mond, vulva (bij indicatie: …)
• Hond: sclera, conjunctiva, mond (vulva)
• Kat: sclera, conjunctiva, mond, tong (kleur)

Question 24

Kenmerken lymfeknopen

Answer 24

Grootte
Vorm
Consistentie
Pijnlijkheid
Verschuifbaarheid
> inn mandibularis en retropharyngealis beoordelen

Question 25

Kenmerken slijmvliezen

Answer 25

kleur
vochtigheid
bloedingen
epitheeldefecten
--> conjunctiva, mond- en neusslijmvlies beide kanten beoordelen, evt. ook CRT bepalen

Question 26

Kenmerken Huid

Answer 26

geur, kleur, temperatuur,
oplichtbaarheid, dikte, turgor (vochtbalans + elasticiteit)
sensibiliteit, laesies, bloedingen, oedemen, huidaandoening

Question 27

Waar moet je op letten bij het meten van de temperatuur? (behalve de temperatuur)

Answer 27

staart, staartomgeving, staarttonus, perineum, staartreflex, anusreflex

Question 28

Ademhalingsfrequentie paard

Answer 28

8-14 /min

Question 29

Temperatuur volwassen paard

Answer 29

37,4-38,0 graden Celsius

Question 30

Temperatuur pasgeboren veulen

Answer 30

37,2-38,9 graden Celsius

Question 31

Temperatuur veulens tot één maand

Answer 31

37,5-38,5 graden Celsius

Question 32

Temperatuur ezel

Answer 32

36,5-37,5 graden Celsius

Question 33

Lymfknopen paard

Answer 33

1. Lnn. mandibulares (mandibulaire of submaxillaire lymfknopen): liggen o.g ter hoogte van de incisura vasorum tussen de kaaktakken in een V-vorm tegen de binnenkant van de kaken.
2. Lnn. retropharyngealis: Aantal lymfknoopjes boven de farynx gelegen. Zijn normaal niet te voelen.
3. Lnn. cervicales superficiales (prescapulaire of boeglymfknopen): liggen diep tussen de spieren en zijn normaal niet te voelen.
4. Lnn. subiliaci (liesplooi- of vanglymfknopen): liggen loodrecht onder tuber coxae en schuin voor de knie.
5. Lnn. mammarii (uierlymfknopen): bij het paard worden deze lymfeknopen niet onderzocht.
6. Lnn. inguinales superficales: liggen aan beide zijden van de penis.
7. Lnn. mesenteriales (darmscheillymfknopen): liggen hoog in de scheilswortel.
8. Lnn. iliofemorales (inwendige darmbeenlymfknopen): liggen cranio-mediaal van het darmbeen en krijgen lymfe uit de vanglymfknopen, de uier en het bekken, de lendenen en de achterbenen. Zijn normaal niet te voelen.
9. Lnn. colici: liggen bij de taeniae van het colon en caecum onder de serosa en zijn normaal niet te voelen.

Question 34

Waar wordt op gelet bij het inspecteren van de beharing (paard)?

Answer 34

• algemeen aspect en lokale inspectie
• glad
• glanzend
• goed aaneengesloten

Question 35

Waar wordt op gelet bij het inspecteren van de hoornige structuren?

Answer 35

• overgang huid-hoorn
• grootte
• vorm
• kleur
• temperatuur
• pijnlijkheid
• aard van het oppervlak